Γερνάω

Το διάβασα στο ba-bamail.com/family-and-parenting, και το μεταφέρω σε ελεύθερη μετάφραση.

"Παιδί μου αγαπημένο, τη μέρα που θα με δεις να γερνάω, σε παρακαλώ να είσαι υπομονητικός, αλλά πάνω απ' όλα προσπάθησε να καταλάβεις τι περνάω. Αν, όταν μιλώ, επαναλαμβάνω το ίδιο πράγμα χιλιάδες φορές, μη με διακόπτεις λέγοντάς μου: 'μόλις το ξανάπες '... αλλά άκουσε, σε παρακαλώ. Προσπάθησε να θυμηθείς πόσες φορές όταν ήσουν μικρούλης σου διάβαζα την ίδια ιστορία κάθε βράδυ ώσπου να σε πάρει ο ύπνος. Όταν δεν θέλω να πλυθώ, μη γίνεσαι έξαλλος και μη με στενοχωρείς. Θυμάσαι όταν έτρεχα ξωπίσω σου με ένα σωρό δικαιολογίες προσπαθώντας να σε πλύνω, όταν ήσουν παιδάκι; Όταν βλέπεις πόσο αδέξιος είμαι με τη νέα τεχνολογία, δωσ΄ μου χρόνο να μάθω και μη με κοιτάς μ΄ αυτό τον τρόπο...θυμήσου, αγάπη μου, με πόση υπομονή σου έδειχνα να κάνεις τόσα πράγματα, να τρως σωστά, να ντύνεσαι, να χτενίζεσαι και να λύνεις κάθε μέρα τα προβλήματα που σου παρουσιάζονταν. Τη μέρα που θα με δεις να γερνάω, σε παρακαλώ να είσαι υπομονητικός, αλλά, πάνω απ' όλα, προσπάθησε να καταλάβεις τι περνάω. Αν πότε πότε τα χάνω χωρίς να ξέρω τι λέω, δοσ΄ μου λίγο χρόνο να θυμηθώ. Και, αν δεν μπορώ, μη νευριάζεις ανυπόμονα ή αλαζονικά. Να ξέρεις μόνο βαθιά μέσα σου πως το πιο σημαντικό για μένα είναι να βρίσκεσαι εδώ, μαζί μου. Και όταν τα γέρικα, κουρασμένα πόδια μου δεν μ΄ αφήνουν να κινούμαι γρήγορα όπως παλιά, δόσ΄ μου το χέρι σου όπως σου έδινα το δικό μου όταν πρωτάρχισες να περπατάς. Όταν έλθουν αυτές οι μέρες μη λυπάσαι...Μόνο να είσαι μαζί μου και να με καταλαβαίνεις ενώ προχωρώ προς το τέλος με αγάπη. Θα σ΄ ευγνωμονώ για τη δωρεά του χρόνου και της χαράς που μοιραστήκαμε. Μ΄ ένα μεγάλο χαμόγελο και μια πελώρια αγάπη, που είχα πάντα για σένα, θέλω μόνο να σου πω...Σ΄ αγαπώ παιδί μου λατρεμένο".

Τι θα πει "γερνάω"; Ένας, μόνον ένας, νόμος υπάρχει αξεπέραστος στο Σύμπαν, ο νόμος της Εντροπίας. Ορίζει πως τα πάντα οδεύουν αδυσώπητα από την τάξη προς την αταξία. Κι όμως σε ένα κλειστό σύστημα, μπορεί να υπάρχει πορεία από την αταξία προς την τάξη, με τίμημα όμως αύξηση της αταξίας στον περίγυρό του. Αυτή η πορεία ονομάζεται δημιουργία. Αν σκεφτόμαστε με μεταφυσική πίστη, η δημιουργική πορεία ονομάζεται Θεός, ενώ η εντροπία ονομάζεται Διάβολος. Ο Διάβολος δεν έχει μια κακή βούληση, ενώ ο Θεός καλή. Απλώς ο Διάβολος αντιστρατεύεται τη δημιουργική δράση του Θεού.

Λόγω της εντροπίας, τα πάντα κινούνται και αλλάζουν. "Τὰ πάντα ρεῖ", όπως έλεγε ο Ηράκλειτος. Αν παρατηρήσουμε με ένα ισχυρό μικροσκόπιο τους κόκκους μιας σκόνης διάσπαρτης στο νερό, αυτοί κινούνται διαρκώς, εική και ως έτυχε, προς κάθε κατεύθυνση, ακόμη και χωρίς να προσκρούουν σε άλλους κόκκους ή στα τοιχώματα του δοχείου που περιέχει το νερό. Από τέτοιες τυχαίες κινήσεις, αλλάζουν απρόβλεπτα τα στοιχεία οποιουδήποτε μορίου, οσοδήποτε σταθερό και αν είναι, με το χρόνο. Αλλάζουν και του DNA, που είναι ο φορέας των κληρονομούμενων ιδιοτήτων μας, σαν αρχιτεκτονικό σχέδιο του κτηρίου που οικοδομούμε. Αν παρακολουθήσουμε ένα μονοκύτταρο οργανισμό, όπως είναι μια αμοιβάδα, θα δούμε πως με την πάροδο του χρόνου, καθώς μεγαλώνει, έρχεται μια στιγμή που διαιρείται σε δύο πανομοιότυπες αμοιβαδούλες χωρίς να εγκαταλείπεται πτώμα. Δυναμική αθανασία. Μετά από μερικές γενιές όμως, τα πρωτόζωα παύουν να διαιρούνται, γερνάνε. Πεθαίνουν τελικά αφήνοντας πτώμα. Κι όμως αυτό συχνά αποφεύγεται. Δυο γερασμένοι μικροοργανισμοί οφείλουν την ανεπάρκειά τους σε διαφορετικά σφάλματα που με το χρόνο σωρεύτηκαν το καθένα στη δομή του DNA τους. Ενώνονται λοιπόν. Καθώς τα σφάλματα στο καθένα ήταν σε διαφορετικό σημείο, αλληλοσυμπληρώνονται και το νέο πρωτόζωο που προκύπτει είναι σφριγηλό, ικανό να συνεχίσει να αναπαράγεται με διαίρεση.

Στους πολυκύτταρους οργανισμούς και μάλιστα στην ανώτατη βαθμίδα τους, τον άνθρωπο, υπάρχει γήρανση, αλλά όχι θάνατος. Επιτρέψτε μου να σας το εξηγήσω. Όσο είμαστε ώριμοι σφριγηλοί νέοι, δημιουργούμε. Ένα κομματάκι μας ένα σπερματοζωάριό ή ωάριό μας, επιβιώνει αφού έχει ενωθεί με το αντίστοιχό του και έχει δημιουργήσει ένα νέο ον. Το ανάπτυγμα μιας τέτοιας ένωσης είναι ο καθένας μας. Ή, έχομε αναθρέψει ένα νέο άνθρωπο, που έχομε δεχτεί τέκνο μας, τον δημιουργήσαμε. Έχει σχηματίσει τα χούγια του από τα δικά μας, είναι συνέχειά μας. Παράλληλα επιτελούμε έργα πρωτότυπα, γνωστικά, συναισθηματικά βουλητικά. Κάποτε η αδυσώπητη εντροπία, ύπουλα, βαθμιαία, μειώνει τη δημιουργική μας ικανότητα, ενώ τα ποικίλα οργανικά μας συστήματα αρχίζουν να ανεπαρκούν, χάνοντας τις εφεδρείες τους. Στην αρχή η ανεπάρκεια ενός οργάνου, αντισταθμίζεται με υπερλειτουργία των υπολοίπων, αφού όλα λειτουργούν με ένα κοινό σκοπό, ένα ενιαίο σύνολο. Ώσπου, η ανεπάρκεια πολλών οργάνων δεν μπορεί πια να αντισταθμιστεί και επιστρέφομε στην αιώνια σιωπή, όπου χάνομε την ικανότητα να αυτορρυθμιζόμαστε και αυτό είναι ο θάνατος. Και όμως, ακόμη και τότε δεν πεθαίνομε. Όσοι μας γνώρισαν, καθένας τους θυμάται κάτι από εμάς, άλλο ο ένας, άλλο ο άλλος. Το ολοκλήρωμα από τις αναμνήσεις όλων αυτών μπορεί να αναπαράγει εκείνο που είμαστε όσο ζούσαμε, το ολοκλήρωμα δηλαδή της ζωής μας στη δημιουργική περίοδό της. Αναπαράγεται τόσο η διαχρονική μορφή μας, σαν εικόνισμα της Ελληνορθόδοξης παράδοσης, όσο και η διαχρονική λειτουργία μας. Έχουν στη διάθεσή τους, ακόμη και τον απτό σκελετό της βούλησής μας, με τη διαθήκη που έχομε αφήσει. Το "αιωνία η μνήμη" γίνεται συνώνυμο με την αθανασία της ψυχής.

Γερνάω. Το πέρασμα από τη ζωή, όσο ήμουν νέος, δημιουργικός, συνέβαλε σε κάποιο ελάχιστο βαθμό στη μεταβολή του περιβάλλοντός μου προς την κατεύθυνση της καλύτερης προσαρμογής μου σ΄ αυτό. Βαθμιαία έπαψα ακόμη και να μεριμνώ για άλλους. Δεν μεριμνώ, αλλά δεν έπαψα να αγαπώ. Και οι γύρω μου μού ανταποδίδουν την αγάπη που τους έδωσα. Και, όσο κι αν ξεχνάω, εξακολουθώ να θυμάμαι, έστω και με νεφελώδη τρόπο, ό,τι δημιούργησα στη ζωή μου. Έφτιαξα ένα σπίτι, μια οικογένεια. Συνέβαλα στη λειτουργία μιας κοινωνικής προσπάθειας να παράγει αγαθά ή να προσφέρει υπηρεσίες. Και, όσο κι αν βλέπω να πλησιάζει το τέλος, αισιοδοξώ. Η δημιουργική προσπάθειά μου θα συνεχιστεί από ό,τι εγώ δημιούργησα, όπως η λεία των πρωτογόνων συνεχίζει να υπάρχει και μετά το θάνατό του, επειδή αυτός την κράτησε ζωντανή να αναπαράγεται. Προ πάντων αισιοδοξώ για την αγάπη που πρόσφερα και θα τη μεταφέρουν σε άλλους οι διάδοχοί μου.