"Έγκλημα στις Κυκλάδες"

Τεράστια αναστάτωση έχει φέρει στην γειτονιά των Κυκλάδων η σχεδιαζόμενη εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε Ανδρο, Νάξο, Πάρο και Τήνο, αφού σύμφωνα με τις υφιστάμενες αδειοδοτήσεις έχει ήδη εγκριθεί η τοποθέτηση 95 ανεμογεννητριών (ύψους 100 μ), η διάνοιξη νέων δρόμων σε ορεινά σημεία (μήκους 52 χλμ.), η κατασκευή υποσταθμών και δικτύων μεταφοράς ενέργειας. ( Αποφ. ΥΠΕΚΑ 177360, 18/12/2014).

Πρέπει να υπογραμμιστεί πως η ανάπτυξη αυτών των ΑΠΕ δεν αφορά στα ενεργειακά προβλήματα των ίδιων των νησιών, αφού η παραγόμενη ενέργεια (316,7 MW) θα μεταφέρεται μέσω υποβρύχιου καλωδίου στο εθνικό δίκτυο.

Οι φόβοι των νησιωτών (ήδη έχει κατατεθεί προσφυγή στο ΣτΕ από δήμους και την περιφέρεια Ν. Αιγαίου - εκδίκαση στις 24 Μαΐου), εστιάζονται βασικά στην αλλοίωση του ιδιαίτερου τοπίου (φυσικό, γεωργικό, οικιστικό) και στην πιθανή απαξίωση της τοπικής τουριστικής βιομηχανίας. Ας σημειωθεί πάντως ότι , με βάση το ισχύον νομικό πλαίσιο, η σύμφωνη γνώμη των δήμων ή της περιφέρειας δεν είναι αναγκαία για την έγκριση του έργου(!)

Σε αντίστοιχες περιπτώσεις (Σούνιο ή Ν. Εύβοια) το αισθητικό αποτύπωμα ήταν έντονο και κατά τεκμήριο αρνητικό. Αυτονόητα οι Κυκλαδίτες ανησυχούν, δεν επιθυμούν κάτι ανάλογο να συμβεί σε ένα εμβληματικό τόπο, μοναδικής ομορφιάς, που έχουν επενδυθεί τεράστια ποσά και κόπος για να καταστεί το «Πετράδι του Στέμματος» της Ελλάδας. Σε ένα τόπο με αναγνωρισιμότητα που ξεπερνά ίσως και αυτή της ίδιας της χώρας.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η δημόσια συζήτηση που έγινε παλιότερα για την εγκατάσταση 1.000 περίπου Α/Γ σε 4 εμβληματικές περιοχές της Σκωτίας, σε μια έκταση περίπου ίση με το 1/6 της Ελλάδας. Επρόκειτο δηλαδή για πολύ πιο ήπια ανάπτυξη σε σχέση με τις 95 ανεμογεννήτριες που πρόκειται να εγκατασταθούν στον χώρο 4 μικρών ελληνικών νησιών.

Στη Σκωτία λοιπόν, πραγματοποιήθηκε μια έρευνα-σημείο αναφοράς, για λογαριασμό της τοπικής κυβέρνησης (πηγή: Caledonian University of Glascow - 2008) με στόχο να εξετάσει τις επιπτώσεις στον τουρισμό της περιοχής που είχε προφανείς ομοιότητες με τη νησιωτική Ελλάδα (μικρής κλίμακας γεωγραφικό ανάγλυφο, σημεία ιδιαίτερου κάλλους και προστασίας, μεγάλη αναγνωρισιμότητα διεθνώς, αραιή κατοίκηση).

Τα συμπεράσματα της μελέτης ήταν εξαιρετικά ενδιαφέροντα. Η ελκυστικότητα της περιοχής θα μπορούσε να παραμείνει αμετάβλητη μόνο εφόσον οι παρακάτω προδιαγραφές τηρούνταν αυστηρά:

1. Περιορισμένος αριθμός εγκαταστάσεων (σε αντίθεση με αυτό που σχεδιάζεται για τις Κυκλάδες), καθώς υπάρχει ένα όριο που ο επισκέπτης αποδέχεται και πέρα από το οποίο οι αρνητικές εντυπώσεις κυριαρχούν.

2. Συγκέντρωση των ανεμογεννητριών (Α/Γ) σε λίγα σημεία (σε αντίθεση με την μεγάλη διασπορά που έχει εγκρίνει η ΡΑΕ), - πρόκειται ίσως για τον κρισιμότερο παράγοντα αποδοχής.

3. Αποφυγή συνεχούς οπτικής επαφής. Το παράδειγμα μικρών νησιών που πρακτικά θα υπάρχει αδιάκοπη κι έντονη οπτική επαφή είναι ισχυρά αρνητικό.

4. Μηδενικές παρεμβάσεις σε εμβληματικές περιοχές υψηλής αναγνωρισιμότητας.

Εφόσον οι παραπάνω προδιαγραφές τηρηθούν (κάτι που δεν συμβαίνει στην περίπτωση των Κυκλάδων), οι επιπτώσεις στην αντίληψη των επισκεπτών σχετικά με την ελκυστικότητα του τόπου θα είναι γενικά μικρές, παρότι τα σημεία χωρίς παρόμοιες εγκαταστάσεις πάντα θα διαθέτουν ένα πλεονέκτημα.

Η ΠΑΡΟΣ ΣΤΙΣ ΕΠΑΛΞΕΙΣ

«Πρόκειται για ένα τεράστιο έργο, που καταστρέφει το τοπίο του νησιού μας και το πλήττει ανεπανόρθωτα ως τουριστικό προορισμό. Η κάθε ανεμογεννήτρια θα φτάνει σε ύψος τα 100 μέτρα. Εδώ δεν επιτρέπονται τα σπίτια στην κορυφογραμμή, αλλά επιτρέπονται τεράστιες ανεμογεννήτριες. Σύσσωμη η τοπική κοινωνία είναι αντίθετη», υποστηρίζει κ. Μ. Κωβαίος, δήμαρχος Πάρου.

«Με την απόφαση αυτή μετατρέπεται ένα τουριστικό νησί σε εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας. Η κατανάλωση ενέργειας στην Πάρο φτάνει τον Αύγουστο, που είναι το υψηλότερο σημείο, τα 24 MW. Υπολογίζουμε πως τα 9 MW απ' αυτά παράγονται ήδη από ανανεώσιμες πηγές. Τι χρειάζονται τα 72 MW;», αναρωτήθηκε ο κ. Κωβαίος.

«Σήμερα οι ενεργειακές ανάγκες της Πάρου και της Νάξου, κι άλλων νησιών, καλύπτονται από εργοστάσιο της ΔΕΗ που καίει μαζούτ και βρίσκεται στην ιδιαίτερα τουριστική Νάουσα. «Ακόμα κι αν γίνουν τα δύο Αιολικά Πάρκα, το εργοστάσιο αυτό δεν πρόκειται να φύγει, θα μείνει ως "ψυχρή εφεδρεία"», υποστηρίζει ο δήμαρχος, ανοίγοντας το ζήτημα του «φορτίου βάσης» το οποίο αναλύεται παρακάτω.

Τα προβλήματα της Αιολικής ενέργειας.

Tα ΜΜΕ και η αιολική βιομηχανία προβάλλουν μόνο την θετική πλευρά των Αιολικών Πάρκων χωρίς να αναφέρουν τις σοβαρές επιπτώσεις που συνεπάγονται. Κατ΄ αρχήν η παραγωγή ρεύματος από τις Α/Γ είναι ασταθής και διακοπτόμενη επειδή ο αέρας φυσά με απρόβλεπτη δύναμη κάθε φορά.

Η ταχύτητα του ανέμου για να λειτουργήσει μια Α/Γ κυμαίνεται μεταξύ 3m/s και 25m/s. (10-90 km/h). Κάτω ή πάνω από αυτά τα όρια οι Α/Γ μένουν ακίνητες. Όταν όμως σταματάνε να λειτουργούν, τότε χάνουν το συγχρονισμό τους με το κεντρικό σύστημα και η παραγωγή ενέργειας σταματά. Αυτό είναι ένα βασικό μειονέκτημα της αιολικής ενέργειας ότι δηλ. δεν μπορείς να την έχεις τη στιγμή που τη χρειάζεσαι . Κάθε kWh από Α/Γ είτε χρησιμοποιείται στιγμιαία είτε χάνεται επειδή δεν υπάρχει τρόπος αποθήκευσης της ενέργειας. (Στη Δανία δεν έχουν βρει κάποιο αποτελεσματικό τρόπο αποθήκευσης, γι αυτό εξάγουν την πλεονάζουσα ενέργεια στις γειτονικές χώρες).

H παραγόμενη ενέργεια είναι τόσο ασταθής και χαοτική – κυμαίνεται μεταξύ του μηδενός και του μέγιστου – ώστε τα Αιολικά Πάρκα ποτέ δεν θα μπορέσουν να παράγουν φορτίο βάσης. (The Wind Farm Scam - 2009).

Το σύστημα λοιπόν δεν μπορεί να βασιστεί μόνο στα Αιολικά Πάρκα για να μείνει σταθερό, αλλά χρειάζεται πάντα διαθέσιμες εφεδρείες ( φορτίο βάσης) από άλλη πηγή, όπως τα ορυκτά καύσιμα. Οι θερμοηλεκτρικοί σταθμοί συνεπώς (όπως της Πάρου), είναι απαραίτητοι για να κρατούν σταθερή την τάση του συστήματος που σε αντίθετη περίπτωση κινδυνεύει από ξαφνική πτώση.

Τα χιλιάδες ΜW αιολικής ενέργειας που σχεδιάζονται να διεισδύσουν στο σύστημα, πρέπει με άλλα λόγια να υποστηρίζονται από αντίστοιχα ΜW ενέργειας εργοστασίων άνθρακα , λιγνίτη ή φυσικού αέριου. Σύμφωνα με την E.ΟΝ Netz, την εταιρεία που λειτουργεί τα περισσότερα Αιολικά Πάρκα στη Γερμανία, «τα Αιολικά Πάρκα δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τα θερμοηλεκτρικά εργοστάσια παρά μόνο σε ένα περιορισμένο βαθμό»

Πράγματι το Der Spiegel ανακοίνωσε ότι η Γερμανία, αν και διαθέτει τη μεγαλύτερη αιολική ισχύ με 16.000 MW, ετοιμάζει 26 νέους ηλεκτροπαραγωγικούς σταθμούς άνθρακα. Και η Δανία που έχει εγκατεστημένη αιολική ισχύ άνω των 6.000 MW δεν έχει κλείσει τους συμβατικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος.

Η ΜΕΙΩΣΗ ΣΕ ΕΚΠΟΜΠΕΣ CO2

Eίναι αλήθεια ότι οι Α/Γ δεν παράγουν καθόλου CO2, ωστόσο μοιάζουν περισσότερο με τη χρήση ακριβών φαρμάκων αμφίβολης αποτελεσματικότητας στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Ο ισχυρισμός ότι μία MWh ΑΠΕ αντικαθιστά μία MWh θερμοηλεκτρικής ενέργειας δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Αυτό συμβαίνει επειδή η λειτουργία των Α/Γ προϋποθέτει την παράλληλη λειτουργία θερμοηλεκτρικών σταθμών που παρέχουν το φορτίο βάσης και συνεπώς δεν υπάρχει ένα προς ένα αντικατάσταση της ανανεώσιμης με την συμβατική ενέργεια.

Κατά δεύτερο λόγο κάθε MW εγκαταστημένης αιολικής ισχύος έχει μειωμένη απόδοση κατά τουλάχιστον 30%. Παρόλα αυτά η βιομηχανία αιολικής ενέργειας υπολογίζει το όφελος σε εκπομπές CO2 με βάση την ονομαστική ισχύ και όχι την πραγματική.

Φαινομενικά υπάρχει εξοικονόμηση, ωστόσο σε χώρες με εκτεταμένα Αιολικά Πάρκα όπως η Δανία, οι εκπομπές CO2 δεν έχουν μειωθεί (Etherington 2009). Ο λόγος είναι ότι όταν η αιολική ισχύς ανέρχεται σε χιλιάδες ΜW, απαιτούνται νέοι υποστηρικτικοί θερμοηλεκτρικοί σταθμοί που λειτουργούν παράλληλα με χαμηλό ρυθμό παραγωγής και κατά συνέπεια εκπέμπουν CO2.

Οι ανεμογεννήτριες κατά του τουρισμού

Το Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων Αιγαίου προσπαθεί με τη σειρά του να διαφωτίσει και να ενημερώσει την κοινή γνώμη για τις συνέπειες ενός τέτοιου εγχειρήματος στην νησιωτική περιοχή των Κυκλάδων.

Ο τουρισμός στα νησιά της πατρίδας μας, υποστηρίζει, βασίζεται στο αδιατάραχτο φυσικό και πολιτισμικό τοπίο όπου η φύση και τα έργα του ανθρώπου συνυπάρχουν σε αρμονική σχέση. Όσο η ποιότητα ζωής στις πόλεις υποβαθμίζεται, η ανάγκη απόδρασης στο φυσικό τοπίο θα γίνεται συνεχώς μεγαλύτερη.

Εξάλλου το τοπίο, φυσικό και πολιτισμικό, είναι ο βασικός πόλος έλξης των Ελλήνων και των ξένων τουριστών στην πατρίδα μας που στηρίζουν τις τοπικές οικονομίες στα νησιά.

Στη Δανία οι περιοχές τουριστικού προορισμού παραμένουν ελεύθερες από οποιαδήποτε εγκατάσταση Α/Γ. Στη χώρα μας που συνεχώς τονίζουμε τη σημασία του τουρισμού για την τοπική ανάπτυξη, δεν φαίνεται να έχουμε σκεφθεί σοβαρά την αρνητική επίδραση που θα έχει η μαζική εγκατάσταση Αιολικών Πάρκων σε μια ζωτική οικονομική δραστηριότητα για πολλές περιοχές.

Οι θέσεις εργασίας

Όσον αφορά τις νέες θέσεις εργασίας, οι περισσότερες βρίσκονται εκεί όπου κατασκευάζονται οι Α/Γ δηλαδή σε Δανία, Γερμανία, Ισπανία και ΗΠΑ.

Στην χώρα μας που απλά εισάγει Α/Γ, οι θέσεις εργασίας περιορίζονται μόνο στην εγκατάσταση και συντήρηση λειτουργίας, οι οποίες είναι ελάχιστες, επειδή οι Α/Γ παρακολουθούνται και ελέγχονται εξ αποστάσεως με πλήρως αυτοματοποιημένα συστήματα.

Ένας συμβατικός σταθμός παραγωγής ρεύματος με άνθρακα ή φυσικό αέριο παρέχει εκατοντάδες θέσεις εργασίας σε σχέση με ένα Αιολικό Πάρκο που μπορεί να λειτουργήσει με 3 – 4 υπαλλήλους μόνιμης απασχόλησης. Σε σύγκριση με τον τουρισμό, τα Αιολικά Πάρκα όχι μόνο προσφέρουν ελάχιστη απασχόληση, αλλά απειλούν να μειώσουν θέσεις εργασίας εξαιτίας της αρνητικής επίδρασης που έχουν στο φυσικό και πολιτισμικό τοπίο.

Ο ANTIΛΟΓΟΣ

Υπάρχει όμως και ο αντίλογος.

«Η αντίδραση των κατοίκων είναι δυστυχώς αποτέλεσμα της έλλειψης ενημέρωσης, αλλά και της παραπληροφόρησης που γίνεται από ορισμένους. Κυκλοφορούν φήμες για περίεργα πράγματα, μέχρι πως οι ανεμογεννήτριες θα τρυπήσουν τον υδροφόρο ορίζοντα», δήλωσε σχετικά με το θέμα στην «Κ» ο κ. Γ. Τσιπουρίδης, πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), που μιλάει και για «σκοταδισμό».

«Το μόνο ερώτημα που υπάρχει είναι το ζήτημα της αισθητικής, δηλαδή το εάν και πώς εντάσσονται στο τοπίο οι ανεμογεννήτριες. Αλλά αυτό δεν μπορεί να απαντηθεί με προσωπικά κριτήρια. Δεν έχω ακούσει για καμιά περιοχή που να αναπτύχθηκαν αιολικά πάρκα και να έχασαν σε τουρισμό. Ειδικά οι επισκέπτες από την Ευρώπη είναι ευαισθητοποιημένοι και θα ήθελαν να βρίσκονται σε έναν τόπο που παράγει καθαρή ενέργεια», συμπληρώνει. «Η κλιματική αλλαγή θα πλήξει τα νησιά μας πολύ περισσότερο απ' ό,τι νομίζουν κάποιοι πως θα τους ενοχλήσουν μερικές ανεμογεννήτριες. Είναι θέμα επιλογής και αυτή δεν μπορεί παρά να είναι μία: τα ορυκτά καύσιμα πρέπει να τελειώσουν. Αρα δεν έχουμε περιθώριο να μην αξιοποιήσουμε το ελληνικό Ελντοράντο των ΑΠΕ που είναι τα νησιά», τονίζει ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ.

Με αυτό τον τρόπο απαντά και στο ερώτημα εάν θα έπρεπε στα νησιά να μπουν λιγότερα αιολικά, έτσι ώστε να καλύπτουν μόνο τις δικές τους ανάγκες τους από ανανεώσιμες πηγές, χωρίς να υποχρεούνται να τροφοδοτούν το εθνικό δίκτυο.

Ο κ. Τσιπουρίδης σημειώνει βεβαίως πως έπρεπε να είχε προηγηθεί ουσιαστική ενημέρωση και διάλογος με τους κατοίκους, πράγμα που αποτελεί βασική ευθύνη της πολιτείας, ωστόσο τα επιχειρήματά του βλέπουν τη μία πλευρά του νομίσματος η οποία στην περίπτωση των Κυκλάδων μάλιστα είναι η λιγότερο σημαντική.

Εναλλακτικές λύσεις στο ενεργειακό πρόβλημα

Η ενεργειακή κρίση δεν έχει απλές και εύκολες λύσεις εάν συνεχίσει η ενέργεια να θεωρείται ένα φθηνό και άφθονο αγαθό. Το ενεργειακό ζήτημα για να μην φτάσει σε αδιέξοδο, χρειάζεται μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και σε ένα τέτοιο στόχο, θεμελιώδη ρόλο θα έχει η εξοικονόμηση της ενέργειας και η στροφή στην ενεργειακή απόδοση (συσκευές, κτίρια κ.α). Πολύ σημαντική βοήθεια προσέφερε τα προηγούμενα χρόνια το επιδοτούμενο πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ΄ οίκον», του οποίου σύντομα αναμένεται η Β΄ φάση του.

Κανείς δεν λέει όχι στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά δεν μπορεί και να πει ναι στις βιομηχανικές ΑΠΕ σε τόσο ευαίσθητες περιοχές όπως τα νησιά των Κυκλάδων. (Υπό προϋποθέσεις θα μπορούσαν να συζητηθούν για το Αιγαίο τα πλωτά αιολικά σε συνδυασμό με άλλες μορφές ΑΠΕ όπως η ηλιακή ή η κυματική ενέργεια).

Η παραγωγή της ενέργειας είναι ανάγκη να επιστρέψει στην μικρή κλίμακα που ανοίγει μεγάλες δυνατότητες στους ιδιώτες και τους μικρούς τόπους να παράγουν τουλάχιστον ένα μέρος της ενέργειας που χρειάζονται με χρήση των ΑΠΕ. Η κλίμακα που παράγεται η ενέργεια έχει καθοριστική σημασία για το κόστος, τις απώλειες ενέργειας από τη μεταφορά της σε μακρινές αποστάσεις και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και τους ανθρώπους.

Οι ΑΠΕ μεγάλης κλίμακας ίσως τελικά αποδειχθεί ότι έχουν παρόμοια αρνητικά αποτελέσματα για το περιβάλλον και τη ζωή των ανθρώπων όσο και η εκμετάλλευση των ορυκτών καυσίμων.

Μια άλλη πρόταση στο ενεργειακό πρόβλημα είναι η έμφαση στη σημασία της εξοικονόμησης και η προώθηση των ΑΠΕ μικρής κλίμακας (π.χ. net metering) που καθιστούν κάθε κάτοικο και τόπο αυτοδύναμο.

Δεν χρειάζονται άλλες ΑΠΕ μεσαίας και μεγάλης κλίμακας, όπως αποδείχθηκε μετά το άλλο έγκλημα που διαπράχθηκε με τα φωτοβολταικά πάρκα (των 100 kw) της ΡΑΕ που δόθηκαν σε ιδιώτες (τους οποίους πληρώνουμε μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ), αντί εξ αρχής να έχει νομοθετηθεί το net metering με μικρή αυτοπαραγωγή ανά κατοικία σ΄ολόκληρη την Ελλάδα.

Προς το παρόν οι λογαριασμοί μας περιλαμβάνουν τέλος 0,3% υπέρ των ΑΠΕ που όμως δεν φτάνει να καλύψει το ποσό, γι αυτό το ΔΕΣΜΗΕ πρότεινε τον επταπλασιασμό (!) του τέλους στα 2,45%. (Η πρόταση δεν έγινε δεκτή από το ΥΠΑΝ με αποτέλεσμα το ΔΕΣΜΗΕ να έχει αφήσει απλήρωτους τους παραγωγούς αιολικής ενέργειας και εσχάτως και τους παραγωγούς ηλιακής ενέργειας).

Είναι φανερό ωστόσο ότι η μικρή κλίμακα δεν θα μπορούσε να αντικαταστήσει εξολοκλήρου την ανάγκη της μαζικής παραγωγής ενέργειας στο σημερινό ενεργοβόρο σύστημα. Οι λύσεις δεν είναι απλές όταν μιλάμε για ένα τεράστιο ενεργοβόρο σύστημα όπως αυτό της σημερινής Ελλάδας. Ασφαλώς κανείς δεν επιθυμεί να μείνει η χώρα χωρίς ενέργεια, αλλά εξίσου αληθινό είναι ότι κανείς δεν επιθυμεί να δει τη φυσική ομορφιά και χάρη των νησιών μας να θυσιάζεται στο όνομα μιας υποτιθέμενης ενεργειακής ασφάλειας. Η συζήτηση για το ενεργειακό χρειάζεται να βάλει στο τραπέζι όλες τις παραμέτρους των προτεινόμενων λύσεων και όλους τους εμπλεκόμενους που δεν είναι μόνο οι τεχνοκράτες αλλά και οι απλοί πολίτες.

Το μόνο σίγουρο είναι πως για να λύσει το ενεργειακό της πρόβλημα η υπόλοιπη Ελλάδα θα είναι εγκληματικό να θυσιαστούν ειδικά τα νησιά των Κυκλάδων για όλους τους λόγους που αναλύσαμε πιο πάνω.

TΕΧΝΗΤΟ ΝΗΣΙ – ΑΙΟΛΙΚΟ ΠΑΡΚΟ

Και για να μη θεωρηθεί πως οι ΑΠΕ είναι καταστροφικές, μεταφέρουμε την είδηση για το γιγαντιαίο νησί – υβριδικό πάρκο που πρόκειται να δημιουργηθεί και μοιάζει με επιστημονική φαντασία.

Συγκεκριμένα, το τεχνητό νησί για την ηλεκτροδότηση έξι ευρωπαϊκών χωρών αναμένεται να κατασκευαστεί στη Βόρεια θάλασσα. Θα έχει έκταση 6,5 τετρ. χλμ. και θα παίζει τον ρόλο μιας γιγαντιαίας «μπαταρίας» που θα συλλέγει την ενέργεια που θα προκύπτει από ένα δίκτυο από ηλιακούς συλλέκτες και ανεμογεννήτριες, το οποίο θα εκτείνεται στη γύρω θαλάσσια περιοχή του Ντότζερ Μπανκ στα ανοιχτά της Μ. Βρετανίας.

Πίσω από το πολλά υποσχόμενο ενεργειακό εγχείρημα, με κόστος που εκτιμάται περί το 1,3 δισ. δολάρια, βρίσκονται εταιρείες από την Δανία και την Ολλανδία, ενώ το νησί υπολογίζεται ότι θα προσφέρει ενέργεια αρκετή για την ηλεκτροδότηση 80 εκατ. ατόμων (!). Στο κολοσσιαίο πρότζεκτ θα συμμετάσχουν η Βρετανία, η Ολλανδία, η Δανία, η Γερμανία, η Νορβηγία και το Βέλγιο και οι οποίες θα τροφοδοτούνται μέσω υποθαλάσσιων καλωδίων.

Ειδικότερα, στην περιοχή του Ντότζερ Μπανκ, που βρίσκεται περίπου 100 χλμ. μακριά από τα ανατολικά παράλια της Βρετανίας, τα νερά είναι σχετικά ρηχά με βάθος που κυμαίνεται μεταξύ 15-36 μέτρων και για τον λόγο αυτόν έχει επιλεγεί για την τοποθέτηση των 10.000 ανεμογεννητριών. Το νησί πέρα από τη μονάδα συλλογής ενέργειας, θα διαθέτει τεχνητή λίμνη, λιμάνι και διάδρομο προσγείωσης μικρών αεροσκαφών.

Η ΜΕΡΑ ΜΕ ΤΗ ΝΥΧΤΑ

Τι σχέση έχει όμως αυτό το γιγαντιαίο εντυπωσιακό project που θα γίνει στη μέση του πουθενά στα ανοικτά της Μ. Βρεττανίας, μετά από δημόσια διαβούλευση, σύμφωνη γνώμη και υπερκομματική συνέργεια 6 Ευρωπαικών χωρών , με το αντίστοιχο εγχείρημα που ετοιμάζεται στα λιλιπούτεια σμαραγδένια κυκλαδονήσια όπου, η σύμφωνη γνώμη της κοινωνίας (Δήμων, Περιφέρειας, κλπ.) δεν θεωρήθηκε καν αναγκαία για την έγκριση του έργου(…);

Η ευαισθησία των κατοίκων των Κυκλάδων δικαιολογείται απόλυτα, καθώς παρόμοιες εγκαταστάσεις σε άλλα σημεία της χώρας άφησαν έντονα αρνητικό αποτύπωμα, ενώ φαίνεται ότι οι κρίσιμες προδιαγραφές που θα προστάτευαν την ελκυστικότητα του τόπου έχουν αγνοηθεί.

Και βέβαια το ζήτημα αφορά όλες τις Κυκλάδες και όχι μόνο τα 4 συγκεκριμένα νησιά , καθώς αν γίνει η αρχή θα ακολουθήσουν με τη διαδικασία του «επιτυχημένου μοντέλου» και τα υπόλοιπα, καταστρέφοντας την – κατά γενική ομολογία - ωραιότερη γειτονιά της Ελλάδας και μετατρέποντάς την σε ενεργειακή αποθήκη της υπόλοιπης χώρας.

Οι επιπτώσεις μπορεί να είναι αρνητικές και μη αναστρέψιμες. Πέρα από την απλή λογική το αποδεικνύει και η διεθνής εμπειρία. Μια επανεξέταση βασικών όρων της επένδυσης ώστε να ελαχιστοποιηθούν το αποτύπωμα και οι επιπτώσεις κρίνεται κάτι παραπάνω από αναγκαία.

ΘΕΩΡΙΕΣ ΣΥΝΟΜΩΣΙΑΣ…

Υπάρχουν βεβαίως και «κύκλοι» που υιοθετώντας θεωρίες συνωμοσίας πιστεύουν πως το εγχείρημα δεν έχει να κάνει με το ενεργειακό ζήτημα αλλά με μια απόπειρα τεχνητής υποτίμησης της υψηλής σήμερα αξίας των νησιών των Κυκλάδων.

Εκτιμούν πως τα νησιά των Κυκλάδων βρίσκονται εδώ και καιρό στο στόχαστρο πολυεθνικών «αετονύχηδων» του real estate, λόγω της ιδιαίτερης ομορφιάς τους που βασίζεται στην μοναδική μικροκλίμακα του φυσικού αλλά και οικιστικού τοπίου τους η οποία – σε συνδυασμό με το ήπιο κλίμα – δεν συναντάται στον υπόλοιπο κόσμο.

Το ελληνικό τοπίο γενικά διακρίνεται για τη μικρή κλίμακα και τη λιτή ομορφιά του που συνθέτουν οι ξεκάθαρες γραμμές του, η μεσογειακή βλάστηση και η γεωλογία του και μέχρι σήμερα διατηρεί σε μεγάλο βαθμό την ακεραιότητα του χωρίς όμως να έχει εκτιμηθεί η αξία του ως εθνικός πόρος που συνδέεται άμεσα με την ταυτότητα της χώρας μας.

Οι Κυκλάδες ειδικότερα, έχουν προστατεύσει και διατηρήσει αυτή τη μικροκλίμακα , δημιουργώντας μικρές οικογενειακές ξενοδοχειακές μονάδες (των 50-100 κλινών) με διαχειρίσιμα δάνεια και ανεκτά οικονομικά ανοίγματα, καταφέρνοντας έτσι να μείνουν μακριά από πιέσεις τραπεζών και μεγάλων tour operators, που σε συνδυασμό με την συνεχιζόμενη οικονομική κρίση οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε μαρασμό ή ξεπούλημα ορισμένες «θηριώδεις» μονάδες άλλων τουριστικών περιοχών της Ελλάδας (Ρόδος, Κρήτη, Χαλκιδική, Ιόνιο, κλπ.).

Κάποιοι υποστηρίζουν πως τα νησιά των Κυκλάδων και ο τουρισμός τους είναι το τελευταίο προπύργιο πριν την ολοκληρωτική παράδοση της ελληνικής οικονομίας στα χέρια ξένων συμφερόντων, μια άποψη που ίσως κινείται στα όρια της συνωμοσιολογίας , ίσως όμως δεν στερείται και κάποιας αλήθειας .

Άλλωστε ένας από τους προσφιλείς τρόπους «χαλιναγώγησης» ακριβών προορισμών από τα μεγάλα συμφέροντα, είναι η μείωση της αξίας τους με εξωγενείς παράγοντες και σαν τέτοιος θεωρείται από ορισμένους(…) η «ενεργειακή» αυτή προσέγγιση.

ΑΦΟΡΑ ΟΛΑ ΤΑ ΝΗΣΙΑ

Σε κάθε περίπτωση πάντως, και ανεξάρτητα αν οι παραπάνω απόψεις (ενδεχομένως) κινούνται στα όρια της υπερβολής, οι Κυκλάδες, ο τόπος που ταυτίστηκε με την εικόνα της Ελλάδας όσο κανείς άλλος, αξίζει πιο μελετημένες κινήσεις και είναι η ώρα τα κορυφαία σε τουρισμό νησιά Μύκονος- Σαντορίνη όπως και η Σύρος ως μητρόπολη, αν και (προς το παρόν) δεν βρίσκονται μέσα στο κάδρο, να ενώσουν τις φωνές τους με αυτές των άλλων νησιών, (Άνδρος, Τήνος και Νάξος έχουν επίσης αντιδράσει), αποτρέποντας το μοιραίο.

Γιατί ειδικά αυτά τα 3 νησιά έχουν μια ιδιαίτερη δυναμική στον Κυκλαδικό χώρο και οι θέσεις των δημοτικών αρχών και των κοινωνιών τους ενδεχομένως διαδραματίσουν αποφασιστικό ρόλο στην έκβαση της υπόθεσης…

Κ. Δ. Κατσούδας

Kάτοικος Κυκλάδων