«Γνωρίζοντας την ιστορία ενός τόπου τον αγαπάς περισσότερο»

Παρουσία του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού, τελέστηκαν τα εγκαίνια της έκθεσης «Το Αρχιπέλαγος Φλέγεται» στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μυκόνου, μίας έκθεσης αφιερωμένης στο ρόλο των νησιωτών στον αγώνα για την απελευθέρωση του έθνους.

Συμμετέχοντας στους εορτασμούς για τη συμπλήρωση 200 ετών από την Επανάσταση του 1821, η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων διοργανώνει στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Μυκόνου την περιοδική έκθεση «Το αρχιπέλαγος φλέγεται», μία σπονδυλωτή έκθεση, με τον εμπνευσμένο από το έργο του Ιουλίου Βερν τίτλο.

Οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν μέσα από ένα εύρος αντικειμένων, προερχόμενων από όλα τα κυκλαδονήσια, πτυχές της προεπαναστατικής κοινωνίας του αρχιπελάγους που αποτέλεσε ζωτικό χώρο κοινωνικών και πολιτικών ζυμώσεων οι οποίες διαμόρφωσαν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να αναπτυχθούν οι δυνάμεις του Αγώνα.

Το ταραχώδες Αιγαίο, πριν και κατά την διάρκεια της επανάστασης, εμπνέει μια διακριτή ενότητα της έκθεσης όπου η εμπορική δραστηριότητα και η ναυσιπλοΐα συμπορεύονται με τη δράση των πειρατών και των κουρσάρων για να αναδυθεί στη συνέχεια η ίδια η επαναστατική ναυτική δύναμη. Κυρίαρχη εδώ η αναφορά στην ηρωίδα  Μαντώ Μαυρογένους, την Bella Greca, που αποτελεί την προσωποποίηση της ανιδιοτελούς προσφοράς στον απελευθερωτικό αγώνα με την διάθεση του συνόλου της μεγάλης οικογενειακής της περιουσίας και την προσωπική της συμμετοχής σε πολεμικά επεισόδια του αγώνα.

Ξεχωριστή ενότητα της έκθεσης με επίκεντρο το κορυφαίο έργο του νεοελληνικού διαφωτισμού, την Χάρτα του Ρήγα. Η ενότητα αυτή, συνδέει το πνευματικό έργο με τη διαμόρφωση της εθνικής αυτοσυνειδησίας των Ελλήνων και τους αγώνες τους για ελευθερία και ανεξαρτησία. Επιπλέον προβάλλει την απήχηση των αρχαίων καταλοίπων στους ξένους περιηγητές αλλά και τους ίδιους τους Κυκλαδίτες, αναδεικνύοντας την αρχαιότητα ως ιδεολογικό πυρήνα του φιλελληνικού κινήματος.

Η έκθεση συνδιοργανώνεται με τον Δήμο Μυκόνου και θα διαρκέσει από 4 Αυγούστου έως 31 Δεκεμβρίου 2021.

Τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν παρουσία του Γενικού Γραμματέα του Υπ. Πολιτισμού, καθώς η Υπουργός αναγκάστηκε, λόγω της τεράστιας πυρκαγιάς στην Αττική, να αναχωρήσει εσπευσμένα από το νησί της Μυκόνου, όπου πραγματοποιούσε αυτοψία στους χώρους πολιτισμού.

«Ο Δήμος παρών, συμπαραστάτης, συνεργάτης, χορηγός»

Κατά το χαιρετισμό του, ο Δήμαρχος Μυκόνου, κ. Κωνσταντίνος Κουκάς, σημείωσε πως «είναι ιδιαίτερη η τιμή και η χαρά να βρίσκομαι απόψε στα εγκαίνια άλλης μίας έκθεσης στη Μύκονο. Μία έκθεση, την οποία τιμά ιδιαίτερα η αιγίδα της Προεδρίας της Δημοκρατίας, της Επιτροπής «Ελλάδα 2021» και της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Νοτίου Αιγαίου, την οποία τιμούμε και χρηματοδοτούμε ως Δήμος, με την πάντοτε αγαστή της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων του Υπουργείου Πολιτισμού».

Ο Δήμαρχος αναφέρθηκε στη γόνιμη και πρωτοποριακή θεματικά συνεργασία του Δήμου με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, στο πλαίσιο της οποίας ο Δήμος αναδεικνύει τον πολιτισμό του νησιού, ενώ παράλληλα στηρίζει χρηματοδοτικά το έργο της Αρχαιολογίας σε Μύκονο, Δήλο και Ρήνεια, παρέχοντας κάλυψη στην εξαιρετική ανασκαφική προσπάθεια που πραγματοποιείται από το επιστημονικό προσωπικό, τονίζοντας, ότι «ο Δήμος Μυκόνου ήταν πάντοτε παρών, συμπαραστάτης, συνεργάτης, χορηγός».

Όπως επεσήμανε ο κ. Κουκάς, «η πληθώρα αυτών των πολιτιστικών γεγονότων για τη Μύκονο και τη Δήλο, τον τόπο μας, το νησί μας, είναι μεγάλης σημασίας, με κυριότερο αποτέλεσμα την ενίσχυση της τοπικής μας ταυτότητας και άρα την ακόμη μεγαλύτερη ενδυνάμωση του σεβασμού των κατοίκων για το νησί τους. Ταυτόχρονα, αλλάζει φυσιογνωμικά όλη η περιοχή της Χώρας και αναβαθμίζεται πολιτιστικά. Όταν γνωρίζεις την ιστορία και τον πολιτισμό ενός τόπου, σίγουρα τον αγαπάς και τον εκτιμάς περισσότερο. Είτε ως ντόπιος, είτε ως επισκέπτης». Στο πλαίσιο αυτό υπενθύμισε την ανακήρυξη των αρχαιολόγων κ.κ. Ζαφειροπούλου και Τσάκου, σε Επίτιμους Δημότες, με απόφαση του Δ.Σ. το 2017.

Χαιρετίζοντας την έκθεση «Το Αρχιπέλαγος Φλέγεται», ανέφερε, ότι «έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, μιας και παρουσιάζει στοιχεία και μαρτυρίες από την προεπαναστατική ιστορία των Κυκλάδων, περνώντας αργότερα και στα επαναστατικά χρόνια. Κάτω από αυτό το πρίσμα, κατανοούμε και τις συνθήκες που δημιούργησαν και το Κοινό της Μυκόνου, γύρω στο 1615, μία από τις πρώτες πανελλαδικά προσπάθειες αυτονόμησης κατοίκων από τον τουρκικό ζυγό».

Ειδική μνεία, ο Δήμαρχος έκανε και στη Μυκονιάτισσα Μαντώ Μαυρογένους, για την οποία υπογράμμισε, πως αποτελεί εμβληματική προσωπικότητα της εποχής, υπενθυμίζοντας ότι «η Μαντώ είχε τη Μύκονο ως αφετηρία της επαναστατικής και στρατιωτικής της παρουσίας. Εδώ οργάνωσε και εκτέλεσε με αυτοθυσία, αλλά και τη διάθεση μίας μεγάλης προσωπικής και οικογενειακής περιουσίας, τον αγώνα της για την απελευθέρωση του Έθνους από τον τουρκικό ζυγό».

Έμπνευση από την ελληνική ναυτική εποποιεία

Στο μήνυμά της για τα εγκαίνια της έκθεσης, η πρόεδρος της Επιτροπής «Ελλάδα 2021», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «η ελληνική ναυτική εποποιεία που γράφτηκε στα νερά του Αρχιπελάγους, συνέβαλε καθοριστικά στην αποτίναξη του Οθωμανικού ζυγού από τη χώρα μας. Παράλληλα, ενέπνευσε και πλήθος καλλιτεχνών, οι οποίοι απέδωσαν με διαφορετικό τρόπο ο καθένας το ελληνικό αυτό θαύμα», ενώ κατέληξε, πως «τα μεγάλης αξίας ιστορικά γεγονότα, δημιουργούν αντίστοιχης αξίας έργα τέχνης. Η έκθεση καταγράφει, τεκμηριώνει και μνημειώνει τη σημασία του Αιγαίου πελάγους ανά τους αιώνες».

Αφορμή υπερηφάνειας αλλά και προβληματισμού

Στο χαιρετισμό του και αφού ετέλεσε τα εγκαίνια, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης, κ. Δωρόθεος Β’, ανέφερε ότι η εκδήλωση τελείται υπό το βάρος των όσων συμβαίνουν στο λεκανοπέδιο, που υποχρέωσαν την κα Υπουργό να μεταβεί εσπευσμένως στην Αθήνα, και με την ευχή να απεγκλωβιστούν όσοι βρίσκονται σε κίνδυνο.

Σχετικά με την έκθεση, ο Σεβασμιώτατος τόνισε, ότι «αποτελεί πράγματι μία μαρτυρία για το πώς το ελληνικό Αιγαίο Πέλαγος, το οποίο την εποχή εκείνη εφλέγετο, διότι εφλέγοντο οι καρδιές των ανθρώπων, των νησιωτών μας, με πρώτη τη Μυκονιάτισσα Μαντώ Μαυρογένους, συνεισέφερε και συνέβαλε στον εθνικό αγώνα, ώστε σήμερα εμείς οι νεοέλληνες, να γιορτάζουμε τα 200 χρόνια ελευθερίας μας. Ταυτόχρονα όμως, θα πρέπει να είναι για μας και ένας προβληματισμός, αν είμεθα πράγματι αντάξιοι της θυσίας αυτών των αγίων πατέρων και προγόνων μας. Και αν σήμερα εμείς επάξια μπορούμε να φέρουμε την τιμή της ελευθερίας, του μεγάλου αυτού αγαθού του Θεού, ενώ εκείνοι, για να την παραδώσουν σε εμάς, έδωσαν τη ζωή τους, το αίμα τους, τους ιδρώτες τους, τα δάκρυά τους, των αγώνα και την αγωνία τους».

Φωτογραφικό υλικό από την Ι.Μ. Σύρου