Καλλιτεχνία – Κομπλεξισμός: 1-0

Η διατήρηση μίας κατάστασης για μεγάλο χρονικό διάστημα, κάποια στιγμή κουράζει. Θα συγχωρήσεις την ανοησία μια φορά, θα την ανεχτείς και δεύτερη, αλλά όταν αυτή διαιωνίζεται και τείνει να καταστεί συνήθεια, ενοχλείσαι. Όλοι οι άνθρωποι, περνάμε από διάφορες φάσης στη ζωή μας. Άλλοτε, επιζητούμε την απομόνωση, άλλοτε γινόμαστε δύστροποι, μυγιάγγιχτοι, εύθικτοι, εκνευριζόμαστε με το παραμικρό κι άλλοτε αγαπάμε τους πάντες και τα πάντα. Όταν όμως ο κομπλεξισμός και η μιζέρια είναι στο αίμα μας και μονίμως, το ένα μας βρωμάει και το άλλο μας ξινίζει, θα βρεθούμε αντιμέτωποι με την έκρηξη των γύρω μας, οι οποίοι, στο φινάλε, ούτε τη γνώμη μας ζήτησαν, ούτε είναι υποχρεωμένοι να ασχολούνται συνεχώς με τα δικά μας κολλήματα.

Άλλωστε η αισθητική είναι υποκειμενική και με το συγκεκριμένο θέμα καταπιάστηκαν μεγάλοι φιλόσοφοι από τα αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερα. Ο Ντεκάρτ, εκπρόσωπος του ορθολογισμού κατά τον 17ο αιώνα, μιλώντας περί αντίληψης της τέχνης, υποστήριξε πως, η ψυχολογική αισθητική απέκτησε το θεωρητικό της υπόβαθρο, το οποίο έχει τη βάση του στο «εγώ». Πρόσθεσε μάλιστα, πως κατά τρόπο σχηματικό, το «σκέπτομαι, άρα υπάρχω» μπορεί να γίνει επίσης «υπάρχω, άρα αισθάνομαι». Στην περίπτωση, όμως, που κάποιος αδυνατεί να (συν)αισθανθεί, συμπληρώνω εγώ, καλό είναι να μην υπάρχει, επιβαρύνοντάς μας. Έχουμε άπειρα προβλήματα και καθόλου χρόνο για να καθίσουμε να ακούμε τα παραληρήματα και απαρχαιωμένες αντιλήψεις κάποιων που δε συμφωνούν με τα τατουάζ στο χέρι του Βαμβακάρη, όπως αυτός αποτυπώθηκε στον εξωτερικό τοίχο του Νεωρίου, στο πλαίσιο του Stray Art Festival.

Δεν υπάρχει κανένας λόγος να εξηγήσουμε τα αυτονόητα, δεδομένου ότι, η πρωτοβουλία των φοιτητών της Σύρου υποστηρίχτηκε από τους τοπικούς φορείς και έτυχε θερμής αποδοχής από την πλειοψηφία του κόσμου. Ωστόσο, επειδή πίσω από αυτήν, υπάρχουν επιχειρήματα και μια ολόκληρη φιλοσοφία, θα ήταν κρίμα, άδικο και αντιδημοκρατικό (τι λέω τώρα, ο άτιμος) να απαξιώσουμε τελείως τις αντίθετες από τις δικές μας απόψεις χωρίς έναν στοιχειώδη διάλογο.

Όταν, επί σειρά ετών, ο Βαμβακάρης ήταν «αποκηρυγμένος» από τη Σύρο και η γενέτειρά του τον αγνοούσε επιδεικτικά, ο ίδιος αντιμετωπιζόταν ήδη ως «θρύλος» - αν όχι «σταρ» από την υπόλοιπη Ελλάδα. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, ο συνθέτης έχει γίνει «της μόδας» και σε τοπικό επίπεδο, με το Φεστιβάλ Ρεμπέτικου να αποτελεί την πρώτη μεγάλη αναγνώριση του έργου του και της μεγάλης προσφοράς του στο νησί. Η σκέψη των καλλιτεχνών να ζωγραφίσουν τον Συριανό συνθέτη με τατουάζ στο χέρι και άλλες «ριζοσπαστικές» εμπνεύσεις, δηλώνουν κάτι βασικό: ότι ο Μάρκος Βαμβακάρης δεν έχει μείνει στο «χθες» -άλλωστε όλες οι προσπάθειες γίνονται ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο, για να μην επέλθει η λήθη- αλλά ότι, έχει μεταπηδήσει και στο σήμερα και θα συνεχίσει να περνάει από γενιά σε γενιά.

Αυτό που μου έκανε εντύπωση στις φετινές πολιτιστικές εκδηλώσεις του καλοκαιριού είναι ότι, σε όλα σχεδόν τα γλέντια που στήνονταν σε διάφορα σημεία της Σύρου, η πλειοψηφία των ανθρώπων που χόρευαν και διασκέδαζαν με τα συγκεκριμένα τραγούδια, ήταν νέοι. Επομένως, η τοιχογραφία του Βαμβακάρη στο Νεώριο, είναι ένα έργο, που ουσιαστικά «παντρεύει» το παρελθόν με το παρόν, ώστε να δείξει ότι άνθρωποι που έγραψαν ιστορία, ο καθένας από το δικό του πόστο, δεν λησμονιούνται. Στο κάτω, κάτω δεν τον έβαλαν να κρατάει φρατζόλα (που θα μπορούσαν: «είσαι αφράτη σα φρατζόλα») ή κάτι επίσης άσχετο. Το μπουζούκι του παίζει, όπως ακριβώς και στη φωτογραφία που υπάρχει αναρτημένη παντού. Απλώς, το έργο έχει κάποιες μοντέρνες πινελιές, που προσδιορίζουν την εποχή, στην οποία δημιουργήθηκε.

Σε κάποιους αρέσει, σε άλλους όχι. Δεν χρειάζεται να παίρνουμε σβάρνα τους φορείς και να τους τραβάμε το αυτί, επειδή επικροτούν αυτή την πρωτοβουλία. Κι εν πάση περιπτώσει, ας απαντήσει κάποιος στο εξής ερώτημα: «ποιοι είμαστε εμείς, που θα αποφασίζουμε τι θα γίνει και τι δεν θα γίνει σε αυτόν τον τόπο»; Επαναλαμβάνω, πως έχουμε ελευθερία λόγου και έκφρασης. Όταν δεν μας αρέσει κάτι, το λέμε, αλλά δεν φέρνουμε την καταστροφή, γιατί γινόμαστε γραφικοί. Εν προκειμένω, το μόνο που μπορούν να κάνουν όσοι διαφωνούν και ενοχλούνται από τις τοιχογραφίες, είναι να μην περνούν από το εν λόγω τμήμα του παραλιακού δρόμου και αν θέλουν να μπουν ή να βγουν από την Ερμούπολη, να χρησιμοποιούν το στενό πίσω από την Πυροσβεστική και τη Σταματίου Πρωίου. Λύσεις υπάρχουν, υπομονή όχι.