Επιβλητικοί και αγέρωχοι στο πέρασμα των χρόνων

Παγκόσμια Ημέρα Φάρων η χθεσινή, Κυριακή 19 Αυγούστου και ΕΞ αυτής της αφορμής παρουσιάζονται οι 15 φάροι των Κυκλάδων που έχουν διαγράψει τη δική τους ιστορία στο πέρασμα των χρόνων και κάποιοι από αυτούς παραμένουν ακόμα αγέρωχοι πάνω στους θαλασσοδαρμένους βράχους.

Η Παγκόσμια Ημέρα Φάρων καθιερώθηκε το 2003, με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ένωσης Φαροφυλάκων και γιορτάζεται κάθε χρόνο την τρίτη Κυριακή του Αυγούστου.

Με αφορμή του συγκεκριμένου εορτασμού, χθες δόθηκε η δυνατότητα στους πολίτες να επισκεφθούν 27 φάρους της χώρας, ανάμεσα τους το φάρο του Αγ. Νικολάου στην Κέα, τον Κόρακα  στην Πάρο και το Σπαθί στη Σέριφο.

Ο Αρμενιστής της Μυκόνου

Ο φάρος Αρμενιστής είναι ένα από τα χαρακτηριστικά κτίσματα της Μυκόνου. Βρίσκεται στην ομώνυμη περιοχή Φανάρι σε ένα λόφο που παλιά ονομαζόταν Βουρβούλακας.

Ο συγκεκριμένος φάρος χτίστηκε το 1890 και εξοπλίστηκε με το πιο σύγχρονο φωτιστικό μηχάνημα της εποχής, που είχε εκτεθεί και βραβευτεί στη διεθνή έκθεση του Παρισιού και σύμφωνα με τα όσα έχουν καταγραφεί, ήταν από τους πρώτους φάρους που είχαν εξοπλιστεί με ένα τέτοιο υπερσύγχρονο μηχάνημα για την εποχή του. Σήμερα ο αρχικός μηχανισμός βρίσκεται στον κήπο του Ναυτικού Μουσείου της Μυκόνου και εκτίθεται στο κοινό.
Κατέγραψε τη δική του ιστορία στη διάρκεια της κατοχής και μετά από την εγκατάσταση Γερμανών, όπου μετέτρεψαν το φάρο σε ε παρατηρητήριο, εκμεταλλευόμενοι τη στρατηγική του θέση.

Σήμερα, αν και εγκαταλειμμένος αποτελεί σημείο συνάντησης των επισκεπτών του νησιού.

Ο φάρος της Σαντορίνης

O φάρος στο Ακρωτήρι θεωρείται ένας από τους ομορφότερους στις Κυκλάδες. Κατασκευάστηκε από τη Γαλλική εταιρεία Φάρων το 1982. Κατά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο έμεινε σβηστός μέχρι το 1945 όταν άρχισε η αναδιοργάνωση του φαρικού δικτύου από το Πολεμικό Ναυτικό. Το 1983 ηλεκτροδοτήθηκε και έγινε πλήρως αυτοματοποιημένος το 1988. Υπάγεται στην κατηγορία περί προστασίας Αρχαιοτήτων. Η πρόσβαση στον φάρο γίνεται οδικώς από το χωριό Ακρωτήρι.

Ο φάρος του Γαϊδάρου έξω από τη Σύρο

Ο φάρος του νησιού θεμελιώθηκε με βασιλική δαπάνη στις 25 Ιανουαρίου 1834 για το πρώτο έτος της βασιλείας του Όθωνα. Αρχιτέκτονας ήταν ο Βαυαρός Γιόχαν Ερλάχερ, ενώ κατασκευάστηκε από τη Γαλλική εταιρεία φάρων.

Εντάχθηκε στο Ελληνικό φαρικό δίκτυο μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους το 1912-13. Στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου καταστράφηκε ένα μέρος του φάρου. Επισκευάστηκε το 1948 και από τότε λειτουργεί εκπέμποντας ένα λευκό φωτισμό κάθε 2 λεπτά.

Το ύψος του κυλινδρικού του πύργου είναι 29,5 μ. και το εστιακό του ύψος είναι 68,3 μ. Είναι ο πιο παλιός και ταυτόχρονα ψηλότερος φάρος του Ελληνικού φαρικού δικτύου. Είναι ο πρώτος με περιστρεφόμενο μηχανισμό στο Αιγαίο και από τους σπανιότερους ελληνικούς τύπους με το φαρόσπιτο στο ισόγειο.

Το μέγεθος και η εμβέλεια του τροφοδότησαν για χρόνια τη λαϊκή αφήγηση, ότι η λάμψη του διακρινόταν ακόμη και από τη Σμύρνη.

Τάμελος και Άγιος Νικόλαος

Η Κέα διαθέτει δύο φάρους. Ο ένας βρίσκεται στο ακρωτήριο Τάμελος, κτισμένος πάνω στα απόκρημνα βράχια μεταξύ Κέας και Κύθνου και ο δεύτερος στον Άγιο Νικόλαο, στο Βουρκάρι.

Αυτός που βρίσκεται στην περιοχή του Αγ, Νικολάου, είναι ο αρχαιότερος, καθώς χτίστηκε το 1831 από τη Γαλλική Εταιρεία Φάρων και αποτελεί ένα από τους δύο πρώτους του Ελληνικού Φαρικού Συστήματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι με υπουργική απόφαση ο Φάρος του Αγίου Νικολάου Κέας «Χαρακτηρίστηκε ως μνημείο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 παρ. 1β του Ν. 3028/2002, διότι αποτελεί ιδιαίτερα αξιόλογη αρχιτεκτονικά κατασκευή και αντιπροσωπευτικό δείγμα μίας ειδικής κατηγορίας κτιρίων, των φάρων, έχει συμβάλλει στην ανάπτυξη και στην ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στην περιοχή, είναι συνδεδεμένος με τη ναυτική παράδοση της Ελλάδος και αποτελεί σημείο αναφοράς για τους ναυτικούς, αλλά και τους κατοίκους του νησιού».

Ο άλλος επίσης παλαιός και αξιόλογος φάρος της Κέας, ο Τάμελος,κτίστηκε το 1893για να φωτίσει το στενό Κέας –Κύθνου, το οποίο τις σκοτεινές νύχτες ήταν δυσδιάκριτο. Το ύψος του πέτρινου πύργου του φτάνει τα 7.5 μ.

Τρεις οι φάροι της Άνδρου

Στην Άνδρο υπάρχουν τρεις σημαντικοί φάροι και συγκεκριμένα ο φάρος της Γριάς, ο Τουρλίτης και τέλος ο φάρος της Φάσσας στα ΒΔ του νησιού.

Ο περίφημος Τουρλίτης κατασκευάστηκε το 1887 και βρίσκεται ακριβώς απέναντι από το ενετικό κάστρο στην πρωτεύουσα της Άνδρου στην Χώρα.

Ο φάρος λειτούργησε το 1897, αλλά το 1943 καταστράφηκε από τους Γερμανούς και το 1950 στο πλαίσιο της ανασυγκρότησης του φαρικού δικτύου, λειτούργησε ως αυτόματος ασετιλίνης αλλά σε σιδηρόπλεκτο οβελό επάνω στα ερείπια του παλαιού. Το 1994, με δωρεά της οικογένειας Γουλανδρή, ο πύργος ανακατασκευάστηκε στην αρχική του μορφή.

Στην ανατολική πλευρά της Άνδρου βρίσκεται ο Φάρος της Γρηάς ή Φάρος Άχλας. Ο πέτρινος φάρος χτίστηκε και πρωτολειτούργησε το 1914. Στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου παρέμεινε σβηστός, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία επαναλειτούργησε το 1945 στα πλαίσια της ανασυγκρότησης του φαρικού δικτύου.

Τέλος, ο φάρος της Φάσσας κατασκευάστηκε το 1856. Το ύψος του πύργου του είναι 20 μ. και το εστιακό του ύψος είναι 210 μ. Κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου παρέμεινε σβηστός και στο πλαίσιο ανασυγκρότησης του Φαρικού Δικτύου, επαναλειτούργησε το 1945 με πηγή ενέργειας το πετρέλαιο.

Δύσβατο, Λιβάδα και Πλανήτης

Τρεις και οι φάροι στο νησί της Τήνου. Ο φάρος στο Δύσβατο (το νησάκι ανάμεσα στην Τήνο και την Άνδρο), ο φάρος της Λιβάδας στον κάβο Παπάργυρα και στο λιμάνι του Πανόρμου, στο νησάκι Πλανήτης.

Ο φάρος Λειβάδας κατασκευάστηκε το 1910 και είναι εγκατεστημένος κοντά στο χωριό Λειβάδα στο ακρωτήριο του Παπάργυρα λίγα χιλιόμετρα μετά την παραλία του χωριού. Θεωρείται ένας από τους ομορφότερους φάρους του Αιγαίου, καθώς και ο σημαντικότερος , καθώς ορίζει το πέρασμα Χίου-Ικαρίας και το Στενό Μυκόνου-Τήνου.       

Ο φάρος στο Δύσβατο κατασκευάστηκε το 1903. Το ύψος του πύργου του είναι 9 μ. Βρίσκεται στο ερημικό νησάκι Δύσβατο στο στενό ανάμεσα στην Άνδρο και στην Τήνο. Η πρόσβαση στον φάρο γίνεται με βάρκα από την Πάνορμο της Τήνου.

Ο φάρος Πάνορμος κατασκευάστηκε το 1886. Το ύψος του πέτρινου πύργου του είναι 8 μέτρα και το εστιακό του ύψος είναι 85 μ. Είναι εγκατεστημένος στην μικρή νησίδα Πλανήτης, απέναντι από την Πάνορμο.

Σπαθί στη Σέριφο

O φάρος βρίσκεται στο ακρωτήριο Σπαθί στο νότιο τμήμα του νησιού. Πρωτολειτούργησε το 1901 με πηγή ενέργειας το πετρέλαιο. Κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου ο φάρος παρέμεινε σβηστός και στο πλαίσιο ανασυγκρότησης του Φαρικού Δικτύου, επαναλειτούργησε το 1945 με πηγή ενέργειας το πετρέλαιο. Το  1988 αντικαταστάθηκαν τα μηχανήματα πετρελαίου, ο φάρος ηλεκτροδοτήθηκε και λειτούργησε ως επιτηρούμενος ηλεκτρικός. Υπάγεται στην κατηγορία περί προστασίας αρχαιοτήτων.

Ο Κόρακας της Πάρου

O φάρος Κόρακας, στην άκρη του ομώνυμου ακρωτηρίου, είναι κοντά στη Νάουσσα. Χτίστηκε το 1887 από την Γαλλική εταιρεία Φάρων και βρίσκεται στην άκρη του ομώνυμου ακρωτηρίου κοντά στην Νάουσα. Πρόκειται για ένα τετράγωνο πέτρινο λευκό χτίσμα και το ύψος του πύργου του φθάνει τα 10 μ. Το δε εστιακό του ύψος είναι 60 μ.

Ο Πολύαιγος της Κιμώλου

O φάρος του μικρού νησιού με τα εξωτικά τιρκουάζ νερά ανάμεσα στη Μήλο και στην Κίμωλο, άναψε το 1898. Το ύψος του πέτρινου πύργου του είναι 9 μέτρα και το εστιακό του ύψος είναι 138 μέτρα.

Ασπροπούντα Φολέγανδρου

O φάρος της Ασπροπούντας βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1919 και λειτούργησε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 1921. Βρίσκεται σε ύψος 58μ. πάνω από τη θάλασσα και το ύψος του λευκού πύργου του είναι 11 μ., το δε εστιακό του ύψος είναι 70 μ. Το φως του είναι ορατό σε απόσταση 17-20 ν.μ.