«Αλί, καημένη Μύκονος»

Ευθύ ερώτημα προς το δήμαρχο Μυκόνου, κ. Κωνσταντίνο Κουκά, απευθύνει η αρχαιολόγος, κ. Αλεξάνδρα Αγγελετάκη, σχετικά με τις παραλίες οικολογικής ή αρχαιολογικής σημασίας, οι οποίες συνεχίζουν να υπόκεινται σε καταπατήσεις και υπερεκμετάλλευση.

Σύμφωνα με το κείμενο της αρχαιολόγου, με τίτλο «Αλί, καημένη Μύκονος», το οποίο δημοσιεύθηκε από την δημοτική παράταξη «Κίνηση Ενεργών Πολιτών Μυκόνου» (ΚΕΠΟΜ):

«Τελικά αυτό το νησί πραγματικά αρχίζει μας “τρώει” όπως λέει και ο ποιητής. Εδώ και πολλά χρόνια  ένα μικρό ποσοστό πολιτών υποστηρίζουμε ότι η φύση είναι το μοναδικό κεφάλαιο που μας έχει μείνει και πρέπει να προστατευτεί από την άλογη επιχειρηματικότητα που μόνο στόχο έχει το πρόσκαιρο κέρδος και όχι την αειφόρο ανάπτυξη του τόπου.

Αν παραμείνουμε κοντόφθαλμοι και της αρπαχτής θα καταστρέψουμε αυτήν την σημαντική παρακαταθήκη που μονάχα με σωστή και ήπια ανάπτυξη θα μπορεί να παρέχει εισόδημα για πολλές γενιές ακόμα. Όμως η πλειοψηφία σε αυτόν τον τόπο δεν συμμερίζεται ούτε τις απόψεις ούτε τις ανησυχίες που οικολογικές οργανώσεις εκφράζουν κατά καιρούς. Ούτε καν μπαίνει στο κόπο να ανακυκλώσει τον όγκο των σκουπιδιών που παράγει, η να ενημερωθεί και να αντιδράσει στις καταστρεπτικές συνέπειες που έχει στο περιβάλλον και στην ίδια μας την υγεία η ύπαρξη ανοιχτών χωματερών πάνω από τη Φτελιά, η οποία μόλις εχτές καταγγέλθηκε επειδή πήρε φωτιά. Στη  Μύκονο των ακριβών διακοπών λοιπόν, τα σκουπίδια και η διαχείριση τους παραμένει πρόβλημα άλυτο και η προστασία της υγείας των κατοίκων και του περιβάλλοντος πολυτέλεια.

Στη Μύκονο φαινόμενα καταπάτησης είναι καθημερινά, όλο και περισσότεροι νομίζουν ότι η φύση τους ανήκει και μπορούν να επεμβαίνουν κατά βούληση και να την διαμορφώνουν για να την εκμεταλλεύονται. Αλλοιώνουν τα παράλια, τις κορυφογραμμές, τα βράχια, όπως και όταν θέλουν χωρίς να ενδιαφέρονται για νόμους και κανόνες   Με επιχειρήσεις που βασίζονται σε υπηρεσίες «γκλαμουριάς» και ματαιοδοξίας απευθύνονται σε πελάτες που δεν τους ενδιαφέρει ούτε η προστασία του περιβάλλοντος, της ακτογραμμής, της θάλασσας και που έρχονται για την εφήμερη χαρά που μπορούν να αγοράσουν.. Αυτή είναι η ποιότητα που γνωρίζουν και αυτήν υπηρετούν. Αντίθετα οι ευαισθητοποιημένοι πολίτες που ζουν σε αυτό τον τόπο και οι λίγοι που μπαίνουν μπροστά και προσπαθούν να σταματήσουν την περιβαλλοντική καταστροφή, απειλούνται και διώκονται. Στου κουφού την πόρτα όμως, βροντάμε ακόμα και θα επιμείνουμε στο ότι μόνο εμείς Σαν πολίτες αυτού του τόπου, οφείλουμε να τον προστατέψουμε από την ωφελιμοκρατία των νέων και παλιών επιχειρηματιών, που δραστηριοποιούνται στο νησί τα τελευταία χρόνια και όλων αυτών που δεν σέβονται, ούτε το περιβάλλον, ούτε τους συμπολίτες τους.

Να εκμεταλλεύονται τις παράλιες με το δικαίωμα που τους δίνει η πολιτεία και στα όρια που ορίζει. Χωρίς υπερβολή! Είναι χώροι δημόσιοι και κοινόχρηστοι, που έχουν και άλλοι δικαίωμα να χρησιμοποιούν. Να παίρνουν λοιπόν τις άδειες που χρειάζονται, πολύ περισσότερο όταν αυτές προστατεύονται από συγκεκριμένες αποφάσεις όπως ο Πάνορμος, η Φτελιά κ.ά. Στην ιδιαιτερότητα του φυσικού τοπίου αυτών των δυο παράλιων ας προστεθεί και η προστασία τους από την αρχαιολογική υπηρεσία. Στον Πάνορμο με την Μαύρη σπήλια, βρέθηκαν κομμάτια οψιανού, που δείχνουν ότι έχει κατοικηθεί από την εποχή του λίθου. Στην Φτελιά έχουμε λατομείο πορόλιθου και εγκατάσταση ναυτικών από το 5000 πχ. Η σημασία και των δυο προστίθεται στην χρήση του αιγιαλού και των ακτών αυτών από την νεολιθική εποχή και αποδεικνύει ποσό παλιά είναι η σχέση των Κυκλαδιτών με την θάλασσα και την ναυσιπλοΐα. Ας μην ξεχνάμε ότι ο οψιανός προέρχεται μονάχα από τη Μήλο και δεν υπάρχει σε κανένα άλλο νησί. Τα ευρήματα της Φτελιάς είναι από τις πιο σημαντικές αποδείξεις που έχουμε της μακρόχρονης παρουσίας ανθρώπων στο νησί, που είχε μια τελείως διαφορετική εικόνα όσον άφορα τη χλωρίδα και τη πανίδα του. Η ανασκαφή έχει δώσει πολλά καινούρια στοιχεία και η Φτελιά έχει ακόμα πολλά κρυμμένα μυστικά. Και οι δύο παράλιες με την ιστορία και τη φυσική τους διαμόρφωση έπρεπε να είχαν προστατευτεί σαν τοπία ιστορικής και εθνικής σημασίας αντί να υποβαθμίζονται από παράνομες εγκαταστάσεις και διαμορφώσεις χωρίς καν άδειες από τις αρμόδιες υπηρεσίες.

Τους τελευταίους μήνες οι πολίτες της Μυκόνου αγωνιζόμαστε για την προστασία της περιοχής του Πάνορμου, ενός από τους τελευταίους σωζόμενους υδροβιότοπους της Μυκόνου και αρχαιολογικού χώρου. Ο καινούριος επιχειρηματίας που δραστηριοποιείται εκεί από το 2014 δεν έχει πάρει καμία άδεια οικοδομικών εργασιών από καμία υπηρεσία. Αποτέλεσμα ο Δήμος Μυκόνου να ανακαλέσει την άδεια του καταστήματος στο τέλος Μάιου, απόφαση η οποια αναρτήθηκε πρόσφατα στο διαύγεια. Παρόλα αυτά το ίδιο συντελείται όλο το χειμώνα από άλλες αντίστοιχες επιχειρήσεις στον Κάβο του Καφέ, στη Φτελιά, στην Άγια Άννα της Παράγκας, στο Καλό Λιβάδι, στη Λιά επεμβαίνουν και αλλοιώνουν το φυσικό περιβάλλον, σκεπάζουν ρέματα, δυναμιτίζουν βραχότοπους, ρίχνουν μπάζα, στρώνουν καινούριες αμμουδιές, καταπατούν δρόμους, αυθαιρετούν ασύστολα. Με τη Πολεοδομία στη Μύκονο κλειστή και τη σύλληψη του υπευθύνου… το πάρτι συνεχίζεται.

Ο Δήμος κάνει κάποιες προσπάθειες. Τα πράγματα όμως είναι δύσκολα. Έχουμε απευθύνει επιστολές και καταγγελίες σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες, η αστυνομία έχει συλλάβει κάποιους επ’ αυτοφόρω, οι υπηρεσίες στέλνουν σήματα παύσης εργασιών, άλλα οι αυθαιρεσίες συνεχίζουν.

Στη Χώρα επίσης, η όποια προστατεύεται από ειδικούς νόμους προστασίας, ξεφυτρώνει το ένα αυθαίρετο μετά το άλλο, η ηχορύπανση είναι αφόρητη και οι λίγοι κάτοικοι που έχουν μείνει εκεί καλούνται να μπουν σε δικαστικές διαδικασίες, χρονοβόρες και δαπανηρές για να μείνουν στα σπίτια τους.

Όσο για αυτούς που λένε: «Α …καλά η Μύκονος έχει τελειώσει», για μας τους λιγοστούς Μυκονιάτες δεν έχει τελειώσει, θέλουμε να μπορούμε να ζούμε σε αυτό το νησί εμείς και οι επόμενες γενιές, και θα συνεχίσουμε να παλεύουμε για να διασώσουμε τα λίγα κομμάτια γης και θάλασσας που έχουν απομείνει αντίδοτο στην εκμετάλλευση, γιατί η φύση παραμένει και γεμίζει τους χειμώνες μας με ομορφιά όταν οι επιχειρηματίες της αρπαχτής έχουν σφραγίσει τα μαγαζιά με ντέξιον και τους φοίνικες με τσουβάλια και έχουν φύγει!

Το Ε’ τμήμα δε του Συμβούλιου της Επικρατείας, με τις υπ’αριθμό. 646 και 647/2015 αποφάσεις  εξέφρασε την  άποψη ότι η παραχώρηση των παραλιών πρέπει να γίνεται «μεμονωμένα, κατά περίπτωση και ύστερα από εξατομικευμένη κρίση της διοίκησης» και εφόσον υπάρχουν διαγράμματα τα οποία θα καθορίζουν τις προϋποθέσεις και τους όρους της παραχώρησης. Το ΣΤΕ επίσης έκρινε παράνομη την παραχώρηση του αιγιαλού στους ΟΤΑ και υπενθύμισε την παγία συνταγματική προστασία των ακτών ως οικοσυστημάτων που αποτελούν ουσιώδες μέρος του φυσικού περιβάλλοντος, ενώ αποκλείει την παραχώρηση αιγιαλού που περιοχής που έχει χαρακτηριστεί ως αρχαιολογικός  χώρος η περιοχή φυσικού κάλλους όπου επίσης  δεν επιτρέπονται μόνιμες κατασκευές.

Με λίγα λόγια, ρωτάμε ποιος φέρει την τελική ευθύνη και ποιος μπορεί να σηκώσει το βάρος των ευθυνών της προστασίας του τόπου; Κατά την Νομολογία του ΣΤΕ και τις αποφάσεις του Αρείου Πάγου οι ακτές αποτελούν ευπαθή οικοσυστήματα που επιδέχονται μόνο ήπια ανάπτυξη δηλαδή δεν μπορούν οι εν λόγω επιχειρηματίες να κάνουν διαμορφώσεις και να στήνουν μόνιμες εγκαταστάσεις η να τοποθετούν τραπεζοκαθίσματα!

Το ίδιο δημοσίευμα αναφέρει ότι πολλοί Δήμοι προβαίνουν σε εικονικές δημοπρατήσεις, δεν εισπράττουν τα χρήματα, δεν προβαίνουν σε κανένα έλεγχο και ευνοούν τους εκάστοτε δικούς τους επιχειρηματίες Μπορούν επομένως να ελεγχθούν για παράβαση καθήκοντος κακοδιαχείρισης και διαπλοκής.  Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι ότι αφαιρείται το δικαίωμα της κοινόχρηστης παράλιας από τους λουόμενους και καταστρέφεται το περιβάλλον.

Προσωπικά πιστεύω ότι το θέμα έρχεται στα χέρια του Δήμου και προσωπικά του ίδιου του Δημάρχου Μυκόνου. Πρέπει να ηγηθεί εκστρατείας για την προστασία του απειλούμενου φυσικού μας περιβάλλοντος και των προστατευόμενων παραλιών.

Γι’ αυτό και απευθύνω προσωπικά στον ίδιο το ερώτημα: Κύριε Δήμαρχε, ερωτώ εσάς λοιπόν, είστε διατεθειμένος να κάνετε κάτι για αυτές τις τελευταίες παράλιες της Μυκόνου που πρέπει να προστατευτούν;