Το πολιτιστικό απόθεμα των Κυκλάδων: Μήλος

Μια ιδιαίτερα σημαντική και πρωταρχικής σημασίας εργασία που πρέπει να ολοκληρωθεί κατά την Α΄ φάση σύνταξης του φακέλου της υποψηφιότητας μας για τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2021, είναι η καταγραφή του πολιτιστικού μας αποθέματος. Τα μουσεία, τα θέατρα, οι αρχαιολογικοί χώροι και όλα τα σημεία πολιτιστικού ενδιαφέροντος των Κυκλάδων θα πρέπει μέχρι το τέλος του 2014 να καταγραφούν με λεπτομέρεια, έτσι ώστε - σε συνδυασμό με την αξιολόγηση του καλλιτεχνικού δυναμικού των νησιών μας - να ληφθούν υπόψη κατά τη διαμόρφωση των στόχων και η βασικών αξόνων της πρότασης του SYROS-CYCLADES 2021 προς την επιτροπή των ευρωπαίων εμπειρογνωμόνων. Είναι σίγουρο πως στο τέλος αυτής της καταγραφής όλοι μας θα εκπλαγούμε με τον πλούτο πολιτισμού που διαθέτει το νησιωτικό μας σύμπλεγμα. Ενδεικτικά, η στήλη φιλοξενεί την έρευνα του έγκριτου Κυκλαδίτη δημοσιογράφου Γρηγόρη Mπελιβανάκη, ο οποίος - με την ευγένεια που τον διακρίνει - αναλαμβάνει τη σημερινή μας ξενάγηση στα πολιτισμικά αξιοθέατα της Μήλου. Λόγω του περιορισμένου χώρου της στήλης η παρουσίαση αρκείται στην παρουσίαση των μουσείων και των μνημείων του νησιού:

1. MOYΣEIA

Αρχαιολογικό Μουσείο στην Πλάκα. H συλλογή ανήκει στο Δημόσιο και διαχειρίζεται από την KA' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων. Στεγάζεται σε νεοκλασικό κτήριο του 19ου αιώνα, ιδιοκτησίας του Δήμου, έργο του Τσίλλερ, που υπήρξε το παλαιό Δημαρχείο της Μήλου. Περιλαμβάνει ευρήματα παλαιών εποχών, από νεολιθική εποχή έως και ρωμαϊκή. Έχει και αντίγραφο της Αφροδίτης της Μήλου. Των υπολοίπων περιόδων τα ευρήματα φυλάγονται στις αποθήκες του. (τηλ. 2287028026)

Λαογραφικό Μουσείο στην Πλάκα. Ανήκει στην Ένωση Μηλίων Αθηνών. Περιλαμβάνει είδη καθημερινής χρήσης παλαιών εποχών και στεγάζεται σε ιδιόκτητο κτήριο της Ενώσεως, του 19 αιώνα (τηλ. 2287021292).

Μεταλλευτικό Μουσείο στον Αδάμαντα. Ανήκει στην Εταιρία S&B Βιομηχανικά Ορυκτά και στεγάζεται σε κτήριο της ίδιας, ειδικά χτισμένο για την περίπτωση. Περιλαμβάνει μεταλλευτικά εργαλεία παλαιών εποχών, και δείγματα ορυκτών της Mήλου. Διαθέτει πλούσιο πωλητήριο (τηλ. 2287022481).

Εκκλησιαστικό Μουσείο στον Αδάμαντα. Ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Σύρου. Περιλαμβάνει εικόνες και εκκλησιαστικά κειμήλια παλαιών εποχών. Στεγάζεται στην εκκλησία της Αγίας Τριάδος (του 13ου αιώνα τουλάχιστον). Ωράριο: Μάιος-Σεπτέμβριος 09.15-13.15 και 18.15-22.15. Είσοδος ελεύθερη (τηλ. 2287023956).

Ναυτικό Μουσείο στον Αδάμαντα. Ανήκει στον Δήμο Μήλου. Περιλαμβάνει αντικείμενα και φωτογραφίες από την ναυτική και αλιευτική ζωή της Μήλου, παλαιών εποχών μέχρι σήμερα. Στεγάζεται σε αίθουσα του Δήμου.

Αγροτικό Μουσείο στην Zεφυρία. Ανήκει στον Δήμο Μήλου. Στεγάζεται στο πρώην Δημοτικό Σχολείο Zεφυρίας. Περιλαμβάνει παλαιά αντικείμενα γεωργικής και κτηνοτροφικής χρήσης. Το διαχειρίζεται ο Πολιτιστικός Σύλλογος Zεφυρίας. Δεν λειτουργεί ακόμη.

Πολεμικό Μουσείο στην Πλάκα. Ανήκει στον Δήμο Μήλου. Περιλαμβάνει αντικείμενα από τους πολέμους παλαιών εποχών, ιδιαίτερα του B' Παγκοσμίου Πολέμου, και έκθεση Φωτογραφιών της Πολεμικής Ιστορίας της Μήλου. Είναι υπόγειο. Το κατασκεύασαν οι Γερμανοί ως εφεδρικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο το 1943. Το 2014, ο Δήμος το ανακαίνισε και το οργάνωσε ως Μουσείο. Το διαχειρίζεται ο Μορφωτικός και Κοινωνικός Σύλλογος Μήλου. Ωράριο:10.00 - 13.00. Είσοδος ελεύθερη.

2. ΜNHMEIA .

Κατακόμβες στην περιοχή Τρυπητής (στον Αρχαιολογικό Χώρο). Υπόγειο Κοινοτικό Νεκροταφείο των πρώτων Χριστιανών. Περιέχει περί τους 300 συλημένους τάφους. Ανήκει στην δικαιοδοσία της 2ας Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων (τηλ. 2287021625)

Γαλλικό Στρατιωτικό Νεκροταφείο στη θέση Mπομπάρδα, δυτικά του Aδάμαντα. Νεκροταφείο Γάλλων ναυτικών από εποχής Kριμαϊκού Πολέμου. Έγιναν ταφές και στον A' Παγκόσμιο Πόλεμο. Περιλαμβάνει ενεπίγραφη μαρμάρινη αναμνηστική στήλη του 1897 και μία μαρμάρινη ενεπίγραφη πλάκα τάφου, χρονολογίας 1855. Υπαίθριο. Προσβάσιμο με αυτοκίνητο. Αποκαλείται και Φραγκομνήματα.

Γερμανικό Καταφύγιο Αδάμαντος στη θέση Λαγκάδα δυτικά του Αδάμαντα. Πρόκειται για σύνολο υπόγειων διαδρόμων που έσκαψαν οι Γερμανοί, κατά την Κατοχή, στον μαλακό βράχο κάτω από τον λόφο του χωριού, για να φτιάξουν χώρους αποθήκευσης πολεμικών ειδών, νερού και τροφίμων καθώς και για προστασία στρατιωτικού προσωπικού και πολιτών, από βομβαρδισμούς. Σήμερα οι αίθουσες χρησιμοποιούνται για καλλιτεχνικές εκθέσεις. Ανήκει στον Δήμο Μήλου που το ανακαίνισε και παρουσίασε στο κοινό το 2013. Το διαχειρίζεται η Ένωση Φίλων Αδάμαντος.

Τέλος, επιγραμματικά αναφέρονται τα: Αναμνηστική Στήλη (Κολώνα) Αγγλογάλλων στον Αδάμαντα, Hρώον Πεσόντων στην Πλάκα, Ηρώον Πεσόντων Αδάμαντος, Hρώον Πεσόντων Iερολοχιτών, Hρώον Πολλωνίων, Oστεοφυλάκειον 14ρων Εκτελεσθέντων.