Ιστορική ημέρα για την Καθολική Εκκλησία και τον Συριανό πολιτισμό

Με κάθε λαμπρότητα και επισημότητα τελέστηκε χθες το απόγευμα Πολυαρχιερατικό Συλλείτουργο στον ανακαινισμένο Καθολικό Καθεδρικό Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου στην Άνω Σύρο, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης και επισκευής του Εκκλησιαστικού Συγκροτήματος, στην κορυφή του μεσαιωνικού οικισμού.

Στην τελετή προΐστατο ο Καθολικός Επίσκοπος Σύρου Σεβασμιώτατος π. Πέτρος Στεφάνου, με Συλλειτουργούς τον Καθολικό Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και αποστολικό Τοποτηρητή της Καθολικής Αρχιεπισκοπής Ρόδου π. Σεβαστιανό Ροσσολάτο, τον πρώην Καθολικό Αρχιεπίσκοπο Αθηνών π. Νικόλαο Φώσκολο, τον Σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπο Νάξου - Τήνου π. Νικόλαο Πρίντεζη, τον πρώην Καθολικό Επίσκοπο Σύρου και σημερινό Πρόεδρο της Ιεράς Συνόδου της Καθολικής Ιεραρχίας της Ελλάδας π. Φραγκίσκο Παπαμανώλη και τους ιερείς της Εκκλησιαστικής Επαρχίας.

Παρών στην Ιεροτελεστία ήταν και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σύρου κ.κ. Δωρόθεος Β', συνοδευόμενος από δυο Ιερείς της Ιεράς Μητροπόλεως.

Στο Συλλείτουργο παρέστησαν επίσης ο Αντιπεριφερειάρχης Κυκλάδων Γιώργος Λεονταρίτης, ο Δήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης Γιώργος Μαραγκός, εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, της αστυνομίας και των σωμάτων ασφαλείας, υποψήφιοι βουλευτές από το νησί της Σύρου, καθώς και πλήθος ευσεβών πιστών του νησιού οι οποίοι παρακάλεσαν τον Κύριο να δίνει σωματική και πνευματική υγεία σε όλους όσοι συνέβαλαν για την επιτυχή ολοκλήρωση του έργου.

Επιτυχή ολοκλήρωση ενός μεγάλου οράματος

Στο κήρυγμά του, ο Σεβασμιώτατος π. Πέτρος αναφέρθηκε στη χθεσινή ημέρα χαράς και συγκίνησης για την Τοπική Εκκλησία, κατά την οποία τελέστηκε η ευλογία του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Γεωργίου, μετά από την ολοκλήρωση των εργασιών συντήρησης και αποκατάστασης που πραγματοποιήθηκαν από το 2012 έως και σήμερα.

“Θα ήθελα, αρχικά, να ευχαριστήσω τον Σεβασμιώτατο προκάτοχό μου π. Φραγκίσκο Παπαμανώλη, στον οποίον ανήκει περισσότερο η θέση στην οποία αυτή τη στιγμή βρίσκομαι εγώ, γιατί είναι εκείνος που εργάστηκε άοκνα και κόπιασε για 12 περίπου χρόνια, ώστε να φτάσουμε σήμερα σε αυτό το αποτέλεσμα. Από τη θέση αυτή θέλω να απευθύνω ένα μεγάλο ευχαριστώ στον κ. Ιωσήφ Στεφάνου και στην ομάδα του. Ευχαριστίες απευθύνω και σε όλους εκείνους που συνέβαλαν, ο καθένας στον τομέα του, για την επιτυχή ολοκλήρωση αυτού του τόσο μεγάλου έργου”.

Ανάδειξη του πλούσιο εσωτερικού διακόσμου

Όπως εξήγησε “κατά τη διάρκεια των αιώνων οι προγονοί μας χρειάστηκε να επέμβουν πέντε φορές σε αυτόν εδώ το χώρο, για να ξανακτίσουν ή να επισκευάσουν ή να επεκτείνουν το ναό. Η πέμπτη και τελευταία έγινε από το 1832 έως το 1834, κατά την οποία ο ναός έλαβε τη σημερινή του μορφή. Έτσι, αυτό που βλέπουμε τώρα, προσεγγίζει κατά πολύ την αρχική μορφή του συνόλου των στοιχείων του εκκλησιαστικού συγκροτήματος του Αγίου Γεωργίου. Επίσκοπος ήταν τότε ο Αλοίσιος-Μαρία Μπλάντσις, ο οποίος ανάθεσε την εκτέλεση του έργου στον Τηνιακό εμπειρικό ναοδόμο και μαρμαρογλύπτη Χατζησίμο Νικολάου. Ο εσωτερικός διάκοσμος που βλέπουμε γύρω μας έγινε το 1851 από τον Ιταλό, στην καταγωγή, λεπτουργό Ιωσήφ Βιανέλο και αναδείχθηκε από τις τελευταίες εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης.

Αυτός, λοιπόν, ο ιστορικός Καθεδρικός ναός, επιτέλους, ανοίγει και πάλι τις πόρτες του ως χώρος προσευχής και λατρείας προς το Θεό. Και λέω «επιτέλους» γιατί μας έλειψε πολύ. Έχουμε ανάγκη από τον Καθεδρικό μας ναό γιατί είναι το ορατό σημείο της ενότητας της εκκλησιαστικής επαρχίας, όπου έχει την έδρα του ο επίσκοπος. Ο Άγιος Γεώργιος, λοιπόν, είναι ο ναός όλων των πιστών της εκκλησιαστικής επαρχίας της Σύρου, είναι ο ναός όπου συγκεντρώνονται οι πιστοί γύρω από τους ιερείς τους και τον επίσκοπο, για να αισθανθούν μια οικογένεια ή με τα λόγια του Αποστόλου Παύλου, ένα Σώμα, το Μυστικό Σώμα του Χριστού”.

«Συνεχίζουμε τη μακραίωνη ιστορία του»

Ο Σεβασμιώτατος κατέστησε επίσης γνωστό ότι στους 12 αιώνες λειτουργίας του, υπηρέτησαν στον Ναό του Αγίου Γεωργίου δεκάδες επίσκοποι, ιερείς, μοναχοί, μοναχές και λαϊκοί. “Πολλές φορές οι προγονοί μας πρόστρεξαν εδώ σε δύσκολες στιγμές, για να βρουν παρηγοριά και ελπίδα, εμπιστευόμενοι το πρόβλημά τους στην Παναγιά της Ελπίδας και στον Άγιο προστάτη μας Γεώργιο.

Εμείς οι άνθρωποι νιώθουμε, συνήθως, την ανάγκη να βρεθούμε σε ένα χώρο αποκλειστικά αφιερωμένο στο Θεό για να επικοινωνήσουμε μαζί του, για να ανυψώσουμε το πνεύμα και την καρδιά μας προς Αυτόν. Ένας ναός είναι πάντοτε ο χώρος της παρουσίας του Θεού, ένας χώρος που μας υπενθυμίζει την ύπαρξη του Θεού, που κάνει τη σκέψη μας να στραφεί προς Αυτόν, ένας χώρος που μας κάνει να τον αισθανόμαστε κοντά μας. Για όλους αυτούς που δούλεψαν στο πέρασμα των αιώνων για να διατηρηθεί ακέραιο στο χρόνο αυτό το «σύμβολο» της τοπικής μας εκκλησίας, εμείς σήμερα, συνεχίζουμε τη μακραίωνη ιστορία του, σεβόμενοι τους αγώνες και την προσπάθειά τους για αυτό που μας κληροδότησαν, προσπαθώντας συγχρόνως να το καταστήσουμε σύγχρονο και στην εποχή μας. Παρά τις δυσκολίες, τους κόπους και τις θυσίες που απαιτήθηκαν, τώρα πλέον ο ναός είναι έτοιμος, λαμπερός, ωραίος, πραγματικά αντάξιος των κόπων των δικών μας και των προγόνων μας”.

Μητροπολίτης Σύρου: «Χώρος περισυλλογής και εσωτερικής πνευματικής αναγέννησης»

Μετά το πέρας της λειτουργίας, χαιρετισμό απηύθυνε και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σύρου κ. Δωρόθεος Β’, ο οποίος αναφέρθηκε στη σημασία της χθεσινής πνευματικής σύναξης στον ανακαινισμένο και αποκατεστημένο Καθολικό Καθεδρικό Ναό. «Ο Απόστολος Παύλος ονομάζει όλους μας ναό του Θεού, στον οποίο φυλάσσεται ο ανεκτίμητος θησαυρός της πίστεως. Και δεν είναι μόνο το οικοδόμημα αλλά είναι και η πνευματική οικοδομή την οποία συναπαρτίζουν οι ψυχές των πιστών» υπογράμμισε. Απευθυνόμενος στον Σεβασμιώτατο π. Πέτρο σημείωσε ότι η ιστορική συγκυρία επιφύλαξε στον ίδιο να ευλογήσει τον ανακαινισμένο ναό, καθώς οι εργασίες αποκατάστασής του, οι οποίες είχαν ξεκινήσει επί της αρχιερατείας του προκατόχου του π. Φραγκίσκου Παπαμανώλη, ολοκληρώθηκαν πριν από λίγο καιρό. Στη συνέχεια, ο Μητροπολίτης Σύρου προσέφερε στον Καθολικό Επίσκοπο ένα κρυστάλλινο χερνιβόξεστο, στο χείλος του οποίου έχει απαθανατίσει την υπογραφή του και την ημερομηνία 9 Σεπτεμβρίου 2015 για τη συμβολική νίψη των χειρών του, η οποία υποδηλώνει τη σωματική και ψυχική καθαρότητα του. «Εύχομαι όλοι όσοι θα προσέλθουν εδώ για να μεταλαμβάνουν, να είναι καθαροί και πνευματικά και σωματικά και πάντοτε αυτός ο ναός να αποτελεί ένα χώρο μετάνοιας, περισυλλογής και εσωτερικής πνευματικής αναγεννήσεως και καθαρότητας», κατέληξε.

Το χρονικό της αποκατάστασης

Στις συντονισμένες προσπάθειες και τη συστηματική δουλειά για τη συντήρηση και την αποκατάσταση του Ναού αλλά και των γειτνιαζόντων χώρων μίλησε συνοπτικά η «ψυχή» του έργου, ο Συριανός Ομότιμος Καθηγητής του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ), κ. Ιωσήφ Στεφάνου.

Όπως εξήγησε, οι μελέτες και η προεργασία είχαν ξεκινήσει από το 2003, ωστόσο η έναρξη των εργασιών καθυστέρησε αρκετά χρόνια, λόγω γραφειοκρατίας αλλά και αναζήτησης χρηματοδότησης. Μετά την ισχυρή κακοκαιρία και τον κεραυνό που χτύπησε το καμπαναριό του Αγίου Γεωργίου το 2009, το έργο εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ με φορέα χρηματοδότησης της Διαχειριστική Αρχή και φορέα εκτέλεσης το Υπουργείο Πολιτισμού. Το έργο τελικά ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2012 και ολοκληρώθηκε τρία χρόνια αργότερα.

Στο πλαίσιο των εργασιών αποκαταστάθηκαν και συντηρήθηκαν ο Ναός, ο πρόναος, το Βαπτιστήριο, το οποίο είναι και το αρχαιότερο στοιχείο ολόκληρου του Συγκροτήματος (1703), το εσωτερικό, η Σχολή, το καμπαναριό, το Επισκοπικό Μέγαρο και τέλος, μία ερειπωμένη κατοικία. Το τελευταίο τμήμα, εντάχθηκε στον προϋπολογισμό ώστε να γίνει ένα Κέντρο Έρευνας της Καθολικής Εκκλησίας επάνω στα θέματα του Συριανού Πολιτισμού.

Στο Κέντρο αυτό θα παρουσιάζεται για τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο μία έκθεση με έγγραφα των περασμένων αιώνων για τον Άγιο Γεώργιο, την οποία επιμελήθηκε η ιστορικός Μαρίζα Δαλεζίου.

Ο κ. Στεφάνου τόνισε ότι τόσο από τον ίδιο όσο και από την ομάδα του δόθηκε έμφαση στην αποκατάσταση της αρχικής μορφής του ναού. Μεταξύ αυτών, αντικαταστάθηκε το χτυπημένο από κεραυνούς καμπαναριό με ένα νέο μαρμάρινο καμπαναριό, όπως το σχεδίασε αρχικά ο αρχιτέκτονας, ενώ αποκαταστάθηκε και η προαναφερθείσα ερειπωμένη κατοικία με τον πλούσιο εσωτερικό διάκοσμο.

Σημειώνεται ότι το Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου και ώρα 10:30, ο κ. Στεφάνου θα πραγματοποιήσει ξενάγηση στον Ναό του Αγίου Γεωργίου, ενημερώνοντας τους επισκέπτες με κάθε λεπτομέρεια για την εξέλιξη του έργου.

Τέλος, ο Σεβασμιώτατος π. Πέτρος απηύθυνε θερμές ευχαριστίες σε όλους όσοι συνέβαλαν στην αποκατάσταση του Καθολικού Καθεδρικού Ναού, ο οποίος κατέχει σημαντική θέση στην πλούσια αρχιτεκτονική και πολιτιστική κληρονομιά της Σύρου. Μεταξύ αυτών, ευχαρίστησε την τότε Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού την κ. Λινα Μενδώνη, η οποία εξ’ αρχής υιοθέτησε το έργο και βοήθησε στην ένταξή του στο πρόγραμμα ΕΣΠΑ, τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών μνημείων η οποία έλαβε την εκτέλεση και διεκπεραίωση του έργου και τις τοπικές αυτοδιοικητικές αρχές, οι οποίες βοήθησαν για την ένταξη του έργου στο πρόγραμμα χρηματοδότησης του ΕΣΠΑ.