Με τους μύθους και τα παραμύθια

Μια καινούρια διδακτική προσέγγιση  στη διδασκαλία της  ξένης γλώσσας είναι δυνατόν να  πραγματοποιηθεί και να ενισχυθεί με την υποστήριξη των ΤΠΕ μέσα από βιντεοσκοπημένα παραμύθια και μύθους που μπορούμε να βρούμε στο Διαδίκτυο.

Η γενικότερη  αντίληψη ότι η ξένη γλώσσα πρέπει να διδάσκεται μόνον με τα παλιά βιβλία γαλλικών που διαθέτουμε για μια τουλάχιστον δεκαετία καταργεί κάθε διάθεση από τους μαθητές για εξέλιξη  στην παραγωγή του γραπτού και του προφορικού λόγου. Η βελτίωση των τεχνικών μεθόδων διδασκαλίας υποκινεί το ενδιαφέρον και δημιουργείται μια αυτόματη διάδραση μέσα από την οποία υπάρχει η σωστή ακουστικότητα που συνοδεύεται από την εικόνα και επομένως δημιουργείται σε τριπλή διάσταση μια συνδυαστική και αποτελεσματική αυτόματη μάθηση. Αντίθετα με την εικόνα που έχει δημιουργήσει ο εκπαιδευτικός του σχολείου με τις ασπρόμαυρες φωτοτυπίες και τις ερωταπαντήσεις  πάνω σε γνωστό κείμενο του βιβλίου, υπάρχει πληθώρα αυθεντικών κειμένων και ασκήσεων εντός και εκτός διαδικτύου που προάγει μια εκπαιδευτική διαδικασία αρεστή στους νέους. Επειδή τις περισσότερες φορές πιστεύουμε ότι για την διδασκαλία της ξένης γλώσσας δεν είναι δυνατή η ταυτόχρονη εκμάθηση μεγάλων φράσεων και προτιμούνται οι μεμονωμένες λέξεις,  περιορίζουμε το μάθημα σε μικρές αποσπασματικές ενότητες επιμένοντας στο λεξιλόγιο, δηλαδή σε πιστή μετάφραση λέξη προς λέξη. Όμως στη γαλλική γλώσσα αυτό δεν μπορεί να ισχύει πάντα. Για παράδειγμα στη φράση je suis en train de parler όλη η φράση σημαίνει τώρα μιλάω ενώ η επί μέρους μετάφραση μας οδηγεί σε κατακερματισμένη μετάφραση χωρίς έννοια. Επομένως, κάποιες λέξεις στα γαλλικά δεν μπορούν να μεταφραστούν πιστά.

Με το παραμύθι, επειδή η ιστορία γίνεται ελκυστική και οξύνεται η περιέργεια των μαθητών, δημιουργείται εξ αρχής μια ατμόσφαιρα μέσα στην οποία διεισδύουν εκπαιδευόμενοι και εκπαιδευτές. Και είναι η ίδια η ατμόσφαιρα που δημιουργεί την αρμονική ενσωμάτωση της επανάληψης του κειμένου μέσω της ανάγνωσης ή της θεατροποίησης, που είναι το πρακτικό και ουσιαστικό μέρος της διδασκαλίας. Είναι λοιπόν αναγκαίο να υιοθετηθεί η ανάλυση του παραμυθιού ως δημιουργική δράση που θα εξασφαλίσει την ανάληψη πρωτοβουλιών εκ μέρους των μαθητών. Το ίδιο το παραμύθι ως κείμενο θα χρησιμοποιηθεί με παιγνιώδη τρόπο για κουΐζ, σταυρόλεξα, διαίρεση των λέξεων μιας φράσης κλπ. Οι μαθητές  μπορούν να προτείνουν παραμύθια στα ελληνικά, ή αν πρόκειται για ένα γνωστό παραμύθι όπως η κοκκινοσκουφίτσα που το λεξιλόγιο τους είναι οικείο, να προσπαθήσουν να το ακούσουν με ευκολία και προθυμία στη γαλλική γλώσσα. Στην περίπτωση αυτή δεν χρειάζεται ο καθηγητής να καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια για να πείσει για την ωραιότητα του παραμυθιού ούτε και θα συναντήσει δυσκολίες και αντιρρήσεις.

Τα κινούμενα σχέδια με τις φωνές, τα φυσικά αντανακλαστικά και τις κινήσεις αποτελούν εργαλεία  για τη  δημιουργία της  γλωσσικής κατανόησης αλλά και των καλλιτεχνικών δεξιοτήτων διαφόρων τύπων μαθητών όπως του ακουστικού, του οπτικού και του κιναισθητικού τύπου. Ως εκ τούτου, μέσα σε μια τάξη μπορούν να μοιραστούν ξεχωριστά οι ρόλοι των εκπαιδευόμενων στο θέατρο, τη ζωγραφική, την ανάγνωση, την κίνηση τη μιμητική που θα συνοδεύουν τις φράσεις του βιντεο-παραμυθιού ή του κόμικς. Μέσα από το παραμύθι, οι μαθητές  θα είναι σε θέση να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους, να αποβάλλουν το άγχος του μαθήματος και να αποκτήσουν κριτική σκέψη μέσα από την ανάλυση και τις  ερωτήσεις που θα γίνουν σταδιακά μέσα στην τάξη με τον  προφορικό λόγο αρχικά,  και στη συνέχεια με τον γραπτό λόγο. Μέχρι και σήμερα, στα παιδιά η μάθηση επιτυγχάνεται με την μονότονη αποστήθιση. Με τις φωνητικές και θεατρικές ασκήσεις το κείμενο γίνεται απαγγελία, παιχνίδι και διασκεδαστική ενασχόληση με την  εναρμονισμένη και συνεχή εκφορά του λόγου χωρίς τις διακοπές της απλής ανάγνωσης. Έτσι, ελευθερώνεται  η φαντασία που συνδέεται άριστα με το μύθο. Ειδικότερα, έχει παρατηρηθεί ότι με τους διαλόγους το αυτί εξοικειώνεται και οι μαθητές ταυτίζονται με κάποιο ρόλο: στην περίπτωση της κοκκινοσκουφίτσας με την ίδια, με το λύκο, τη μητέρα ή την γιαγιά. Οι μαθητές εύκολα μαθαίνουν το λεξιλόγιο του προσώπου (μεγάλα αυτιά, στόμα, μύτη) αλλά και ρήματα κινήσεως όπως πήγε, έφαγε, άκουσε, έτρεξε. Τέλος, το παραμύθι είναι η αφορμή για ένα ηθικό δίδαγμα που και αυτό έχει τη θέση του στη διαδικασία του μαθήματος και που εκπροσωπεί κάποιο γραμματικό φαινόμενο. Για παράδειγμα: «Πρέπει ν’ακούμε τους γονείς» (Il faut écouter les parents), είναι μια ολοκληρωμένη φράση που μας διδάσκει ότι το (πρέπει) συντάσσεται με το (απαρέμφατο). Και ακολουθεί η επανάληψη, η αποτύπωση και η αυτόματη εκμάθηση. Στη σύγχρονη τάξη της γαλλικής με το παραμύθι και τα σωστά επιλεγμένα κείμενα ο καθηγητής κατευθύνει το μάθημά του εκεί που θέλει. Με το βίντεο-παραμύθι  δημιουργείται η ευελιξία της ακούσιας απομάκρυνσης του εκπαιδευτικού και της υποκατάστασής του από το κόμικς ή το ίδιο το παραμύθι.  Η αποστήθιση, η ακρόαση και η αντίληψη είναι άμεσα συνδεδεμένα με την νοητική κατάσταση κάθε μαθητού στην διαδικασία της οποίας πρέπει να μην λείπει ο ενορχηστρωτής που είναι ο ίδιος ο ξενόγλωσσος εκπαιδευτικός.