«Η Σύρος το οφείλει στο Μάρκο»

Τη δημιουργία ενός μνημείου στο λιμάνι της Ερμούπολης, αφιερωμένου στον κορυφαίο Μάρκο Βαμβακάρη και αντίστοιχου του μεγαλοπρεπούς μαυσωλείου που ανεγέρθηκε πρόσφατα στο 3ο Νεκροταφείο Νίκαιας, προτείνει μέσω της «Κοινής Γνώμης» ο συγγραφέας και εκδότης των «Συριανών Γραμμάτων» Δημήτρης Βαρθαλίτης.

Ο Οίκος Μάρκου Βαμβακάρη (1905 – 1972), όπου φυλάσσονται σήμερα τα οστά του Πατριάρχη του Ρεμπέτικου Τραγουδιού, βρίσκεται στο 21ο τμήμα του Κοιμητηρίου του Πειραιά, 80 μέτρα από την κεντρική πλατεία. Δεξιά και αριστερά της προτομής του, αναγράφονται μερικά αποσπάσματα δηλώσεων από προσωπικότητες του χώρου της μουσικής «για να θυμούνται οι παλαιότεροι και να μαθαίνουν οι νεότεροι».

«Ο Μάρκος Βαμβακάρης είναι το δέντρο της λαϊκής μας μουσικής και όλοι οι άλλοι τα κλωνάρια. Ο Μάρκος Βαμβακάρης, πιστεύω, είναι ο μόνος από τους λαϊκούς συνθέτες που θα μείνει στους αιώνες. Ο Μάρκος Βαμβακάρης είχε στη μουσική του έναν πόνο πανελλαδικό» (Γρηγόρης Μπιθικώτσης).

«Ο Μάρκος Βαμβακάρης, εκτός από την ποιότητά του, είναι τόσο ολοκληρωμένος. Είναι ένας βράχος στέρεος γι’ αυτό και χτίστηκε πάνω του όλο το οικοδόμημα που λέμε “ελληνικό λαϊκό τραγούδι”» (Δήμος Μούτσης).

«Μάρκος ο Δάσκαλός μας» (Σταύρος Ξαρχάκος).

«Ο Βαμβακάρης ήταν ένας άνθρωπος που βρήκε σχεδόν τίποτα και δημιούργησε τα πάντα. Πάνω στον Μάρκο. Πάνω στα θεμέλια Βαμβακάρη, χτίστηκαν όλα» (Άκης Πάνου).

«Ο Μάρκος έκανε το Μπουζούκι επάγγελμα και ζούμε απ’ αυτό» (Γιώργος Ζαμπέτας).

«Γεια σου ρε Μάρκο Βαμβακάρη, μεγάλε και παντοτινέ» (Νίκος Γκάτσος).

«Όταν τις πρώτες ηχογραφήσεις του Μάρκου λοιδορούσαν μεγάλοι μαέστροι άλλου είδους τραγουδιού, τελικά ο Μ. Βαμβακάρης έγραφε ιστορία» (Μ. Μάτσας).

«Ο Μάρκος Βαμβακάρης είναι το πιο καθαρό μέταλλο της ελληνικής μουσικής, το νόμισμά του ποτέ δεν ήταν κίβδηλο». Οι Έλληνες θα έχουμε πάντα το δικό μας νόμισμα, τον Μάρκο. Ο Μάρκος αποτελεί έναν θεμέλιο λίθο για τη μουσική μας. Είναι ο Πατριάρχης του Ρεμπέτικου, μια μορφή που ανήκει στην κοινωνική μας μυθολογία» (Λίνα Νικολακοπούλου).

«Το όνειρο χάθηκε»

Σε δηλώσεις του στην «Κοινή Γνώμη», ο κ. Δημήτρης Βαρθαλίτης εκφράζει την αναγκαιότητα ανέγερσης ενός αντίστοιχου μνημείου στη Σύρο, το οποίο, σύμφωνα με τον ίδιο, θα έπρεπε να είχε ήδη δημιουργηθεί ως ένδειξη αναγνώρισης της μεγάλης προσφοράς του Μάρκου Βαμβακάρη στη μουσική κληρονομιά του νησιού και γενικότερα της χώρας.

«Είμαι πολύ πικραμένος, μου ‘ρχεται να κλάψω» αναφέρει χαρακτηριστικά, εξηγώντας ότι το όνειρό του για την κατασκευή ενός μεγαλοπρεπούς μαυσωλείου στον τόπο όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε ο δημιουργός τραγουδιών – ορόσημων στην ιστορία του ελληνικού ρεμπέτικου είναι καταγεγραμμένο στο βιβλίο του με τίτλο «Μάρκος Βαμβακάρης: Από τον Μύθο στην Ιστορία 1600 – 2015», το οποίο θα κυκλοφορήσει σε έναν μήνα.

Σύμφωνα με πληροφορίες του ιδίου, οι εργασίες για τη δημιουργία του Οίκου Μάρκου Βαμβακάρη ξεκίνησαν πριν από δύο μήνες και ολοκληρώθηκαν πριν από 20 ημέρες με χρήματα της οικογενείας του γενάρχη του ρεμπέτικου στην Ελλάδα . «Συγγενείς του από την Αμερική έστειλαν περίπου το ποσό των 80.000 ευρώ για την ανέγερση αυτού του έργου - υπερπαραγωγή, που αναμφισβήτητα είναι το ωραιότερο μέσα στο 3ο Νεκροταφείο», τονίζει ο κ. Βαρθαλίτης.

Ποτέ δεν είναι αργά

Υποστηρίζει δε, ότι η Σύρος θα μπορούσε, έστω και καθυστερημένα, να δημιουργήσει ένα αντίστοιχο μαυσωλείο, στο οποίο θα τοποθετούνταν ένα μέρος των οστών που θα παραχωρούσε η οικογένεια του Μάρκου Βαμβακάρη. «Η Σύρος είναι το λίκνο του παγκόσμιου ρεμπέτικου τραγουδιού. Μόνο αυτό το πράγμα θα μπορούσε να την κάνει να μεγαλουργήσει. Δυστυχώς το χάσαμε. Ωστόσο, μπορούμε να κάνουμε κι εμείς κάτι εδώ» δηλώνει χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι το ιδανικό σημείο θα ήταν το λιμάνι της Ερμούπολης. «Από τα μανάβικα της Χίου μέχρι την Πυροσβεστική, ήταν η περιοχή όπου ο Μάρκος μεγαλούργησε. Προτείνω, λοιπόν, να παρακαλέσουμε τα παιδιά του για να κάνουμε κάτι αντίστοιχο στη μέση του λιμανιού, εκεί όπου τα βαπόρια αποβιβάζουν τον κόσμο».

Μία «μεγαλεπήβολη» ιδέα

Δεν κρύβει μάλιστα ότι έχει καταθέσει σχετική πρόταση τόσο στο Δήμαρχο Σύρου – Ερμούπολης Γιώργο Μαραγκό, όσο και στην Αντιδήμαρχο Πολιτισμού , Θωμαή Μενδρινού. «Ήδη καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια για να διατηρηθεί αυτή η ανεκτίμητη μουσική κληρονομιά που άφησε πίσω του ο Μάρκος, μπορούμε όμως να κάνουμε και περισσότερα» υποστηρίζει ο κ. Βαρθαλίτης, προτείνοντας μία ακόμη μεγαλεπήβολη ιδέα «να ονομαστεί το λιμάνι της Σύρου «Μάρκος Βαμβακάρης».

«Να καταστεί η Σύρος τόπος μελέτης του ρεμπέτικου»

Εκτός από τη δημιουργία ενός αγάλματος του Πατριάρχη του Ρεμπέτικου τραγουδιού, ο ίδιος οραματίζεται και τη λειτουργία ενός Ιδρύματος Μάρκου Βαμβακάρη στη Σύρο, η οποία, όπως εκτιμά, θα μπορούσε να αποτελέσει τόπο μελέτης του ρεμπέτικου για ερευνητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό. «Όπως το Καστρί θεωρείται το ξεκίνημα του παγκόσμιου πολιτισμού, έτσι και ο Μάρκος σηματοδότησε το ξεκίνημα της ρεμπέτικης μουσικής. Ένα ίδρυμα, αφιερωμένο στη μνήμη του, θα έδινε την ευκαιρία σε πολύ κόσμο να γνωρίσει μία από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες που είχε η Ελλάδα μετά το 1920 και το έργο που προσέφερε σε αυτή», υπογράμμισε. Με δεδομένο ότι το κοινό του εξωτερικού επισκέπτεται τη χώρα μας με την επιθυμία να ακούσει μπουζούκι, ο κ. Βαρθαλίτης κρίνει ότι ένα τέτοιο εγχείρημα με την αρωγή πανεπιστημιακών στελεχών Μουσικολογίας και του Υπουργείου Πολιτισμού θα έβρισκε αντίκρισμα, αποτελώντας ταυτόχρονα μία μεγάλη αναγνώριση του Μάρκου Βαμβακάρη από τον τόπο, που ο ίδιος λάτρεψε. «Ο Μάρκος πέθαινε για τη Σύρο. Η Φραγκοσυριανή, την οποία δεν έγραψε τυχαία σε ηλικία 35 ετών, ήταν το ωραιότερο τραγούδι του, που ακούγεται διαχρονικά σε όλη τη γη και σε όλα τα λιμάνια».