Νησιωτική «ματιά» στο εθνικό σχέδιο δράσης για την προστασία των παιδιών

Στον ορισμό των εκπροσώπων, που θα είναι υπεύθυνοι για την συμμετοχή και ενημέρωσή τους στο πλαίσιο της χάραξης εθνικού σχεδίου δράσης, για την εφαρμογή του προγράμματος “Child Guarantee” («Εγγύηση για το παιδί»).

Με στόχο την καθημερινή ενημέρωση των Δήμων, για τα σχετικά προγράμματα, τις ευρωπαϊκές και εθνικές δράσεις, τις εγκυκλίους των αρμόδιων υπουργείων κλπ, όπως επίσης και την διαμόρφωση προτάσεων και πολιτικών στο πλαίσιο της νέας εθνικής στρατηγικής για τα κοινωνικά ζητήματα, που έχει θεσπίσει το Υπουργείο Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων, οι Δήμοι των Κυκλάδων συμμετέχουν ενεργά στην συνεχιζόμενη αυτή διαβούλευση με εκπροσώπους τους, που συνήθως προέρχονται από το στελεχειακό δυναμικό των κοινωνικών υπηρεσιών του κάθε ΟΤΑ.

Άμεσα αντανακλαστικά και από το Δήμο Σύρου - Ερμούπολης

Ήδη, από τις 18 Νοεμβρίου, το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ), είχε ζητήσει από τους Δήμους της χώρας τον ορισμό των εκπροσώπων τους για την εκπόνηση Εθνικού Σχεδίου Δράσης, για την εφαρμογή του ευρωπαϊκού προγράμματος «Εγγύηση για το Παιδί».

Το ΕΚΚΑ έχει οριστεί ως Εθνικός Συντονιστής του προγράμματος, με αποστολή του τον αποτελεσματικό συντονισμό και την παρακολούθηση της ευρωπαϊκής σύστασης του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Για την εκπόνηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης, απαιτείται η συνεργασία με τις τοπικές αρχές, ανάμεσα και σε άλλους φορείς και για το λόγο αυτό το ΕΚΚΑ ζήτησε από τους φορείς της αυτοδιοίκησης τον ορισμό δύο εκπροσώπων, έναν τακτικό και έναν αναπληρωματικό, οι οποίοι και θα συνεργαστούν με το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης για τη διαμόρφωση του σχετικού πλαισίου.

Ανταποκρινόμενος άμεσα, μεταξύ και των υπολοίπων Δήμων στις Κυκλάδες, ο Δήμος Σύρου – Ερμούπολης, την επομένη της επιστολής του ΕΚΚΑ, όρισε τους αντιπροσώπους του Δήμου και πιο συγκεκριμένα, τον Συντονιστή του Κέντρου Κοινότητας Σύρου – Ερμούπολης και ως αναπληρωματικό μέλος μία κοινωνική λειτουργό επίσης του Κέντρου Κοινότητας.

Απόλυτη προτεραιότητα η ευημερία των παιδιών

Αξίζει να σημειωθεί, ότι το 2015, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εισαγάγουν το Πρόγραμμα «Εγγύηση για το Παιδί», προκειμένου κάθε παιδί που βρίσκεται σε συνθήκες φτώχειας να έχει πρόσβαση σε δωρεάν υγειονομική περίθαλψη, δωρεάν εκπαίδευση, φροντίδα, αξιοπρεπή στέγαση και επαρκή διατροφή, στο πλαίσιο ενός ευρωπαϊκού ολοκληρωμένου σχεδίου για την καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας. Ακολούθως, ζήτησε από την Επιτροπή να υλοποιήσει μια προπαρασκευαστική δράση μέσω της οποίας θα διερευνούσε το δυνητικό πεδίο εφαρμογής του Προγράμματος εστιασμένο στα ευάλωτα παιδιά.

Η Επιτροπή ανέθεσε την εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας, τα πορίσματα της οποίας συζητήθηκαν εκ νέου σε διάσκεψη των εμπλεκομένων μερών στις Βρυξέλλες, τον Φεβρουάριο του 2020. Η τελική έκθεση με τα συμπεράσματα και τις συστάσεις της μελέτης σκοπιμότητας δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2020.

Στο πλαίσιο της εθνικής πολιτικής για την ενεργή καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας, η Ελλάδα, ήδη συμμετέχει στο τρίτο στάδιο του προγράμματος αυτού, έχοντας ενεργοποιήσει αντίστοιχη συνεργασία με την UNICEF. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας υλοποιούνται πιλοτικά προγράμματα με κύριο άξονα ενεργείς πολιτικές για την αποϊδρυματοποίηση των πλέον ευάλωτων παιδιών και εφήβων.

Ωστόσο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δια της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών σε σχέδιο ψηφίσματος που εγκρίθηκε στις 02.03.2021 τονίζει πως κάθε παιδί είναι πρωτίστως παιδί, ανεξάρτητα από την εθνοτική καταγωγή, το φύλο, την ιθαγένεια ή το κοινωνικό και οικονομικό του υπόβαθρο, τη σωματική του κατάσταση, το αν έχει μεταναστεύσει ή πού διαμένει και καλεί την Επιτροπή να υποβάλει νομοθετική πρόταση για τη θέσπιση της Ευρωπαϊκής Εγγύησης για τα Παιδιά κατά το πρώτο τρίμηνο του 2021.

Το κείμενο υπογραμμίζει τον τεράστιο αντίκτυπο που έχει στα παιδιά η κρίση του κορονοϊού, η οποία επιδεινώνει περαιτέρω τον κίνδυνο φτώχειας των παιδιών, επηρεάζοντας σοβαρά την πρόσβασή τους στην εκπαίδευση, θέτοντας σε κίνδυνο τη σωματική και ψυχική τους υγεία και αυξάνοντας τον κίνδυνο βίας και κακοποίησης. Εστιάζει δε στα παρακάτω:

• Δικαίωμα στην εκπαίδευση (διασφάλιση του δικαιώματος στην εκπαίδευση για κάθε παιδί, την πρόληψη της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και τη διασφάλιση ισότιμης ως προς το φύλο πρόσβασης στην εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς από την προσχολική ηλικία, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών Ρομά, των παιδιών με αναπηρίες και των παιδιών-μεταναστών. Η ψηφιακή εκπαίδευση δεν θα πρέπει ποτέ να αντικαθιστά μόνιμα τη δια ζώσης μάθηση, ενώ θα πρέπει να συμπεριληφθούν στα σχολικά προγράμματα κατάλληλες για την ηλικία πληροφορίες σχετικά με το φύλο και τη σεξουαλικότητα).
• Ένταξη των παιδιών-μεταναστών και προσφύγων (βελτίωση της κατάστασης των παιδιών-μεταναστών με έμφαση στην οικογενειακή επανένωση και στις κατάλληλες συνθήκες υποδοχής, με την εγγύηση ότι οι ασυνόδευτοι ανήλικοι θα διαθέτουν νόμιμους εκπροσώπους και κηδεμόνες).
• Καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης (φυσικής και διαδικτυακής, η οποία έχει αυξηθεί λόγω της πανδημίας και του περιορισμού της κυκλοφορίας, ενώ οι κοινωνικές υπηρεσίες και τα ιδρύματα έχουν καταστεί εξαιρετικά απρόσιτα. Καταγγέλλουν ότι 23 κράτη μέλη της ΕΕ δεν έχουν ακόμη εφαρμόσει την οδηγία του 2011 για την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας).

Στο ίδιο πλαίσιο, η νέα Εθνική Στρατηγική κατά τον σχεδιασμό της, έλαβε υπόψη της την πρόταση Σύστασης του Συμβουλίου για τη θέσπιση Ευρωπαϊκής Εγγύησης για τα Παιδιά και υπό το πρίσμα των παραπάνω, επιχειρεί να εισάγει ένα μοντέλο ολιστικής προσέγγισης της παιδικής προστασίας, μέσω του σχεδιασμού και υλοποίησης στοχευμένων και συμπληρωματικών δράσεων που περιλαμβάνονται στους τρεις πρώτους επιχειρησιακούς της άξονες.

Συγκεκριμένα, το παιδί αμέσως και η οικογένεια εμμέσως γίνονται λήπτες υπηρεσιών και αγαθών από την πρώτη στιγμή της γέννησής του (βλ. για παράδειγμα επίδομα γέννησης) έως και την ενηλικίωσή του, λαμβάνοντας τόσο οικονομική στήριξη (βλ. για παράδειγμα επίδομα παιδιού), όσο και ποιοτικές υπηρεσίες.

Ως προς το σκέλος των υπηρεσιών, αυτές ξεκινούν από την βρεφική τους ηλικία (βλ. πρόσβαση σε βρεφονηπιακούς σταθμούς) και συνεχίζουν κατά την σχολική ζωή τους την παροχή ενός πλέγματος υπηρεσιών που περιλαμβάνουν υποστηρικτικές υπηρεσίες εντός του σχολικού περιβάλλοντος (σχολικά γεύματα, πρώιμη παρέμβαση, παράλληλη στήριξη, ενισχυτική διδασκαλία, ψυχολογική υποστήριξη, τηλεφωνική γραμμή παιδικής προστασίας), αλλά και εκτός αυτού (κέντρα δημιουργικής απασχόλησης, παιδικές κατασκηνώσεις). Παράλληλα, προβλέπονται ειδικές δράσεις για παιδιά με αναπηρία (όπως ειδικά σχολεία, κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών με αναπηρία) ενώ στο πλαίσιο της αποϊδρυματοποίησης προτάσσεται το πρόγραμμα «Αναδοχή και Υιοθεσία» για όλα τα βρέφη και παιδιά που διαμένουν σε κλειστές δομές φροντίδας ή με προσωρινή εισαγγελική εντολή σε κάποιο νοσοκομείο. Από την άλλη, για τα ασυνόδευτα παιδιά προβλέπεται ως νέο μέτρο η επιτροπεία των ασυνόδευτων και χωρισμένων ανηλίκων, αλλά και η προσωρινή τους φιλοξενία σε ξενώνες. Αντίστοιχα, για τα παιδιά Ρομά προβλέπονται συμπληρωματικές δράσεις για την αποφυγή της σχολικής διαρροής, την πρόσβαση σε κατάλληλη στέγη, τη διασφάλιση κατάλληλων συνθηκών διαβίωσης. Η πρόσβαση δε στη δωρεάν υγειονομική περίθαλψη είναι καθολική και το δημόσιο σύστημα υγείας καλύπτει χωρίς διακρίσεις τις ιατροφαρμακευτικές τους ανάγκες.

Όπως σημειώνεται, η νέα Στρατηγική, λαμβάνοντας υπόψη την πολυετή οικονομική κρίση της χώρας και την τρέχουσα υγειονομική, θέτει ως απόλυτη προτεραιότητά της την κοινωνική ένταξη και ευημερία των παιδιών, καθώς και την προαγωγή των δικαιωμάτων τους αναγνωρίζοντας πως η επένδυση στα παιδιά και τους νέους αποτελεί επένδυση για την χώρα.