Εμπόριο - Βιομηχανία Σύρου

Δεν ήταν μόνο η ναυτιλία και η ναυπηγική που γνώρισαν τόσο μεγάλη άνθηση στη Σύρο. Δύο ακόμα τομείς της οικονομικής ζωής, το εμπόριο και η βιομηχανία, βρίσκουν στο νησί πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξή τους. Στο εμπόριο και στη βιομηχανία χρωστάει η Σύρος την ευημερία του νησιού και των κατοίκων. Το 1828 -29 έρχονται οι πρώτες δραστηριότητες στην Ελλάδα και... τα πρωτεία έχει η Ερμούπολη όπου ιδρύονται τα πρώτα βυρσοδεψεία. Ασχολούνται οι άνθρωποι με τη βιομηχανία δερμάτων, όπως ο Καλουτάς, ο Παπαδάμ, ο Κορνηλάκης και πολλοί άλλοι. Πολύ σύντομα τα βυρσοδεψεία της Ερμούπολης έγιναν γνωστά σ’ όλο τον κόσμο, ως τα καλύτερα που υπήρχαν τότε. Υπήρξαν ακόμα βιομηχανίες σιδήρου, ξεχωριστή ανάπτυξη είχε η αλευροβιομηχανία. Το στάρι ερχόταν από τη Ρωσία και τα εδώ στο νησί μας εργοστάσια φρόντιζαν να παράγουν αλεύρι και διάφορα είδη πάστας. Βιομήχανοι ήσαν ο Βαφιαδάκης, ο Αποστόλου, ο Καλημέρης, ο Ασυμομύτης κ.α. Η εφημερίδα, η τοπική, γράφει το 1861 τα ονόματα αυτών που είχαν τα ατμοκίνητα αλευροποιία και μακαρονοποιεία. Άλλα εργοστάσια ήταν (όπως τα ανέφεραν), κτενοποιείον, σχινοποιείον, και ένα εργοστάσιο έφτιαχνε χαρτιά τράπουλας. Ένα εργοστάσιο κατασκεύαζε... παπιγιόν και τα έκαναν εξαγωγή στο Παρίσι. Ο κλάδος της βιομηχανίας που έφερε την οικονομική ακμή στην Ερμούπολη και άντεξε περίπου 150 χρόνια, ήταν τα εργοστάσια: εκκοκκιστήρια, κλωστήρια, υφαντήρια και πλεκτήρια. Η Ερμούπολη εθεωρείτο για την Ελλάδα, ότι το Manchester για την Αγγλία. Από το 1862 υπάρχει και εργοστάσιο καθαρισμού βάμβακος και εργάζονταν 135 άνδρες και γυναίκες. Σύμφωνα με την έρευνα του αείμνηστου Αντώνη Μαρκουλή που ήταν τεχνικός Διευθυντής της υφαντουργίας “Ε. ΜΠΑΡΜΠΕΤΑΣ Α.Ε.” υπήρξε αίτημα να δημιουργηθεί στη Σύρο κλωστοϋφαντουργική σχολή, διότι τα εργοστάσια ήταν πολλά και ήταν απαραίτητο να υπάρχουν ειδικά εκπαιδευμένοι τεχνικοί ώστε, με ιδιαίτερα σωστό τρόπο, να φροντίζουν την εργασία των εργατών. Δημιουργήθηκε τότε μία ειδική σχολή, που άρχισε να λειτουργεί από το 1954 και είχε αρκετούς “μαθητές”. Ένας από τους καθηγητές τους ήταν και ο Α. Μαρκουλής.

Κλωστήρια και Υφαντήρια στην Ερμούπολη

Τα εργοστάσια δημιουργήθηκαν και αναπτύχθηκαν από το 1850 -1860 και δραστηριοποιήθηκαν άριστα όλο τον 19ο αιώνα. Το πρώτο εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας στη Σύρο άρχισε το 1832 με κατασκευή μαντηλιών που άρεσαν πολύ στις γυναίκες και συνέχισε με σχεδιασμένα υφάσματα που άρεσαν πολύ στις κυρίες. Μερικά γνωστά ονόματα σπουδαίων Ελλήνων βιομηχάνων που τίμησαν το νησί με τις δραστηριότητές τους είναι: Λαδόπουλος – Κλωστοϋφαντήριο, Φουστάνος – Κλωστήριο, Ροδόπουλος – Κλωστήριο, Βελισαρόπουλος – Υφαντήριο και Τυποβαφείο, Δηληγιάννης – Υφαντήριο, Νικολαΐδης – Σειριτοποιείο (Μαμίδης – κατεστράφη), Μουτζουρόπουλος – Υφαντήριο, Καρέλλας – Κλωστοϋφαντήριο, Βαρδάκας – Κλωστήριο, Μπαρμπέτας- Υφαντήριο και κλωστήριο, ΑΚΕΣ – Κλωσοϋφαντουργία Λειβαδάρας, Τσαγκαράκης και Κρυστάλλης. “ΤΕΡΛΑΝΑ Α.Ε. - Ν. Ιγνατιάδηης, Χατζηλίας και Ζησιμάτος.

Σήμερα η βιομηχανία δεν υπάρχει στη Σύρο

Τα 45 εργοστάσια που είχαν δραστηριοποιηθεί τον 19ο αιώνα και τα μισά αργότερα του 20ου αιώνα “έσβησαν”. Χάθηκαν ως επιχειρήσεις και έμειναν μόνο τα υπέροχα κτίρια που τα στέγαζαν. Μερικά είναι ερείπια, δείγματα μιας άλλης ζωής, ξεχασμένα. Υπάρχουν μόνο οι μικρές βιοτεχνίες των Συριανών λουκουμιών και της χαλβαδόπιτας, υπάρχουν και είναι ακόμα τα περιζήτητα προϊόντα του νησιού. Οι συντάκτες τους ήρθαν στην Σύρο μαζί με τις γυναίκες της Σμύρνης και λίγο- λίγο με το πέρασμα των χρόνων έγιναν “Συριανά Λουκούμια”

Εμπόριο

Ανάλογη με τη βιομηχανική κίνηση ήταν και η κίνηση της εμπορικής αγοράς. Τα καταστήματα της Ερμούπολης ανταγωνίζονταν στα ευρωπαϊκά σε ποικιλία και πολυτέλεια. Πολλά καταστήματα συναγωνίστηκαν σε κομψότητα με τα ανάλογα της Γαλλίας. Μια πόλη σαν την Ερμούπολη, με τόσο ζωηρή εμπορική και βιομηχανική κίνηση, φυσικό ήταν, να παίρνει μέρος όχι μόνο στις ελληνικές, αλλά και στις διεθνείς εκθέσεις. Η πρώτη έγινε στο Λονδίνο το 1851. Στην Ερμούπολη ιδρύθηκε ο πρώτος Εμπορικός Σύλλογος ΕΡΜΗΣ (1873 – Σήμερα), χάρις την αγάπη και τη γνώση που απεκόμισαν πολλοί Συριανοί από τους προγόνους τους, η Ερμούπολη εξακολουθεί να έχει εμπορική δραστηριότητα. Σ’ αυτό το βραχώδες νησί που οι κάτοικοί του το αγάπησαν, το λάτρεψαν και βοήθησαν στην εμπορική δραστηριότητα με προϊόντα ποιότητας. Το 1835 είχε συσταθεί στη Σύρο, με απόφαση της Νομαρχίας, δεκαμελής επιτροπή για θέματα εμπορίου. Το 1836 ορίζεται η Ερμούπολη μία από τις τρεις πόλεις (Ναύπλιο, Πάτρα) ήταν οι άλλες δύο, όπου ιδρύθηκαν για πρώτη φορά, με Εμπορικά Επιμελητήρια. Η Σύρος θαυμάζεται και σήμερα από όσους την επισκέπτονται.