"Τείχος προστασίας" για το τοπίο της Σίφνου

Η συζήτηση για τα Πολεοδομικά Σχέδια, την υπερδόμηση, τις αλλοιώσεις των τοπίων και πολλά ακόμα, έχουν "φουντώσει" το τελευταίο διάστημα στα νησιά των Κυκλάδων και φαίνεται ότι οι επιστημονικές ομάδες έχουν "σηκώσει μανίκια" για να βοηθήσουν όσο γίνεται τις εκάστοτε Δημοτικές Αρχές..

Σε αυτό το πλαίσιο έγινε πρόσφατα μία παρουσίαση, στη συνεδρίαση της Επιτροπής για Θέματα Περιβάλλοντος & Προστασίας της Αρχιτεκτονικής Φυσιογνωμίας, από τους μηχανικούς της Σίφνου, οι οποίοι ζουν και εργάζονται στο νησί, όπου απαρίθμησαν μία σειρά από προτάσεις με σκοπό να προστατευτεί το νησί. Οι ίδιοι ανέφεραν ότι "ως μηχανικοί που δραστηριοποιούμαστε χρόνια στη Σίφνο, μπορούμε να επισημάνουμε κάποια προβλήματα στον τρόπο με τον οποίο αυτή τη στιγμή οικοδομείται η Σίφνος και να προσδιορίσουμε κάποια συγκεκριμένα σημεία της πολεοδομικής νομοθεσίας τα οποία θεωρούμε ότι είναι επιτακτική ανάγκη να αλλάξουν, προκειμένου να αποφύγουμε στο άμεσο μέλλον να δούμε τη Σίφνο να χάνει αυτό που σήμερα την κάνει θελκτική".

"Επιτακτική ανάγκη" σύμφωνα με τη δήμαρχο

Αρχικά το λόγο πήρε η δήμαρχος, Μαρία Ναδάλη η οποία αναφέρθηκε στην επιτακτική ανάγκη λήψης μέτρων για την προστασία της Σίφνου και στο σπουδαίο έργο που μπορεί να επιτελέσει η συγκεκριμένη Επιτροπή, ανεξάρτητα από παραταξιακές διαφορές. Η δήμαρχος μίλησε, επίσης, και για το μεγάλο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την κατάθεση της πρότασης των μηχανικών (04/09/2023) έως τη συζήτηση της στην Επιτροπή. Στο χρονικό διάστημα αυτό μεσολάβησαν οι εκλογές του Οκτωβρίου 2023 μετά τις οποίες δεν επιθυμούσε να δεσμεύσει την επόμενη Δημοτική Αρχή. Επιπλέον, το 2024 αναμένονταν τα αποτελέσματα των διαβουλεύσεων οι οποίες προαναγγέλθηκαν από το ΥΠΕΝ για την εκτός σχεδίου δόμηση οι οποίες θα επηρέαζαν τη γνωμοδότηση της Επιτροπής, οι οποίες όμως πάγωσαν. Κλείνοντας, τόνισε ότι υπήρχε εξέλιξη σχετικά με την πορεία του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου για το νησί, η οποία και αυτή θα επηρέαζε την Επιτροπή.

Καλόγηρος: "Σκοπός των προτάσεων είναι να αποτραπεί η αλλοίωση που συντελείται στο δομημένο τοπίο της Σίφνου σήμερα"

Στη συνέχεια η πρόεδρος έδωσε το λόγο, στο μέλος της Αρχιτεκτονικής Επιτροπής, Ανδρέα Καλόγηρο, ο οποίος και παρουσίασε τις προτάσεις των μηχανικών της Σίφνου για την τροποποίηση του Π.Δ. 668/2002.

Αρχικά και πριν τη παρουσίαση του κάθε θέματος ο κ. Καλόγηρος τόνισε ότι, "η πρόταση αφορά στην επικαιροποίηση του Προεδρικού Διατάγματος 668/2002, καθώς οι σημερινές συνθήκες -κυρίως η οικιστική / οικοδομική πίεση είναι πλέον έντονες και το ξεπερνούν. Το ίδιο ισχύει και για την κείμενη πολεοδομική νομοθεσία που είναι θεσμοθετημένη τις δεκαετίες του 1970 και 1980. Ό,τι αποφασίσει το Δ.Σ., μετά και την εισήγηση της Επιτροπής, θα πρέπει να ελεγχθεί νομικά πριν υποβληθεί ώστε να μην αντικρούει την κείμενη νομοθεσία. Άρα πιθανόν να προκύψει νέο Π.Δ. -κάτι που προβλέπεται άλλωστε- στο επερχόμενο Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΕΠΣ) που θα εκπονηθεί για το νησί. Σκοπός των προτάσεων είναι να αποτραπεί η αλλοίωση που συντελείται στο δομημένο τοπίο της Σίφνου σήμερα. Ακόμη, ότι δομείται από εδώ και στο εξής να είναι μορφολογικά προσαρμοσμένο στο ήπιο ύφος του του νησιού, καθώς επίσης και να προστατευθεί, ακόμα πιο έντονα, το αδόμητο τοπίο".

Συμπλήρωσε, δε, ότι "πρόκειται για μια κοινή -κατά πλειοψηφία- επιστολή, η οποία δεν είναι δεσμευτική, ότι συντάχθηκε μετά τη συνάντηση που έγινε το 2023 μεταξύ της δημάρχου και των επαγγελματιών του χώρου και η οποία ούτε δεσμεύει ούτε όμως αφήνει τα πράγματα "ήσυχα". Αυτό που θα προκύψει από το ΕΠΣ θα δεσμεύσει τον τόπο για επόμενα 30-40 χρόνια, όπως έγινε με το σχετικό Π.Δ. του 2002, που η θεσμοθέτησή του εδώ και 22 χρόνια, παρ΄ όλο που καθόρισε νέους κανόνες για την εκτός σχεδίου δόμηση, κατάργησε παρεκκλίσεις, έθεσε νέους όρους και υποχρέωσε για ύπαρξη προσώπου επί Δημοσίας οδού, απαγόρευσε την αλλοίωση αγροτικών μονοπατιών, καθόρισε την τοποθέτηση των κτηρίων στις κορυφογραμμές, επέβαλε υποχρεωτική κατασκευή υδατοδεξαμενών, κ.ά. διατάξεις, όμως δεν επέφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα, γιατί δεν ήταν δυνατό να προβλεφθεί η δυναμική της δόμησης, ιδιαίτερα την τελευταία χρονική περίοδο.

Στη συνέχεια ο ίδιος ανέλαβε να παρουσιάσει τις προτάσεις των μηχανικών ανά θεματική ενότητα.

Η επιστολή των μηχανικών

Η επιστολή των μηχανικών, πριν την παρουσίαση των προτάσεων ανέφερε τα εξής:

"Τα τελευταία χρόνια ο τουριστικός τομέας είναι από τους πιο σημαντικούς της ελληνικής οικονομίας, ενώ μονοπωλεί σχεδόν την οικονομία της Σίφνου. Η μακρόχρονη και σαρωτική επέλαση της τουριστικής ανάπτυξης στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, έχει ανεπιθύμητες επιπτώσεις στο περιβάλλον και τη φυσιογνωμία μικρών ευαίσθητων τόπων ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς, όπως είναι η Σίφνος.

Το πώς θα ελεγχθεί η τουριστική ανάπτυξη με παράλληλη στήριξη άλλων τομέων της οικονομίας, ώστε να κρατηθεί το νησί μας ζωντανό και να εξακολουθήσει να είναι ελκυστικό και βιώσιμο και στο μέλλον, είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα, για το οποίο δεν έχουμε τα εφόδια να πούμε περισσότερα, καθώς αφορά άλλες ειδικότητες.

Ως μηχανικοί όμως που δραστηριοποιούνται χρόνια στη Σίφνο, μπορούμε να επισημάνουμε κάποια προβλήματα στον τρόπο με τον οποίο αυτή τη στιγμή οικοδομείται η Σίφνος, και να προσδιορίσουμε κάποια συγκεκριμένα σημεία της πολεοδομικής νομοθεσίας τα οποία θεωρούμε ότι είναι επιτακτική ανάγκη να αλλάξουν, προκειμένου να αποφύγουμε στο άμεσο μέλλον να δούμε τη Σίφνο να χάνει αυτό που σήμερα την κάνει θελκτική".

Οι προτάσεις που ψηφίστηκαν ομόφωνα

Το Δημοτικό Συμβούλιο Σίφνου, ύστερα από συζήτηση μεταξύ των μελών του και αφού άκουσαν τις όλες τις θεματικές ενότητες, αποφάσισαν ομόφωνα τα παρακάτω κι ουσιαστικά ζητούν:

Α. Έκκληση για άμεση ολοκλήρωση της μελέτης

Από την πολιτεία την επιτάχυνση της διαδικασίας για την ολοκλήρωση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου

Β. Διαχείριση της περιοχής NATURA

Την μη κατασκευή κατοικίας εντός ορίων περιοχής Natura 2000 της Σίφνου.

Την ανάγκη συντήρησης των υφιστάμενων αγροτικών εγκαταστάσεων (όχι την ίδρυση νέων),

Την ανάγκη πρόβλεψης της κατ’ εξαίρεση έγκρισης κοινωφελών έργων (δεξαμενών νερού, πυρόσβεσης, βιολογικός καθαρισμός),

Την έγκριση επισκευής – συντήρησης εκκλησιών και συγκροτημάτων αυτών (κελιά).

Γ. Εκτός σχεδίου δόμηση - χρήση ξενοδοχείου

Για χρήση ξενοδοχείου αγροτεμάχιο 10000,00μ2 και πρόσωπο / σύνδεση με νόμιμη Δημόσια οδό.

Να μειωθεί ο συντελεστής δόμησης και αντίστοιχα η συνολική μέγιστη δόμηση.

Δ. Εκτός σχεδίου δόμηση - χρήση κατοικίας

Να επιτρέπονται μόνο ισόγεια κτίσματα με μέγιστο ύψος 4.5 μέτρα.

Το ελάχιστο επιτρεπόμενο ύψος κύριου χώρου να μειωθεί στα 2.40 μ. προκειμένου να μπορούν να δημιουργούνται χώροι μειωμένου όγκου.

Να μην μειωθεί η απόσταση από τα όρια των γηπέδων.

Ε. Εκτός σχεδίου δόμηση - παλαιά ερειπωμένα κτίσματα

Τα παλαιά ερειπωμένα κτίσματα – αγροικίες να μπορούν να επισκευαστούν, κατά παρέκκλιση των πολεοδομικών διατάξεων, (δηλαδή σε μη άρτια αγροτεμάχια και σε οποιαδήποτε θέση στο οικόπεδο), με άδεια μικρής κλίμακας ή άδεια δόμησης, ανάλογα με τις εργασίες που απαιτούνται, και έγκριση του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής, σύμφωνα με τη τυπική διαδικασία.

Να επιβάλλεται η διατήρηση των μορφολογικών χαρακτηριστικών τους.

Να επιτρέπεται η αύξηση του ύψους τους με μέγιστο ελεύθερο εσωτερικό ύψος 2,20μ.

Σε περίπτωση ύπαρξης παλαιού ερειπωμένου κτίσματος – αγροικίας σε άρτιο και οικοδομήσιμο αγροτεμάχιο όπου ζητείται προσθήκη δόμησης, να επιβάλλεται η αποκατάσταση της ερειπωμένης αγροικίας, και το εμβαδόν της εσωτερικής επιφάνειας να προσμετράται στη συνολική δόμηση του οικοπέδου.

ΣΤ. Υπόσκαφα κτήρια

Να μην επιτρέπεται η ανέγερση υπόσκαφων κτηρίων.

Ζ. Διαχείριση νερού και υδάτινων πόρων

Να επιτρέπεται η κατασκευή πισίνων αποκλειστικά και μόνο σε ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις και όχι σε άλλα τουριστικά καταλύματα ή σε ιδιωτική κατοικία.

Να γίνει μητρώο πισίνων υπό καθεστώς ελέγχου από το Δήμο και να θεσμοθετηθεί για ιδιοκτησίες με πισίνα, ετήσιο τέλος προς το Δήμο, αναλογικό με τη χωρητικότητα της πισίνας, υπέρ έργων ύδρευσης και αποχέτευσης.

Η. Πολεοδομικό γραφείο

Ζητεί την άμεση ίδρυση και στελέχωση ΥΔΟΜ Σίφνου.