Καλά κρατούν... οι ΧΑΔΑ

Νέα πρόστιμα που επεβλήθησαν στον Δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων πριν από λίγες ημέρες για την προβληματική λειτουργία δύο ΧΑΔΑ έρχονται να υπενθυμίσουν το μεγάλο πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων που αντιμετωπίζει ο νησιώτικος χώρος εν έτει 2014.

Σύμφωνα με τις δύο αποφάσεις της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου μετά από αυτοψία αρμόδιου υπαλλήλου διαπιστώθηκε παράβαση της κείμενης περιβαλλοντικής νομοθεσίας και ως εκ τούτου στο Δήμο Νάξου έχει επιβληθεί το ποσό των 3.000 ευρώ και των 1.500 ευρώ για τους ενεργούς ΧΑΔΑ στο Κουφονήσι και στην Ηρακλειά αντίστοιχα.

Πρόκειται για ένα ακόμη πρόστιμο που “γεννά” η υφιστάμενη κατάσταση των νησιών εξαιτίας της μη ύπαρξης ολοκληρωμένων έργων για τη διαχείριση των απορριμμάτων, κατάσταση η οποία όπως δηλώνει στην “Κοινή Γνώμη” ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης Τζώρτζης Μακρυωνίτης οφείλεται τόσο στο γεγονός ότι απαιτούνται πολλές ενέργειες ακόμη προκειμένου να αποκτήσουν ΧΥΤΥ τα νησιά, όσο όμως και στην ισχύουσα νομοθεσία, η οποία θέτει πολλά εμπόδια και έναν γραφειοκρατικό κυκεώνα στην υλοποίηση αυτών των απαραίτητων έργων.

“Βουνό” επικινδυνότητας οι ΧΑΔΑ

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, των δύο πιο πρόσφατων προστίμων που καλείται να πληρώσει ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, προηγούνται πρόστιμα σε άλλα νησιά που βιώνουν έντονα προβλήματα στη διαχείριση των απορριμμάτων και στα οποία η “καμπάνα” υπήρξε μεγάλη. Ενδεικτικά αναφέρονται η Μύκονος και η Άνδρος, δύο από τα Κυκλαδονήσια που κυριολεκτικά μαστίζονται από την υπόθεση της προβληματικής διαχείρισης των απορριμμάτων και στο παρελθόν έχουν πρωταγωνιστήσει σε δημοσιεύματα για τα βουνά σκουπιδιών που φιλοξενούν οι ΧΑΔΑ τους.

Στην πρόσφατη περίπτωση του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων όπως καθίσταται σαφές στις δύο σχετικές αποφάσεις που υπογράφει ο Τζώρτζης Μακρυωνίτης, διαπιστώθηκαν πολλές παραβάσεις.

Στον ενεργό ΧΑΔΑ στο Κουφονήσι στη θέση “Καψαλιά” μετά από αυτοψία καταγράφηκε μεταξύ άλλων πως, “τα απορρίμματα διατίθενται σε εκσκαφή σε μεγάλων διαστάσεων (σκάμμα) στο έδαφος και μεγάλος όγκος αυτών δεν έχει ταφεί, υφίσταται διασπορά πλαστικών υλικών (κυρίως πλαστικές σακούλες) έξω από το χώρο διάθεσης απορριμμάτων, καθώς και εκτός περιφραγμένου χώρου” ενώ ταυτόχρονα, “κατά τον χρόνο της αυτοψίας υπήρχε έντονη δυσοσμία στο συγκεκριμένο χώρο, καθώς και παρουσία εντόμων (μύγες)”. Σημειώνεται δε, πως “οι πυροσβεστήρες δεν βρίσκονται σε ισχύ (έχουν λήξει) και ο ηλεκτρολογικός πίνακας δεν λειτουργεί (έχει καεί)”. Ως αποτέλεσμα αυτών των στοιχείων, στο περιεχόμενο της απόφασης αναφέρεται πως “προκύπτει ότι το σύστημα πυρασφάλειας στον ΧΑΔΑ δεν βρίσκεται σε λειτουργία, ο ενεργός ΧΑΔΑ προκαλεί υποβάθμιση του περιβάλλοντος” και “η υφιστάμενη διάθεση αποβλήτων αντιβαίνει τις διατάξεις του άρθρου 14 και του άρθρου 29 – παρ. 1 του Ν. 4042/2012 και επισύρει την επιβολή διοικητικών κυρώσεων” σύμφωνα με σχετικό νόμο.

Από τα ανωτέρω συνεπάγεται η επιβολή χρηματικής ποινής ύψους 3.000 ευρώ.

Παράλληλα, στη δεύτερη απόφαση σημειώνεται πως έχουν επιβληθεί κυρώσεις ύψους 1.500 ευρώ για τον ΧΑΔΑ στην Ηρακλειά και συγκεκριμένα στη θέση “Λιβάδι” αφού μετά από σχετικούς ελέγχους διαπιστώθηκε πως “λειτουργεί περιφραγμένος ΧΑΔΑ και βρίσκεται στο επίπεδο της θάλασσας, πίσω από την πλαζ της παραλίας “Λιβάδι” και σε απόσταση περί τα 400μ. από αυτήν, απέχει ανάλογη απόσταση από κτίσματα και κατοικίες, τα απορρίμματα που διατίθενται παραμένουν χωρίς ταφή ενώ ταυτόχρονα, έχουν εναποτεθεί (υπαίθρια) απόβλητα ηλεκτρικούεξοπλισμού, καθώς και μικρός αριθμός οχημάτων τέλους κύκλου ζωής. Επιπρόσθετα, διαπιστώθηκε διασπορά απορριμμάτων ή λοιπών στερεών αποβλήτων εκτός περιφραγμένου χώρου αλλά και υπολείμματα επιφανειακής καύσης απορριμμάτων στον ενεργό ΧΑΔΑ και κατά το χρόνο της αυτοψίας υπήρχε έντονη δυσοσμία.

Δεδομένα τα πρόστιμα

Κοινή διαπίστωση στις τοπικές κοινωνίες ορισμένων νησιών του νομού Κυκλάδων αποτελεί το ανωτέρω πρόβλημα της διαχείρισης απορριμμάτων, για το οποίο ο Τζώρτζης Μακρυωνίτης σημειώνει, “Δυστυχώς στα νησιά υπάρχει πολύ μεγάλο πρόβλημα. Ακόμη αρκετοί Δήμοι είναι σε πολύ πρώιμο στάδιο μέχρι να φθάσουν στην τελική λύση που βέβαια δεν είναι άλλη από την κατασκευή νέων ΧΥΤΥ”. Μάλιστα, εξηγεί πως μετά από ελέγχους και αυτοψίες που διενεργούνται από το αρμόδιο τμήμα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου είναι υποχρεωμένος να επιβάλει πρόστιμα αφού διαπιστώνεται περιβαλλοντική απειλή, η οποία και σύμφωνα με τις επιταγές της ευρωπαϊκής νομοθεσίας πρέπει να τιμωρείται. Ο κ. Μακρυωνίτης τονίζει ότι το μεγάλο πρόβλημα βιώνουν τα νησιά, για τα οποία έως σήμερα “δεν υπάρχει προοπτική στη διαχείριση των απορριμμάτων” στον βαθμό που πρέπει, αφού εκκρεμούν αντίστοιχα έργα. Κατά συνέπεια, δηλώνει πως, “Τα πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι δεδομένα. Ενημερώθηκα μάλιστα ότι κατά πάσα πιθανότητα τα πρόστιμα θα επιβαρύνουν τους Δήμους ανάλογα με τον πληθυσμό και άρα, είναι γεγονός ότι οι τοπικές κοινωνίες θα επωμιστούν το βάρος της κατάστασης”.

Άλλος ευθύνεται, άλλος πληρώνει

Μία “λύση” στο πρόβλημα, σύμφωνα με όσα προσθέτει είναι “οι Δήμοι να επισπεύσουν τις διαδικασίες ώστε να ολοκληρωθούν το συντομότερο δυνατόν τα έργα διαχείρισης απορριμμάτων” αφού όπως συμπλήρωσε, δεν αποκλείεται το ύψος των προστίμων στο προσεχές μέλλον να συναρτάται με την πρόοδο των εν λόγω εργασιών.

Ωστόσο, ο ίδιος δεν παρέλειψε να αναφερθεί στις δυσκολίες που θέτει η νομοθεσία, λέγοντας πως, “Ναι μεν οι Δήμοι είναι υποχρεωμένοι να υλοποιήσουν έργα, ωστόσο είναι δεμένα τα χέρια τους. Δεν μπορεί να θέλουμε να προχωρά ένα έργο και με μία προσφυγή να σταματά στο ΣτΕ” υπογράμμισε ακολούθως, τονίζοντας ακόμη πως κάτι τέτοιο, “Είναι πολύ συνηθισμένο και δυστυχώς η νομοθεσία δεν συμβάλλει σε αυτό”. Παράλληλα, υπενθύμισε πως το πρόβλημα διογκώνεται για τα μικρά νησιά, όπου εκκρεμεί υπουργική απόφαση για τη μεταφορά των απορριμμάτων τους εδώ και τρία χρόνια, με αποτέλεσμα να είναι αναπόφευκτη η πρόκληση βουνών από σκουπίδια που συντηρούν τις χωματερές. Καταλήγοντας, επεσήμανε κατηγορηματικά, “Θεωρώ ότι έχει τεράστια ευθύνη και το αρμόδιο υπουργείο” αλλά “Ανεξάρτητα όμως από το ποιός πραγματικά έχει την ευθύνη, η ουσία είναι ότι δυστυχώς, το βάρος πέφτει στους πολίτες”.