Η 15η μαύρη επέτειος από το ναυάγιο του ΕΞΠΡΕΣ ΣΑΜΙΝΑ

Οι μνήμες από τη σκληρή ναυτική τραγωδία του επιβατηγού – οχηματαγωγού “ΕΞΠΡΕΣ ΣΑΜΙΝΑ” που σημειώθηκε ανοικτά της Πάρου το 2000, ζωντάνεψαν και φέτος, πριν από δύο ημέρες, με την 26η Σεπτεμβρίου του 2015 να αποτελεί την ημερομηνία της 15ης μαύρης επετείου από το ναυάγιο που στέρησε τη ζωή σε περισσότερους από 80 ανθρώπους.

Τη θάλασσα των Κυκλάδων σημάδεψε ένα από τα πιο θλιβερά γεγονότα, που έχει μείνει ανεξίτηλο στη μνήμη της νησιώτικης τοπικής κοινωνίας, η οποία τιμά ετησίως τη μνήμη όλων εκείνων που χάθηκαν. Φέτος, πραγματοποιήθηκε και ο 1ος Κολυμβητικός Διάπλους “...Θυμάμαι το ΣΑΜΙΝΑ”, τη διοργάνωση του οποίου είχε η “Ευζωία Wellness Activities, Umbrella Branding, ΓΑΣΠ” με την υποστήριξη συλλόγων, φορέων αλλά και του Δήμου Πάρου, ο οποίος αποτέλεσε μία εκδήλωση μνήμης καθώς κι έναν κολυμβητικό φόρο τιμής στα θύματα του ναυαγίου, τους διασώστες αλλά και στο σύνολο όλων εκείνων που συνέδραμαν στον τιτάνιο αγώνα διάσωσης των επιβαινόντων του πλοίου.

Μέσα σε 25 λεπτά χάθηκαν δεκάδες ζωές

Μοιραία νύχτα για το ΕΞΠΡΕΣ ΣΑΜΙΝΑ υπήρξε η 26η Σεπτεμβρίου του 2000, οπότε και το πλοίο της εταιρείας Minoan Flying Dolphins (σήμερα Hellenic Seaways) είχε αναχωρήσει από το λιμάνι του Πειραιά με τελικό προορισμό τους Λειψούς έχοντας 533 άτομα, εκ των οποίων τα 61 αποτελούσαν το πλήρωμα και τα 472 ήταν επιβάτες. Το πλοίο εκτελούσε τη γραμμή Πειραιάς, Πάρος, Νάξος, Ικαρία, Σάμος, Πάτμος και Λειψούς όταν περί τις 22.12, ώρα κατά την οποία πλησίαζε στο λιμάνι της Πάρου (Παροικιά) προσέκρουσε με ταχύτητα 18 κόμβων στις νησίδες “Πόρτες”, με την επίσημη ενημέρωση τότε για τις καιρικές συνθήκες να αφορά σε ανέμους 8 μποφόρ. Η πρόσκρουση έμελλε να προκαλέσει ρήγμα στα δεξιά ύφαλα του πλοίου, μήκους περίπου τριών μέτρων, από το οποίο η εισροή του νερού κατέκλυσε μέσα σε λίγα λεπτά το μηχανοστάσιο “δίνοντας” κλίση στο πλοίο προς τα δεξιά, με αποτέλεσμα αυτό να βυθιστεί εντός 25 λεπτών. Στους επιβαίνοντες προκλήθηκε ένταση και πανικός και δεν ήταν λίγοι όσοι πήδηξαν στη θάλασσα. Υπογραμμίζεται πως, δεν λειτούργησε η εφεδρική ηλεκτρογεννήτρια του πλοίου με αποτέλεσμα να προκληθεί συσκότιση, ενώ άμεσα, δόθηκε εντολή από το Λιμεναρχείο Πάρου να καταπλεύσουν και να συνδράμουν όλα τα παραπλέοντα σκάφη.

Δυστυχώς, η τραγωδία σημαδεύτηκε από το θάνατο 81 ατόμων, καθώς επίσης και από το θάνατο του τότε Λιμενάρχη Πάρου, Δημήτρη Μάλαμα ο οποίος άφησε την τελευταία πνοή του το ίδιο βράδυ εξαιτίας του άγχους και της πίεσης που “δέχθηκε” κατά τις προσπάθειες της επιχείρησης διάσωσης των ναυαγών μόλις δύο μίλια ανοικτά της Πάρου. Ήρωας της συγκεκριμένης ιστορίας αναδείχθηκε και ο 19χρονος φαντάρος, Βασίλης Ραχούτης, ο οποίος έδωσε την ίδια του τη ζωή για να σώσει τους συνανθρώπους του τη νύχτα του ναυαγίου. Οι διασωθέντες μεταφέρθηκαν στο Κέντρο Υγείας του νησιού.

Αξίζει να αναφερθεί πως το ΕΞΠΡΕΣ ΣΑΜΙΝΑ, τον Δεκέμβριο του 2001 και συγκεκριμένα την 31η Δεκεμβρίου επρόκειτο να συμπληρώσει 35 συναπτά έτη στη θάλασσα, γεγονός που βάσει των όσων όριζε η σχετική νομοθεσία, έπρεπε να αποσυρθεί.

Μόλις τρεις ημέρες μετά το τραγικό γεγονός, μαζί με το ναυάγιο, “βυθίστηκε” και ο 55χρονος αντιπρόεδρος της ακτοπλοϊκής εταιρείας και πρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Ακτοπλοΐας, Παντελής Σφηνιάς, ο οποίος έβαλε τέλος στη ζωή του υπό το βάρος της τραγωδίας, πέφτοντας από τον έκτο όροφο του κτιρίου της εταιρείας, στην Ακτή Κονδύλη στο λιμάνι του Πειραιά.

Λάθη, παραλείψεις, παραιτήσεις και καταγγελίες με φόντο τις “αντοχές” του πλοίου

Λίγα 24ωρα πριν τη ναυτική τραγωδία ο Μηχανικός του ΕΞΠΡΕΣ ΣΑΜΙΝΑ, Αναστάσιος Σορόκας είχε παραιτηθεί, καταγγέλλοντας πως, το πλοίο είναι αναξιόπλοο. Με αφορμή το προαναφερθέν γεγονός, ακολούθησαν δύο έκτακτες επιθεωρήσεις στο πλοίο (21 και 26 Σεπτεμβρίου – ημέρα ναυαγίου) από αρμόδιους του Κλάδου Ελέγχου Εμπορικών Πλοίων, οι οποίες ωστόσο, δεν απέτρεψαν τον απόπλου του ΕΞΠΡΕΣ ΣΑΜΙΝΑ. Μεταξύ όλων εκείνων που είχε καταγγείλει ο Αναστάσιος Σορόκας, είχε υπογραμμίσει την κακή κατάσταση των μηχανών, την παλαιότητα αλλά και έλλειψη εργασιών συντήρησης των τεσσάρων ηλεκτρομηχανών, καθώς επίσης τη μη ομαλή λειτουργία των συστημάτων καθέλκυσης λεμβών, αλλά και την ανεπαρκή συντήρησή της εφεδρικής ηλεκτρογεννήτριας, η οποία και δεν λειτούργησε. Παρά τις όποιες επισημάνσεις υπήρξαν, το ΕΞΠΡΕΣ ΣΑΜΙΝΑ πήρε πιστοποιητικό ασφαλείας και ξεκίνησε τη μοιραία διαδρομή του στις 26 Σεπτεμβρίου στις πέντε το απόγευμα. Κρίνεται απαραίτητο να αναφερθεί δε, πως και ο τ. Πρόεδρος της ΠΕΜΕΝ, Γ. Τούσσας είχε αναφέρει πως το πλοίο εκτελούσε τα δρομολόγιά του από τις 17 Αυγούστου του 2000 – οπότε και παρήλθε η ισχύς του κανονικού πιστοποιητικού ασφαλείας – διαθέτοντας προσωρινό πιστοποιητικό του Διεθνούς Κώδικα Ασφαλούς Διαχείρισης, το οποίο αν κι έληγε στις 22 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους, εν τέλει παρατάθηκε έως και τις 20 Νοεμβρίου του 2000.

Η υπόθεση πήρε το δρόμο της Δικαιοσύνης...

Η υπόθεση της πολύνεκρης ναυτικής τραγωδίας έλαβε το δρόμο της Δικαιοσύνης ενώ οι έρευνες απέδωσαν το θλιβερό αποτέλεσμα σε ανθρώπινη αμέλεια. Τα ανωτέρω συνόδευε και η είδηση της αλλοίωσης στοιχείων του ναυαγίου. Σημειώνεται πως, οι διορισμένοι πραγματογνώμονες παρέδωσαν σχεδόν έναν χρόνο μετά (25 Σεπτεμβρίου του 2001) την έκθεσή τους, στον ειδικό εφέτη ανακριτή. Στο περιεχόμενο αυτής, ανάμεσα σε πολλά άλλα, υπήρξε αναφορά στο ότι ακόμη κι ένα τέταρτο προτού προκληθεί η πρόσκρουση του πλοίου, αυτό έπλεε με τη χρήση αυτόματου πιλότου ενώ το ακριβές στίγμα του, δεν ήταν γνωστό στον υποπλοίαρχο. Σύμφωνα με όλα όσα ακολούθησαν και είναι γνωστά εδώ και πολλά χρόνια, η δίκη ξεκίνησε στις 27 Μαΐου του 2005 στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Πειραιά και στις 27 Φεβρουαρίου του 2006 υπήρξε η ετυμηγορία. Τελικώς, το δικαστήριο κατέληξε στο ότι το ΕΞΠΡΕΣ ΣΑΜΙΝΑ ήταν αξιόπλοο, οι βάρκες βρίσκονταν σε καλή κατάσταση και πως η πρόσκρουση προήλθε από κακή διακυβέρνηση κυρίως του υποπλοιάρχου ενώ η γρήγορη βύθισή του, αποδόθηκε στο γεγονός ότι δεν ήταν κλειστές οι υδατογενείς θύρες. Ποινές φυλάκισης επιβλήθηκαν στον πλοίαρχο, τον υποπλοίαρχο, τον ύπαρχο, στον Α' Μηχανικό και τον ασυρματιστή.