Σινεπιλογές

Δέκα ταινίες για την εποχή της νοσταλγίας, της εσωστρέφειας και του στοχασμού

Στα χρώματα του φθινοπώρου

Ποιος Σκότωσε τον Χάρι (1955) του Alfred Hitchcock

Κατάμαυρη κωμωδία που μοιάζει με άσκηση πάνω στον παραλογισμό, καθ' ότι κεντρικό πρόσωπο εδώ είναι μια ...σορός, του Χάρι! Ο Χάρι βρίσκεται θαμμένος σε ένα ύψωμα απ' όπου κάποιοι θα πρέπει να τον ξεθάψουν προκειμένου να μαθευτεί ποιος τον σκότωσε. Με την εξαίρεση δύο-τριών προσώπων (ανάμεσα στα οποία και ένα παιδί), όλοι θα μπορούσαν να τον έχουν σκοτώσει. Ποιος λοιπόν σκότωσε τον Χάρι;

Ο Χίτσκοκ είχε δηλώσει ότι η ταινία ανήκε στις περισσότερο αγαπημένες και προσωπικές του. Ο μαιτρ του σασπένς κατόρθωσε να αποτυπώσει σε αυτή την κομεντί μυστηρίου, με technicolor τεχνολογία, τα υπέροχα φθινοπωρινά χρώματα, τα οποία δίνουν τον τόνο στο σκηνικό του φιλμ .

Ένα Φθινοπωρινό απόγευμα (1962) του Yasujiro Ozu

Ένας χήρος ετοιμάζεται να παντρέψει την κόρη του, με την οποία ζούσε στο ίδιο σπίτι επί χρόνια και ο μάστορας του γιαπωνέζικου σινεμά, Yasujiro Ozu, παραδίδει μέσα από αυτή την ιστορία το κύκνειο άσμα του, μια σπουδή στη μοναξιά και την μελαγχολία ενός φθινοπωρινού απογεύματος, καθώς και τον φόβο της αλλαγής και της νέας αρχής που φέρνει πάντα αυτή η εποχή. Η επέλαση του χρόνου φέρνει αλλαγές, τις οποίες κανείς δεν μπορεί, και δεν πρέπει, να σταματήσει.

Σκιές και σιωπή/To kill a mockingbird (1962) του Robert Mulligan

Στην Αλαμπάμα, στη δεκαετία του 1930, ο Άτικους Φιντς, χήρος δικηγόρος, προσπαθεί να μεγαλώσει τα παιδιά του χωρίς προκαταλήψεις, με τη βοήθεια της οικονόμου τους. Όλα αλλάζουν όταν ο Άτικους αναλαμβάνει την υπεράσπιση ενός μαύρου εργάτη, του Τομ, ο οποίος κατηγορείται από τον μεθύστακα Μπομπ Ίγουελ ότι επιτέθηκε στην κόρη του. Μια ατμόσφαιρα απειλής αρχίζει να ζώνει το σπίτι των Φιντς...

Πρόκειται για μια εξαιρετική ταινία, που ισορροπεί ανάμεσα στη νοσταλγική μνήμη μιας εποχής του Νότου και στην αφύπνιση της συνείδησης δύο παιδιών απέναντι στα ανθρώπινα κοινωνικά προβλήματα.

Μακριά από το αγριεμένο πλήθος (1967) του John Schlesinger

Τα γραφικά τοπία της υπαίθρου και οι σκουριασμένες αποχρώσεις απεικονίζονται με έξοχο τρόπο στην προσαρμογή αυτή του ρομαντικού μυθιστορήματος του 19ου αιώνα του Thomas Hardy, με τη Julie Christie στο ρόλο μιας γοητευτικής γυναίκας,  που θα κληρονομήσει ένα αγρόκτημα και θ' αποκτήσει την ανεξαρτησία της. Στη ζωή της θα μπουν, διεκδικώντας την συναισθηματικά, τρεις εντελώς διαφορετικοί άνδρες, αφού ο καθένας ανήκει σε άλλη κοινωνική τάξη, που τους ερμηνεύουν τρεις κορυφαίοι ηθοποιοί: Ο Αλαν Μπέιτς, ο Πίτερ Φιντς και ο Τέρενς Σταμπ

Μέρες ευτυχίας (1978) του Terrence Malick

Οι Μέρες Ευτυχίας είναι η δεύτερη ταινία του μεγάλου Αμερικανού σκηνοθέτη και φυσιολάτρη, Terrence Malick, γυρισμένη το 1978 και έχοντας για πρωταγωνιστές τους νεαρούς τότε Richard Gere και τον Sam Shepard. Απλή, σε γενικές γραμμές, η ιστορία αλλά η ταινία είναι καθ` όλα ατμοσφαιρική, με τους γνωστούς αφηγηματικούς ρυθμούς του Malick, με εικόνες απίστευτης ομορφιάς, υπέροχη φωτογραφία σε φθινοπωτινούς τόνους και υποβλητική μουσική επένδυση από τον Ennio Morricone. Θαυμάσιο σύνολο από πίνακες σε σελιλόιντ, που δίκαια πήρε βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας στο φεστιβάλ των Κανών το 1979 και βραβείο όσκαρ καλύτερης φωτογραφίας.

Φθινοπωρινή Σονάτa (1978) του Ingmar Bergman

Ένα παιχνίδι για την αλήθεια ανάμεσα σε δύο κύρια πρόσωπα και δύο βοηθητικά. Οι δύο κεντρικοί ήρωες του «παιχνιδιού» είναι η μητέρα και η μία κόρη. Η μητέρα, διάσημη πιανίστα, δυναμική και εγωίστρια, που ασχολείται πάντα με τις δύο κόρες της, στο περιθώριο δύο κοντσέρτων. Η κόρη, άκρως ευαίσθητη και άβουλη, που μεγάλωσε κάτω από τη σκιά της μητέρας της και ισοπεδώθηκε πλήρως από την πανίσχυρη προσωπικότητά της. Πάνω στο αιώνιο πρόβλημα της σύγκρουσης γονιών και παιδιών, που τόσο απασχόλησε τον Μπέργκμαν, μια όμορφη ταινία, με θαυμάσιες ερμηνείες, λουσμένη από το φθινοπωρινό φως του σουηδικού τοπίου και διαποτισμένη από τα μουσικά μοτίβα του Σοπέν, του Μπαχ και του Χέντελ.

Η Χάνα και οι Αδελφές της (1986) του Woody Allen

Αναζητώντας, για πολλοστή φορά, το νόημα της ζωής, ο Γούντι Άλεν μάς συστήνει τρεις αδερφές και ιχνηλατεί σε μυθιστορηματικό μοτίβο, ανά κεφάλαια, τις αλληλένδετες ιστορίες των μεταξύ τους σχέσεων. Έτσι αναμοχλεύει τις μόνιμες  θεματικές του όπως η υπαρξιακή κρίση, ο φόβος του θανάτου, η νεύρωση, η μιζέρια, το αδιέξοδο της μέσης ηλικίας και ο κίνδυνος της αυταπάτης. Μια γλυκόπικρη ταινία, ίσως η πιο πλήρης δημιουργία του Άλλεν, που συνοψίζει το σύνολο του έργου του με σπουδαίες ερμηνείες κι αριστουργηματική ατμόσφαιρα, όπου κυριαρχεί το πανέμορφο, φθινοπωρινό, Σέντραλ Παρκ. 

Όταν ο Χάρι γνώρισε τη Σάλι (1989) του Rob Reiner

Τίποτα δεν μας μεταφέρει καλύτερα στη διάθεση του φθινοπώρου από το να βλέπουμε τον Χάρι (Billy Crystal) και τη Σάλι (Meg Ryan) να κλωτσούν τα φύλλα στο Σέντραλ Παρκ, καθώς μονομαχούν λεκτικά για το αν οι άντρες και οι γυναίκες μπορούν να είναι φίλοι, χωρίς να εμπλακούν ερωτικά. Οι σπαρταριστοί διάλογοι (από τη Νόρα Έφρον), που παραπέμπουν στο σινεμά του Γούντι Άλεν, τα καυστικά σχόλια πάνω στις ανθρώπινες σχέσεις και την αιώνια διαμάχη των δύο φύλων, οι σκηνές ανθολογίας (όπως ο «οργασμός» της Ράιαν στο εστιατόριο) και η άψογη χημεία μεταξύ του πρωταγωνιστικού ζευγαριού βοηθούν στο να διατηρεί αναλλοίωτα το κέφι και τη φρεσκάδα της μέχρι σήμερα.

Ιστορίες του Φθινοπώρου (1998) του Eric Rohmer

Οι «Ιστορίες του Φθινοπώρου» είναι η τέταρτη και τελευταία ταινία της σειράς «Ιστορίες των τεσσάρων εποχών» και εκτυλίσσεται στην κοιλάδα του Ροδανού. Μια μεσήλικη γοητευτική γυναίκα, που ζει απομονωμένη στο κτήμα της με τα αμπέλια της, θέλει να βρει έναν σύντροφο και όλοι της οι φίλοι την βοηθούν σε αυτό. Η συγκομιδή των σταφυλιών και η διαδικασία μέχρι να γίνουν κρασί, το φως, ο αέρας, οι ήχοι αποδίδουν απλόχερα την εποχή στην οποία εξελίσσεται η ταινία: το φθινόπωρο.

Ο Παράδεισος είναι Μακριά (2002) του Todd Heynes

Πανέμορφη, υποβλητική, φθινοπωρινή, κινηματογραφική καρτ-ποστάλ, με μια υπέροχη Τζούλιαν Μουρ στο ρόλο μιας καταπισμένης νοικοκυράς, στο μικροαστικό, ρατσιστικό Κονέκτικατ του 1957. Η ιδανική της ζωή θα ανατραπεί, όταν ανακαλύπτει ότι ο άντρας της (Ντένις Κουέιντ) είναι ομοφυλόφιλος κι ακολούθως θα αναζητήσει παρηγοριά στην αγκαλιά του μαύρου κηπουρού της (Ντένις Χέισμπερτ). Μια ταινία-ωδή στα μελοδράματα του ’50, με εκπληκτικό ρετρό στιλιζάρισμα, απολαυστική φωτογραφία, εξαιρετικά κουστούμια και αψεγάδιαστες ερμηνείες.