“Η τέχνη είναι εγκατεστημένη μέσα μας”

Σε μια κατανυκτική και μυσταγωγική ατμόσφαιρα, περιβαλλόμενη από τον αριστουργηματικό λόγο του Γεώργιου Βιζυηνού, το φιλότεχνο κοινό της Σύρου έζησε άλλη μία -καθαγιαστική- θεατρική εμπειρία με τη σκηνοθετική υπογραφή του Δήμου Αβδελιώδη.

Το αυτοβιογραφικό διήγημα “Το Αμάρτημα της Μητρός μου” παρουσιάστηκε στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων με έναν ανανεωμένο και μοντέρνο τρόπο θεατρικής έκφρασης, στηριζόμενο στη διαύγεια και τη σαφήνεια του νοήματος, χωρίς στοιχεία πειραματισμού, αποτελώντας μία βιωματική εμπειρία τόσο για το ενήλικο όσο και για το μαθητικό κοινό.

Το φορτωμένο αίσθημα και η ποίηση, η ομορφιά και η μυσταγωγία, το χθες και το σήμερα ενώθηκαν σε μία παράσταση, που παραδίδει μαθήματα υποκριτικής, σκηνοθεσίας και θεατρικής διασκευής. Στην παράσταση πρωταγωνιστούν ο Θεμιστοκλής Καρποδίνης και η Αγάπη Μανουρά.

Με αφορμή "Το Αμάρτημα της Μητρός μου" στη Σύρο, ο κ. Αβδελιώδης πραγματοποίησε στο Κέντρο Χορού σύγχρονης έκφρασης και δημιουργίας "Ακροποδητί", σεμινάριο με θέμα: "O έλεγχος και ο τρόπος εκφοράς του λόγου ως ρυθμιστή της σημασίας του νοήματος".

Ο ίδιος μίλησε στην “Κοινή Γνώμη” για την επαφή του με το συριανό κοινό, που αγκαλιάζει κάθε νέο του έργο, αλλά και για το πραγματικό νόημα της τέχνης και του θεάτρου, που κρύβεται στις λέξεις, μακριά από αισθητικές “Κίρκες” και λοιπές καλλιτεχνικές παρεμβάσεις.

Δεν είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζετε δουλειά σας στη Σύρο. Ποια είναι η σχέση που έχετε οικοδομήσει με την πρωτεύουσα των Κυκλάδων όλα αυτά τα χρόνια;

“Οι δεσμοί μου με τη Σύρο είναι πολύπλοκοι και λίγο υπόγειοι, πάντα με την καλή έννοια. Οπότε, κάθε φορά που την επισκέπτομαι, πραγματικά αισθάνομαι ότι είμαι σε ένα μέρος πάρα πολύ οικείο και φιλικό και έχω και πάρα πολλούς αγαπημένους φίλους. Επίσης, δεν θα κρύψω τον θαυμασμό μου για μία πόλη που φτιάχτηκε από πρόσφυγες, αλλά εκπροσώπησε ουσιαστικά όλο τον ελληνισμό της Μικράς Ασίας, το πνεύμα του πολιτισμού αυτού. Είναι ένας ελπιδοφόρος και δημιουργικός πολιτισμός, ουμανιστικός. Έχει όλα τα χαρακτηριστικά της Ιωνίας και αυτό αποτυπώνεται και στον τρόπο που έχει φτιαχτεί η πόλη. Είναι ένα θαυμαστό πράγμα, κάθε φορά που έρχομαι την απολαμβάνω”.

Ποια ήταν η αποδοχή του κοινού, που έχει αποδείξει πολλάκις τη στήριξή του σε κλασικά έργα και την ανταπόκρισή του στον τρόπο με τον οποίο επιλέξατε να τα προσεγγίζετε;

“Μπορώ να πω ότι είχαμε δύο διαφορετικού τύπου εμπειρίες ως προς το κοινό. Την πρώτη μέρα παίξαμε για μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου και ήταν πολύ μεγάλη η συγκίνηση και η δική μας και των παιδιών και των καθηγητών. Καταρχάς, παίξαμε το έργο χωρίς αισθητικά στοιχεία, φώτα και κοστούμια. Στόχος μου ήταν να καταλάβουν τα παιδιά ότι μια παράσταση, μας αρέσει – δε μας αρέσει, δεν οφείλεται στα εικαστικά ή στα αισθητικά στοιχεία, τα οποία και βεβαίως είναι πάρα πολύ ωραία, αλλά πιστεύω πάντα ότι είναι καλύτερα να επικεντρώνονται στον λόγο, να μπορούν δηλαδή να αναγνωρίσουν τη μεγάλη σημασία που έχει ο λόγος. Γι' αυτό και επιλέγω σε όλη την Ελλάδα που γυρίζουμε να γίνεται η παράσταση απέριττα μόνο με την εκφορά του λόγου. Όπου έχουμε πάει, όλοι θαυμάζουν αυτά τα κείμενα μέσα από τη μέθοδο που χρησιμοποιώ να αναδεικνύονται βιωματικά. Να μην είναι μία περιγραφή, μία περιδιάβαση πάνω στις λέξεις, οι οποίες δεν παύουν να είναι λέξεις. Εδώ χάνεται η έννοια των λέξεων, της περιήγησης δηλαδή και αναδεικνύονται μόνο οι σημασίες και τα νοήματα. Οπότε, βγαίνει η κάθε επιφάνεια του κειμένου, η οποία είναι γεμάτη από αισθήματα, εικόνες και ιδέες. Αυτός ο κόσμος συνήθως αποκρύπτεται, όταν ο ηθοποιός το κάνει με έναν υποκειμενικό τρόπο. Ενώ ο τρόπος που χρησιμοποιούμε εμείς, το κάνει το κείμενο να αναδεικνύεται βιωματικά, σαν να έχουμε μπροστά μας τον ίδιο το συγγραφέα τη στιγμή που συλλαμβάνει το έργο. Και αυτό είναι πολύ συγκινητικό για όλους”.

Ο τρόπος αυτός βοηθάει το κοινό να μάθει καλύτερα το κείμενο;

“Όχι να το μάθει, αλλά να το νιώσει περισσότερο. Να αισθανθεί την ευφορία που μας δίνει ένα έργο τέχνης όταν είναι συγκροτημένο, όταν εμπεριέχει αξίες και ιδεώδη και τα οποία αγγίζουν και τις δικές μας χορδές. Το ίδιο συγκλονιστική ήταν και η παράσταση της επόμενης ημέρας. Είχα την αίσθηση ότι το κοινό παρακολουθούσε χωρίς να κινείται καν. Ήταν τόσο πολύ συγκεντρωμένοι και ήταν κι αυτό μια μυσταγωγία. Βέβαια η παράσταση είχε και τα εικαστικά στοιχεία και αναδείχθηκε με έναν τελείως διαφορετικό τρόπο για μεγαλύτερο κοινό, το οποίο μπορούσε να το απολαύσει χωρίς να υπάρχει ο κίνδυνος να παρασυρθεί από το εικαστικό μέρος”.

Στο πλαίσιο της παρουσίας σας στο νησί, πραγματοποιήσατε και ένα σεμινάριο στο Κέντρο Χορού Ακροποδητί.

“Ήταν κάτι που μου ζήτησε επιμόνως η κ. Αλεξάνδρα Γεωργιάδη, μία εκλεκτή καθηγήτρια. γύρω στα 40-50 άτομα. Στα μάτια τους είδα τη δίψα του κόσμου να μάθει κάποιες αλήθειες γύρω από το θέατρο και με έναν καινούριο τρόπο. Πρόκειται για ένα σεμινάριο που βασίζεται στον ορθολογισμό και στην εμπράγματη διαχείριση του λόγου. Το ακούν όσοι είναι παρόντες και πείθονται ότι η τέχνη τελικά δεν είναι κάτι άναρχο που προέρχεται μόνο από τα ταλέντα και από την έμπνευση, αλλά είναι και ένα γνωστικό αντικείμενο, το οποίο μπορεί κανείς να το μελετήσει, να το μάθει, να το αξιολογήσει, να το προχωρήσει παρακάτω και να γίνει κτήμα όλων. Δεν αφορά μόνο τους λεγόμενους ταλαντούχους. Γιατί όλοι οι άνθρωποι έχουν το ταλέντο και την έφεση προς την τέχνη. Γιατί όλοι μπορούμε να αντιληφθούμε τους ρυθμούς και τις αρμονίες και το ξέρουμε από την πραγματικότητα ότι ακόμα και ένας φάλτσος μπορεί να καταλάβει αν ένας τραγουδιστής όπερας έκανε ένα φάλτσο, παρόλο που το ίδιο το άτομο δεν τραγουδάει σωστά, όμως έχει την αντίληψη τι είναι σωστό. Επομένως η τέχνη σαν αρμονία και σαν μουσική, αλλά και σαν ορθολογισμός του νοήματος είναι εγκατεστημένη μέσα μας. Δεν αφορά μόνο σε μια ομάδα ανθρώπων. Απευθύνεται σε όλους μας”.