Αναβίωση της οδού Χίου

Ο επιχειρηματικός "πνεύμονας" της οδού Χίου από τις αρχές του 19ου αιώνα μέχρι και το τέλος της δεκαετίας 1980, αναβιώνει στις 20 και 21 Απριλίου στο χώρο του Μουσείου Κλωστοϋφαντουργίας της Ερμούπολης.

Δέκα επιχειρήσεις που άνθιζαν τη συγκεκριμένη περίοδο και που πλέον αποτελούν παρελθόν θα "ζωντανέψουν" και πάλι, δίνοντας την ευκαιρία να θυμηθούν οι παλιοί και να γνωρίσουν οι νέοι τον παλμό της αγορά της Ερμούπολης.

Για τη συγκεκριμένη δράση, αλλά και για τις επόμενες βιωματικές εκδηλώσεις που θα ακολουθήσουν, μιλά στην “Κοινή Γνώμη”, ο ιδρυτής της Hermoupolis Heritage, Δημήτρης Σταυρακόπουλος.

Ανάδειξη του γαστρονομικού πλούτου

Η Hermoupolis Heritage συναντά τους φίλους γαστρονομίας της Σύρου και μαζί συνδιοργανώνουν την πρώτη από μια σειρά εκδηλώσεων, στο φάσμα της αναβίωσης τοπόσημων του νησιού, χαρακτηριστικά σημεία καίριας ιστορικής και πολιτιστικής σημασίας. Πυρήνας και ορμητήριο, η πολυδιάστατη τοπική γαστρονομία, που αναπτύχθηκε και εξελίχθηκε με τις δεκάδες επιρροές που δέχτηκε κυρίως στη διάρκεια του περασμένου αιώνα η Σύρος.

Το Μουσείο Κλωστοϋφαντουργίας Ερμούπολης - Hermoupolis Heritage και μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων που ασχολείται με τη γαστρονομία, καθένας από το δικό του μετερίζι, ενώνουν τις δυνάμεις τους με την κοινωνία του νησιού, που συντονίζεται και εργάζεται για τον κοινό σκοπό εθελοντικά, έτσι ώστε να αναβιώσουν παρέα, αυτό που μέχρι και σήμερα θεωρούμε “στομάχι της πόλης” μας.

Έτσι, η πρώτη από αυτές τις δράσεις, έχει ως σημείο αναφοράς “τα μανάβικα” όπως έλεγαν οι παλιοί την αγορά της Ερμούπολης, τον δρόμο που ενώνει το λιμάνι με την κεντρική πλατεία Μιαούλη.

Σε μια προσπάθεια αναπαράστασης της καθημερινής ζωής και της λειτουργίας της και μεταφέροντας την εμπειρία μέσα στους χώρους του Μουσείου Κλωστοϋφαντουργίας, οι διοργανωτές θα επιχειρήσουν να μπουν στη χρονοκάψουλα και να “περπατήσουν” με το κοινό στα μανάβικα στην περίοδο της άνθησής τους.

"Έχουμε βρει στοιχεία από μαρτυρίες και έχουμε χαρτογραφήσει με κατόψεις από το ιστορικό αρχείο το πως ήταν η παλιά αγορά. Έχουμε διαμορφώσει το χώρο και θα παρουσιάσουμε 10 καταστήματα στον χώρο του Μουσείο Κλωστοϋφαντουργίας. Ουσιαστικά μιλάμε για μία αναπαράσταση, όσο γίνεται πιο κοντά σε αυτό που ζούσε κάποιος όταν περπατούσε πριν περίπου 50 χρόνια στην οδό Χίου", σημείωσε ο κ. Σταυρακόπουλος.

Όπως είπε και σύμφωνα με τον σχεδιασμό, ο επισκέπτης εισερχόμενος στο χώρο θα μπορέσει να δει τα καταστήματα και να διαβάζει το ιστορικό τους μέσα από τα ειδικά μπάνερ που θα δημιουργηθούν για αυτό το σκοπό.

"Μέσα σε αυτό το πολύβουο "μελίσσι", θα ακούσουμε διηγήσεις από τα τελευταία εν ζωή παραγιουδάκια της αγοράς, για τους ψωνιστές και τις υπηρέτριες των αστικών σπιτιών, για τους εισπράκτορες που μάζευαν τα βερεσέδια, για τον γραφιά της αγοράς και θα δούμε να ζωντανεύουν ξανά επαγγέλματα που σήμερα έχουν εκλείψει, όπως ο ορνιθοπώλης-αυγουλάς, ο κοκορετσάς, ο νερουλάς με τις βαρέλες και τα ζύγια", υποστήριξε ο κ. Σταυρακόπουλος στην προσπάθειά του να δώσει την εικόνα της βιωματικής δράσης για την αναβίωση της αγοράς της Ερμούπολης.

Παράλληλα με όλα τα παραπάνω, επαγγελματίες της κουζίνας θα προσφέρουν διάφορα προϊόντα, όπως έβρισκε κάποιος στην αγορά, ενώ θα υπάρχουν και τοπικά προϊόντα τα οποία έχουν προσφερθεί από παραγωγούς της Σύρου.

Εκτός όμως από την επιχειρηματική της σημασία, η συγκεκριμένη δράση, έρχεται να δώσει και ένα επιπλέον μήνυμα, που σύμφωνα με τον ιδρυτή της Hermoupolis Heritage, είναι η "επιστροφή" της οδού Χίου στον προγενέστερο ιστορικό της χαραχτήρα.

"Το μήνυμα είναι διπλό. Δηλαδή, είναι μία ευκαιρία να θυμηθούν οι παλιοί, να γνωρίσουν οι νεότεροι και γιατί όχι να δώσουμε ένα μήνυμα ότι η αγορά πρέπει να γυρίσει και πάλι στην παραδοσιακή της φυσιογνωμία. Να γίνουν όλες οι ενέργειες τόσο από τον Δήμο, αλλά και από τους εμπλεκόμενους φορείς ώστε να πραγματοποιηθεί μία ανάπλαση στην οδό Χίου, που να συνάδει όμως με τον ιστορικό της χαραχτήρα", επισήμανε χαρακτηριστικά.

Επόμενη δράση η αναβίωση των επιχειρήσεων του λιμανιού

Ο κ. Σταυρακόπουλος τόνισε ότι σε συνέχεια αυτής της πρώτης ενέργειας, σκοπός είναι να ακολουθήσει μια σειρά αντίστοιχων βιωματικών δράσεων ιστορικού, πολιτιστικού και γαστρονομικού χαρακτήρα, που στόχο έχουν την ανάδειξη του πολυπολιτισμικού ψηφιδωτού της Σύρου, ξεφυλλίζοντας τις σελίδες της ιστορίας του νησιού. "Μέσα από τις μνήμες των παλιών, την αρχειακή έρευνα και την καταγραφή, επιχειρούμε να ρίξουμε φως στα πιο σημαντικά τοπόσημα που έχτισαν τη νέα κοινωνία της Σύρου", σημείωσε.

Στην παρότρυνση να δοθούν περισσότερα στοιχεία για την επόμενη βιωματική δράση, δήλωσε αυτή θα αφορά στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούταν στην περιοχή του λιμανιού της Ερμούπολης και συγκεκριμένα στα οινομαγειρεία, στα τιγανιτζίδικα και σε άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες, οι οποίες όλες μαζί συνδύαζαν τον οικονομικό πνεύμονα του νησιού.

"Ο σκοπός αυτών των δράσεων είναι να αφυπνίσει την πόλη και να θυμίσει στη Σύρο την πλούσια γαστρονομική και πολιτιστική της ταυτότητα, θεμελιώδεις παράγοντες που συνδέονται μεταξύ τους για να ορίσουν το παρόν και το μέλλον. Να υπογραμμίσει τη σημαντικότητά τους και την επιτακτική ανάγκη της αναζωογόνησης, των γαστρονομικών σημείων αναφοράς μας", κατέληξε ο κ. Σταυρακόπουλος.

Σχετικά με το Μουσείο Κλωστοϋφαντουργίας Ερμούπολης - Hermoupolis Heritage

Η Hermoupolis Heritage ΑΜΚΕ έχει αντικείμενο τη διάσωση, διαφύλαξη και διάδοση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Σύρου, υλικής και άυλης, αλλά και τη σύνδεσή της με το δημιουργικό παρόν της Σύρου, με βλέμμα στον πολιτιστικό τουρισμό και την τοπική βιώσιμη ανάπτυξη. 

Ιδρύθηκε επισήμως στην Ερμούπολη της Σύρου το 2021 από τον συλλέκτη Δημήτρη Σταυρακόπουλο, έπειτα από πολύχρονες ζυμώσεις και άτυπη δραστηριότητα που επέβαλαν τη δημιουργία του θεσμού. Για την επίτευξη των στόχων της, υπάρχει διαρκής πρόσκληση προς άτομα και φορείς να ενστερνιστούν τις αξίες της και να συμπορευτούν στο όραμά της. Οι ομάδες της εργάζονται σε ένα δημιουργικό διαρκές work-in-progress.

Έναυσμα για τη δημιουργία της Hermoupolis Heritage είναι ο πολιτισμός της Σύρου, κάτι που ταυτίζεται με το γεωγραφικό πεδίο δράσης: Το εμπόριο, η βιομηχανία και η ναυτιλία -πρωτόγνωρα για την Ελλάδα- άκμασαν τον 19ο–αρχές 20ουαιώνα, διαμόρφωσαν την ταυτότητά της Σύρου και την καθόρισαν ως τον τόπο που σηματοδότησε την αναγέννηση/επανεκκίνηση της νεότερης Ελλάδας. Έγινε ο μοναδικός τόπος που ήταν και παραμένει ταυτόχρονα νησιωτικός και αστικός. Αυτή η εξέλιξη του πλούτου έδωσε έδαφος στην ανάπτυξη του πολιτισμού της Ερμούπολης και την επαναπροσδιόρισε σε κέντρο πολιτισμικής ώσμωσης.

Κορυφαίο απόκτημα και ναυαρχίδα της Hermoupolis Heritage αποτελεί το πρώην εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας Ζησιμάτου που λειτουργεί περίπου από το 1890, το μόνο στο είδος του που διατηρείται ακέραιο με όλον τον εξοπλισμό του, το οποίο αποτελεί σημερινό πυλώνα ανάδειξης της άλλοτε αστικής αλλά και της εργατικής ζωής της πόλης. Το εργοστάσιο μετατράπηκε σε μουσείο πολιτιστικής κληρονομιάς (Μουσείο Κλωστοϋφαντουργίας Ερμούπολης).