Η τεχνολογία στην υπηρεσία της εμπειρίας του πολιτισμού

Εγκρίθηκε από την Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, η διενέργεια διαγωνισμού, για τη δεύτερη φάση του έργου δημιουργίας του Ιστορικού Λαογραφικού Μουσείου Λυκείου Ελληνίδων Σύρου.

Ειδικότερα, ο διαγωνισμός του δεύτερου υποέργου της Πράξης: «Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο Λυκείου Ελληνίδων Σύρου - Δημιουργία εποπτικού υλικού, διαχείριση συλλογής και εγκατάσταση έκθεσης», η οποία έχει ενταχθεί στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, αφορά σε δημιουργία εποπτικού υλικού, στη διαχείριση της συλλογής και στην εγκατάσταση της έκθεσης. Η συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ανέρχεται στο ποσό των 107.880 ευρώ.

Επιμέλεια από ομάδα ειδικών

Ειδικότερα, στο πλαίσιο του διαγωνισμού ορίζεται, πως ο υποψήφιος ανάδοχος που θα αναλάβει την εκπόνηση του έργου, καλείται με την κατάθεση της προσφοράς του να έχει ήδη συστήσει ομάδα έργου η οποία θα αποτελείται από έναν Αρχιτέκτονα Μηχανικό, με μεταπτυχιακή εξειδίκευση στη Μουσειολογία, έναν ειδικό επιμελητή, Κοινωνικό Ανθρωπολόγο, με μεταπτυχιακή εξειδίκευση στη Μουσειολογία. Έναν ειδικό επιμελητή, Ιστορικό ή Εθνολόγο με μεταπτυχιακή εξειδίκευση στη Μουσειολογία, έναν Συντηρητή αρχαιοτήτων και έργων τέχνης, έναν σχεδιαστή πολυμεσικών εφαρμογών ή γραφίστα και έναν ηλεκτρολόγο μηχανικό ή ηλεκτρονικό μηχανικό με εξειδίκευση στη Μουσειολογία.

Για το σύνολο των συμμετεχόντων στην ομάδα έργου, ο υποψήφιος ανάδοχος θα καταθέσει δικαιολογητικά απόδειξης της απαιτούμενης εμπειρίας κατά περίπτωση και κατάλογο των μουσειακών εκθεσιακών έργων στα οποία έχει συμμετάσχει την τελευταία δεκαετία, με επισήμανση των αρμοδιοτήτων, σχετικών με της αρμοδιότητες του παρόντος έργου.

Επιπλέον, οφείλει να καταθέσει πλήρες πλάνο εργασιών με χρονοδιάγραμμα εκπόνησης της παροχής υπηρεσιών στο οποίο θα εμφανίζεται ο χρόνος υλοποίησης της κάθε εργασίας, ο επικεφαλής της κάθε εργασίας, οι επικαλύψεις και οι αλληλοσυσχετισμοί των εργασιών καθώς και η μεθοδολογία που θα ακολουθηθεί για την αποπεράτωση του έργου.

Συγκέντρωση και παραγωγή οριστικών στοιχείων τεκμηρίωσης

Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης υπηρεσίας προβλέπεται η εκπόνηση έρευνας και συγκέντρωσης πληροφοριακού υλικού και αφορά στη συγκέντρωση στοιχείων που θα συνδράμουν στην τεκμηρίωση της συλλογής, στην εκθεσιακή αφήγηση και θα συνοδεύσουν τα εκθέματα, όπως κείμενα, προφορικές αναφορές, περιγραφές, εικόνες, σχεδιαγράμματα, μαρτυρίες, κτλ. Στην υπηρεσία περιλαμβάνεται η συνολική έρευνα για την συγκέντρωση του υλικού με απαραίτητη αναφορά στη σχετική βιβλιογραφία, επικοινωνία με τοπικούς παράγοντες και πρόσωπα που θα προκύψουν μετά τη σχετική έρευνα και θα συνεισφέρουν με της πληροφορίες της στη συγκέντρωση του υλικού. Το συγκεντρωμένο πληροφοριακό υλικό θα πρέπει να καλύπτει πλήρως της αναφορές της εκάστοτε μουσειολογικές ενότητες και να χαρακτηρίζεται από σφαιρική αντιμετώπιση κι επιστημονική εγκυρότητα, βάσει των αρχών της σύγχρονης μουσειολογίας. Η συνδρομή των ειδικών επιμελητών, εξειδικευμένων μουσειολόγων και η συμμετοχή τοπικών φορέων κρίνεται απαραίτητη.

Επιπλέον θα γίνει ψηφιοποίηση των συγκεντρωμένων στοιχείων. Πρόκειται για την ψηφιακή καταγραφή των συγκεντρωμένων στοιχείων, υλικών και άυλων. Η ψηφιακή καταγραφή αφορά αφενός στο στάδιο της έρευνας, όπου απαιτείται ψηφιοποίηση και καταλογογράφηση των νέων στοιχείων (ψηφιοποίηση εικόνων, ηχογράφηση προφορικών μαρτυριών, κτλ) και αφετέρου το στάδιο του σχεδιασμού του εποπτικού υλικού, για το οποίο απαιτείται η ψηφιοποίηση των νέων αλλά ενδεχομένως και ήδη υφιστάμενων στοιχείων. Η ψηφιοποίηση εικόνων οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν στα έντυπα ή προβαλλόμενα μέσα θα γίνει με σάρωση (scanning) σε υψηλή ανάλυση ανάλογα με το μέγεθος και τη μορφή του πρωτότυπου υλικού, ώστε να επιδέχεται ψηφιακή επεξεργασία και μεγέθυνση.

Στο τελικό στάδιο, θα γίνει και η συγγραφή των οριστικών κειμένων. Στην υποχρέωση αυτή του αναδόχου περιλαμβάνεται το σύνολο των κειμένων της έκθεσης, βάσει της μουσειολογικής μελέτης, με τήρηση των σχετικών επιπέδων πληροφόρησης και τη σχετική κατανομή σε εισαγωγικά κείμενα, δευτερεύοντα κείμενα, κειμενολεζάντες, κείμενα ψηφιακών εφαρμογών κτλ, για το σύνολο των ενοτήτων της έκθεσης. Κατά τη συγγραφή, επιβάλλεται η μουσειολογική επιμέλεια του περιεχομένου, η φιλολογική επιμέλεια, αλλά και η μετάφραση του συνόλου των κειμένων, ώστε η έκθεση να είναι δίγλωσση, με δεύτερη γλώσσα την αγγλική. Επιπρόσθετα απαιτείται και η ηχογράφηση των ηχητικών αποσπασμάτων.

Εμπλουτισμός εμπειρίας με πολυμεσικές εφαρμογές

Αξιοποιώντας τα στοιχεία, τα οποία θα προκύψουν από τα παραπάνω στάδια και βάσει του μουσειολογικού σεναρίου, θα οριστικοποιηθούν τα σενάρια των απαιτούμενων πολυμεσικών εφαρμογών.

Στο σύνολο της έκθεσης αναμένεται να αναπτυχθεί μία εφαρμογή διαθέσιμη στους επισκέπτες ατομικά, αποτελούμενη από σύντομα ηχητικά αποσπάσματα με μορφή αφήγησης. Στόχος είναι ενίσχυση της βιωματικής προσέγγισης της έκθεσης, καθώς οι πρωταγωνιστές της ιστορίας φέρονται να απευθύνονται στον επισκέπτη περιγράφοντας στοιχεία της ζωής τους. Η εφαρμογή θα διατίθεται και θα ενεργοποιείται μέσω εκτυπωμένου κώδικα QR-code, σε επιλεγμένες θέσεις, μία σε κάθε εκθεσιακή ενότητα – χώρο. Το QR-code ανιχνεύεται από την προσωπική συσκευή του επισκέπτη (κινητό τηλέφωνο, tablet, κτλ) και μέσω διαδικτύου αναπαράγεται το ηχητικό απόσπασμα.

H δεύτερη πολυμεσική εφαρμογή της έκθεσης θα συναντάται στη θέση, όπου διαμορφώνεται περιβάλλον ταξιδιού από της τόπους προέλευσης των εποίκων στο νησί της Σύρου. Ως γενικό φόντο θα υπάρχει η εικόνα της θάλασσας, ενώ η πολυμεσική εφαρμογή καλείται να ενισχύει την αίσθηση αυτή. Στο πλαίσιο της εφαρμογής αυτής, προβλέπεται η προβολή video animation με κυματισμό της θάλασσας προβαλλόμενο πάνω στην στατική εικόνα σε συνδυασμό με περιοδική κίνηση πλοίου, αλλά και ηχοτοπίο λιμανιού (ήχου κόρνας πλοίου, τρέξιμο στο ντεκ, βοή ανθρώπων, αέρας, γλάροι, κτλ).

Επιπλέον προβλέπεται η εγκατάσταση διαδραστικής πολυμεσικής εφαρμογής με θέμα της προορισμούς του κυρίου της οικίας, ως κεντρικό πρόσωπο γύρω από το οποίο εκτυλίσσεται η βασική αφήγηση της έκθεσης. Η εφαρμογή αναπτύσσεται επί οθόνης αφής σε κεκλιμένο επίπεδο περιβαλλόμενη από χρηστικά και διακοσμητικά αντικείμενα ενδεικτικά των επαφών με ξένους τόπους. Αποτελεί διαδραστική οθόνη αφής και το σενάριο της εφαρμογής προτείνεται να συνδυάζει της καταγεγραμμένους προορισμούς, της θαλάσσιους εμπορικούς δρόμους, με συγκεκριμένα αντικείμενα της έκθεσης που εντοπίζει κανείς τόσο στη συγκεκριμένη ενότητα όσο και της υπόλοιπους εκθεσιακούς χώρους, δίνοντας το έναυσμα αναζήτησής της. Η εφαρμογή αρχικά θα υποδεικνύει βασικούς θαλάσσιες εμπορικές οδούς. Η επιλογή των προορισμών θα οδηγεί σε εμφάνιση αντικειμένων της έκθεσης με περιγραφή και εικόνα.

Η πολυμεσική εφαρμογή με την ονομασία «κορνίζες» αναμένεται να συναντάται σε περισσότερες από μία θέσεις. Σε κάθε μία από της θέσεις αυτές τοποθετούνται κορνίζες, με κλασικό ξύλινο πλαίσιο, στις οποίες ενσωματώνεται από μία σταθερή φωτογραφία. Σε μία από της κορνίζες κάθε θέσης τουλάχιστον, η κορνίζα είναι ψηφιακή και αναπαράγει με σταθερό ρυθμό εικόνες που έχουν προγραμματιστεί να εναλλάσσονται, δημιουργώντας έτσι, μία ροή που διασπά τη στατικότητα του χώρου, χωρίς ωστόσο να προσελκύει έντονα την προσοχή του επισκέπτη και χωρίς να παρέχει κάποια πληροφόρηση την οποία αν κάποιος δεν λάβει θα επηρεαστεί η επίσκεψη στο μουσείο. Στο πλαίσιο αυτό, προβλέπεται η δημιουργία εφαρμογής slideshow 10 τουλάχιστον φωτογραφιών σε καθεμία από τις τέσσερεις κορνίζες.

Με τίτλο “Νεώρια και Ταξίδια”, η επόμενη πολυμεσική εφαρμογή εγκαθίσταται στο χώρο της ενότητας «Ιστία και ατμός» προκειμένου να καλυφθεί η ανάγκη παρουσίασης του πλήθους φωτογραφιών που σχετίζονται με τη ναυτική παράδοση του νησιού αλλά και της κοινωνικής ζωής των ενοίκων της οικίας, όπου διαδραματίζεται η συγκεκριμένη έκθεση.

Πρόκειται για βιντεοπροβολή εικόνων πλοίων κατά την καθέλκυσή της, κατά τη διάρκεια ταξιδιού, κτλ., μέσω προβολικού μηχανήματος. Ορισμένες από τις εικόνες που εμφανίζονται, διασπούν τη στατικότητα της έκθεσης και εμπλέκονται με κινούμενα μέρη ως video animation. Πρόκειται για αναπαραγωγή περί των 30 εικόνων, με ενσωμάτωση απλών στοιχείων κίνησης.

Τέλος, στο σαλόνι του ορόφου, στην ενότητα όπου επιστρέφει ο ναυτικός, η εύθυμη ατμόσφαιρα ενισχύεται με μία επενεργούμενη εφαρμογή αναπαραγωγής ηχητικού αποσπάσματος από πιάνο, με τυχαία επιλογή αναπαραγωγής από 10 μουσικά θέματα, η οποία χωροθετείται στη θέση παρουσίασης του μεγάλου πιάνου με ουρά.