Επισφαλής έκβαση για τα έργα του ΕΣΠΑ

Ανησυχία εγείρεται, όσον αφορά στην πορεία των έργων τα οποία είναι ενταγμένα στο πακέτο του ΕΣΠΑ 2007-2013, καθώς αφενός η χρηματοδότηση βρίσκεται ακόμη υπό «ομηρία» και αφετέρου, λόγω της ασφυκτικής, πλέον, προθεσμίας αποπεράτωσης των έργων, που είναι η 31η Δεκεμβρίου 2015.

Γενική αναταραχή, τόσο στον επιχειρηματικό κόσμο, όσο, κυρίως, στους δήμους της χώρας έχει ξεσπάσει, καθώς τόσο η σημαντική καθυστέρηση στις εργασίες, που οφείλεται στην τραπεζική αργία και τα capital controls, όσο και η καταληκτική προθεσμία, η οποία πιέζει για την όσο το δυνατόν ταχύτερη ολοκλήρωση των ενταγμένων έργων, έχουν δημιουργήσει αρκετά σοβαρούς κινδύνους.

Αξίζει να σημειωθεί, πως το νέο πακέτο ΕΣΠΑ, που αφορά στην περίοδο 2014-2020, προσανατολίζεται σε τελείως διαφορετικούς στόχους από το πακέτο 2007-2013, το οποίο είχε στο επίκεντρο τα έργα υποδομής. Δεδομένου, ότι ανά την Ελλάδα, υπάρχει ακόμη βασικότατη ανάγκη για εμπλουτισμό ή βελτίωση των ήδη υφιστάμενων υποδομών, με τους περισσότερους ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού να έχουν αναλάβει την υλοποίηση πλειάδας έργων, εντός των Επιχειρησιακών τους Προγραμμάτων, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, βασικό αίτημα των συλλογικών τους οργάνων, ΚΕΔΕ και ΕΝΠΕ, είναι η παράταση της προθεσμίας, προκειμένου να απορροφηθεί και το τελευταίο ευρώ από τα διαθέσιμα κονδύλια, αλλά και να εξαλειφθεί ο κίνδυνος απένταξης των έργων, για τα οποία υπάρχει ανησυχία μη ολοκλήρωσης εντός χρονοδιαγράμματος, ιδιαίτερα έπειτα από το κώλυμα στις εξοφλήσεις των αναδόχων, εξαιτίας της υπολειτουργίας του τραπεζικού συστήματος και το κλείσιμο της «κάνουλας» των Ευρωπαϊκών πόρων.

Προσπάθειες για διευκόλυνση απορρόφησης των πόρων

Για το θέμα του ΕΣΠΑ, ο υπουργός Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας και Τουρισμού, κ. Γιώργος Σταθάκης, μετέβη στις Βρυξέλλες, όπου συναντήθηκε την Τετάρτη, 22 Ιουλίου, με τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιο για το ευρώ και τον Κοινωνικό Διάλογο, κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, και την Επίτροπο Περιφερειακής Πολιτικής, κ. Κορίνα Κρέτσου.

Όπως φαίνεται από την κοινή ανακοίνωση των τριών πλευρών, τη συζήτηση μονοπώλησε το νέο πακέτο ΕΣΠΑ, ενώ για το υφιστάμενο, παρά το γεγονός, ότι από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έχουν υπάρξει προτάσεις για την επίσπευση των διαδικασιών και την ελάφρυνση του ελληνικού προϋπολογισμού, δεν αναφέρθηκε καθόλου, το ενδεχόμενο παράτασης της καταληκτικής προθεσμίας.

Οι προτάσεις της Επιτροπής, οι οποίες έχουν παρουσιαστεί ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα αναμένεται να περάσουν τη διαδικασία της έγκρισης από τα αρμόδια όργανα της Ε.Ε., μεταξύ άλλων, προτείνουν την αύξηση του συντελεστή χρηματοδότησης από Ευρωπαϊκούς πόρους στο 100% για το υφιστάμενο πακέτο της περιόδου 2007-2013, εξοικονομώντας, με αυτό τον τρόπο στον προϋπολογισμό του ελληνικού κράτους περίπου 2 δις ευρώ. Επιπλέον, προτείνεται η άμεση διάθεση στις ελληνικές αρχές του 5% - ποσοστό, το οποίο κατά κανόνα παρακρατείται έως την ολοκλήρωση των προγραμμάτων.

Σύμφωνα με τις δηλώσεις του κ. Ντομπρόβσκις, θα συνεχίσει η απρόσκοπτη συνεργασία με τις ελληνικές αρχές, στα πλαίσια της Ομάδας Υψηλής Επαφής, κύρια επιδίωξη της οποίας είναι να διασφαλίσει την πλήρη αξιοποίηση της διαθέσιμης χρηματοδότησης από την Ε.Ε. για την προγραμματική περίοδο 2007-2013.

Ο αρμόδιος υπουργός, κ. Σταθάκης τόνισε, πως οι θετικές προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «μπορούν να συνεισφέρουν στην ενίσχυση της ρευστότητας με εμπροσθοβαρείς πληρωμές και παροχή ευελιξίας για την αποπληρωμή των έργων. Θα συνεργαστούμε στενά με τις ικανές αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής, ώστε να εφαρμοστούν με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο. Εξαιτίας του ασφυκτικού χρονοδιαγράμματος ολοκλήρωσης των προγραμμάτων της περιόδου 2007-2013 μέχρι το τέλος του 2015 και για να αξιοποιηθεί η χρηματοδοτική ασφάλεια που δημιουργούν οι νέες προτάσεις, απαιτείται η άμεση συνεργασία και ενεργοποίηση όλων των εμπλεκόμενων μερών. Συζητήθηκε επίσης η διαδικασία επιτάχυνσης της προετοιμασίας και υποβολής έργων από την ελληνική πλευρά στο νέο Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη (Σχέδιο Γιούνκερ)»

Ωστόσο, παρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις του υπουργού, υπάρχουν αναφορές, πως το σύστημα ηλεκτρονικών πληρωμών για έργα του ΕΣΠΑ, το τελευταίο διάστημα δεν λειτουργεί, με αποτέλεσμα, οι ανάδοχες εταιρείες να παραμένουν απλήρωτες, διακόπτοντας τις εργασίες και έτσι, να δημιουργούνται σημαντικότατες καθυστερήσεις καταλυτικού χαρακτήρα, για την έγκαιρη υλοποίηση των έργων. Στην περίπτωση δε, αδυναμίας ολοκλήρωσης εντός χρονικού πλαισίου, οι ΟΤΑ κινδυνεύουν να επιβαρυνθούν με δημοσιονομικές, ποινικές, πειθαρχικές και άλλες κυρώσεις.

Από την πλευρά της η ΚΕΔΕ, έχοντας αναλάβει πρωτοβουλίες, τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, συνεχίζει να πιέζει προς την κατεύθυνση της παράτασης της καταληκτικής προθεσμίας, ενώ παράλληλα, προετοιμάζει συνάντηση με τον υπουργό, κ. Σταθάκη, έτσι ώστε να συζητηθούν οι προτάσεις και οι θέσεις της Ένωσης, προκειμένου να αποδεσμευτούν το γρηγορότερο δυνατόν οι πόροι των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του τρέχοντος πακέτου ΕΣΠΑ και κατ’ επέκταση να χρηματοδοτηθούν τα εκτελούμενα έργα των Δήμων, στα οποία οι εργοληπτικές εταιρείες έχουν προχωρήσει σε διακοπή εργασιών.

Με επιστολή της προς τους Δήμους της χώρας, η ΚΕΔΕ ζήτησε την καταγραφή, έως τη Δευτέρα, 27 Ιουλίου, των έργων και των οικονομικών αντικειμένων αυτών, στα οποία οι εργοληπτικές εταιρείες έχουν προχωρήσει σε διακοπή εργασιών, προκειμένου να υπάρξει ακρίβεια στην τεκμηρίωση των προτάσεών της, προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου.

Αισιοδοξία για έγκαιρη αποπεράτωση των έργων στη Σύρο

Όσον αφορά στα ημιτελή έργα, τα οποία βρίσκονται, ουσιαστικά, στον «αέρα», ο Δήμος Σύρου – Ερμούπολης προχώρησε σε ενημερωτική ανακοίνωση, στην οποία επισημαίνει, ότι σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, των αρμόδιων υπουργείων, αλλά και την ΚΕΔΕ, επιχειρεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα, κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, «δεδομένης της αντικειμενικής αδυναμίας των αναδόχων να αυτοχρηματοδοτήσουν οι ίδιοι τα έργα, πολύ δε περισσότερο εξαιτίας των γνωστών προβλημάτων που αντιμετωπίζει το τραπεζικό σύστημα, τόσο το έργο της Ανάπλασης της παραλίας Ερμούπολης, όσο και όλα ανεξαιρέτως τα ενταγμένα έργα υποδομής του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, παρουσιάζουν σημαντική υστέρηση στους ρυθμούς υλοποίησης».

Καθώς δεν κατέστη δυνατή η επικοινωνία με τον δήμαρχο, κ. Μαραγκό, η εφημερίδα ήρθε σε επαφή με τον αντιδήμαρχο Τεχνικών Υπηρεσιών & Υπηρεσιών Δόμησης, κ. Σταύρο Γουσγουνέλη, ο οποίος επεσήμανε, πως παρά τα σημαντικά προβλήματα, υπάρχει αισιοδοξία για την τήρηση του χρονοδιαγράμματος και την έγκαιρη ολοκλήρωση όλων των έργων, με σημαντικότερο, αυτό της ανάπλασης του παραλιακού μετώπου της Ερμούπολης.

Όπως δήλωσε, παρά το γεγονός, ότι υπήρξαν διαπιστωμένες καθυστερήσεις, για τις οποίες είχε υπάρξει, μάλιστα και σύσταση προς τον εργολάβο, κατά την Α’ φάση του έργου της ανάπλασης, οι εργασίες, αν και σε μειωμένο ρυθμό, δε σταμάτησαν ποτέ, σε αντίθεση με πολλούς άλλους δήμους, όπου οι εργασίες στα συγχρηματοδοτούμενα από το ΕΣΠΑ έργα έχουν διακοπεί πλήρως.

Κατά συνέπεια, σύμφωνα με τον κ. Γουσγουνέλη, αν δεν υπάρξει περεταίρω καθυστέρηση στο θέμα της διαθεσιμότητας των ευρωπαϊκών κονδυλίων, ο ανάδοχος οφείλει να προσαρμόσει την ταχύτητα διεκπεραίωσης των εργασιών, προκειμένου αυτές να ολοκληρωθούν εντός χρονικού πλαισίου, καθώς στην περίπτωση που κηρυχθεί έκπτωτος, προβλέπονται σοβαρές κυρώσεις εις βάρος του.

Δεδομένων των μέχρι τώρα πεπραγμένων, αλλά και των αντικειμενικών δυσκολιών, που έχουν προκύψει σε εθνικό επίπεδο, μένει να φανεί στην πορεία, αν η συγκρατημένη αισιοδοξία της δημοτικής αρχής και οι διαβεβαιώσεις για αντιμετώπιση των όποιων εμποδίων, θα αποδειχτούν βάσιμες στην πράξη.