“Ετοιμότητα προς όφελος του ασθενούς και του έμψυχου δυναμικού”

Τα αντανακλαστικά του έμψυχου δυναμικού του Γενικού Νοσοκομείου Σύρου και ο συντονισμός του με τις δυνάμεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, της Αστυνομίας καθώς επίσης και της Πολιτικής Προστασίας και του στρατού με φόντο ένα σενάριο έκτακτης ανάγκης που θα τεθεί σε εφαρμογή, δοκιμάζονται σήμερα το πρωί (10.30), στη μεγάλη άσκηση μερικής εκκένωσης του κτιρίου, η οποία και θα πραγματοποιηθεί παρουσία του διοικητή του Εθνικού Κέντρου Επιχειρήσεων Υγείας (Ε.Κ.ΕΠ.Υ.), Νίκου Παπαευσταθίου.

Ο νέος διοικητής που ανέλαβε τα καθήκοντά του τον περασμένο Αύγουστο κι έχει διατελέσει επίσης, πρόεδρος του ΕΚΑΒ για σημαντικό χρονικό διάστημα, μετέβη στη Σύρο χθες, με αφορμή τις ασκήσεις ετοιμότητας που πραγματοποιούνται σε Νοσοκομεία της χώρας στο σύνολο των Υγειονομικών Περιφερειών προκειμένου σε περίπτωση κρίσης ή έκτακτης ανάγκης που θα απαιτηθεί η εκκένωσή τους, αυτή η προσπάθεια να γίνει συντονισμένα, επιτυχώς και βάσει σχεδίου.

Ο κ. Παπαευσταθίου παραχώρησε αναλυτική συνέντευξη στην “Κοινή Γνώμη” μετά από τη συνάντηση που είχε στο Νοσοκομείο με τους κκ Τρίτζαλη και Πανοηλία καθώς επίσης και με εκπροσώπους από τις τοπικές διοικήσεις των άμεσα εμπλεκομένων Υπηρεσιών στην άσκηση. Αύριο το πρωί έχει προγραμματισθεί συνάντηση και με τον δήμαρχο, Γιώργο Μαραγκό.

Πέραν της αναφοράς του στον λόγο για τον οποίο βρίσκεται στη Σύρο, ο ίδιος μίλησε για τα καθήκοντά του, τον ρόλο του Ε.Κ.ΕΠ.Υ. αλλά και ως π. Πρόεδρος του ΕΚΑΒ απάντησε και στην ερώτηση για δημιουργία σταθμού αεροδιακομιδών στη Σύρο.

Αξίζει να σημειωθεί, πως, ο ίδιος έχει καταγωγή από το νησί της Πάρου.

· Ως νέος διοικητής του Ε.Κ.ΕΠ.Υ. μιλήστε μας για τον ρόλο του, καθώς επίσης και για τις δικές σας αρμοδιότητες κι ευθύνες. Πότε αναλάβατε τα “ηνία” του Εθνικού Κέντρου Επιχειρήσεων Υγείας;

“Ανέλαβα διοικητής στο Ε.Κ.ΕΠ.Υ. τον Αύγουστο του 2015 προερχόμενος από τη θέση του προέδρου του ΕΚΑΒ. Στο ΕΚΑΒ ήμουν πρόεδρος από τις 31 Δεκεμβρίου του 2014 και μεταπήδησα στο Ε.Κ.ΕΠ.Υ. Έφυγα από έναν πανελλαδικό οργανισμό που ουσιαστικά είναι ο μοναδικός κρατικός φορέας παροχής επείγουσας προ-νοσοκομειακής φροντίδας και έχω την τιμή να διοικώ το Ε.Κ.ΕΠ.Υ., που είναι αυτοτελής υπηρεσία και υπάγεται απευθείας στον Υπουργό Υγείας. Έχει την ευθύνη της επιχειρησιακής λειτουργίας όλων των Νοσοκομείων και των Κέντρων Υγείας της Ελλάδος, της διαχείρισης κρίσεων κι εκτάκτων αναγκών στο χώρο της Υγείας, της παρακολούθησης της εύρυθμης λειτουργίας στο χώρο των Κέντρων Υγείας και στις περιοχές που υπάρχει σύστημα εφημερίας (Αθήνα και Θεσσαλονίκη), της διαχείρισης των κλινών που είναι μία αρμοδιότητα που ακόμα δεν έχει αποσαφηνιστεί αν θα τη διαχειρίζεται ξεκάθαρα το Ε.Κ.ΕΠ.Υ. ή το ΕΚΑΒ ενώ παράλληλα, είναι επιφορτισμένο με διάφορα θέματα δημόσιας Υγείας κι εκπροσώπησης του Υπουργείου Υγείας σε όλους εκείνους τους Διεθνείς Φορείς, Οργανισμούς και Οργανώσεις που σχετίζονται με τα συστήματα εκτάκτων αναγκών και τη διαχείριση απειλών ή κρίσεων στον χώρο της Υγείας. Οφείλει να συντονίζει την αντιμετώπιση οποιασδήποτε κατάστασης προκύψει και κινείται εκτός από τα συνηθισμένα θέματα της καθημερινότητας. Με μία λέξη, το Ε.Κ.ΕΠ.Υ. είναι το στρατηγείο του Εθνικού Συστήματος Υγείας και είναι εκείνη η υπηρεσία, η οποία πέραν του σχεδιασμού, είναι υπεύθυνη και για τον συντονισμό της διαχείρισης μίας έκτακτης κατάστασης”.

· Πώς επιτυγχάνεται η αντιμετώπιση κρίσεων ή έκτακτων αναγκών σε Υγειονομικές δομές και ποιος είναι ο ρόλος του προσωπικού ενός Νοσοκομείου κι άλλων Υπηρεσιών σε τέτοια περιστατικά;

“Το Εθνικό Σύστημα Υγείας κρατιέται χάρη στο φιλότιμο και την ευσυνειδησία όλου του έμψυχου δυναμικού του, είτε αυτοί είναι ιατροί, είτε νοσηλευτές, είτε διασώστες του ΕΚΑΒ, είτε τεχνικό προσωπικό, είτε διοικητικό, είτε παραϊατρικό. Προσωπικά ως διοικητής καταθέτω το σεβασμό και τον θαυμασμό μου σε αυτούς τους ανθρώπους, καθώς πραγματικά με πολύ λίγα μέσα και με κατάθεση ψυχής καταφέρνουν και κρατάνε ψηλά τη “σημαία” του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Είναι εκείνοι που καλούνται να φέρουν εις πέρας ένα δύσκολο έργο. Οποιοδήποτε περιστατικό έκτακτης ανάγκης προκύψει, θα πρέπει να αντιμετωπισθεί στον χώρο της Υγείας. Γι αυτόν το λόγο το Ε.Κ.ΕΠ.Υ. έχει σχέδια έκτακτων αναγκών και διαχείρισης κρίσεων, τα οποία διαθέτει και κάθε Νοσοκομείο ή Κέντρο Υγείας σε όλη την Ελλάδα, που προβλέπουν αναλυτικά και βήμα βήμα τί πρέπει να γίνεται για να αντιμετωπισθεί κάθε κρίση. Για παράδειγμα υπάρχει σχέδιο σχετικά με το τί πρέπει να γίνει αν ένα Νοσοκομείο πάρει φωτιά, αν προκύψει σεισμός ή πλημμύρα ή τρομοκρατική ενέργεια.

Προκειμένου αυτό το σχέδιο να είναι αποτελεσματικό, πρέπει να επικαιροποιείται ώστε να είναι δυναμικό. Δηλαδή, να περιλαμβάνει το σύνολο των απαραίτητων και συγκεκριμένων δεδομένων, να είναι ονομαστικοποιημένο, δηλαδή να γνωρίζει ο κάθε ένας τί θα κάνει ώστε όλοι να λειτουργήσουν σαν αλυσίδα για το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα. Κάθε φορά που αλλάζουν τα δεδομένα σε ένα Νοσοκομείο, αυτά τα σχέδια χρειάζονται ανανέωση ενώ πρέπει οπωσδήποτε να γίνεται επικαιροποίηση μία φορά κατ΄ έτος. Τις έκτακτες περιπτώσεις, δεν τις αντιμετωπίζεις μόνος σου σαν Νοσοκομείο. Συνήθως, χρειάζεσαι κι άλλες υπηρεσίες, την Πυροσβεστική, την Αστυνομία, την Πολιτική Προστασία, τον στρατό κλπ. Εδώ αναδεικνύεται και ο ρόλος του Ε.Κ.ΕΠ.Υ.. Ο μόνος τρόπος για να μπορέσουν αυτοί οι άνθρωποι να μιλήσουν την ίδια γλώσσα - αφού κάθε Υπηρεσία έχει τους δικούς της κώδικες - είναι μέσω ασκήσεων. Σε μία περίπτωση κρίσης στον χώρο της Υγείας, τον γενικό συντονισμό και αρχηγός των πάντων είναι το Ε.Κ.ΕΠ.Υ. σε πανελλαδικό επίπεδο. Δηλαδή αν συμβεί κάτι στη Σύρο και μας αναγγελθεί, τη διοίκηση και τη διαχείριση των συμβάντων την αναλαμβάνει το Ε.Κ.ΕΠ.Υ. σε κεντρικό επίπεδο, από το κέντρο επιχειρήσεων που διαθέτει ενώ αν κριθεί απαραίτητο μεταβαίνει επί τόπου σύνδεσμος του Κέντρου ή και η διοίκηση προκειμένου να διαχειριστεί το περιστατικό”.

· Μία τέτοια άσκηση αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης θα πραγματοποιηθεί και στη Σύρο όπως παρομοίως και σε άλλα Νοσοκομεία. Πώς επελέγη το Νοσοκομείο της πρωτεύουσας των Κυκλάδων από το σύνολο των δομών της 2ης ΥΠΕ στην οποία και υπάγεται αλλά και ποιος είναι ο στόχος αυτών των ασκήσεων;

“Ξεκίνησε με πρωτοβουλία του Ε.Κ.ΕΠ.Υ.. Όταν ανέλαβα διοικητής είπα ότι θέλω όλα τα Νοσοκομεία της Ελλάδας να κάνουν κάποιες ασκήσεις ώστε να είναι θωρακισμένα καθώς πληροφορήθηκα ότι υπήρχαν δομές που για πολλά χρόνια δεν είχαν πραγματοποιήσει ασκήσεις ενώ μάλιστα, κάποια εξ αυτών, δεν είχαν κάνει ποτέ σε τέτοιας μεγάλης κλίμακας άσκηση. Και όταν κάνουμε λόγο για ασκήσεις μεγάλης κλίμακας, εννοούμε να εμπλακούν κι άλλες υπηρεσίες, να γίνει μία μερική εκκένωση του κτιρίου, να βγουν κάποιοι άνθρωποι έξω. Ως διοικητής του Ε.Κ.ΕΠ.Υ. απέστειλα έγγραφο στις διοικήσεις των Υγειονομικών Περιφερειών Ελλάδος (ΥΠΕ) κι ενημέρωσα για το ότι πρέπει να γίνουν σε όλα τα Νοσοκομεία ασκήσεις, ζητώντας να μου ορίσουν άμεσα, μέχρι και το Φεβρουάριο ένα Νοσοκομείο η κάθε Υγειονομική Περιφέρεια. Έτσι επιλέχθηκε και το Γενικό Νοσοκομείο Σύρου. Η παρουσία μου σε αυτές τις ασκήσεις, οφείλεται στην πρόθεσή μου, να καταστήσω σαφές, πόσο μεγάλη σημασία δίνω στο να είναι θωρακισμένες οι δομές Υγείας σε περιπτώσεις κρίσεων. Εντός του επόμενου τριμήνου θα έχουν γίνει πανελλαδικά και σε άλλα Νοσοκομεία τέτοιες ασκήσεις παρουσία εκπροσώπου του Ε.Κ.ΕΠ.Υ.. Ο λόγος λοιπόν, δεν είναι να αξιολογήσουμε ως Κέντρο ή να βαθμολογήσουμε ή να δώσουμε συγχαρητήρια και να κάνουμε δημόσιες σχέσεις, αλλά να εντοπίσουμε κάποια προβλήματα. Γι αυτό και οι ασκήσεις γίνονται άνευ προειδοποίησης. Πρόθεσή μας, δεν είναι να ταλαιπωρήσουμε κανέναν, αλλά να διορθώσουμε ό,τι πρέπει και σε μία δύσκολη στιγμή να αντεπεξέλθουμε επαρκώς”.

· Στο Γενικό Νοσοκομείο Σύρου πότε είχε πραγματοποιηθεί κατά το παρελθόν ανάλογη άσκηση;

“Με ενημέρωσαν πως είχε γίνει μία άσκηση για περίπτωση πυρκαγιάς πριν δύο χρόνια και ξανά πριν δύο χρόνια η ίδια η Πυροσβεστική Υπηρεσία προέβη σε μία άσκηση για εκπαίδευση του προσωπικού της. Συντονισμένη άσκηση όλων των δυνάμεων μου είπαν ότι δεν έχει γίνει εδώ. Όπως δεν έχει γίνει και σε πολλές ακόμη περιοχές της Ελλάδος”.

· Περιγράψτε μας τί θα γίνει σήμερα στο Νοσοκομείο και ποιος είναι ο στόχος της άσκησης;

“Το ζητούμενο σε μία έκτακτη ανάγκη είναι να λειτουργείς αντανακλαστικά. Ο μόνος τρόπος για να αποφύγεις τον πανικό είναι με ασκήσεις. Ως εκ τούτου, σε καιρό “ειρήνης” πρέπει να προετοιμαστείς. Η άσκηση θα γίνει το πρωί. Έχουμε σχεδιάσει να πραγματοποιηθεί ένα σενάριο σεισμού και να γίνει μία μερική κατάρρευση εντός τμήματος του κτιρίου και να εμποδιστούν κάποιοι άνθρωποι ως προς την έξοδό τους από το κτίριο. Αυτούς τους ανθρώπους θα τους απεγκλωβίσει η Πυροσβεστική με ειδικό όχημα και κάποιες άλλες περιπτώσεις ασθενών θα πρέπει να εξέλθουν με φορείο ή και με τη βοήθεια του προσωπικού. Προσθέσαμε κι άλλα σενάρια, όπως ο εγκλωβισμός ενός ανθρώπου στο μηχανοστάσιο του Νοσοκομείου στο υπόγειο κι επίσης, συμπληρώσαμε μία ακόμη περίπτωση στον β΄όροφο του Νοσοκομείου, εκεί που βρίσκεται το απομονωμένο κομμάτι το γραφείο των ιατρών, να εγκλωβιστούν δύο ιατροί. Θα παρατηρήσουμε λοιπόν, τον τρόπο που θα λειτουργήσει το προσωπικό, αν ο κάθε ένας γνωρίζει να κάνει τη δουλειά του όπως ακριβώς προβλέπεται στα σχέδια. Θα δούμε πώς θα λειτουργήσουν μεταξύ τους οι Υπηρεσίες. Θα εκτελεσθεί κανονικά το σενάριο με τηλεφώνημα στην Πυροσβεστική, στην Τροχαία, στην Πολιτική Προστασία, στο Ε.Κ.ΕΠ.Υ. κι εγώ με τη σειρά μου κανονικά θα ανακοινώσω στον Υπουργό το θέμα. Πρέπει να γνωρίζει ο κόσμος πως, την εκκένωση του Νοσοκομείου την διατάσσει ο διοικητής του Ε.Κ.ΕΠ.Υ. μετά από συνεννόηση με την πολιτική ηγεσία του Υπ. Υγείας και τον Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας.

Ένας βασικός στόχος είναι είτε είναι γεμάτο το Νοσοκομείο, είτε υπάρχει – ως παράδειγμα το αναφέρω – ένας ιατρός κι ένας νοσηλευτής, να γνωρίζει ο κάθε ένας πώς θα ενεργήσει για να σώσει πρώτα τον εαυτό του και μετά να είναι σε θέση να σώσει τους άλλους, οι οποίοι στο Νοσοκομείο είναι οι ασθενείς. Πρέπει να υπογραμμίσουμε πως, το Νοσοκομείο είναι ένας ιδιαίτερος χώρος καθώς σε έκτακτη περίπτωση πρέπει να απομακρύνεις τους συγγενείς, τους ασθενείς, τους επισκέπτες και να τους βάλεις στις σκηνές. Εκεί οι ασθενείς εξακολουθούν να είναι ασθενείς. Άρα, θα πρέπει να συνεχίζεις τις ιατρικές και νοσηλευτικές φροντίδες. Όλα αυτά πρέπει να προβλεφθούν καθώς μπορείς να απεγκλωβίσεις έναν άνθρωπο, αλλά αν δεν έχεις μέριμνα, μπορείς να τον χάσεις εξαιτίας της πάθησής του. Απαιτείται λοιπόν, συντονισμός και οργάνωση βάσει σχεδίου”.

· Πέραν των ανωτέρω και καθώς έχετε διατελέσει πρόεδρος του ΕΚΑΒ, πόσο σημαντική θεωρείτε την οργάνωση των αεροδιακομιδών και τη δημιουργία ενός σταθμού στις Κυκλάδες; Σας θέτω το ερώτημα με φόντο και την πολυετή εμπειρία σας στον συγκεκριμένο χώρο.

“Καταρχήν να πούμε ότι οι αεροδιακομιδές δεν γίνονται απλά για να γίνουν. Οι αεροδιακομιδές πρέπει να εξυπηρετούν τις ανάγκες του κοινωνικού συνόλου. Το ΕΚΑΒ τις κάνει για να καλύψει τα κενά και τις ελλείψεις του Εθνικού Συστήματος Υγείας που είναι η υποστελέχωση των Κέντρων Υγείας και των Νοσοκομείων της Περιφέρειας και η έλλειψη ενδεχομένως κάποιων ειδικοτήτων ή μηχανημάτων ή εξοπλισμού κλπ. Η λύση δεν είναι να πάρεις περισσότερα πτητικά μέσα. Η λύση θα προέλθει αν σε πρώτο βαθμό πεις ότι καλύπτω όσα περισσότερα κενά μπορώ με τοποθετήσεις και προσλήψεις έμψυχου δυναμικού. Στις περιπτώσεις που δεν έχουμε ειδικότητες, δυναμικό ή μηχανήματα κι εξοπλισμό και γίνονται αεροδιακομιδές, το θέμα είναι να γίνονται σωστά. Κατά συνέπεια, υποστηρίζω πως θα πρέπει οπωσδήποτε στις Κυκλάδες να γίνει ένας περιφερειακός σταθμός, ένα παράρτημα των αεροδιακομιδών του ΕΚΑΒ όπως υπάρχει και στη Ρόδο για την εξυπηρέτηση των Δωδεκανήσων. Πρέπει να γίνει ένας δεύτερος τομέας του ΕΚΑΒ, που μπορεί να τον υποστηρίξει το ΕΚΑΒ και η πολεμική αεροπορία καθώς φαίνεται πρόθυμη. Αν ξεπεραστούν κάποια τεχνικά θέματα, θα είναι εφικτό για τις Κυκλάδες. Εάν συμβεί αυτό, θα έχει πραγματικά έννοια η επείγουσα αεροδιακομιδή. Αν παραδείγματος χάριν χρειαστεί μία αεροδιακομιδή από την Αθήνα για να πάρουμε ένα περιστατικό από τη Σύρο και να το επιστρέψουμε στην Αθήνα, με την προϋπόθεση ότι υπάρχει διαθέσιμο πτητικό μέσον, (δυστυχώς τα πτητικά μέσα είναι λίγα καθώς έχουν εξαντλήσει τις ώρες πτήσεις), οπωσδήποτε θα χρειαστούν τρεις με τέσσερις ώρες. Αυτό δεν έχει την έννοια της επείγουσας αεροδιακομιδής. Το πραγματικά επείγον δεν το καλύπτεις. Άρα, θα ήταν πολύ σοβαρό και σημαντικό να βάλουμε ένα ελικόπτερο στις Κυκλάδες με έδρα τη Σύρο και με μία πολύ μικρή ενίσχυση σε ειδικότητες και σε έμψυχο δυναμικό του Νοσοκομείου, να μπορέσουμε τη συντριπτική πλειοψηφία των περιστατικών, άμεσα, να την πάρουμε από τα άλλα νησιά των Κυκλάδων και να τη μεταφέρουμε σε σύντομο χρόνο εδώ και να μην έχουμε την “πληγή” της “αιμορραγίας” προς την Αθήνα. Αυτή την πρόταση εξακολουθώ να την υποστηρίζω και ως διοικητής του Ε.Κ.ΕΠ.Υ.”.

· Προφανώς για την υλοποίησή της χρειάζεται πολιτική απόφαση, όπως άλλωστε και για την ενίσχυση συνολικά του χώρου της Υγείας.

“Μόνο πολιτική απόφαση χρειάζεται για το θέμα των αεροδιακομιδών. Εάν υπάρξει αυτή η απόφαση τεχνικά λύνονται όλα τα θέματα. Το υποστηρίζω κατηγορηματικά από την εμπειρία που έχω. Σχετικά με το θέμα της ενίσχυσης γενικά, σαφώς και δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε την οικονομική κατάσταση που βρίσκεται η χώρα αυτήν τη στιγμή. Δεν υπάρχει η δυνατότητα να γίνουν οικονομικές ενισχύσεις στον βαθμό που θα έπρεπε ή που θα επιθυμούσαμε. Όμως το θέμα των αεροδιακομιδών είναι κάτι που μπορεί να γίνει. Χρειάζεται να μεταφερθεί ένα ελικόπτερο εδώ και με μικρή ενίσχυση σε ιατρικό προσωπικό να υπάρξει καλύτερη οργάνωση του συστήματος αεροδιακομιδών”.

· Ολοκληρώνοντας τη συνέντευξη, ποιο μήνυμα απευθύνετε στους πολίτες ως διοικητής του Ε.Κ.ΕΠ.Υ.;

“Ανήκω στη μερίδα των ανθρώπων που πραγματικά υποστηρίζει το “κάλλιον του θεραπεύειν, το προλαμβάνειν”. Σε μία περίπτωση έκτακτης ανάγκης και σε μία διαχείριση κρίσης πραγματικά έχει διαπιστωθεί ότι αυτό που μας λείπει στην Ελλάδα είναι η ψυχραιμία και ο συντονισμός. Πάσχουμε από αυτά τα δύο πράγματα. Η μόνη λύση είναι η ενημέρωση, η ευαισθητοποίηση και οι ασκήσεις. Τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο. Η κοινή λογική. Να γνωρίζει ο κάθε ένας τί πρέπει να κάνει. Ζητάμε από τον κάθε έναν να γνωρίζει πώς πρέπει να ενεργήσει για να σώσει τον εαυτό του και του άλλους. Το Ε.Κ.ΕΠ.Υ. ανεξάρτητα με τον ρόλο του, προσπαθεί με κάθε τρόπο να βρίσκει λύσεις και να βελτιώνει τη γενικότερη κατάσταση όπως έχει διαμορφωθεί στο Εθνικό Σύστημα Υγείας πάντοτε προς όφελος τους ασθενούς. Όλοι εμείς που βρισκόμαστε στον χώρο της Υγείας, υπάρχουμε για τον ασθενή και γι αυτό που λέγεται αξιοπρέπεια του ασθενή. Είναι μία έννοια που λόγω κρίσης μερικές φορές τη θέτουμε σε δεύτερη μοίρα. Πρέπει να είναι σε προτεραιότητα ειδικά στο πεδίο της Υγείας. Άλλωστε ο πολιτισμός μίας χώρας κρίνεται από την κατάσταση του υγειονομικού συστήματός της, το οποίο κρατιέται με την αυταπάρνηση του προσωπικού. Χρειάζεται λοιπόν η συνεργασία”.