10 χρόνια καλοκαιρινής παρουσίας

Την ευκαιρία να γνωρίσουν καλύτερα τα θαλασσοπούλια και τα προστατευόμενα είδη των Κυκλάδων, καθώς και τα μεταναστευτικά πουλιά, που ήδη ξεκινούν το ταξίδι τους προς το νότο, είχαν οι μικροί φίλοι της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας στη Σύρο.

Οι εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν με την υποστήριξη της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Σύρου – Ερμούπολης, στο πλαίσιο της συμπλήρωσης των 10 χρόνων καλοκαιρινής παρουσίας της Ορνιθολογικής στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων.

Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία είναι περιβαλλοντική μη κερδοσκοπική οργάνωση με αντικείμενο την προστασία των άγριων πουλιών και των βιοτόπων τους στην Ελλάδα, θεωρώντας τα ως βασικά στοιχεία της ελληνικής φύσης. Από το 1982 εργάζεται για τη διασφάλιση ενός βιώσιμου περιβάλλοντος τόσο για τα πουλιά, όσο και για τον άνθρωπο. To έργο της περιλαμβάνει δράσεις προστασίας και μελέτης, ενημέρωσης και εκπαίδευσης, καθώς και παρεμβάσεις για τα κρίσιμα θέματα του φυσικού περιβάλλοντος.

Ειδικότερα, η Οργάνωση στοχεύει Οργάνωσης στην προστασία των πουλιών και των βιοτόπων τους μέσα από καταγραφές, έρευνα και μελέτη των άγριων πουλιών, όπως και την ανάδειξη, διαχείριση και προστασία προστατευόμενων περιοχών. Παράλληλα, ενημερώνει τους πολίτες για το φυσικό περιβάλλον και τα άγρια πουλιά, μέσω της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και δράσεων ευαισθητοποίησης, παρεμβαίνει στις περιπτώσεις παραβάσεων της περιβαλλοντικής νομοθεσίας και διατυπώνει θέσεις για κρίσιμα περιβαλλοντικά ζητήματα.

Γνωριμία με τα θαλασσοπούλια και τα μεταναστευτικά πουλιά

Για τρεις ημέρες, 100 περίπου παιδιά σχολικής και προσχολικής ηλικίας από το νησί της Σύρου ζωγράφισαν, κατασκεύασαν και φόρεσαν μάσκες πουλιών, ενώ έμαθαν να ξεχωρίζουν βασικά είδη πουλιών, όπως ο Θαλασσοκόρακας, ο Αιγαιόγλαρος, ο Αρτέμης, ο Μύχος και ο Μαυροπετρίτης. Οι δράσεις πραγματοποιήθηκαν στο περίπτερο της Ορνιθολογικής στην πλατεία Μιαούλη.

Ο κατεξοχήν γλάρος του πελάγους, ο Αιγαιόγλαρος αναγνωρίζεται από το σκουρόχρωμο κόκκινο ράμφος. Αποφεύγει τα κατοικημένα νησιά, προτιμώντας να ψαρεύει στην ανοιχτή θάλασσα και να φωλιάζει ομαδικά στις ακατοίκητες νησίδες. Οι περισσότερες αποικίες Αιγαιόγλαρου στην Ελλάδα βρίσκονται στο νότιο και το ανατολικό Αιγαίο.

Οι άνθρωποι ψαρεύουν εντατικά στα παράκτια νερά και παίρνουν τα μικρά αφρόψαρα που είναι η μοναδική τροφή του. Επιπλέον, όταν επισκέπτονται τις ακατοίκητες νησίδες διώχνουν τους ενήλικους Αιγαιόγλαρους αφήνοντας αυγά και νεοσσούς εκτεθειμένα στο ζεστό ήλιο και τους θηρευτές, όπως οι Ασημόγλαροι, οι γάτες και οι αρουραίοι.

Ο Θαλασσοκόρακας δεν ταυτίζεται με την κλασσική εικόνα των θαλασσοπουλιών. Συνήθως συναντάται σαν μια μαύρη φιγούρα που κάθεται στα βράχια της ακτής ή να κολυμπά μισοβυθισμένος στο νερό. Ψαρεύει κολυμπώντας κάτω από την επιφάνεια και γι’ αυτό μπορεί να πιαστεί και να πνιγεί σε δίχτυα ή να προσβληθεί από πετρελαιοκηλίδες. Υπάρχει παντού στις ελληνικές θάλασσες, αλλά σε μικρούς αριθμούς και είναι πιο κοινός στο κεντρικό και το βόρειο Αιγαίο.

Ο Αρτέμης μοιάζει με γλάρο, αλλά συγγενεύει με τα άλμπατρος τα θαλασσοπούλια των ωκεανών του νότου και -όπως αυτά- νοιώθει άνετα στην ανοιχτή θάλασσα και διανύει καθημερινά εκατοντάδες χιλιόμετρα πετώντας ανάμεσα στα κύματα. Φωλιάζει στις ακατοίκητες νησίδες της Μεσογείου, αλλά ξεχειμωνιάζει στον νότιο Ατλαντικό.

Ο Μύχος μοιάζει με σκούρο Αρτέμη, με τον οποίο συγγενεύει. Συνήθως, πετά βιαστικά σε ομάδες πολύ κοντά στα κύματα. Οι περισσότεροι Μύχοι μένουν μόνιμα στη Μεσόγειο και σπάνια πλησιάζουν τη στεριά. Με το τέλος της αναπαραγωγικής περιόδου, χιλιάδες Μύχοι εγκαταλείπουν το Αιγαίο και πηγαίνουν στη Μαύρη θάλασσα, για να εκμεταλλευτούν εκεί τους πλούσιους ψαρότοπους. Τέλη Οκτώβρη επιστρέφουν και πάλι στο Αιγαίο.

Τέλος, ο Μαυροπετρίτης είναι ένα σκουρόχρωμο, μεσαίου μεγέθους μεταναστευτικό γεράκι με μακριές φτερούγες το οποίο εμφανίζεται στη Μεσόγειο τον Απρίλιο, επιστρέφοντας από τις περιοχές διαχείμασης του στην Ανατολική Αφρική και ιδιαίτερα τη Μαδαγασκάρη. Στην Ελλάδα, εμφανίζεται από τον Απρίλιο με τα μεγαλύτερα σε ηλικία άτομα να ζευγαρώνουν και να καταλαμβάνουν θέσεις φωλιάσματος σχηματίζοντας χαλαρές αποικίες ήδη από το Μάη. Το είδος φωλιάζει βασικά σε φυσικές κοιλότητες βράχων που εντοπίζονται σε μικρές νησίδες, σε γκρεμούς νησίδων και μεγαλύτερων νησιών αλλά και σε εσωτερικά βράχια.

Προστασία των πουλιών και των βιοτόπων των Κυκλάδων

Τα παιδιά και οι γονείς που συμμετείχαν στα περιβαλλοντικά εργαστήρια της Σύρου προμηθεύτηκαν δωρεάν ενημερωτικό υλικό (φυλλάδια, βιβλιαράκια, αφίσες, περιοδικά) για τα πουλιά και τις δράσεις της Ορνιθολογικής. Εκπαιδευτικό υλικό διανεμήθηκε και ε εκπαιδευτικούς για την αξιοποίησή του κατά τη διάρκεια των σχολικών μαθημάτων.

Σημειώνεται ότι το ενημερωτικό περίπτερο θα λειτουργήσει μέχρι και την Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2016 στην Πλατεία Μιαούλη. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν επίσης να υποστηρίξουν το έργο της Ορνιθολογικής, να γίνουν μέλη ή εθελοντές και να συμβάλουν στην  προστασία των πουλιών και των βιοτόπων των Κυκλάδων.

Όπως σημειώνει στην «Κοινή Γνώμη» ο Υπεύθυνος Εθελοντών και Θερινών προγραμμάτων Σπύρος Ψύχας, τόσο οι κάτοικοι της Σύρου, όσο και οι επισκέπτες του νησιού αγκάλιασαν από την πρώτη στιγμή τις δράσεις της Ορνιθολογικής. Δέκα χρόνια μετά την υποδέχονται με την ίδια θέρμη, ζητώντας να μάθουν περισσότερα γύρω από το πολύπλευρο έργο της,

Σύρος: το κέντρο των μεταναστατευτικών πουλιών

Όσον αφορά στο φυσικό πλούτο του νησιού, εξηγεί πως η Σύρος είναι το κέντρο των Κυκλάδων για τα μεταναστατευτικά πουλιά. Πολλά είδη περνούν από το νησί από το τέλος Αυγούστου έως και τις αρχές Οκτωβρίου με προορισμό τη Μεσόγειο και την Αφρική. Επιπλέον, στο βόρειο κομμάτι του νησιού φιλοξενούνται σπάνια είδη πουλιών, όπως ο θαλασσοκόρακας.

Μεγάλη αξία έχει τέλος, η περιοχή της Γυάρου, η οποία σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες της Ορνιθολογικής αποτελεί το κύριο σημείο αναπαραγωγής των μύχων σε όλο το Αιγαίο.

Σύμφωνα με τον κ. Ψύχα, η προστασία και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος του νησιού δύναται να προσελκύσει επισκέπτες που επιθυμούν να περπατήσουν στα μονοπάτια του, να χαρούν τις παραλίες της και να γνωρίσουν τις παρθένες περιοχές της.