Γκρίζο... μέλλον για το πανεπιστημιακό Τμήμα της Σύρου

Σε καθεστώς ιδιαίτερα δύσκολο θα λειτουργεί(;) το Πανεπιστημιακό Τμήμα της Σύρου προσεχώς, αν τελικά “περάσει” από τη Βουλή το νομοσχέδιο που προωθεί την ίδρυση μη κρατικών – ιδιωτικών Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων στη χώρα.

Τα παραπάνω επισημαίνει στη συνέντευξή του στην “Κοινή Γνώμη”, ο πρόεδρος του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων (ΤΜΣΠΣ), Παναγιώτης Κουτσαμπάσης, ο οποίος υπογραμμίζει σε απόλυτο τόνο πως οι προωθούμενες αλλαγές που φέρνει το νομοσχέδιο στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση από τις ανάγκες των δημόσιων Πανεπιστημίων.

Με φόντο τις πρώτες κινητοποιήσεις φοιτητών και πολιτών στη Σύρο χθες, ενάντια στην ίδρυση ιδιωτικών Πανεπιστημίων, ο πρόεδρος μίλησε αναλυτικά για το τι θα σημάνει αυτή η νέα συνθήκη για τα περιφερειακά Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, χωρίς να κρύβει την αγωνία του για το μέλλον του ΤΜΣΠΣ, αν, όπως τονίζει, η πολιτεία εξακολουθήσει να μη στηρίζει σε κανένα επίπεδο το δημόσιο Πανεπιστήμιο.

Σημειώνεται πως οι φοιτητές του Τμήματος της Σύρου πραγματοποίησαν πορεία από την πλατεία Μιαούλη, όπου και συγκεντρώθηκαν, μέχρι και την πλατεία Ηρώων, φωνάζοντας συνθήματα και μοιράζοντας ανακοινώσεις στους πολίτες με τους λόγους για τους οποίους τάσσονται κατά της ίδρυσης ιδιωτικών Πανεπιστημίων.

Μεταξύ άλλων, ανέφεραν πως θέλουν πτυχία με αξία και όχι πτυχία πολλών ταχυτήτων, πανεπιστήμια με επαρκή χρηματοδότηση και όχι πανεπιστήμια – επαίτες για πόρους, πλήρη στελέχωση με διοικητικό και διδακτικό προσωπικό και ενίσχυση των υποδομών.

• Το κράτος προχωρά στη δημιουργία μη κρατικών – ιδιωτικών πανεπιστημίων. Και στη Σύρο υπήρξαν οι πρώτες κινητοποιήσεις φοιτητών. Ποια είναι η θέση σας για τα προωθούμενα σχέδια στην Ανώτατη Εκπαίδευση;

“Αναμένουμε να δούμε λεπτομερώς το νομοσχέδιο για να το αξιολογήσουμε. Από αυτά που μαθαίνουμε ωστόσο, φαίνεται πως δεν αντιμετωπίζει καθόλου τα προβλήματα του Δημόσιου Πανεπιστημίου. Κινείται σε μία εντελώς διαφορετική κατεύθυνση, η οποία αφορά στη δημιουργία παραρτημάτων ξένων Πανεπιστημίων - και ενδεχομένως, σε συνεργασία με ελληνικά Ιδρύματα, ιδιωτικά ή δημόσια. Τελικά, αφορά στη δημιουργία νέων προγραμμάτων σπουδών, νέων Τμημάτων στα μεγάλα αστικά κέντρα. Αυτό που χρειάζεται το ελληνικό Δημόσιο Πανεπιστήμιο είναι η ενίσχυσή του, σε υποδομές, σε κτήρια, σε εστίες, σε διδακτικό προσωπικό, σε διοικητικό προσωπικό και σε φοιτητική μέριμνα. Ιδιαίτερα για την περίπτωση των ΑΕΙ της περιφέρειας, τα οποία δεν δημιουργήθηκαν με στέρεες υποδομές, ενώ έχουν πολύπλευρη κοινωνική, πολιτιστική και εκπαιδευτική συμβολή στις τοπικές κοινωνίες. Οι φοιτητές μας διαμαρτύρονται δικαίως, διότι ζουν καθημερινά τις επιπτώσεις της ανεπαρκούς υποστήριξης της πολιτείας σε θέματα φοιτητικής μέριμνας.

Η αλήθεια είναι πως τα ελληνικά Πανεπιστήμια διακρίνονται συχνά για το επιστημονικό τους έργο, όπως το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το οποίο είναι σταθερά μεταξύ των πρώτων της χώρας σύμφωνα με διεθνείς αξιολογήσεις, όπως και το Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων που έχουμε στο νησί μας, τη Σύρο. Αυτά πιστώνονται στην υπερβάλλουσα προσπάθεια του διδακτικού προσωπικού, του διοικητικού προσωπικού, των φοιτητών και των οικογενειών τους και σε κάποιες περιπτώσεις, όπως για τη Σύρο, στη στήριξη της τοπικής κοινωνίας, αλλά όχι – δυστυχώς – στη στήριξη της πολιτείας.

Δυστυχώς φαίνεται πως η πολιτεία δεν “στέκεται” κοντά στο Δημόσιο Πανεπιστήμιο. Όχι μόνον τώρα, αλλά και παλαιότερα. Είναι ένα διαχρονικό ζήτημα και όχι θέμα μίας μόνο κυβέρνησης. Πρέπει να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα των δημοσίων ΑΕΙ της χώρας και δυστυχώς, για μία ακόμη φορά βλέπουμε ότι αυτό δεν γίνεται”.

• Με την ίδρυση ιδιωτικών Πανεπιστημίων στη χώρα, το Τμήμα της Σύρου ως περιφερειακή δομή Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης κινδυνεύει να κλείσει ή όχι;

“Το νομοσχέδιο δείχνει πως θα υπάρξουν επιπτώσεις στα περιφερειακά Ιδρύματα. Και στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου συνολικά, το οποίο βρίσκεται στη νησιωτική Ελλάδα και φυσικά και σε άλλα περιφερειακά Ιδρύματα, όπως το Ιόνιο, το Δημοκρίτειο κ.α.. Ο λόγος είναι συγκεκριμένος. Τα νέα παραρτήματα ή τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια, προφανώς, θα ιδρυθούν στις μεγάλες πόλεις και θα απορροφήσουν υποψήφιους φοιτητές και διδακτικό προσωπικό.

Το Τμήμα της Σύρου δεν έχει να φοβηθεί τίποτα σε επιστημονικό επίπεδο από κάποιο άλλο Τμήμα που μπορεί να ιδρυθεί είτε στην Ελλάδα, είτε στην Ευρώπη. Το Τμήμα έχει εξαιρετικές αξιολογήσεις, οι διδάσκοντες του είναι αναγνωρισμένοι επιστήμονες διεθνώς, οι απόφοιτοι μας απασχολούνται άμεσα μετά τη λήψη του διπλώματος τους στην αγορά, κ.α..

Όμως, αυτό που πάντα μας απασχολεί είναι να προσφέρουμε όλα τα υπόλοιπα που απαιτούνται για να επενδύσουν για σπουδές στη Σύρο, οι οικογένειες και οι δυνητικοί φοιτητές και φοιτήτριές μας. Και αυτά είναι οι υποδομές σε αίθουσες και η φοιτητική κατοικία. Επίσης, χρειαζόμαστε σημαντικά καλύτερη στελέχωση και στο διδακτικό και στο διοικητικό προσωπικό.

Να επισημάνω πως η μόνη στήριξη που έχουμε είναι από την τοπική κοινωνία, από τον Δήμο Σύρου - Ερμούπολης, την Περιφέρεια Ν. Αιγαίου και τους πολίτες της Σύρου. Δεν υπάρχει στήριξη των υποδομών από την πολιτεία, πράγμα που αποτελεί υποχρέωσή της”.

• Ποιος θεωρείτε ότι είναι ο στόχος του κράτους σχετικά με τη συγκεκριμένη απόφαση για μη κρατικά Πανεπιστήμια;

“Ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του. Το ζητούμενο θα έπρεπε να είναι η ενδυνάμωση του Δημόσιου Πανεπιστημίου. Προβλέπεται ξεκάθαρα από το Σύνταγμα και το άρθρο 16. Η ανώτατη εκπαίδευση στην Ελλάδα παρέχεται αποκλειστικά από δημόσια Ιδρύματα και είναι δωρεάν. Είναι σαφές. Δυστυχώς, σε τοποθετήσεις που έχουμε δει υπέρ του νομοσχεδίου διαπιστώνουμε ότι συχνά αρχίζουν την επιχειρηματολογία τους από το πώς μπορεί να παρακαμφθεί το άρθρο 16”.

• Θα ληφθούν πρωτοβουλίες από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Τμήμα της Σύρου για την προάσπισή τους; Θα πάρετε κάποιες αποφάσεις αν η κυβέρνηση προχωρήσει;

“Το θέμα το συζητάμε και στο Τμήμα και στη Σύγκλητο. Ομολογουμένως είμαστε σε ένα στάδιο που πληροφορούμαστε μέσα από δηλώσεις στον Τύπο για διάφορα θέματα χωρίς να έχουμε κάποιο επίσημο κείμενο στα χέρια μας. Ελπίζουμε όλα τα Πανεπιστήμια της χώρας να έχουμε τη δυνατότητα να διαβουλευτούμε ανοιχτά και με γνήσιο τρόπο, να δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος για διατύπωση και σύνθεση απόψεων. Αν και αυτά, δεν συνηθίζονται στην ελληνική πραγματικότητα. Δυστυχώς. Το πρώτιστο για εμάς είναι να προσφέρουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και με όλες μας τις δυνάμεις ποιοτική εκπαίδευση στους φοιτητές μας. Επομένως, όποια απόφαση λάβουμε θα είναι σε αυτό το πνεύμα. Αν ψηφιστεί αυτό το νομοσχέδιο, μπορεί να αναγκαστούμε να λειτουργούμε υπό πιο δύσκολες συνθήκες, με ό,τι αυτό σημαίνει για τις επιλογές που κάνει καθένας και καθεμία από εμάς”.

• Ακόμη κι αν μειωθεί ο αριθμός των εισακτέων; Μπορεί να απειληθεί η πορεία του Τμήματος; Αυτή τη στιγμή είναι κάτι θεωρητικό…

“Θεωρώ ότι το ενδιαφέρον των υποψηφίων πάντα θα υπάρχει για το Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων επειδή το αντικείμενό του είναι πολύ ελκυστικό και αναγκαίο για την κοινωνία. Επίσης, το Τμήμα έχει μακρά ιστορική διαδρομή και αποτελεί κατά τη γνώμη μου μία “ιστορία επιτυχίας” και μία “νησίδα αριστείας” για τη δημόσια ανώτατη εκπαίδευση στη χώρα. Όλο και περισσότερο όμως οι πόροι που απαιτούνται από τις οικογένειες των δυνητικών φοιτητών και φοιτητριών μας για να σπουδάσουν τα παιδιά τους στη Σύρο είναι περισσότεροι. Η δυνητική δημιουργία άλλων Τμημάτων με συναφές αντικείμενο με το δικό μας, με τη μορφή παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων στα αστικά κέντρα της χώρας ίσως να είναι πιο ελκυστική για κάποιες οικογένειες, ακόμα και αν δεν συνοδεύεται από τη διασφάλιση του υψηλού επιπέδου σπουδών που παρέχουμε εμείς. Σε κάθε περίπτωση πάντως, για να συνεχίσουμε να παρέχουμε υψηλό επίπεδο σπουδών, το μείζον είναι να ενισχύσουμε τις υποδομές του Τμήματος στο νησί, ώστε να αναπτυχθεί συνολικά η παρουσία του Πανεπιστημίου Αιγαίου στο νησί. Απ΄ ό,τι φαίνεται θα πρέπει να στηριχθούμε στις δικές μας δυνάμεις. Μακάρι η πολιτεία να μας συνδράμει, αλλά αν οι προτεραιότητές τους είναι άλλες, δεν θα εισακουστούμε”.

• Θεωρείτε ότι η θέση σας κατά της ίδρυσης των ιδιωτικών Πανεπιστημίων, πρέπει να υποστηριχθεί και από την τοπική κοινωνία; Το θέμα συνδέεται άμεσα με την περιφερειακή ανάπτυξη…

“Είναι πάρα πολύ σημαντικό το θέμα για την περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας μας, επειδή θίγονται τα περιφερειακά ΑΕΙ. Επομένως και σε αυτή τη χρονική στιγμή που φαίνεται ότι διαμορφώνεται ένα νέο τοπίο της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, θα χρειαστούμε τη στήριξη της τοπικής κοινωνίας. Αλλά και οι τοπικές κοινωνίες δεν μπορούν να κάνουν θαύματα.

Το πρώτιστο είναι η ίδια η πολιτεία να συνειδητοποιήσει ότι έχει ευθύνες απέναντι στο Δημόσιο Πανεπιστήμιο και να το στηρίξει σύμφωνα με αυτά που προβλέπονται από το Σύνταγμα της χώρας για την ανώτατη εκπαίδευση”.