Σημειολογικό το πρώτο νομοθέτημα

Το πρώτο νομοθετικό βήμα της κυβέρνησης έγινε, με το νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης να παίρνει τον δρόμο για την Βουλή, παρά τις ελλείψεις και τα κενά που παρουσιάζει.

Στο σχέδιο νόμου «Ρυθμίσεις για τη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, για την οργάνωση της κυβέρνησης και των κυβερνητικών οργάνων και λοιπές διατάξεις», προβλέπονται οι παροχές για την αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας, όπως παροχή δωρεάν ρεύματος, επιδότηση ενοικίου, διασφάλιση σίτισης και παροχές ασθένειας.

Μπορεί σημειολογικά αλλά και σύμφωνα με την πρωθυπουργική δέσμευση να επελέγη το συγκεκριμένο νομοσχέδιο να είναι το πρώτο που καταθέτει η κυβέρνηση, όμως σε αυτό εντοπίζονται αρκετές ασάφειες και παραλείψεις, για τις οποίες αναμένεται να υπάρξουν οι σχετικές αποσαφηνίσεις.

Τα συγκεκριμένα κοινωνικά μέτρα αντιστοιχούν σε ένα δημοσιονομικό κόστος της τάξης των 200 εκ. ευρώ, ενώ αφορούν σε άτομα που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, όρος όμως ο οποίος δεν προσδιορίζεται, όπως επίσης και τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια ένταξης στην ωφελιμότητα των μέτρων, ενώ απουσιάζουν και οι προσδιορισμοί των χρόνων υλοποίησης και ισχύος.

Αιτιολογική έκθεση

Οι προτεινόμενες ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης αιτιολογούνται από την βαθιά ύφεση στην οικονομία που προκάλεσαν οι πολιτικές λιτότητας και η οικονομική κρίση των τελευταίων έξι χρόνων προκάλεσαν δραματικές κοινωνικές επιπτώσεις. Όλοι οι κοινωνικοί δείκτες και κυρίως η φτώχεια, η παιδική φτώχεια, η ανεργία και η νεανική ανεργία επιδεινώθηκαν δραματικά.

Παρατίθενται στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ σχετικά με την αύξηση των ποστών ανεργίας και της Eurostat για τον κίνδυνο της φτώχειας στην Ελλάδα, που συγκαταλέγεται στην ομάδα των χωρών με την μεγαλύτερη φτώχεια με ποσοστό 23,1%.

Σημειώνεται πως το προτεινόμενο σχέδιο νόμου αποσκοπεί στην άμεση αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης μέσω της λήψης μέτρων για τη διασφάλιση βασικών αγαθών όπως στέγαση, σίτιση και ενέργεια, σύμφωνα με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Βεβαίως και συνολικά η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης θα στηριχθεί στη σταδιακή ένταξη στον οικονομικό και κοινωνικό ιστό των ανέργων και των επισφαλώς εργαζομένων μέσω της προώθησης στην εργασία, ώστε σταδιακά οι ωφελούμενοι από τις διατάξεις του παρόντος να περιοριστούν σε όσους για αντικειμενικούς ή ειδικού ς λόγους δεν έχουν ικανότητα για εργασία.

Το παρόν νομοσχέδιο εντάσσεται στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής Κοινωνικής Ένταξης (ΕΣΚΕ) η οποία προσανατολίζεται στην ενίσχυση του κοινωνικού ιστού, μέσω πολιτικών που καλύπτουν όλο τον πληθυσμό χωρίς διακρίσεις και ποκλεισμούς, εξασφαλίζουν μακροπρόθεσμα κοινωνικό και οικονομικό όφελος και συμβάλλουν στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.

Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης διασφαλίζει τη συνέργεια των παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης που υλοποιούνται από τους διάφορους δημόσιους και μη κυβερνητικούς φορείς με τρόπο συντονισμένο και ορθολογικό.

Συνυπολογίζει τα υφιστάμενα προγράμματα στέγασης, σίτισης, ενέργειας και υλικών αγαθών που υλοποιούνται και τους κοινοτικούς πόρους του Θεματικού στόχου 9, το Ταμείο για την Βοήθεια των Απόρων και άλλους εθνικούς και ιδιωτικούς πόρους. Για την επίτευξη των στόχων συνεργάζεται με φορείς του δημόσιου τομέα, του ιδιωτικού τομέα, της Εκκλησίας, των Μη Κερδοσκοπικών Οργανώσεων και των εθελοντικών οργανισμών, αντανακλώντας το αξίωμα της συνολικής συλλογικής ευθύνης για την καταπολέμηση των φαινομένων της φτώχειας και του αποκλεισμού στην Ελληνική κοινωνία.

Η υλοποίηση των δράσεων δύναται να ανατίθεται τόσο σε δημόσιους φορείς

(αποκεντρωμένα ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ, Περιφέρειες και Δήμοι), όσο και σε ιδιωτικούς και εθελοντικούς φορείς. Οι δράσεις όλων αυτών των φορέων διέπονται από ένα οριζόντιο θεσμικό πλαίσιο (ρυθμίζεται νομοθετικά και εξειδικεύεται μέσω κανονιστικών αποφάσεων της διοίκησης), που περιλαμβάνει μηχανισμούς διαβούλευσης, συντονισμού, παρακολούθησης και αξιολόγησης στη βάση της αρχής της επικουρικότητας.

Στόχος επίσης είναι η διαμόρφωση μόνιμων δικτύων οριζόντιας και κάθετης συνεργασίας με «εταίρους» φορείς (συμπράξεις) ώστε να διασφαλιστεί η προστιθέμενη αξία και συνέργεια όλων των παρεμβάσεων που υλοποιούνται είτε μέσω των φορέων του δημοσίου είτε μέσω εκκλησιαστικών και άλλων οργανώσεων, η μη επικάλυψη ωφελουμένων και η διασφάλιση της σίτισης, στέγασης και παροχής βασικών αγαθών σε όλους που έχουν ανάγκη.

Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου στοχεύει στην άμεση ανακούφιση των ατόμων που βιώνουν στην ακραία φτώχεια και επιδιώκει να καλύψει άμεσα βασικές ανάγκες της καθημερινότητας των νοικοκυριών, τη στέγη, τη διατροφή, την ενέργεια. Αποτελεί επομένως το πρώτο βήμα σε μια σειρά από μέτρα και ευρύτερες μεταρρυθμίσεις που στοχεύουν στην ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού και καθολικού πλαισίου κοινωνικής προστασίας.

Οι παροχές

Το πρώτο άρθρο του νομοσχεδίου αφορά στη διασφάλιση της δυνατότητας παροχής δωρεάν ρεύματος έως 300 kwh μηνιαίως σε κύριες κατοικίες νοικοκυριών που διαβιώνουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας.

Εξασφαλίζεται η επανασύνδεση ατελώς και χωρίς καμία επιβάρυνση του κομμένου ρεύματος σε δικαιούχους των οποίων η παροχή είχε διακοπεί ως και την 31.01.2015, οι δε ληξιπρόθεσμες οφειλές ρυθμίζονται.

Στο άρθρο 2 προβλέπεται η επιδότηση ενοικίου σε έως 30.000 νοικοκυριά που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Προτεραιότητα θα δοθεί στα νοικοκυριά με ανήλικα παιδιά και σε αστικές περιοχές.

Με το άρθρο 3, διασφαλίζεται η σίτιση φυσικών προσώπων που βιώνουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας είτε με τη χορήγηση κουπονιού σίτισης είτε με άλλο ηλεκτρονικό μέσο και τρόπο, μέσω των υφιστάμενων δομών ή νέων μέσω των αναπτυξιακών συμπράξεων. Βασικό στοιχείο της παρέμβασης είναι η καταγραφή των αναγκών και ατόμων με ανάγκες σίτισης καθώς και η καταγραφή των ήδη παρεχόμενων υπηρεσιών και ωφελούμενων από δομές της τοπικής αυτοδιοίκησης, της εκκλησίας των ΜΚΟ και εθελοντικών οργανώσεων. Για τη διασφάλιση της σίτισης θα αξιοποιηθούν οι κοινοτικοί, εθνικοί αλλά και ιδιωτικοί πόροι.

Με το άρθρο 4 διευκρινίζεται, ότι δικαιούχοι των παροχών είναι όσοι δεν λαμβάνουν ωφέλεια από τα υφιστάμενα και εν εξελίξει προγράμματα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Βοηθείας για τους Απόρους και από το θεματικό στόχο 9 των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων.