Γέρος

Είμαι γέρος. Δεν είμαι συνηθισμένος στο σύγχρονο τρόπο ζωής. Βιολογικά μου είναι δύσκολο να αναπτύσσω εξαρτημένα αντανακλαστικά, δηλαδή να μαθαίνω. Αναρωτιέμαι, ωστόσο, πόσοι από τους νέους, τους ενεργούς πολιτικά και επαγγελματικά πολίτες, είναι ικανοποιητικά συνηθισμένοι στο σύγχρονο τρόπο ζωής. Εξηγιέμαι.

Θέλω να αγοράσω αγαθά ή υπηρεσίες. Στα νιάτα μου έδινα χρήματα και αγόραζα ό,τι ήθελα, γνωρίζοντας, βέβαια, ότι κάποια πράγματα, ιδέες, συναισθήματα, βουλήσεις, μπορεί να μην αγοράζονται. Καθώς είχα ξεπεράσει το στάδιο μεροδούλι μεροφάι, είχα ένα μικρό κομπόδεμα για τις μέρες χωρίς μεροδούλι. Το κομπόδεμα το φύλαγα κάπου στο σπίτι μου, σε κάποιο μυστικό σημείο, εκτεθειμένο πάντοτε στον κίνδυνο μιας ληστείας· εναλλακτικά το είχα τοποθετημένο σε μια τράπεζα, με κάποιους όρους, να πληρώνω την τράπεζα για τη φύλαξη και κάποιες υπηρεσίες που μου πρόσφερε κλπ. Λογικό. Τώρα αυτά όλα γίνονται "ευκολότατα" με το κινητό ή τον υπολογιστή μου. Από την πολυθρόνα του γραφείου μου στο σπίτι μου.

Ευκολότατα! Μου ζητάει πρώτα user name. Εγώ είμαι ο User υποθέτω και με λένε Δημήτρη Σιδερή. Αυτό το όνομα είναι ο κωδικός μου στην πολιτική και θρησκευτική κοινωνία που ανήκω, αλλά δεν αρκεί στην τράπεζά μου. Θέλει το δικό της και δικό μου user name. Για την ασφάλειά μου, τον κίνδυνο ηλεκτρονικής ληστείας. Αποτελείται συνήθως από μια αλληλουχία ψηφίων, γραμμάτων, αριθμών, σημείων στίξης που υπάρχουν στο πληκτρολόγιο και πρέπει να τα θυμάμαι. Δεν αρκείται όμως σ΄ αυτό. Μου ζητά έπειτα ένα code number, μια άλλη αλληλουχία στοιχείων. Ενδέχεται να ζητά και μια διασταύρωση που παρέχεται στο κινητό μου που μπορεί να περιλαμβάνει στοιχεία ταυτότητας, χρόνο γέννησης, αριθμό ταυτότητας, ΑΦΜ και δεν ξέρω τι άλλο. Κατανοητά. Για την ασφάλειά μου. Μπαίνω στη διαδικασία και, αντί να πω τι θέλω και να με ακούσει κάποιος να του εξηγήσω, μου προσφέρονται επιλογές, π.χ. "επισκόπηση, νέα συναλλαγή, ιστορικό, νέα προϊόντα, ρυθμίσεις κλπ)". Σε ποιαν άραγε από αυτές τις επιλογές ανήκει αυτό που εγώ θέλω να κάνω; Επιλέγοντας καθεμιά τους, βρίσκω να πρέπει να τσεκάρω μία από άλλες επιλογές. Που κι αυτές δεν τις καταλαβαίνω διότι αποτελούν όρους μιας διαδικασίας που απαιτεί ειδική επαγγελματική εκπαίδευση για να τους κατανοεί κάποιος. Ως γιατρός ακούω τον άρρωστο να μου παραπονιέται για μια "ζαλάδα" ή για μια "αγκούσα". Θα συζητήσω μαζί του για να διευκρινίσω σε ποιον ιατρικό όρο υπάγονται αυτά τα συμπτώματα. Από κει κι έπειτα, ο άρρωστος δεν μου χρειάζεται. Ανατρέχω στον υπολογιστή, στον αυτόματο διαγνωστή, παλιότερα στα χοντρά βιβλία στη βιβλιοθήκη μου, που μου υπενθυμίζουν το όνομα της νόσου του και τους τρόπους της αντιμετώπισής της. Τότε επανέρχομαι στον άρρωστο, του θέτω τις επιλογές, του εξηγώ τα πλεονεκτήματα της καθεμιάς κι εκείνος αποφασίζει. Έτσι ακριβώς, κάθε επαγγελματίας, και κάθε εκπαιδευμένος υπάλληλος μιας τράπεζας επομένως, ακούοντας τι θέλω, το μετατρέπει σε επαγγελματικό όρο. Από κει κι έπειτα μπορούν να γίνονται αυτόματα τα πράγματα. Τη μετατροπή των προσωπικών επιθυμιών σε επαγγελματικούς όρους δεν μπορεί να την κάνει ο μη ειδικός. Υπέργηρος καθώς είμαι, δεν μπορώ να μάθω πια, αλλά, φοβούμαι πως κι οι νεότεροι δεν καλοξέρουν. Και δεν μπορούν συνήθως να μάθουν ικανοποιητικά, καθώς, ώσπου να εμπεδώσουν την καινούργια γνώση, το σύστημα αλλάζει και νέοι όροι εισέρχονται. Πάντα για να διευκολύνεται ο χρήστης και να είναι ασφαλής από μια ληστεία. Στο μεταξύ, η τράπεζα που της έχω εμπιστευθεί να φυλάει την περιουσία μου μπορεί να κάνει capital control (τι ακριβώς σημαίνει;) ή δεν ξέρω τι άλλο και δεν μπορώ να χρησιμοποιήσω τα χρήματα που της έχω καταθέσει. Η τράπεζα στο μεταξύ εκμεταλλεύεται τα δικά μου χρήματα. Πόσο διαφέρει αυτό από ληστεία;

Όλη αυτή η διαδικασία που ισχύει σε κάθε συναλλαγή μου με το δημόσιο ή με μεγάλες επιχειρήσεις σημαίνει αυξανόμενη εξάρτησή μου από...ποιους; Υποδουλώνομαι δηλαδή, αλλά σε ποιον; Στην αρχαιότητα ο δούλος ήξερε ποιος είναι ο αφέντης του. Τώρα ποιος είναι ο αφέντης μου; Σε μια τέτοια άγνοια εκτρέφονται παράξενες, παράλογες, δοξασίες. "Θέλουν να μας εξουσιάζουν!" Ποιοι; Φανταζόμαστε ποικίλα γνωστά ονόματα ανθρώπων (ο Σώρος; ο Bill Gates; ποιος άλλος;) ή οργανωμένα κρατικά ή υπόγεια συμφέροντα (οι Σιωνιστές; οι Αμερικανοί; κλπ) ή μαγικές οντότητες (ο Σατανάς;). Θεός φυλάξοι! Βλέπω κάποιους να πλουτίζουν. Άρα αυτοί φταίνε! Τα λαμόγια! Ζω εγώ ο γέρος με την εμπειρία των υπερογδόντα ετών μου σε τέτοιο χάος. Χρήμα σημαίνει χρήσιμο. Είναι δευτερογενώς χρήσιμο, διότι μόνον αυτό μπορεί να ανταλλαγεί με τόσο ποικίλα πρωτογενώς χρήσιμα πράγματα ή υπηρεσίες. Μόνο που όπως έχει εξελιχθεί, δεν είναι πια εύχρηστο. Χρήμα άχρηστο σημαίνει ουσιαστική πτώχευση της ανθρωπότητας ολόκληρης. Όπως στους καιρούς των μεγάλων κρίσεων με τους ουρανομήκεις πληθωρισμούς. Μοιάζει να βαδίζουμε προς τα κει. Ακόμα κι αν η γη είναι υπερπλήρης σε αγαθά και μεις έχομε άφθονα χρήματα σε κάποιου είδους τράπεζα, ποιος ξέρει ποια. Η τράπεζα που είχα κάνει την κατάθεση έχει αγοράσει με αυτά μετοχές κάπου στο Χογκ Κογκ χωρίς να με ρωτήσει. Τρέχα γύρευε.

Νοιώθω πως η κοινωνία ολόκληρη πρέπει να αλλάξει ριζικά. Πρέπει να επαναδομηθεί με τέτοιο τρόπο που να πάψει η εξάρτηση από τον "ειδικό", να ξαναγίνει κοινωνία των μη ειδικών. Μήπως όμως αυτό σημαίνει υποστροφή από την κοινωνία σε αγέλη; Η κοινωνία στηρίζεται στη συμπληρωματική λειτουργία των μελών της έτσι που καθένας να κάνει κάτι διαφορετικό από τους άλλους υπηρετώντας όλοι μαζί κοινό σκοπό. Από τα πολιτικά συστήματα που πέρασαν από τον πλανήτη, ένα φαίνεται να ήταν το ιδανικότερο. Τότε ειδικοί αποτελούσαν την εκτελεστική εξουσία και μέρος της δικανικής, ενώ μη ειδικοί, τυχαία κληρωμένοι από το σύνολο, αποτελούσαν τη νομοθετική εξουσία και τη δικανική, τουλάχιστον στον ποινικό κλάδο της. Παράλληλα η εκπαίδευση πρέπει να στραφεί προς γενικές γνώσεις (γλώσσα, μαθηματικά, υπολογιστές, λύση προβλημάτων κλπ). Σκοπός είναι η καλύτερη δυνατότητα επικοινωνίας. Το φυσικό μέσο για το είδος μας είναι η γλώσσα. Τα ποικίλα σύμβολα λοιπόν που έχομε επινοήσει πρέπει να την εκφράζουν με τον απλούστερο δυνατό τρόπο. Στη σύγχρονη εποχή καθένας θα αλλάξει αρκετές φορές επάγγελμα. Επομένως, πρέπει να έχει βάσεις για ποικίλες ειδικότητες.

Ο γέρος έχει αποκτήσει σ΄ όλη τη ζωή του μια εφεδρεία, ασφάλιση, κλπ. Με εφόδια σαν τα παραπάνω μπορεί να μετέχει στα κοινωνικά δρώμενα, προσφέροντας στο έλλογο περιβάλλον του τη μακρά πείρα του, χωρίς πια τις αναγκαστικές συνθήκες για την επιβίωση. Αρκεί να του ζητηθεί.