“Η Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης είναι υπόθεση όλων και καθενός”

GUIMARAES 2012

Κείμενο και επιμέλεια στήλης : Μαρία Μαυρίκου, PhD - Φωτογραφία : Ασπασία Λακιού, ευρωπαϊκό πρόγραμμα e twinning
  • Τρίτη, 26 Αυγούστου, 2014 - 06:10

Η Guimarães, ιδρυτική πόλη – κράτος του Πορτογαλικού έθνους επιλέχθηκε από την Ευρωπαϊκή Ομάδα Εμπειρογνωμόνων να φιλοξενήσει τον θεσμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης το 2012 – μαζί με το Maribor της Σλοβενίας. H Guimarães των 50.000 κατοίκων βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Πορτογαλίας και αποτέλεσε την πρώτη πρωτεύουσα της χώρας. Το ιστορικό της κέντρο ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς το 2001 από την UNESCO. Με μία πολύ δυνατή ιστορική πορεία το αίσθημα του ανήκειν στην ιστορία είναι αρκετά ισχυρό και οι πολίτες της είναι πάντα έτοιμοι να το διαδώσουν στην πρώτη κιόλας ευκαιρία που θα τους δοθεί.

Νέος κύκλος ΠΠΕ – Νέα ταυτότητα

Όπως ανέφερε ο Carlos Martins, Διευθυντής του Οργανισμού που διαχειρίστηκε το σχέδιο ΠΠΕ, «ήμασταν οι πρώτοι που εγκαινιάσαμε έναν νέο κύκλο στον ευρωπαϊκό πολιτισμό : μετά τις πρωτεύουσες, τις μεγάλες πόλεις, ήταν η σειρά πόλεων μεσαίου μεγέθους να διοργανώσουν το πολιτιστικό αυτό γεγονός και η Guimarães ήταν αυτό ακριβώς· κάτι όμως που εν τέλει δεν ενδιέφερε και τόσο για την διεκδίκηση του τίτλου».

Ο στόχος για την πόλη ήταν να επανακαθορίσει την μορφή της τοπικής της ταυτότητας μέσα στο μεταβαλλόμενο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης. Ο Martins τόνισε ότι «η Ευρώπη δεν έχει πλέον προϋπολογισμό, ούτε και στρατηγική για την άλλοτε ακμάζουσα περιφερειακή διάσταση και ότι πολλές πόλεις στην Ουγγαρία, την Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και στην Πορτογαλία που πλήττονταν, έψαχναν για νέες μορφές οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης προκειμένου να αντισταθμίσουν την απώλεια ενός μοντέλου που δεν υφίστατο πλέον. Και ήταν η πρώτη φορά μετά την βιομηχανική επανάσταση που η πόλη έπρεπε να σκεφθεί πάνω σε αυτό το ερώτημα».

Καλλιτεχνικό πρόγραμμα και ανάπλαση πόλης με χαμηλό προϋπολογισμό

Ο μικρός προϋπολογισμός των 111 εκατ. ευρώ, ακόμα πιο συρρικνωμένος μετά τις περικοπές στο κομμάτι της κρατικής συμμετοχής, όπως το επέβαλε η οικονομική κρίση, δεν έδινε περιθώρια φιλοξενίας μεγάλων ονομάτων της ροκ, ή για μεγάλες συμφωνικές ορχήστρες αλλά ούτε και για πειραματικές εκθέσεις σύγχρονης τέχνης. Επίσης δεν υπήρχε και η θέληση να ξοδευτούν χρήματα για το περιορισμένο χρονικό πλαίσιο του πολιτιστικού γεγονότος. Αντί αυτών επιλέχθηκαν ρεαλιστικά και προσιτά σχήματα, όπως για παράδειγμα προσκλήθηκαν νέοι μουσικοί και καλλιτέχνες από όλη την Ευρώπη που δημιούργησαν ορχήστρες, εργαστήρια σχεδίου και έγιναν ο σύνδεσμος με το βιομηχανικό ιστό της πόλης.

Εκτός από το καλλιτεχνικό πρόγραμμα, ο Οργανισμός για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα επικεντρώθηκε και σε αναπτυξιακά σχέδια κινούμενος στο τρίπτυχο κοινότητα – πόλη – σκέψη. Έργα όπως η πλατφόρμα τέχνης και δημιουργικότητας στο χώρο της παλιάς αγοράς της πόλης στην οποία όμως διατηρήθηκαν τα παραδοσιακά καταστήματα, το σχέδιο «Πανεπιστήμιο χωρίς τοίχους», αποτέλεσμα συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο του Minho, μία οικιστική ανανέωση της ζώνης των παλιών βυρσοδεψείων που περιελάμβανε την δημιουργία ινστιτούτου design, ενός εκπαιδευτικού κέντρου επιστήμης και ενός πόλου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Η Guimarães χώρισε το πρόγραμμα των 1.000 περίπου εκδηλώσεων σε τέσσερις εποχές : Το χρονικό διάστημα από 21 Ιανουαρίου έως 23 Μαρτίου αφιερώθηκε στην «Συνάντηση», σε πολιτιστικές δράσεις που έγιναν σε κλειστούς, κοντά στους κατοίκους, χώρους ενώ στη «Δημιουργία», μέχρι τις 22 Ιουνίου, υλοποιήθηκαν σημαντικές παραστάσεις και πρεμιέρες. Στο χρονικό διάστημα «Αίσθηση», μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου, πραγματοποιήθηκαν παραστάσεις δρόμου και θεάματα που έδιναν ζωντάνια και φως στις καλοκαιρινές βραδιές, ενώ το τελευταίο διάστημα έως τις 21 Δεκεμβρίου, με τίτλο «Αναγέννηση», προς τιμήν της παράδοσης, αφιερώθηκε στο μέλλον, στις νέες τεχνολογίες και καλλιτεχνικές καινοτομίες…. στην νέα πόλη.

Πηγή :

http:www.guimaraes2012.pt,

http://www.ouest-france.fr/la-portugaise-guimaraes-capitale-de-la-culture, http://obsession.nouvelobs.com/voyage/20120126.OBS9887/guimaraes-capital...