Δικαίωμα στου Δήμους για τις παραχωρήσεις με αντάλλαγμα αιγιαλού και παραλίας

Απευθείας στους ΟΤΑ Α΄ βαθμού οι παραχωρήσεις με αντάλλαγμα, αιγιαλού και παραλίας, κατόπιν της Κοινής Υπουργικής Απόφασης των υπουργείων Οικονομικών και Εσωτερικών, προκειμένου να ισορροπηθεί προσωρινά η αναστάτωση που προκλήθηκε από την σχετικά απαγορευτική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Κατόπιν των παρεμβάσεων των εκπροσώπων της αυτοδιοίκησης, μέσω του συλλογικού τους οργάνου της ΚΕΔΕ, οι οποίες προέκυψαν κατόπιν της απόφασης ( 646/15) του Ε΄ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, η ανταποδοτική παραχώρηση του αιγιαλού ρυθμίζεται προσωρινά, με την ΚΥΑ.

Σύμφωνα με αυτή δίνεται η ευχέρεια στους ΟΤΑ να προβαίνουν σε παραχωρήσεις δικαιωμάτων χρήσης σε αιγιαλούς και παραλίες προς φυσικά πρόσωπα ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, με απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής.

Σύμφωνα με δέσμευση του υπουργείου Εσωτερικών, εντός των προσεχών ημερών θα υπάρξει νομοθετική ρύθμιση, με την οποία θα ρυθμιστεί οριστικά το θέμα και θα διαμορφωθεί βάσει τόσο της απόφασης του ΣτΕ, όσο και των προτάσεων της ΚΕΔΕ.

Δημοτικά αιτήματα

Η επίμαχη απόφαση του ΣτΕ που έκρινε ως παράνομη τη «συλλήβδην παραχώρηση» με τις ΚΥΑ για τους αιγιαλούς και τις παραλίες στους ΟΤΑ Α΄βαθμού, προκάλεσε την άμεση αντίδραση των εκπροσώπων τους, καθώς τους στερεί μέρος των εσόδων τους, ανατρέποντας μεγάλο μέρος του τρέχοντος προϋπολογισμού τους.

Εκ μέρους της ΚΕΔΕ, έναντι σε αυτή την απόφαση που έθετε φραγμούς στην εκμετάλλευση των παραλιών από τους Δήμους, κατατέθηκαν συγκεκριμένα αιτήματα, με κύριο “να υπάρξει σύντομα σχετική νομοθετική ρύθμιση, προκειμένου να λυθεί οριστικά το θέμα, δεδομένου ότι η επιπλέον καθυστέρηση θα δημιουργήσει πάρα πολλά και πολύπλευρα προβλήματα, που έχουν σχέση με την καθαριότητα των ακτών, τη διατήρηση του περιβάλλοντος χώρου, την τουριστική ανάπτυξη, την εξυπηρέτηση και ασφάλεια των λουομένων, την τοποθέτηση ναυαγοσωστών, αλλά και την εξασφάλιση για όλα τα παραπάνω ανταποδοτικών τελών για τους ίδιους τους δήμους”.

Η ΚΕΔΕ υπέβαλλε συγκεκριμένες προτάσεις όσον αφορά στη νομοθετική ρύθμιση που πρόκειται να κατατεθεί, οι οποίες αναφέρουν ότι οι Δήμοι μπορούν, με απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, να παραχωρούν σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου ιδιαίτερα δικαιώματα σε αιγιαλούς και τις παραλίες που ευρίσκονται εντός της χωρικής τους αρμοδιότητας, εφόσον με την παραχώρηση δεν παραβιάζεται ο προορισμός τους ως κοινόχρηστων πραγμάτων και δεν επέρχεται αλλοίωση στη φυσική μορφολογία τους και τα βιοτικά στοιχεία τους.

Επίσης τα δικαιώματα που παραχωρούνται μπορούν να αφορούν μόνο ήπιες και χαμηλής έντασης χρήσεις, οι οποίες δεν θίγουν το φυσικό ανάγλυφο και δεν προκαλούν οικολογική επιβάρυνση.

Μέχρι να θεσμοθετηθεί η νομοθετική ρύθμιση η συνέχιση της χρήσης και εκμετάλλευσης των παραλιών της χώρας από τους Δήμους αλλά και περαιτέρω από τους εκμεταλλευτές κατόπιν διαγωνιστικής διαδικασίας, η οποία θα αφορά στην εντελώς ήπια διαχείριση που αναφέρεται μόνον σε ξαπλώστρες και ομπρέλες καθώς και τοποθέτηση ξύλινου πυργίσκου για επίβλεψη των λουομένων από το ναυαγοσώστη προκειμένου να προληφθούν πνιγμοί καθώς και στην τοποθέτηση των νόμιμων στολιδιών της άμμου.

Σημειώνεται ότι οι ως άνω παρεμβάσεις εξυπηρετούν πλήρως την διαφύλαξη της κοινοχρησίας του χώρου, προστατεύουν τις ακτές από τη ρύπανση αφού οι χρήστες επιλαμβάνονται της καθημερινής καθαριότητας των ακτών και της αποκομιδής των απορριμμάτων, προστατεύουν τους λουόμενους από τυχόν περιστατικά πνιγμών με την λειτουργία του πυργίσκου του ναυαγοσώστη, δεν παρεμποδίζουν την ακώλυτη πρόσβαση των πολιτών προς τις ακτές, αλλά αντιθέτως προστατεύουν και τους λουόμενους που επιθυμούν να παραμένουν επί πολλές ώρες και να κάνουν χρήση των ομπρελών, απαραίτητων για την προστασία της υγείας τους από τις επικίνδυνες υπεριώδεις ακτίνες.
Ταυτόχρονα, γίνεται απλή χρήση του αιγιαλού απαγορευμένης άλλωστε οιασδήποτε κατασκευής κατασκευασμάτων που τυχόν προσβάλλουν την έννοια του κοινοχρήστου χώρου.

Η απόφαση

Στα 10 άρθρα της σχετικής απόφασης διευκρινίζονται επαρκώς όλα τα στοιχεία που αφορούν στην παραχώρηση που μπορεί να πραγματοποιηθεί, υπό τους όρος και τις προϋποθέσεις που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη.

Βάσει των όσων η απόφαση ορίζει, παραχωρείται απευθείας στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α ́ Βαθμού της χώρας, το δικαίωμα της απλής χρήσης των κοινοχρήστων χώρων αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών, που βρίσκονται στα όρια της διοικητικής τους περιφέρειας. Εγκρίνεται η περαιτέρω μεταβίβαση του δικαιώματος απλής χρήσης από τους ΟΤΑ Α ́ βαθμού προς τρίτους, με σύναψη σύμβασης μίσθωσης, έναντι ανταλλάγματος, για την άσκηση των δραστηριοτήτων.

Η παραχώρηση γίνεται αποκλειστικά για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού (όπως εκμίσθωση θαλασσίων μέσων αναψυχής, σετ ομπρελών με ξαπλώστρες ή καθίσματα με ή χωρίς τραπεζάκι, λειτουργία τροχήλατου –αυτοκινούμενου ή μη-αναψυκτηρίου). Η άσκηση άλλης δραστηριότητας όπως η τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων από επιχειρήσεις υγειονομικού ενδιαφέροντος επιφέρει κυρώσεις.

Η παραχώρηση αρχίζει από τη δημοσίευση της απόφασης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και ισχύει μέχρι 31-03-2017.

Για την παραχώρηση του δικαιώματος απλής χρήσης χώρων αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης, μεγάλων λιμνών και πλεύσιμων ποταμών που τελούν υπό καθεστώς ειδικής προστασίας (κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία και ιστορικοί τόποι, προστατευόμενες περιοχές και ευπαθή οικοσυστήματα κ.τ.λ.), εφαρμόζονται οι ειδικές διατάξεις που διέπουν το καθεστώς αυτών και παραχωρούνται κατόπιν σύμφωνης γνώμης των αρμοδίων κατά περίπτωση Υπουργών.

Η παραχώρηση γίνεται έναντι ανταλλάγματος το οποίο ορίζεται σε ποσοστό 30% επί των ακαθαρίστων εσόδων που πραγματοποιεί ο οικείος φορέας από την άσκηση των δραστηριοτήτων της παρούσας απόφασης στους κοινόχρηστους χώρους.

Απαγορεύεται οποιαδήποτε επέμβαση που αλλοιώνει τη φυσική μορφολογία και τα βιοτικά στοιχεία των χώρων αιγιαλού, παραλίας, όχθης και παρόχθιας ζώνης.

Επιτρέπονται, αποκλειστικά προς διευκόλυνση της πρόσβασης και κυκλοφορίας των

λουομένων και για την ασφάλεια αυτών κατά την παραμονή τους εντός των προαναφερθέντων κοινοχρήστων χώρων, κατασκευές μη μόνιμου χαρακτήρα.

Οι Ο.Τ.Α. Α’ βαθμού έχουν την υποχρέωση να μεριμνούν για τον καθημερινό καθαρισμό των κοινοχρήστων χώρων, την τοποθέτηση καλαίσθητων δοχείων απορριμμάτων και γενικά για την εξασφάλιση της καθαριότητας και της αισθητικής του χώρου της ακτής και του περιβάλλοντος χώρου.

Σε περίπτωση λουτρικής εγκατάστασης, οι Ο.Τ.Α. Α’ βαθμού υποχρεούνται για πρόσληψη ναυαγοσωστών, τοποθέτηση κατάλληλων παρατηρητηρίων ναυαγοσωστών και γενικώς για τη λήψη μέτρων προστασίας και ασφάλειας των λουομένων, των εργαζομένων και όσων γενικά κινούνται στους χώρους αυτούς.

Οι Ο.Τ.Α. Α’ βαθμού, μέσω των εντεταλμένων οργάνων τους έχουν υποχρέωση, σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνουν καταπατήσεις ή αυθαίρετες επεμβάσεις επί των κοινοχρήστων χώρων, να ενημερώνουν άμεσα τα κατά τόπους αρμόδια Αυτοτελή Γραφεία Δημόσιας Περιουσίας προκειμένου να εισηγηθούν στην Περιφερειακή Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας για τη λήψη μέτρων προστασίας, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην κείμενη νομοθεσία.

Σε περίπτωση μεταβίβασης του δικαιώματος παραχώρησης της απλής χρήσης των κοινοχρήστων χώρων από Ο.Τ.Α. Α ́ βαθμού σε επιχείρηση ή τρίτο αυτοί καθίστανται συνυπεύθυνοι στις ανωτέρω υποχρεώσεις.

Ο μισθωτής οφείλει να παραδώσει τους κοινόχρηστους χώρους στην αρχική τους κατάσταση μετά τη λήξη, με οποιοδήποτε τρόπο, της μισθωτικής σχέσης, εφόσον δεν έχει συναφθεί νέα.