Μιλά δυνατότερα η σιωπή

Παγκόσμια ημέρα εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών, στις 25 Νοεμβρίου. Το καταλάβατε; Αν ναι, οφείλεται στην πρωτότυπη και καλοστημένη πρωτοβουλία ιδιωτών και ανεξάρτητων φορέων. Αν όχι, δεν σας αδικώ.

Παρά το γεγονός, ότι το σύνθημα της ημέρας είναι “Μίλα!”, πρωταγωνιστής της ημέρας αυτής, σε τοπικό επίπεδο, ήταν στην καλύτερη περίπτωση το αδιάφορο σφύριγμα και στη χειρότερη η απόλυτη σιωπή. Πού ήταν οι επίσημοι φορείς του τόπου, στην προσπάθεια να δείξουν στις γυναίκες ότι δεν είναι μόνες; Πού ήταν ο Δήμος, η Περιφέρεια, οι γυναικείες ενώσεις, οι περισσότερες, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, γυναίκες αιρετοί; Άλλοι έβγαλαν την υποχρέωση δηλώνοντας στήριξη, χωρίς καμία έμπρακτη συμβολή, σε πρωτοβουλίες τρίτων φορέων, άλλοι, ίσως και οι περισσότερο σημαντικοί, επέλεξαν να αφιερώσουν την ημέρα στη μνήμη της Αγίας Αικατερίνης, άλλοι ξεπέταξαν το θέμα με κάποιο μελιστάλαχτο, άνευ ουσίας, ποστ στο facebook, άλλοι θεώρησαν ότι με τη φωταγώγηση ενός δημοτικού κτιρίου, σε χαρακτηριστικό χρώμα, θεράπευσαν την επί σειρά ετών παντελή ανυπαρξία κοινωνικής πολιτικής.

Ενδεικτική η σιωπή των αιρετών οργάνων, του υφέρποντα σοβινισμού, που διακρίνει την τοπική – και όχι μόνο – πολιτική σκηνή, η οποία αποτελεί κατ' εξοχήν ανδροκρατούμενο τομέα. Άνδρες αιρετοί, επικεφαλής και παρατρεχάμενοι, οι οποίοι διακατέχονται από κατάφωρα εμφανή πατριαρχικά κόμπλεξ, έχοντας κατ' επανάληψη επιδείξει φαλλοκρατικές συμπεριφορές, απέναντι σε γυναίκες, που “έχουν το θράσος” να τους ασκήσουν κριτική, που “έχουν το θράσος” να αποδείξουν, ότι έχουν ικανότητες, πολιτικό λόγο και οξυδέρκεια, πολλές φορές, ανώτερη της δικής τους, που “έχουν το θράσος” να αρθρώσουν επιχειρηματολογία ενάντια στις εντολές τους. Πολιτικοί άντρες που επιτίθενται στις γυναίκες συναδέλφους τους, όχι στο πλαίσιο πολιτικού διαλόγου, αλλά επί του προσωπικού και μάλιστα με εφαλτήριο τη θηλυκή τους φύση. Άνδρες, που στηρίζουν δημοσίως μόνο τις γυναίκες συναδέλφους τους, που λειτουργούν πειθήνια, υποτελικά και με έφεση στην ακολούθηση σαφών εντολών και ιδανικά αν είναι νέες, όμορφες και με πασάμπλ αναλογίες. Διότι, ποιος άλλος μπορεί να είναι ο ρόλος μίας γυναίκας; Υποτελής στην ανδρική εξουσία, ευχάριστη στο ανδρικό μάτι, χωρίς δική της γνώμη και άποψη, με τον μεγαλύτερο τίτλο “τιμής”, που να της αποδίδεται, να είναι αυτός της “μάνας”, του προτύπου της γυναίκας – παρόχου φροντίδας, καθώς για την πατριαρχική κοινωνία, η γυναίκα ολοκληρώνεται μονάχα μέσω της τεκνοποίησης, της δημιουργίας και στήριξης μίας οικογένειας και οποιαδήποτε άλλη βλέψη ενός θηλυκού ανθρώπου είναι ψιλά γράμματα.

Η 25η Νοεμβρίου είναι αφιερωμένη στην εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, αλλά κανείς δεν μπήκε στον κόπο, να αναφερθεί στο γεγονός, ότι η βία δεν είναι μονοδιάστατη, αλλά πολύπλευρη. Και οι γυναίκες βιώνουν, σχεδόν καθημερινά, όλες τις πλευρές της βίας. Βία δεν είναι μόνο η σωματική, παρά το γεγονός, ότι αποτελεί την πιο σοβαρή και ακραία έκφρασή της.

Εξίσου σημαντική είναι η ψυχολογική βία κατά των γυναικών. Η ψυχολογική βία, που ασκείται, τόσο από άντρες, όσο, δυστυχώς, και από άλλες γυναίκες και εκφράζεται μέσω της επιτακτικότητας, κάθε γυναίκα να συμμορφώνεται σε στερεότυπα. “Πρέπει να παίζεις με κούκλες”. “Πρέπει να πας μπαλέτο, όχι ποδόσφαιρο, είναι για αγόρια”. “Πρέπει να ντύνεσαι / να βάφεσαι / να έχεις τα μαλλιά σου ΕΤΣΙ”. “Πρέπει να αφήνεις το αφεντικό σου να σου συμπεριφέρεται άσχημα, όλοι έτσι είναι, δε θα βρεις καλύτερα”. “Πρέπει να κρατήσεις το παιδί, ακόμη κι αν δεν αισθάνεσαι έτοιμη, ακόμη κι αν δεν θέλεις, στην παρούσα φάση, να γίνεις μάνα, διότι έχεις άλλες προτεραιότητες”. “Πρέπει να παντρευτείς”. “Πρέπει να κάνεις παιδιά”. “Πρέπει να αφοσιωθείς στην οικογένεια και όχι στην καριέρα”. “Μη δείχνεις πολύ δυναμική, δεν θα βρίσκεις άντρα”. “Μην αντιμιλάς στο αφεντικό σου, ακόμη κι αν σε εξευτελίζει, ή σε αγγίζει περίεργα, παρά τη θέλησή σου. Έτσι είναι οι άντρες”. “Μην αντιμιλάς στο σύζυγό σου, άντρας είναι, θα πει μια κουβέντα παραπάνω”. “Μη χαλάσεις το σπίτι σου επειδή δεν είσαι ευτυχισμένη”. “Μη διασκεδάζεις πολύ / μη δουλεύεις πολλές ώρες, ο άντρας σου θα πάει να βρει άλλη”. “Μη μιλήσεις για τη βία, θα γίνεις ρεζίλι στην κοινωνία”. “Μην καταγγείλεις τον άνθρωπο, που σου ασκεί βία, θα σε δείχνουν με το δάχτυλο, κι εσένα και τα παιδιά σου”. “Μη ντύνεσαι με σέξι ρούχα, θα έχει δίκιο ο βιαστής”.

Ξεχνάμε πολλές φορές και τη λεκτική βία. Μία μορφή βίας, που συχνά-πυκνά καμουφλάρεται ως κριτική, ή ως σχολιασμός και θύματα της οποίας έχουν πέσει όλες, ανεξαιρέτως, οι γυναίκες. Η συγκεκριμένη μορφή βίας, όχι μόνο δεν θεωρείται άξια λόγου (“Έλα μωρέ, και τι έγινε που σε είπε βουβάλα/αλόγα/ξανθιά-ηλίθια/πόρνη, μη δίνεις σημασία σε τέτοια”), αλλά μάλιστα ενθαρρύνεται, μέσα από το τηλεοπτικό σκηνικό (βλέπε εκπομπές ανάδειξης μοντέλων και συναφών γυναικοκεντρικών τηλεοπτικών παραγωγών), όπου ξεκάθαρα επισημαίνεται από τις τηλεπερσόνες επικεφαλής, ότι προκειμένου ένα κορίτσι να κυνηγήσει το όνειρό του, για μία καριέρα στο χώρο, οφείλει να σκύβει το κεφάλι και να δέχεται αμαχητί, το οποιοδήποτε εξευτελιστικό σχόλιο, την οποιαδήποτε ταπεινωτική συμπεριφορά, το όποιο πατρονάρισμα, αναφορικά με τις προσωπικές του επιλογές, διότι “ο χώρος είναι σκληρός και σε αυτόν δεν χωράνε όσες φέρουν αντιρρήσεις”. Ένα τηλεοπτικό σκηνικό, που τρέφεται και τρέφει το κοινό του - εντός του οποίου και τα έφηβα κορίτσια - με εικόνες γυναικών να κλαίνε, έχοντας λυγίσει από την ταπείνωση και την πίεση, με αστεία, βασισμένα στην εμφάνιση και το στιλ τους, με σαθρά πρότυπα βασισμένα σε ανόητες, ακαλλιέργητες ή/και αμόρφωτες, ερωτικά προκλητικές περσόνες. Μία τηλεοπτική κουλτούρα, που μαθαίνει στις νεαρές γυναίκες να γελούν με τον πόνο και τον εξευτελισμό άλλων γυναικών, που ενθαρρύνει την άσκηση λεκτικής και ψυχολογικής βίας από γυναίκα σε γυναίκα και καθησυχάζει τον άντρα και το αγόρι, ότι αυτή η συμπεριφορά είναι ακόμη ανεκτή.

Στις 25 Νοεμβρίου αυτή που μίλησε δυνατότερα ήταν η σιωπή. Η σιωπή μίας κοινωνίας που ακόμη βασίζεται θεμελιωδώς στην καταπίεση της γυναίκας, που συνεχίζει εν έτει 2018 να αμφισβητεί το δίκαιο της ισότητας των δικαιωμάτων της, με αυτά του άντρα (λες και ανήκουν σε διαφορετικό είδος), που διασκεδάζει βλέποντάς τη να αντικειμενοποιείται και να εξευτελίζεται.

Καλή σας νύχτα.