Γάμος και παραλλαγές

Στους μισούς ανθρώπους ένα όργανο του σώματός τους είναι κατασκευασμένο συμπληρωματικά, σαν εκμαγείο, με το αντίστοιχο των άλλων μισών. Εκεί συγκεντρώνονται ηδονικοί αισθητήρες. Η διέγερσή τους συνεπάγεται αντανακλαστικές κινήσεις που επιτείνουν τη διέγερσή τους. Στο αμοιβαίο πεο-κολπικό αντανακλαστικό στηρίζεται η διαιώνιση του είδους μας.

Για να προχωρήσει ο άνθρωπος από τροφοσυλλέκτης σε τροφοπαραγωγό, χρειάσθηκαν δύο περιορισμοί. Ένας στη διατροφή κι ένας στο ζευγάρωμα. Βίωσαν και τους δύο οι πρωτόπλαστοι. Η «περιουσία», η αναπαραγόμενη δηλαδή συγκέντρωση αγαθών, έπρεπε να μη χαθεί με το θάνατο του συλλέκτη και παραγωγού της. Η απαγόρευση της αιμομιξίας ήταν ο πιο ιερός νόμος.

Η περιουσία έφερε τη βία. Υπερείχαν μυϊκά οι άντρες. Όποιος κι αν νικούσε, κλέφτης ή φύλακας, το αποτέλεσμα ήταν ίδιο: το κοπάδι ή το χωράφι γίνονταν ιδιοκτησία των ανδρών. Και η περιουσία μεταβιβαζόταν από πατέρα σε γιο (πατριαρχία). Αυτό απαιτούσε τεκμηριωμένα αποκλειστικό ζευγάρωμα της γυναίκας με έναν άντρα. Η γυναίκα, για να ζήσει, έπρεπε να δεχθεί ένα μόνον, κοινωνικά γνωστό, επιβήτορα. Δεν ήταν πια μητέρα των παιδιών της, αλλά μητέρα των παιδιών του άντρα της.

Αυτή είναι λοιπόν η έννοια του γάμου. Ο πατέρας βγαίνει να εξοικονομήσει τα αγαθά της οικογένειας ασχολούμενος με μεγάλη ποικιλία ρόλων. Η γυναίκα μένει στο σπίτι για να φυλάει να μη σβήσει μια μικρή φωτίτσα, ένα καντηλάκι, στο πιο γερό (ιερό) μέρος τους σπιτιού και να περιποιείται τα παιδιά του αντρός της.

Η βία όμως μεγάλωνε. Οι παγκόσμιοι πόλεμοι έκαναν αναγκαία την έξοδο της γυναίκας από το σπίτι, στην κοινωνία, αφού οι άνδρες ήταν στον πόλεμο. Παράλληλα η επιστημονική πρόοδος αποσύνδεσε την ηδονή από την τεκνοποιία. Προφυλακτικά, αντισυλληπτικά, έκτρωση, τεχνητή γονιμοποίηση ήταν μερικές από τις προόδους. Το DNA τεκμηριώνει την πατρότητα χωρίς την κοινωνική μαρτυρία. Ο γάμος κλονίζεται.

Κοιλότητες κατάλληλες για εκμαγείο του πέους στην ανατομία δεν είναι μόνον ο κόλπος, αλλά και το στόμα, ο πρωκτός κλπ. Η πεο-πρωκτική και πεο-στοματική ικανοποίηση υπήρχαν πάντα. Γράφοντας ο Παύλος στους Ρωμαίους, αποδοκιμάζει ρητά την «παρά φύσιν χρῆσιν των θηλέων» και την εις «ἀλλήλους, ἂρσενες ἐν ἂρσεσι ἀσχημοσύνην». Στους προγόνους μας η ομοφυλοφιλία ήταν διαδεδομένη, ιδίως στους Σπαρτιάτες. Σε μονοφυλετικές κοινωνίες (στρατώνες, φυλακές, μοναστήρια, κολλέγια κλπ) η ομοφυλοφιλία, μαζί με τον αυνανισμό είναι οι «φυσιολογικές» γενετήσιες δραστηριότητες. Και δεν σημαίνει αναγκαστικά θηλυπρέπεια ανδρών ή ανδροπρέπεια γυναικών. Στις μάχες των αρχαίων, τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια προσπαθούσαν να επιδείξουν ανδρεία για χάρη του φίλου τους.

Ως πριν από μερικές δεκαετίες, όταν η επιβίωση των παιδιών ήταν προβληματική και η κοινωνία τα χρειαζόταν για να ανανεώνεται, ο μη γόνιμος προσπορισμός ηδονής ήταν ντροπή, μαζί και ο ομοφυλόφιλος έρωτας. Με τις προόδους που έχουν συντελεστεί, η αναγκαιότητα τόσο του γόνιμου γάμου όσο και των παιδιών έχει μειωθεί. Ως αποτέλεσμα, η ομοφυλόφιλη σχέση έχει θεσμοθετηθεί σήμερα στις περισσότερες χώρες. Αν δύο ομόφυλοι ενήλικες με την ελεύθερη βούλησή τους επιθυμούν να συζούν, γιατί να μην απολαμβάνουν τα προνόμια που δίνει η κοινωνία με το θεσμό του γάμου (που κλονίζεται μεταξύ ετεροφύλων); Αλλάζει το ζήτημα για την απόκτηση παιδιών. Ο γάμος γίνεται μεταξύ ενηλίκων με ελεύθερη βούληση. Η υιοθεσία όμως γίνεται μεταξύ ενός ενήλικα και ενός ανηλίκου χωρίς ελεύθερη βούληση. Αν η κοινωνία, που αποτελείται εξίσου από άνδρες και γυναίκες θεωρεί ότι η οικογένεια είναι μια μικρογραφία της παιδευτικά χρήσιμη, τότε μια οικογένεια με ομόφυλους γονείς και υιοθετημένα παιδιά δεν υπηρετεί τους κοινωνικούς στόχους όσο αυτή με ετερόφυλους γονείς. Ακατάλληλη είναι και η υιοθεσία από άγαμο άτομο.

Να σημειώσω ότι δεν έχει αποδειχθεί ποτέ αν η ομοφυλοφιλία είναι συγγενής ιδιότητα ή επίκτητη συνήθεια. Δεν υπάρχουν συγγενείς συμπεριφορές. Οι περιπτώσεις βιολογικού ερμαφροδιτισμού, όπου ένα αγόρι γεννιέται με περίσσεια θηλυκών χρωμοσωμάτων, δεν συνδέονται με την ομοφυλοφιλία. Η χορήγηση γεννητικών ορμονών μπορεί να ενισχύει ή μειώνει την ένταση των γενετήσιων επιθυμιών, αλλά δεν αλλάζει την κατεύθυνσή τους προς ομόφυλη ή ετερόφυλη σχέση. Οι κοινωνικές «τύψεις» για την ομοφυλοφιλία μειώνονται στο μεταξύ και επομένως δεν προκύπτει ζήτημα ευθύνης για το άτομο ή τους γονείς του.

Προς τα πού πάμε; Η κοινωνία προοδεύει, όλο και προσπαθεί να απαλλαγεί από προαιώνιους φραγμούς. Τι γίνεται με την απαγόρευση της αιμομιξίας; Στους Φαραώ επιβαλλόταν να παντρεύονται τα αδέλφια, για να μη διασπασθεί και σκορπίσει η περιουσία. Η εναλλακτική λύση ήταν η αδελφοκτονία, όπως ίσχυε συχνά στην περίοδο των Οθωμανών Σουλτάνων, αλλά και άλλων «ευγενών» οικογενειών. Ο εκλεκτός του Θεού Λωτ ζευγάρωσε και με τις δυο του κόρες. Η αιμομιξία δεν είναι λοιπόν ταμπού, όσο και αν τον καιρό του Οιδίποδα ήταν στην Ελλάδα το πιο ανόσιο έγκλημα. Πριν από μισό μόλις αιώνα η ομοφυλοφιλία ήταν ανήκουστη, αν και κρυφά, σαφώς υπαρκτή. Κάθε ομοφυλόφιλος κρυβόταν όσο μπορούσε. Σήμερα, η ομοφυλόφιλη σχέση έχει θεσμοθετηθεί και διαφημίζεται, σκανδαλωδώς ενίοτε, σε κινηματογραφικά έργα, τηλεοπτικά σίριαλ κλπ. Αρχίζει να υποβάλλεται ότι αν δεν είναι κάποιος ομοφυλόφιλος, η επαγγελματική του άνοδος σε ορισμένους τομείς είναι προβληματική. Σήμερα, οι αιμομικτικές σχέσεις είναι επίσης υπαρκτές, άγνωστο πόσο, και, στις σπάνιες περιπτώσεις που αποκαλύπτονται, χαρακτηρίζονται ως σεξουαλική ενδοοικογενειακή βία (όπως παλιότερα η ομοφυλοφιλία χαρακτηριζόταν νόσος). Ακόμη και μεταξύ αδελφών, ακόμη και μεταξύ γονιού και παιδιών. Έχει αρχίσει ήδη να προβάλλεται, έστω και αρνητικά, σε έργα τέχνης. Γεννιέται η υποψία πως και αυτό το πανάρχαιο ταμπού θα καταρρεύσει. Αν η αξία των παιδιών για μια κοινωνία με υπογεννητικότητα αυξηθεί, η αιμομικτική σχέση έχει μεγαλύτερη προοπτική να γίνει κοινωνικά ανεκτή από την ομοφυλόφιλη, που δεν συνδέεται με γονιμότητα. Το ίδιο ενδεχόμενη είναι η εξέλιξη και των ομαδικών γάμων.

Τα ταμπού πέφτουν. Στη ζοφερή προοπτική που περιέγραψα υπάρχουν βέβαια και άλλες. Ο γάμος σε επίπεδο αισθητού Εγώ δεν αλλάζει. Είναι πανίσχυρη βιολογική επιταγή. Υπόκειται φυσικά σε επιδράσεις από το κοινωνικό Εγώ, την ανάγκη γονιμότητας. Η ανάληψη οικιακών ευθυνών από τον άντρα, με τη γυναίκα στην κοινωνία, είναι απαραίτητη. Οι παραλλαγές από το βιολογικό νόμο δεν μπορούν παρά να αποτελούν μειονότητες . Υπάρχει όμως και ο γάμος του νοητού Εγώ. Λέγεται αγάπη. Ό,τι κι αν αλλάξει, θα εξακολουθούν να επικρατούν τα ερωτευμένα ζευγαράκια, εκείνος πιασμένος χέρι-χέρι με εκείνη, στη ρομάντζα του φεγγαρόφωτος και γονείς που θα αγκαλιάζουν τα παιδιά τους και θα θυσιάζονται γι’ αυτά. Η αγάπη είναι το μόνο κλειδί που επιτρέπει την ένωση δύο άβατων νοητών Εγώ.