Κοινωνική στρατηγική για ευάλωτες ομάδες

Στην εξειδίκευση των μέτρων που πρόσφατα ψηφίστηκαν από τη βουλή μέσω του νομοσχεδίου για την ανθρωπιστική κρίση, προχώρησε την Παρασκευή 27 Μαρτίου η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης κ. Θεανώ Φωτίου κατά τη συνάντηση που είχε με το διοικητικό συμβούλιο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας.

Η υπουργός ευχαρίστησε τον πρόεδρο της ΕΝ.Π.Ε. κ. Κώστα Αγοραστό για τη συμμετοχή του στη διαδικασία της διαβούλευσης, αλλά και για τις προτάσεις που κατέθεσε εκ μέρους των περιφερειακών αυτοδιοικήσεων.

Στο πρώτο σκέλος της συζήτησης, η ατζέντα περιελάμβανε τη λεπτομερή παρουσίαση της περιφερειακής στρατηγικής για την κοινωνική ένταξη, καθώς και του πρόσφατου νόμου που ψηφίστηκε από βουλή με στόχο την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Η υπουργός έκανε γνωστό ότι πρόκειται να επανασυνδεθεί το ρεύμα σε όσες οικογένειες είναι ενταγμένες στο κοινωνικό τιμολόγιο, ενώ για 150.000 οικογένειες θα δοθούν δωρεάν 1200 κιλοβατώρες το τετράμηνο. Επίσης θα θεσπιστεί η κάρτα επιδότησης σίτισης, ώστε να διαφυλάσσεται η αξιοπρέπεια των συνανθρώπων που αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης. Το συγκεκριμένο μέτρο θα ωφελήσει 153.000 οικογένειες, οι οποίες θα λάβουν μέσω της κάρτας 100 ευρώ το μήνα για 9 μήνες. Παράλληλα, προβλέπεται η καταβολή επιδόματος ενοικίου ύψους από 70 έως 220 ευρώ το μήνα, ανάλογα με τα μέλη της οικογένειας, για 30.000 οικογένειες. Το συγκεκριμένο μέτρο είναι προϋπολογισμού 40 εκ. και διάρκειας εννέα μηνών.

Χρηματοδοτικές πηγές δράσεων για την αντιμετώπιση της φτώχειας

Συζητήθηκαν οι χρηματοδοτικές πηγές των δράσεων αντιμετώπισης της φτώχειας, του Κοινωνικού αποκλεισμού και της προώθησης της κοινωνικής ενσωμάτωσης των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, οι οποίες είναι οι ακόλουθες: οι δράσεις του Θεματικού Στόχου 9, του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020, το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ), οι δράσεις του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης που αφορούν στην ενίσχυση της κοινωνικής γεωργίας, την υγειονομική περίθαλψη, την κοινωνική ένταξη και, την κοινωνικά υποστηριζόμενη γεωργία (CSA) με στόχο την αντιμετώπιση της μη-ορατής φτώχειας στην ύπαιθρο, οι δράσεις του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης που αφορούν στην Τοπική Ανάπτυξη με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων (ΤΑΠΤοΚ ή CLLD), που στοχεύουν μεταξύ άλλων, στη ενίσχυση του τοπικού κοινωνικού ιστού και στην προαγωγή της κοινωνικής συνοχής, το Πρόγραμμα «Εγγυημένο Κοινωνικό Εισόδημα», λοιπές δράσεις στήριξης των ευπαθών ομάδων από το ΥπΕΚΑΠ ή/και εποπτευόμενων Φορέων αυτού. Οι προαναφερθείσες δράσεις του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, σύμφωνα με το νέο Νόμο του ΕΣΠΑ 2014-2020 εκχωρούνται στις Διαχειριστικές Αρχές των ΠΕΠ και, μαζί με το Θεματικό Στόχο 9 (Θ.Σ. 9) διαμορφώνουν ένα ευρύ και ταυτόχρονα σύνθετο πλέγμα κοινωνικών παρεμβάσεων σε τοπικό επίπεδο. Στον Θ.Σ. 9 προβλέπονται δράσεις κοινωνικής φροντίδας, κοινωνικής ενσωμάτωσης, τοπικά δίκτυα αντιμετώπισης της φτώχειας, υπηρεσίες πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας κ.λπ. οι οποίες χρηματοδοτούνται από το ΕΚΤ. Ο Θ.Σ. 9 των ΠΕΠ χρηματοδοτεί επίσης μέσω του ΕΤΠΑ στοχευμένες κοινωνικές υποδομές που σχετίζονται με την κάλυψη αρνητικών φαινομένων σε γειτονιές /περιοχές Δήμων που παρουσιάζουν έξαρση (λ.χ. θύλακες φτώχειας), που «αποδεικνύονται» από περιφερειακούς και τοπικούς «χάρτες φτώχειας και κινδύνου φτώχειας» οι οποίοι εκπονούνται στα όρια των Δήμων. Ο Θ.Σ. 9 των ΠΕΠ στηρίζει τη βελτίωση της οργάνωσης και των ικανοτήτων (capacity building) των Φορέων που διαθέτουν κοινωνικές Δομές ή/και παρέχουν αντίστοιχες υπηρεσίες, των συστημάτων και του επιστημονικού στελεχιακού που απαιτείται για την λειτουργία των Δομών και την αποτελεσματική εξυπηρέτηση των ωφελουμένων.

Οι κατηγορίες των ευάλωτων ομάδων

Ειδικότερα, οι «Ομάδες Στόχου» του Θ.Σ. 9, που συνολικά, αναφέρονται ως «ευπαθείς ομάδες» ή/και ως «μειονεκτούσες ομάδες» ή «μειονεκτούντα άτομα», έχουν κωδικοποιηθεί με βάση τον Κανονισμό του ΕΚΤ (1304/17-12-2014) και σε συνδυασμό με το Ν. 4019/2011 «Κοινωνική Οικονομία και Κοινωνική Επιχειρηματικότητα και λοιπές διατάξεις» (ΦΕΚ 216/30-9-2011), αλλά και άλλους νόμους και ρυθμίσεις, σε τρεις κύριες Κατηγορίες και σε επιμέρους Κατηγορίες: Τις Ευάλωτες Ομάδες, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται κυρίως άτομα με αναπηρίες, εξαρτημένα ή απεξαρτημένα από ουσίες άτομα, οροθετικοί κ.λπ., τις Ειδικές Ομάδες, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται κυρίως μακροχρόνια άνεργοι, οικονομικά μη-ενεργά άτομα, μέλη πολύτεκνων οικογενειών με χαμηλό οικογενειακό εισόδημα, γυναίκες/μητέρες θύματα κακοποίησης, μονογονεϊκές οικογένειες κ.λπ., τις Λοιπές Ομάδες, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται κυρίως νοικοκυριά χωρίς κανέναν εργαζόμενο, άτομα προερχόμενα από περιθωριοποιημένες κοινότητες. φτωχοί εργαζόμενοι ή/και συνταξιούχοι με χαμηλό οικογενειακό εισόδημα, ανασφάλιστοι κ.λπ. Η κωδικοποίηση και ποσοτικοποίηση των ωφελουμένων διαμορφώνει στην ουσία μία ενιαία πλατφόρμα ωφελουμένων για όλες τις παρεμβάσεις κοινωνικής προστασίας, τόσο με ευρωπαϊκές, όσο και με εθνικές χρηματοδοτήσεις.

Σύνθετο πλέγμα παρεμβάσεων

Μέσω του -υπό αναδιάρθρωση- Ελληνικού Συστήματος Κοινωνικής Προστασίας (ΕΣΚΠ) προωθείται ένα σύνθετο πλέγμα παρεμβάσεων που στοχεύει στην: Πρόληψη του κινδύνου αποκλεισμού (υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση, πρόληψη της σχολικής βίας, καταπολέμηση της σχολικής διαρροής, προληπτικοί εμβολιασμοί, μείωση ή απαλλαγή από την πληρωμή ειδικών τελών ή φόρων, ενσωμάτωση μεταναστών, καταπολέμηση των διακρίσεων), κάλυψη αναγκών διαβίωσης μέσω παροχών σε είδος και κάλυψη στεγαστικών αναγκών, κάλυψη αναγκών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ενίσχυση του εισοδήματος φτωχών και αναπήρων ατόμων που δεν είναι ικανά και διαθέσιμα προς εργασία και ανέργων μέσω παροχών μη ανταποδοτικής φύσης, προώθηση της απασχόλησης ευπαθών ομάδων και προνοιακών ληπτών, αντιμετώπιση κοινωνικών αναγκών μέσω της πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες φροντίδας, προστασία δικαιωμάτων μέσω δωρεάν νομικής συνδρομής, και προστασία των υπερχρεωμένων νοικοκυριών.

Σημειώνεται πως, το Ελάχιστο Κοινωνικό (Εγγυημένο) Εισόδημα (ΕΚΕ) συμπληρώνει τα παραπάνω μέτρα.