Τα μαθητικά μου χρόνια τ’ αλλάζω ασυζητητί

Παρατηρώ όλες τις δράσεις και τα προγράμματα, που υλοποιούνται σήμερα στα σχολεία και αναρωτιέμαι κάθε τόσο: «εμείς, γιατί δεν είχαμε τίποτα από όλα αυτά»; Στύβω το μυαλό μου μήπως και θυμηθώ έναν λογοτεχνικό διαγωνισμό, μια έκθεση ζωγραφικής με περιβαλλοντικό μήνυμα, μία επίσκεψη στο Ευρωκοινοβούλιο ή έστω έναν λαχανόκηπο, αλλά μάταια. Το μόνο που μου έρχεται στο μυαλό είναι μια εκδρομή της Β’ Λυκείου που βαφτίστηκε «εκπαιδευτική», μα δεν έχω συγκρατήσει το λόγο. Κάτσε να σκεφτώ: είδαμε τον Παπακαλιάτη, την Καρύδη και τον Πυρπασόπουλο στο θέατρο, είδαμε τη Βανδή και τον Ρουβά στο Rex, κάποιοι πήγαν και σε ρεμπετάδικο… Α, περίμενε. Τα πρωινά επισκεφτήκαμε την Ακρόπολη και το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Ναι, ναι… ήταν εκπαιδευτική.

Την ίδια σκέψη έκανα, μαθαίνοντας για τις συμμετοχές των σχολείων μας στον φετινό διαγωνισμό ρομποτικής. «Στην εποχή σας, δεν είχε εξελιχθεί η τεχνολογία». Αν ακούσει κανείς τη μάνα μου, θα νομίζει ότι η δική μου γενιά ανήκει στο είδος του «Homo Ergaster». Εντάξει… μπορεί να διδαχτήκαμε για πρώτη φορά Πληροφορική στο Γυμνάσιο, μπορεί να προλάβαμε τα Windows 95 και να αποθηκεύαμε ακόμα σε δισκέτες, αλλά δεν πηδούσαμε και από δέντρο σε δέντρο. Σαφώς και την περίοδο των 90s ή των early twenties, τα εργαλεία ήταν πιο περιορισμένα για να δουλέψεις σε αυτό το επίπεδο, γενικότερα όμως, οι δημιουργικές δραστηριότητες για τους μαθητές ήταν ελάχιστες. Το μόνο που προλάβαμε εμείς κι αυτό στην Γ’ Λυκείου πια (2002-2003), ήταν το Φεστιβάλ Mαθητικών Tαινιών «Πάμε Σινεμά;». Εκείνη τη χρονιά είχαν συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα οι Κυκλάδες και συγκεκριμένοι σκηνοθέτες επισκέφτηκαν τα σχολεία μας για να οργανώσουν και να γυρίσουν τα σενάρια που είχαν γράψει οι μαθητές μαζί με τη βοήθεια των υπεύθυνων εκπαιδευτικών. Αξέχαστη εμπειρία.

Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Υπάρχουν περισσότεροι διαγωνισμοί για κάθε αντικείμενο και το σημαντικότερο….; Τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο έχουν οι μαθητές. Μπορεί πλέον τα παραδείγματα να είναι άπειρα και να μη σου κάνει αίσθηση η είδηση ότι ένα σχολείο γύρισε τη δική του ταινία με την οποία συμμετέχει σε κάποιον Πανελλήνιο ή Διεθνή Διαγωνισμό, αλλά αν εμβαθύνεις σε αυτό, θα καταλάβεις πως πρόκειται για ένα σπουδαίο κατόρθωμα. Οι μαθητές, πάντα με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών, γράφουν το σενάριο ή διασκευάζουν κάποιο βιβλίο, παίζουν, τραβούν κάμερα, κάνουν το μοντάζ και ερμηνεύουν τα πρωτότυπα τραγούδια που συνήθως συνθέτουν οι μουσικοί του σχολείου τους. Πλήθος εργασιών, για τις οποίες οι επαγγελματίες πληρώνονται. Μέσα όμως από τέτοιες πρωτοβουλίες, τα παιδιά δημιουργούν, μαθαίνουν να συνεργάζονται και ταυτόχρονα, ανακαλύπτουν την κλίση τους. Παίρνουν δηλαδή περισσότερα ερεθίσματα για να αναπτύξουν ικανότητες και να συνειδητοποιήσουν τι τους αρέσει. Ούτε αυτό είχαμε εμείς, με αποτέλεσμα την ώρα του μηχανογραφικού, να δηλώνουμε όποια σχολή μας ερχόταν στο κεφάλι γιατί «έπρεπε να φύγουμε για να σπουδάσουμε κάτι». Και πλέον, οι περισσότεροι απασχολούνται σε εντελώς διαφορετικά πεδία, είτε γιατί δε βρίσκουν εργασία σχετική με το αντικείμενό τους, είτε γιατί δεν τους εκφράζει αυτό, το οποίο διδάχτηκαν στα ακαδημαϊκά έδρανα.

Συγκινούμαι πάντα όταν διαβάζω για διακρίσεις μαθητών σε καλλιτεχνικούς, λογοτεχνικούς ή επιστημονικούς διαγωνισμούς, όταν πληροφορούμαι για την υλοποίηση πολιτιστικών, περιβαλλοντικών δράσεων ή προγραμμάτων υγείας, όταν βλέπω φωτογραφίες από συναντήσεις μαθητών με ανθρώπους του πνεύματος και ειδικούς από διάφορους τομείς, οι οποίοι μοιράζονται μαζί τους τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους. Πέραν των εγκεκριμένων από το υπουργείο Παιδείας προγραμμάτων και των δράσεων που υλοποιούν εγχώριοι φορείς, οι πρωτοβουλίες των ίδιων των εκπαιδευτικών είναι πια πολύ περισσότερες. Μπορεί να γκρινιάζουμε, να δυσανασχετούμε και να υπογραμμίζουμε τα προβλήματα, αλλά το σχολείο δεν έχει μείνει πια στα Windows 95. Έχει εκσυγχρονιστεί. Έχει γίνει πιο φιλικό, πιο δημιουργικό και κατ’ επέκταση πιο συναρπαστικό. Και σε αυτό έχουν συμβάλει τόσο οι καθηγητές και οι δάσκαλοι με την όρεξή τους, όσο και οι μαθητές που είναι διατεθειμένοι να αφιερώσουν ώρες και εκτός σχολείου, για να αναπτύξουν διάφορα projects, όπως για παράδειγμα μία κατασκευή ρομποτικής, η οποία δεν περιλαμβάνεται –ακόμα- στο επίσημο πρόγραμμα σπουδών.

Βλέποντας όλο αυτό το έργο που επιτελείται σήμερα, παρ’ όλες τις δυσκολίες, χαίρομαι και συνάμα ζηλεύω, γιατί «εμείς δεν είχαμε τίποτα από όλα αυτά». Δεν ξέρω λοιπόν τι λέει η Άννα Βίσση, αλλά προσωπικά «τα μαθητικά μου χρόνια τ’ αλλάζω ασυζητητί».