Απορρίπτει την προοπτική μετακίνησής του στο πεδίο βολής της Βάρης

Την προοπτική μετακίνησης του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου στο πεδίο βολής της Βάρης με τους όρους που έχουν διατυπωθεί και εγκριθεί από το Δημοτικό Συμβούλιο, απορρίπτει η Γενική Συνέλευση του Τμήματος, η οποία καλεί τη Δημοτική Αρχή να δείξει συνέπεια στις δεσμεύσεις της και να το συμπεριλάβει στο σχεδιασμό αξιοποίησης του στρατοπέδου.

Ακολουθεί η σχετική ανακοίνωση

«Η Γενική Συνέλευση του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων (ΤΜΣΠΣ) του Πανεπιστημίου Αιγαίου αφού έλαβε γνώση μέσω των τοπικών ΜΜΕ της συμφωνίας του Δήμου Σύρου-Ερμούπολης με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και το Ταμείο Εθνικής Άμυνας (ΤΕΘΑ) για την από κοινού αξιοποίηση του στρατοπέδου, συμφωνία η οποία εγκρίθηκε και από το Δημοτικό Συμβούλιο (13/12/2015), επιθυμεί να ενημερώσει την κοινωνία της Σύρου για τα παρακάτω ζητήματα.

Το Τμήμα ΜΣΠΣ διανύει το δέκατο έκτο χρόνο λειτουργίας του στο νησί της Σύρου. Σήμερα, αποτελείται από μια κοινότητα προπτυχιακών, μεταπτυχιακών φοιτητών και υποψήφιων διδακτόρων που αριθμεί περισσότερα από 800 άτομα. Στο Τμήμα εργάζονται 14 καθηγητές (μέλη ΔΕΠ), πέντε (5) μέλη ειδικού διδακτικού ή/και εργαστηριακού προσωπικού, 12 συμβασιούχοι διδάσκοντες και 13 διοικητικοί υπάλληλοι. Η συνεισφορά του Τμήματος στην τοπική κοινωνία της Σύρου αναγνωρίζεται όχι μόνο με καθαρά οικονομικούς όρους αλλά και από την πολιτιστική συνεισφορά του στον τόπο.

Το Τμήμα είναι αναγνωρισμένο διεθνώς από το επιστημονικό έργο των καθηγητών και φοιτητών του, τις ερευνητικές συνεργασίες, τις ανταλλαγές φοιτητών με σημαντικά Πανεπιστημιακά Ιδρύματα του εξωτερικού, την αποδοχή των αποφοίτων του σε κορυφαία μεταπτυχιακά προγράμματα, κα. Το Τμήμα αναφέρεται συχνά στα εθνικά ΜΜΕ, έχει θετικότατη εξωτερική αξιολόγηση, ενώ οι φοιτητές και οι απόφοιτοί του έχουν πλήθος βραβεύσεων και διακρίσεων σε εθνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς. Οι απόφοιτοι του Τμήματος απολαμβάνουν μια υψηλή απορροφητικότητα από την αγορά εργασίας η οποία ξεπερνάει το 84% παρά την παρατεταμένη οικονομική κρίση που πλήττει ιδιαίτερα τις ηλικίες μέχρι 35 ετών. Το Τμήμα διοργανώνει και φιλοξενεί κάθε χρόνο πλήθος παράλληλων εκπαιδευτικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το 2015 διοργανώθηκαν τρία διεθνή θερινά σχολεία, φιλοξενήθηκαν άλλα δύο, πραγματοποιήθηκε ένα συνέδριο (TEDxAegean από τους φοιτητές μας), ενώ πραγματοποιείται σημαντικό πλήθος σεμιναρίων και ομιλιών παρέχοντας συνολικά σημαντική διεθνή προβολή στο νησί της Σύρου.

Η πρόσφατη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ανατρέπει το μακροχρόνιο σχεδιασμό του Τμήματος όπως είχε διαμορφωθεί σε συνεργασία με τις προηγούμενες Δημοτικές Αρχές και τη διοίκηση του Πανεπιστημίου. Πιο συγκεκριμένα, η παραπάνω απόφαση αποσυνδέει το Πανεπιστήμιο από το χώρο του στρατοπέδου και κατά συνέπεια από τις ευεργετικές συνέπειες που θα είχε η περαιτέρω ανάπτυξη του Πανεπιστημίου στη Σύρο. Αντίθετα, προβλέπει την αξιοποίηση της έκτασης του πεδίου βολής στη Βάρη για τη δημιουργία πανεπιστημιακού συγκροτήματος υπό τις προϋποθέσεις της «εξασφάλισης της σύμφωνης γνώμης του Πανεπιστημίου Αιγαίου», της «εκ μέρους του, εξεύρεση των σχετικών πόρων ή πιστώσεων» και επίσης ότι η αξιοποίηση αυτή «θα βασίζεται στην αρχή των υπέρ ΤΕΘΑ ανταποδοτικών ωφελημάτων, όπως θα αποτυπώνονται στο πλαίσιο της προγραμματικής συμφωνίας», με σκοπό το αμοιβαίο όφελος και με «προτεραιότητα το κέρδος της τοπικής κοινωνίας».

Τα παραπάνω αποφασίστηκαν χωρίς να έχει ερωτηθεί επίσημα το Πανεπιστήμιο ενώ για ακόμη μια φορά δεν υπήρξε η σχετική πρόσκληση σε διαβούλευση πριν ή κατά τη διάρκεια του Δημοτικού Συμβουλίου. Σε συναντήσεις που έγιναν κατά καιρούς μεταξύ του Δημάρχου με τον Πρύτανη, την Αναπληρώτρια και τον Αναπληρωτή Πρύτανη του Πανεπιστημίου, και με τον Πρόεδρο του Τμήματος δηλώθηκε από τον Δήμαρχο πως ο Δήμος επιθυμεί την παραμονή της μονάδας στη Σύρο και προσβλέπει στην ανάπτυξή της χωρίς να αναφερθεί ποτέ πως η δυνατότητα ανάπτυξης του Πανεπιστημίου στο στρατόπεδο ουσιαστικά χάθηκε. Η επικρατούσα άποψη - όπως ακούστηκε σε προηγούμενο Δημοτικό Συμβούλιο (7/4/2015) όπου αποφασίστηκε η τυπική διακοπή της παραχώρησης της Αίθουσας Παναγούλη και του κτηρίου του πρώην Καζίνο στο Τμήμα - πως τα κτήρια ανήκουν στο Δήμο και συνεπώς οι Δημοτικές Αρχές έχουν κάθε δικαίωμα να αποφασίζουν μονομερώς για την τύχη τους, θέτει σε κίνδυνο την αναπτυξιακή προοπτική του Πανεπιστημίου στη Σύρο.

Τονίζουμε προς πάσα κατεύθυνση ότι το Τμήμα δεν εγκαταστάθηκε εξαρχής στο νησί της Σύρου με στόχο να μεταστεγαστεί εκτός της Ερμούπολης. Εκ της σύστασης του, ο στρατηγικός σχεδιασμός περιλάμβανε τη δημιουργία ενιαίου Πανεπιστημιακού Συγκροτήματος εντός της Ερμούπολης και ειδικά στο χώρο του στρατοπέδου λαμβάνοντας υπόψη και το βιομηχανικό ιστορικό της περιοχής. Από τους σημαντικότερους λόγους είναι ότι ο χρόνος που απαιτείται για να δημιουργηθεί Πανεπιστημιακό Συγκρότημα σε κενές τοποθεσίες όπως η Βάρη είναι πολύ μεγάλος ενώ θα επιφέρει σημαντικές μεταβολές και περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις στη ευρύτερη περιοχή. Αντίθετα, ο χώρος του στρατοπέδου είναι σε μια ιστορική βιομηχανική περιοχή που ταιριάζει με το προφίλ του Τμήματος και περιλαμβάνει ήδη δύο κτήρια όπου το ένα τουλάχιστον μπορεί να φιλοξενήσει σε σύντομο χρονικό διάστημα το υπάρχον Τμήμα, όπως είχε αρχικά συμφωνηθεί μετά από πολύχρονες διαβουλεύσεις. Συνεπώς, το ενδεχόμενο μετακίνησης του Τμήματος εκτός της Ερμούπολης είναι ανορθολογικό, αφού δημιουργεί νέες ανάγκες και προβλήματα σε κάθε πτυχή της πανεπιστημιακής δραστηριότητας προσθέτοντας νέα βάρη στην ήδη δοκιμαζόμενη μονάδα μας αλλά και στο ίδιο το νησί. Σε κάθε περίπτωση ένας μακροχρόνιος στρατηγικός σχεδιασμός δεν μπορεί να αναιρείται ή να αλλάζει με όρους «αγοράς» κάθε φορά που πραγματοποιείται μια αλλαγή στις τοπικές ή κεντρικές αρχές. Η ανυπαρξία στρατηγικού σχεδιασμού σε όλα τα επίπεδα καθώς και η πρόσκαιρη εκμετάλλευση πολιτικής εξουσίας είναι παθογένειες που παρατηρούμε εδώ και πολλές δεκαετίες στη χώρα μας.

Στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας μπορεί να είναι σύνηθες, άλλα το Ελληνικό Πανεπιστήμιο, βάσει του Συντάγματος, δεν είναι κερδοσκοπικός οργανισμός μέσω του οποίου μπορεί να απαιτούνται «ανταποδοτικά οφέλη υπέρ ΤΕΘΑ» ή άλλων. Αντίθετα, το Ελληνικό Πανεπιστήμιο (και ιδιαίτερα τα Τμήματα της περιφέρειας) χρειάζεται σήμερα όσο ποτέ άλλοτε την έμπρακτη συμπαράσταση των τοπικών κοινωνιών για την επιβίωση και ανάπτυξή του. Στην προκειμένη περίπτωση το πεδίο βολής της Βάρης θα μπορούσε, υπό προϋποθέσεις, να καλύψει μόνο κάποιες από τις ανάγκες φιλοξενίας και στέγασης φοιτητών και καθηγητών (εστία). Η ανάγκη κατασκευής Πανεπιστημιακού Συγκροτήματος εντός της Ερμούπολης στο χώρο του στρατοπέδου παραμένει επιτακτική για λόγους επιβίωσης και ανάπτυξης της πανεπιστημιακής μονάδας της Σύρου.

Σήμερα, το Τμήμα μας αντιμετωπίζει ένα σύνολο σημαντικών προβλημάτων όπου χωρίς την πολύτιμη υποστήριξη και αρωγή των Δημοτικών Αρχών θα βρισκόταν σε αδυναμία λειτουργίας. Το Τμήμα είναι ιδιαίτερα υποστελεχωμένο με μόλις 14 μόνιμα μέλη ΔΕΠ, ενώ βασίζεται για πολλά χρόνια σε συμβασιούχους διδάσκοντες για τους οποίους πλέον δεν υπάρχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση. Παράλληλα, οι εκπαιδευτικές ανάγκες τα τελευταία χρόνια έχουν υπερδιπλασιαστεί με το πλήθος των εισακτέων από 60 άτομα να έχει εκτιναχθεί σε 125. Η μεγαλύτερη αίθουσα του τμήματος έχει χωρητικότητα 80 θέσεων, ενώ οι φοιτητές που καλούνται να παρακολουθήσουν τις διαλέξεις είναι υπερδιπλάσιοι. Τα εργαστήρια υπολογιστών έχουν 60 θέσεις εργασίας με αποτέλεσμα να διεξάγονται διπλά ή και τριπλά εργαστηριακά μαθήματα. Φυσικά δεν μπορούν να διοργανωθούν διεθνή επιστημονικά συνέδρια υπό αυτές τις κτηριακές συνθήκες.

Σε πείσμα των καιρών, το Τμήμα συνεχίζει να λειτουργεί και να κάνει σχέδια για ανάπτυξη. Αυτόν τον καιρό εκπονείται σχεδιασμός για νέα μεταπτυχιακά προγράμματα, με αγωνία ως προς τις κτηριακές υποδομές και το προσωπικό που θα απαιτηθούν. Η κατασκευή Πανεπιστημιακού συγκροτήματος εντός του χώρου του στρατοπέδου θα δώσει νέα πνοή στο Τμήμα της Σύρου αφού θα εξασφαλιστούν οι πάγιες ανάγκες σε κτηριακές υποδομές ενώ παράλληλα θα δοθεί ένα αποφασιστικό μήνυμα υποστήριξης από την τοπική κοινωνία ενόψει του νέου σχεδίου «Αθηνά» και της ενδεχόμενης χωροταξικής συρρίκνωσης των πανεπιστημίων της περιφέρειας.

Ως Γενική Συνέλευση θεωρούμε πως η μεταφορά του Τμήματος εκτός της Ερμούπολης ακυρώνει σαφώς κάθε προοπτική ανάπτυξης του Πανεπιστημίου στο νησί και απορρίπτουμε την προοπτική μετακίνησης στο πεδίο βολής της Βάρης ειδικά με τους όρους που έχουν διατυπωθεί. Καλούμε τις παρούσες Δημοτικές Αρχές να δείξουν συνέπεια και να συμπεριλάβουν ρητά το Τμήμα μας στο σχεδιασμό αξιοποίησης του στρατοπέδου. Παρότι ως Γενική Συνέλευση απορρίπτουμε το ενδεχόμενο μετακίνησης της Πανεπιστημιακής Μονάδας σε άλλο νησί, είμαστε υποχρεωμένοι να προστατέψουμε την κοινότητά μας από τις συνεχείς παλινωδίες των Τοπικών Αρχών και από τον κίνδυνο αδυναμίας εκτέλεσης του βασικού μας ρόλου στο νησί της Σύρου.

Η κοινότητα του Τμήματος αντιμετωπίζει πολλές δυσχέρειες και προκλήσεις με επιτυχία μεν, αλλά με εξαντλητική προσπάθεια δε. Για να συνεχίσει να ανταπεξέρχεται στο ρόλο του, το Τμήμα χρειάζεται τη διαρκή, έμπρακτη στήριξη των Δημοτικών Αρχών, της Περιφέρειας, των φορέων και πάνω απ’ όλα των πολιτών του νησιού».