Η Πάρος κατέθεσε προτάσεις για το χωροταξικό του τουρισμού

Τη διασφάλιση της τουριστικής ανάπτυξης της Πάρου, με τρόπο που δεν θα θίγει τους φυσικούς πόρους και το περιβάλλον του νησιού, ζητά το Δημοτικό Συμβούλιο από το κεντρικό κράτος, με φόντο το ειδικό χωροταξικό σχέδιο του τουρισμού, για το οποίο έγινε συνεδρίαση και κατατέθηκαν σαφείς προτάσεις, στο πλαίσιο της διαβούλευσης.

Σύμφωνα με όσα έχουν εξηγήσει ο δήμαρχος, Κώστας Μπιζάς, ο αρμόδιος αντιδήμαρχος, Θεόδωρος Μπιζάς και αρκετοί άλλοι σύμβουλοι, το χωροταξικό σχέδιο περιλαμβάνει θετικά σημεία, ωστόσο, σε ό,τι αφορά στο νησί της Πάρου, το κράτος οφείλει να ακούσει την τοπική κοινωνία και να υιοθετήσει τις παρατηρήσεις που κάνει το Δημοτικό Συμβούλιο.

Στόχος η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη

Ειδικότερα, στη συνεδρίαση η Δημοτική Αρχή επεσήμανε πως το υπό διαβούλευση σχέδιο για τον τουρισµό “περιέχει αναµφισβήτητα θετικές προτάσεις που η εφαρµογή τους θα βοηθήσει σηµαντικά στη βελτίωση της ποιότητας και τη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος που παράγει η χώρα. Προτάσεις όπως η εκπόνηση µελετών τουριστικής φέρουσας ικανότητας και Σχεδίων ∆ιαχείρισης Τουριστικού Προορισµού και πολλές άλλες ακόµα που κινούνται σε µια θετική κατεύθυνση τόσο οργάνωσης του χώρου που υποδέχεται τους επισκέπτες, όσο και συντονισµού των επιµέρους δράσεων που συγκροτούν το τουριστικό προϊόν”.

Από την άλλη πλευρά, επεσήμανε πως, “όµως φαίνεται να µη λαµβάνονται καθόλου υπόψη οι διάχυτες ανησυχίες για τα προβλήµατα κορεσµού, εξάντλησης των πόρων, δοκιµασίας των υποδοµών και απειλών στη φυσιογνωµία των πιο επιβαρυµένων προορισµών που έχει ήδη προκαλέσει η τουριστική ανάπτυξή τους, ενώ και άλλοι προορισµοί κινούνται ήδη προς αυτή την κατεύθυνση”.

Επίσης, η Δημοτική Αρχή τόνισε πως, δεν λαμβάνονται υπόψη ούτε οι πάρα πολλές ενστάσεις για την ανάπτυξη µεγάλων τουριστικών επενδύσεων, “µεταξύ των οποίων και οι λεγόµενες στρατηγικές (ΕΠΣ, ΕΣΧΑΣΕ κλπ.) σε µικρά νησιά και ήδη κορεσµένους προορισµούς επενδύσεις, που τόσοι πολλοί επιστήµονες, όσο και µεγάλο µέρος της κοινωνίας, έχουν αναδείξει ως απολύτως προβληµατικές σε σχέση µε τις προτεραιότητες µιας βιώσιµης τουριστικής ανάπτυξης”.

“Καμπανάκι” για τις επιπτώσεις

Σημαντικές είναι αρχικά οι γενικές παρατηρήσεις που καταθέτει το Δημοτικό Συμβούλιο. Πρωτίστως, αναφερόμενοι στο άρθρο 1, οι αιρετοί τονίζουν πως, φαίνεται ως κύριος στόχος του νέου ΕΧΠ, “η στήριξη της ανοδικής δυναµικής του ελληνικού τουρισμού µε την προσφορά κατάλληλης γης και χωροθετικών όρων που θα διευκολύνουν τις τουριστικές επενδύσεις”. Σημειώνουν όμως πως, “πουθενά στο συγκεκριµένο άρθρο δεν αναφέρονται ζητήµατα σχετιζόµενα µε τις επιπτώσεις της τουριστικής µεγέθυνσης στους φυσικούς πόρους, τις υποδοµές και τη φυσιογνωµία πολλών προορισµών, ζητήµατα που θα πρέπει και επί της αρχής να λαµβάνονται πολύ σοβαρά υπόψη στο σχεδιασµό και εποµένως δεν είναι αποδεκτό να απουσιάζουν στην έκθεση του γενικού πλαισίου των στόχων του”. Επίσης, συμπληρώνουν, πως στο ίδιο άρθρο, “αναφέρεται ως στόχος η µείωση των διαπεριφερειακών και ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων τουριστικής ανάπτυξης και η επιµήκυνση της τουριστικής περιόδου”. Σύμφωνα με όσα υποστηρίζει το Δημοτικό Συμβούλιο, “ο στόχος αυτός είναι απολύτως θεμιτός και δύσκολα θα βρεθούν διαφωνούντες, όµως, ο στόχος αυτός δεν υπηρετείται αν δεν υπάρχει σηµαντική διαφορά στα κίνητρα τα οποία προβλέπονται για τις διαφορετικές κατηγορίες των προορισµών ανάλογα µε τον βαθµό κορεσµού τους”.

Αρκετοί εξήγησαν δε, πως εφόσον πρακτικά συνεχίζεται να επιτρέπονται νέες επενδύσεις σε πιο επιβαρυµένους προορισµούς, “είναι προφανές ότι η ελεύθερη αγορά θα εξακολουθήσει να δίνει προτεραιότητα σε αυτούς, ακόµα και αν αυτό µακροπρόθεσµα είναι προβληµατικό, καθώς κατά κανόνα κινείται µε βάση τις ενδείξεις σε βραχυχρόνιο ορίζοντα”. Άρα, επεσήμαναν πως, “μόνον ριζικός περιορισµός των επενδύσεων στους ήδη επιβαρυµένους προορισµούς, και κυρίως βέβαια στα µικρότερα νησιά των Κυκλάδων, µπορεί να υποστηρίξει το στόχο της µείωσης των ανισοτήτων”.

Ειδικές παρατηρήσεις για την Πάρο

Μετά από σημαντική και αναλυτική συζήτηση, το Δημοτικό Συμβούλιο, κατέληξε σε σαφείς και ειδικές παρατηρήσεις για το νησί. Σημειώνεται πως η ελάσσονα μειοψηφία ζήτησε την απόσυρση του σχεδίου, συνολικά.

Αναλυτικά στην εισήγηση της Δημοτικής Αρχής τονίζονται τα εξής:

“Η Πάρος διαθέτει από το 2012 Γενικό Πολεοδοµικό Σχέδιο (ΓΠΣ), το οποίο ορίζει προστατευόµενες περιοχές, χρήσεις γης και όρους δόµησης σε όλο το νησί. Στις λεγόµενες Περιοχές Ελέγχου και Περιορισµού της ∆όµησης, στις οποίες οι εκτός σχεδίου όροι δόµησης είναι πιο χαλαροί σε σχέση µε τις Περιοχές Ειδικής Προστασίας (ΠΕΠ), επιτρέπεται η ανέγερση κύριων τουριστικών καταλυµάτων σε αγροτεµάχια ελάχιστης επιφάνειας 15 στρεµµάτων, ενώ ο µέγιστος αριθµός κλινών είναι 80 και 40 αντίστοιχα για τις ΠΕΠ∆1 και ΠΕΠ∆2.

Αυτές οι ειδικές για την Πάρο ρυθµίσεις έγιναν µε σκοπό τον περιορισµό της πυκνότητας και τον έλεγχο του µεγέθους των νέων ξενοδοχειακών µονάδων στην κατεύθυνση της προστασίας της φυσιογνωµίας του νησιού και της αποτροπής φαινοµένων κορεσµού”.

Επισημάνθηκε μάλιστα πως, η νέα ∆ηµοτική Αρχή κατέθεσε στο πλαίσιο της διαβούλευσης για το νέο Τοπικό Πολεοδοµικό Σχέδιο, που είναι υπό εκπόνηση την περίοδο αυτή, προτάσεις προς τον ανάδοχο μελετητή, µε τις οποίες εκφράζεται η βούληση της κοινωνίας της Πάρου “για περαιτέρω περιορισµό της δόµησης νέων ξενοδοχείων µέσω της αύξησης του ορίου αρτιότητας (στα 20 στρέµµατα) και της µείωσης των συντελεστών δόµησης”. Από την άλλη πλευρά, στο υπό διαβούλευση ΕΧΠ και συγκεκριµένα στις ρυθµίσεις για 6 τις αναπτυγµένες περιοχές (Β) του άρθρου 5, αναφέρεται ότι, “µέχρι την ολοκλήρωση του σχεδιασµού του πρώτου επιπέδου, δηλαδή των ΤΠΣ, το ελάχιστο απαιτούµενο εµβαδόν γηπέδου αυξάνεται στα 12 στρέµµατα. Ενώ όµως για τις περισσότερες περιοχές αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση, για την Πάρο αποτελεί µείωση για τους λόγους που εξηγήθηκαν”.

Συνεπώς, το Δημοτικό Συμβούλιο συμφώνησε πως, “θα πρέπει να περιληφθεί σχετική πρόβλεψη που να µην τροποποιεί επί τα χείρω το ευνοϊκότερο από πλευράς προστασίας του περιβάλλοντος για την Πάρο υφιστάµενο καθεστώς στο διάστηµα µέχρι τη θέσπιση του νέου ΤΠΣ”. Σε αυτή την κατεύθυνση, εισηγούνται, “η Πάρος να εξαιρεθεί της µεταβατικής ρύθµισης για την αρτιότητα και να εξακολουθήσουν να ισχύουν για το νησί οι όροι του ΓΠΣ”.

Αλλαγές που πρέπει να συμπεριληφθούν στον σχεδιασμό

Συµπληρωµατικά στα παραπάνω, οι αλλαγές που θεωρεί το Δημοτικό Συμβούλιο αναγκαίες να περιληφθούν στο χωροταξικό του τουρισμού είναι οι ακόλουθες:

1. Επανεξέταση των κριτηρίων κατηγοριοποίησης των περιοχών µε στόχο την αντικειµενικότερη αξιολόγηση των προορισµών και της κατηγοριοποίησης αυτών (πχ δεν περιλαµβάνονται προβλέψεις για τη βραχυχρόνια µίσθωση).

2. Αυστηροποίηση του πλαισίου εν γένει για τις ΑΠΕ και συγκεκριµένα για τις αιολικές εγκαταστάσεις που πρέπει να αντιµετωπιστούν ως βιοµηχανικές εγκαταστάσεις µέσης ή υψηλής όχλησης – και απαγόρευση τους σε περιοχές Α και Β. Επίσης αποκλεισµός του συνδυασµού των αιολικών εγκαταστάσεων µε την ανάπτυξη τουριστικών εγκαταστάσεων.

3. ∆ηµιουργία συγκεκριµένου νοµικού πλαισίου για την αποτελεσµατικότερη συµπερίληψη στο τουριστικό προϊόν (πχ υποδοµές για τον προσβάσιµο τουρισµό).

4. Περισσότερες κατευθύνσεις προς τη βιώσιµη ανάπτυξη µε στόχο τη διατήρηση των φυσικών πόρων των τουριστικών προορισµών της χώρας ειδικά για τις περιοχές Α και Β όπου υπάρχει πλέον κρίση από την υπεράντλησή τους.

5. Άµεση και συνολική απαγόρευση των στρατηγικών επενδύσεων στις περιοχές Α και Β καθώς είναι ήδη κορεσµένες και τα µεγέθη τέτοιων επενδύσεων είναι δυσβάσταχτα για αυτές.

6. ∆ραστικός περιορισµός της εκτός σχεδίου δόµησης τουριστικών εγκαταστάσεων κάθε λειτουργικής µορφής. Τουριστικές εγκαταστάσεις θα πρέπει να θεωρούνται όχι µόνο τα µη κύρια τουριστικά καταλύµατα που αδειοδοτούνται µε όρους δόµησης κατοικίας, αλλά και οι κατοικίες που διατίθενται για βραχυχρόνια µίσθωση. (Άδειες για κατοικίες µε περισσότερα των 5 υπνοδωµατίων, προτείνουµε να κατατάσσονται στα τουριστικά καταλύµατα.)

7. Η συντριπτική πλειοψηφία των ξενοδοχείων στην Πάρο, περίπου το 90%, είναι µικρά ξενοδοχεία κάτω των 80 κλινών και µάλιστα οικογενειακές επιχειρήσεις. Το 78% των ξενοδοχείων είναι 1 έως 3 αστέρων, µε τα περισσότερα να ανήκουν στην κατηγορία των 2 αστέρων. Στις περιοχές Α και Β κρίνεται απαραίτητο στον εκσυγχρονισµό και την αναβάθµιση των υφιστάµενων καταλυµάτων, να συµπεριληφθεί και η κατηγορία των 3 αστεριών/κλειδιών. Οι τεχνικές προδιαγραφές των 4 και 5 δεν είναι πάντα εφικτό να εφαρµοστούν, ειδικά σε περιπτώσεις έλλειψης χώρου (π.χ. ξενοδοχεία εντός οικισµών), οπότε το αποτέλεσµα θα είναι τα µικρά οικογενειακά ξενοδοχεία να µην µπορέσουν να εκσυγχρονιστούν ούτε να αναβαθµιστούν και οι επιχειρήσεις αυτές θα γίνουν µη βιώσιµες.

8. Μη ένταξη επιπλέον κατοικιών στο καθεστώς των βραχυχρόνιων µισθώσεων.

9. Περιορισµός της ανέγερσης νέων κλινών κάθε λειτουργικής µορφής και κατηγορίας σε Οργανωµένες Μορφές Ανάπτυξης Τουρισµού (ΟΜΑΤ) στις προστατευόµενες περιοχές και τουριστικών επενδύσεων στα ακατοίκητα νησιά.

10. Επανεξέταση της ενεργοποίησης ανενεργών αεροδροµίων όπως αναφέρεται στο άρθρο 10/1/Α καθώς ειδικά για τις νησιωτικές περιοχές πιθανόν να µην κρίνεται απαραίτητο.