“Ακτινογραφία” στις εργασίες αποκατάστασης των ταφικών μνημείων

Σε εξέλιξη είναι οι εργασίες αποκατάστασης των ταφικών μνημείων του Γιαννίκογλου και του Πρώιου στο Κοιμητήριο του Αγίου Γεωργίου Ερμούπολης, καθώς η εταιρεία που ανέλαβε το έργο προχωρά ήδη στην αποσύνθεση της στέγης του πρώτου, καθώς και στις συντηρήσεις της περίφραξης του δεύτερου.

Η “Κοινή Γνώμη” αποτύπωσε φωτογραφικά την πρόοδο των εργασιών, ενώ παρουσιάζει λεπτομερώς τί εργασίες λαμβάνουν χώρα ήδη, αλλά και θα ακολουθήσουν, ώστε τα δύο πρώτα ταφικά μνημεία της Σύρου, να ανακτήσουν την αρχική μεγαλοπρέπειά τους.

Σε καθημερινή βάση, στον χώρο του Κοιμητηρίου βρίσκονται συντηρητές, πάντα παρουσία του ιδιοκτήτη της αναδόχου εταιρείας (εταιρεία Χαράλαμπος Σαχπατζίδης), προωθώντας όλες τις προγραμματισμένες εργασίες. Στον ανοικτό χώρο μπροστά από το μαυσωλείο του Γιαννίκογλου, έχουν μεταφερθεί όλα τα μαρμάρινα μέρη της στέγης, τα οποία σηκώνει ειδικό γερανοφόρο όχημα, για να μην προκληθεί καμία επιπλέον φθορά, από όσες ήδη έχει προκαλέσει ο χρόνος.

Παράλληλα, στο μαυσωλείο του Πρώιου, λίγα μέτρα πιο μακριά, ήδη τα βασικά αντισκωριακά υλικά έχουν περαστεί σε τμήμα της περίφραξης, μετά από την αφαίρεση της παλιάς μπογιάς, ώστε προσεχώς αυτή να βαφτεί.

Πρέπει να σημειωθεί πως το χρονοδιάγραμμα των εργασιών είναι 12 μήνες και το έργο της αποκατάστασης άρχισε τέλη Νοεμβρίου του 2024, ενώ η συμβασιοποίησή του έγινε τον Ιούλιο του 2024. Εκτίμηση της εργολαβίας είναι πως θα έχουν τελειώσει οι εργασίες μέσα στο χρονοδιάγραμμα.

Εργασίες που υλοποιούνται σε οροφή, κυρίως μέρος και περιφράξεις

Όσον αφορά στο ποιες εργασίες γίνονται για να επιτευχθεί η “αναγέννηση” των δύο πρώτων ταφικών μνημείων, τα πράγματα είναι συγκεκριμένα. Και στα δύο ταφικά μνημεία θα αφαιρεθούν τα μάρμαρα της στέγης τους και θα συντηρηθούν. Δηλαδή θα καθαριστούν και όπου υπάρχουν ρωγμές θα συμπληρωθούν. Ακολούθως, θα επανατοποθετηθούν και θα πληρωθούν όσες άλλες ρωγμές υπάρχουν. Οι εργασίες αποσύνδεσης της στέγης άρχισαν πρώτα από το ταφικό μνημείο του Γιαννίκογλου και ήδη τα μαρμάρινα μέρη της στέγης είναι κάτω, πάνω σε μουσαμά.

Επιπλέον, στο ταφικό μνημείο του Πρώιου άρχισαν οι εργασίες από τα κάγκελα, μέχρις ότου αφαιρεθούν τα μαρμάρινα μέρη από τη στέγη του και στη συνέχεια τοποθετηθεί και κονίαμα που χρειάζεται.

Συγκεκριμένα, στα κάγκελα της περίφραξης του εν λόγω ταφικού μνημείου επειδή ήταν πολύ διαβρωμένα, ουσιαστικά οι εργασίες αφορούν σε αφαίρεση της σκουριάς και όλων των στρωμάτων μπογιάς που έχουν πάνω τους, καθώς είναι σκασμένα. Αυτή η αφαίρεση γίνεται μηχανικά, δηλαδή με μικροεργαλεία και τροχούς. Στη συνέχεια, οι ειδικοί συντηρητές τα περνούν με ένα αντισκωριακό υλικό. Η όψη τους βελτιώνεται και ακολούθως, τα περνούν με μίνιο που λειτουργεί κατά της διάβρωσης. Τέλος, προβλέπεται να βαφτούν και για την περίφραξη δεν γίνεται κάποια άλλη επέμβαση.

Πέραν των ανωτέρω, αναφορικά με τα μάρμαρα που αποτελούν το κυρίως μέρος των ταφικών μνημείων, θα γίνουν καθαρισμοί. Με το πέρασμα του χρόνου και καθώς είναι εκτεθειμένα στο φως και σε όλες τις καιρικές συνθήκες, τα μάρμαρα έχουν “αλλοιώσεις” στο χρώμα τους. Οι καθαρισμοί των μαρμάρων αυτών, θα γίνουν είτε με μηχανικές μεθόδους, είτε με διάφορα κατάλληλα μικρά εργαλεία, ή και μεγαλύτερα, αλλά ακόμη και με χημικές μεθόδους, δηλαδή με διαλύτες. Συγκεκριμένα, μπορεί να αρχίσει η εργασία από το νερό παράλληλα με βούρτσισμα και με άλλους χημικούς διαλύτες και πάστες, ενώ θα τοποθετηθούν και ειδικά επιθέματα, ώστε να απορροφήσουν τις επικαθήσεις, δηλαδή το κιτρινωπό και καφέ χρώμα των μαρμάρων. Επίσης, αφαιρούνται και τα άλατα που προκύπτουν στις επιφάνειες των μαρμάρων με το πέρασμα του χρόνου.

Ειδικά σε τέτοια μνημεία που είναι εκτεθειμένα στις καιρικές συνθήκες, προκαλούνται αυτές οι φθορές.

Στο τέλος, θα γίνει η επανατοποθέτηση των μαρμάρων προκειμένου να “ανακτηθεί” η αρχική εικόνα των μνημείων.

Ανάγκη συνολικότερης μέριμνας

Στη χθεσινή συνεδρίαση της Δημοτικής Επιτροπής, αναφέρθηκε επιγραμματικά η αναγκαιότητα ύπαρξης συνολικής φροντίδας για τα ταφικά μνημεία, κάτι για το οποίο ο Δήμος θα πρέπει να φροντίσει δρομολογώντας τις ενέργειές του.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής, αντιδήμαρχος Οικονομικών και παλαιός πρόεδρος της Επιτροπής Ταφικών Μνημείων, Δημήτρης Κοσμάς ανέφερε: “Αυτό που θα πρέπει να μας απασχολεί είναι ότι ενώ είχε προβλεφθεί μία μελέτη και τα χρήματα έφταναν αρχικά για την αποκατάσταση τεσσάρων ταφικών μνημείων, καταλήξαμε να περισώσουμε τα δυο εξ αυτών.

Προσωπικά αυτό είναι που με “βαραίνει”, ότι τόσα χρόνια δεν μπορέσαμε τουλάχιστον αυτά τα τέσσερα μνημεία από όλα όσα υπάρχουν να τα φροντίσουμε και καταλήξαμε μετά από τόσα χρόνια να φτιάχνουμε τα δύο. Πιστεύω να έχουμε μία εξέλιξη”, σημείωσε σε αισιόδοξο τόνο, γνωστοποιώντας μάλιστα για πρώτη φορά και το ενδιαφέρον που έδειξε για την υπόθεση ο γενικός γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, Μανώλης Κουτουλάκης.

“Ο κ. Κουτουλάκης είχε έρθει στα ταφικά μνημεία και έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον και μάλιστα μας είχε ζητήσει να του δώσουμε ένα βιβλίο το οποίο είχε εκδοθεί και αναφέρεται καθ΄ ολοκληρίαν στα ταφικά μνημεία. Μάλιστα, σκέφτεται να κάνει κάποιες κινήσεις ώστε να αναδειχθούν περαιτέρω. Αυτό είναι ένα θετικό στοιχείο για το μέλλον”, συμπλήρωσε.

Σε ανάλογο τόνο κινήθηκε και ο επικεφαλής της παράταξης “Σύρος εξ αρχής”, Νίκος Αλμπανόπουλος και αφού υπενθύμισε αρχικά πως οι μελέτες εγκρίθηκαν προ 14 ετών σχεδόν, πρόσθεσε: “Οι μελέτες είχαν εγκριθεί το 2010 – 2012 και είναι καλό ότι υλοποιούνται. Έχει δίκιο ο πρόεδρος, ότι από τέσσερα να φτάνουμε να γίνονται δύο είναι μία μερική ήττα. Αλλά δεν πρέπει να μείνουμε εκεί. Πρέπει να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε με τη στήριξη όλων των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, γιατί αν πάμε δύο ταφικά μνημεία κάθε τρία χρόνια, για να εκπονηθεί η μελέτη, να εγκριθεί η μελέτη και να ανατεθεί το έργο, δεν θα φτάσει ούτε μισός αιώνας. Και τα πρώτα υποστυλωμένα θα έχουν αρχίσει να χαλούν”.

Ψηφιακή αποτύπωση όλων των μαυσωλείων

Αξίζει να αναφερθεί στο πλαίσιο του ρεπορτάζ πως, ο Δήμος Σύρου – Ερμούπολης θα προχωρήσει στην ψηφιακή αποτύπωση του συνόλου των ταφικών μνημείων στο κοιμητήριο του Αγίου Γεωργίου Ερμούπολης, χάρη στη δυνατότητα που “ανοίγεται” μέσω ευρωπαϊκής χρηματοδότησης, ώστε να αποκτήσει ένα “εργαλείο” που μελλοντικά θα οδηγήσει σε περαιτέρω βήματα για την αποκατάστασή τους. Όπως έχει γράψει πρόσφατα η “Κοινή Γνώμη”, μέσω του σχεδίου Στρατηγικής Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΣΒΑΑ), που εγκρίθηκε από τον περιφερειάρχη, ο Δήμος θα πάρει 200.000 ευρώ για να φροντίσει για το έργο της ψηφιακής αποτύπωσης τους. Η συγκεκριμένη δουλειά θα αφορά στην αρχιτεκτονική αποτύπωση (σχέδιο γενικής διάταξης των τμημάτων 02 και 03 του νεκροταφείου, κατόψεις, όψεις, τομές, αρχιτεκτονικές και γλυπτικές λεπτομέρειες για όλα τα μαυσωλεία και ταφικές στήλες που περιέχονται) και την κατασκευή ψηφιακών 3D απεικονίσεων του κάθε ταφικού μνημείου.