Αποκαταστάθηκε η αδικία

Με την ψήφηση του νόμου 4280 στις 8 Αυγούστου, μεταξύ άλλων περιοχών, εξαιρούνται και οι Κυκλάδες από τη διάταξη περί κριτηρίου ιδιοκτησίας υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου.

Ο νόμος του 2013 περί δασικών οικοσυστημάτων (Ορισμοί, μέτρα προστασίας, ανάπτυξης και διαχείρισης), είχε προκαλέσει γενική κατακραυγή από σχεδόν όλους τους φορείς, συμπεριλαμβανομένων και των τοπικών αυτοδιοικήσεων του νομού Κυκλάδων, οι οποίες είχαν ταχθεί κάθετα αντίθετες στην τροποποίηση του άρθρου 62 του Ν. 998/1979, σε ό,τι αφορούσε στο καθεστώς ιδιοκτησίας των χορτολιβαδικών εκτάσεων, στις οποίες ο νόμος επέβαλλε το κριτήριο ιδιοκτησίας υπέρ του Δημοσίου, καθώς, όπως είχε επισημάνει τότε, ο Δήμαρχος Σύρου-Ερμούπολης, κ. Δεκαβάλλας, σε συνεδρίαση της ΠΕΔ Κυκλάδων, οι χορτολιβαδικές εκτάσεις αποτελούν το 1/3 της έκτασης των νησιών.

Τι σημαίνει έμπρακτα το κριτήριο ιδιοκτησίας υπέρ του Δημοσίου

Μέχρι και πριν μερικά χρόνια, στις περισσότερες των περιπτώσεων, όταν υπήρχε κάποια διαμάχη ανάμεσα σε ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο και το Δημόσιο, για την ιδιοκτησία κάποιου ακινήτου (έκταση γης, οικόπεδο ή κτίριο), ο ιδιώτης θεωρούνταν κάτοχος, ενώ το Δημόσιο έπρεπε να τεκμηριώσει την αξίωσή του επάνω στο αντικείμενο της διεκδίκησης.

Με την είσοδο του τεκμηρίου ιδιοκτησίας υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου στο σώμα των νόμων, όπου αυτό ισχύει, ανατρέπει την παραπάνω διαδικασία, έτσι ώστε σε οποιαδήποτε δικαστική διαμάχη για την κατοχύρωση ιδιοκτησίας με κάποιο φυσικό ή νομικό πρόσωπο, όλες οι γαίες θεωρούνται δημόσιες, εκτος αν ο ιδιώτης τεκμηριώσει, σύμφωνα με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, την ιδιοκτησία του.

Τα δικαιολογητικά, τα οποία απαιτούνται υπό το καθεστώς τεκμηρίου ιδιοκτησίας υπέρ του Δημοσίου, προκειμένου να θεωρήσει το εκάστοτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ιδιοκτήτη γαίας, πάντα μέσα στα πλαίσια κάποιας αξίωσης του Δημοσίου επάνω σε ιδιόκτητη ακίνητη περιουσία, η οποία επιλύεται σε δικαστήριο, προκύπτουν από σχετική νομοθεσία περί επίλυσης ιδιοκτησιακών διαφορών μεταξύ Δημοσίου και ιδιωτών και απαιτούν, ανάμεσα σε άλλα, ακόμη και συνεχόμενους τίτλους ιδιοκτησίας, οι οποίοι να προϋφίστανται του 1923.

Το χρονικό της αδικίας

Με τον δασικό νόμο του 2013, οι χορτολιβαδικές εκτάσεις ορίστηκαν, χωρίς εξαίρεση, ως δημόσιες γαίες και εντάχθηκαν στο εν λόγω καθεστώς, που θέλει το Δημόσιο νόμιμο κάτοχο, μέχρι αποδείξεως του εναντίου από τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, τα οποία θα αξιώσουν ιδιοκτησία κάποιας εδαφικής έκτασης.

Στην εισήγησή του, ο κ. Δεκαβάλλας μιλώντας στην συνεδρίαση της Περιφεριακής Ένωσης Δήμων Κυκλάδων, την οποία απασχόλησε σχεδόν αποκλειστικά το μείζονος σημασίας θέμα της ψήφισης αυτού του νόμου, τον Οκτώβριο του 2013, τόνισε ότι οι ιδιοκτήτες των χορτολιβαδικών εκτάσεων στις Κυκλάδες, οι οποίοι είναι κάτοχοι συμβολαίων 50 και πλέον ετών, έχουν πληρώσει φόρους μεταβίβασης, κληρονομιάς, γονικών παροχών, κλπ, τις έχουν δηλώσει στο Ε9 και βρέθηκαν ξαφνικά θεωρούμενοι ως μη ιδιοκτήτες, ήταν κατοχυρωμένοι, προ του συγκεκριμένου νόμου, με το άρθρο 62 του αρχικού και βασικού δασικού υπ’αριθμόν 998 νόμου του 1976, το οποίο διατηρήθηκε σε ισχύ και με τον αντίστοιχο νόμο 3208 του 2003.

Το άρθρο αυτό, προέβλεπε ορθώς, ότι επί των αμφισβητήσεων ή διενέξεων ή δικών μεταξύ του Δημοσίου και φυσικών ή νομικών προσώπων, τα νησιά των Κυκλάδων εξαιρούνταν ρητά από το βάρος αποδείξεως ιδιοκτησίας, αφού σύμφωνα με τις κρίσεις και τις αποφάσεις πολιτικών δικαστηρίων, αλλά και του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, τα ακίνητα, τα οποία βρίσκονται σε αυτή την περιοχή, πέρασαν στην Οθωμανική κυριαρχία «ειρηνικά και όχι δικαιώματα πολέμου δυνάμει συνθηκών μεταξύ των τότε κατακτητών (Γενουατών ή Ενετών) και Σουλτάνου και κατά τη διαδοχή του Τουρκικού Δημοσίου παρέμειναν ιδιωτικά και δεν περιήλθαν στο Ελληνικό Δημόσιο».

Κατά συνέπεια, όταν το Δημόσιο πρόκειται να διεκδικήσει θεμελίωση δικαιώματος κυριότητας σε αυτές τις δασικές ή χορτολιβαδικές εκτάσεις, δεν αρκεί μόνον η επίκληση από πλευράς Δημοσίου, αλλά και η προσκόμιση στοιχείων προς απόδειξη του τεκμηρίου κυριότητας.

Όλα τα παραπάνω κατοχυρωμένα δικαιώματα στις εκτάσεις των Κυκλαδίτικων νησιών ήρθε να καταργήσει ο δασικός νόμος του 2013, εγείροντας πλήθος σφοδρών αντιδράσεων, σχεδόν όλων των τοπικών φορέων αλλά και της τοπικής κοινωνίας, η οποία θα έπρεπε να ζει σε καθεστώς πλήρους αβεβαιότητας, αν θα παραμείνουν ιδιοκτήτες των εκτάσεων γης, για τις οποίες (δεδομένων και των μνημονιακών φορολογικών νόμων) είχαν «χρυσοπληρώσει», ώστε να κρατήσουν στην κατοχή τους.

Η δικαίωση ήλθε χάρη σε μεμονωμένες πρωτοβουλίες

Έπειτα από την ψήφιση του εν λόγω νομοσχεδίου, ο Δήμος Τήνου και προσωπικά ο Δήμαρχος, κ. Κροντηράς, με την έμπρακτη στήριξη του Δικηγορικού Συλλόγου Σύρου, ξεκίνησαν μία σειρά ενεργειών, με σκοπό την αποκατάσταση της αδικίας, εις βάρος τόσο των Τήνιων πολιτών, όσο και όλων των Κυκλαδιτών, με συνεχή αιτήματα προς το ΥΠΕΚΑ, για την ανάδειξη της δυσλειτουργικότητας σε τοπικό επίπεδο του μέτρου.

«Θεωρώ ότι ήταν ένα άδικο μέτρο για τις Κυκλάδες γενικότερα», δήλωσε σε επικοινωνία που είχε μαζί του η «Κοινή Γνώμη», εξηγώντας ότι μέσα στο διάστημα ενός περίπου χρόνου, προσπάθησε να κάνει τους ιθύνοντες να καταλάβουν ότι το να μην εξαιρεθεί η περιοχή από το καθεστώς τεκμηρίου ιδιοκτησίας υπέρ του Δημοσίου, λόγω της ιδιαίτερης ιστορίας της, ήταν λάθος, γεγονός το οποίο αποδείχθηκε εν τέλει, με την ικανοποίηση των αιτημάτων και την αποδοχή των προτάσεων του Δήμου Τήνου και του Δικηγορικού Συλλόγου Σύρου.

Σε ανακοίνωση την οποία εξέδωσε η δημοτική αρχή της Τήνου, ο κ. Κροντηράς, δηλώνει, ότι πλην του Δικηγορικού Συλλόγου, ο Δήμος υπήρξε ουσιαστικά μόνος στον αγώνα για την αποκατάσταση της αδικίας, ενώ εξαπολύει βολές προς τους υπόλοιπους Δημάρχους των Κυκλάδων, τονίζοντας ότι «από πλευράς τοπικής αυτοδιοίκησης ουδείς ακολούθησε, αν και έγινε προσπάθεια.»