Είδα τον θάνατό μου

Το να ξυπνάς κάθε πρωί, σιγοτραγουδώντας «μαύρα μάτια, μαύρα φρύδια, μαύρα κατσαρά μαλλιά» μπορεί να σημαίνει δύο πράγματα. Ή ότι έχεις ερωτευτεί τη Μαρία Σολωμού ή ότι το 1ο Φεστιβάλ Ρεμπέτικου έκανε αισθητή την παρουσία του και πλύση εγκεφάλου σε σένα που παρακολούθησες τις περισσότερες εκδηλώσεις.

«Η Σύρα του Μάρκου Βαμβακάρη» πέρασε με επιτυχία τις εξετάσεις, όχι τόσο γιατί έτυχε θερμής ανταπόκρισης από το κοινό του νησιού, αλλά γιατί κατάφερε να μαγνητίσει τα βλέμματα και των ξένων επισκεπτών του. Πολλοί εξ’ αυτών φυλούσαν από νωρίς στασίδι για να παρακολουθήσουν με προσοχή ομιλίες, βιβλιοπαρουσιάσεις, συναυλίες και όλα αυτά στην ελληνική γλώσσα.

Εκεί παρατηρείται και η μεγάλη διαφορά με τον Έλληνα, ο οποίος συνηθίζει να φτάνει στην εκδήλωση, τη στιγμή που ακούγεται η πρώτη «καλησπέρα» στο μικρόφωνο. Μαζί του κι εγώ. Άλλωστε, δεν κατάγομαι απ’ τον Καύκασο. Απ’ τη βασανισμένη πλην τίμια (λέμε τώρα) Ελλαδίτσα προέρχομαι.

Δεν θα ξεχάσω εκείνη την ευγενική κυρία με τα γυαλιά απέναντί μου, που περίμενε υπομονετικά στις 19:30 μία παρουσίαση βιβλίου στην Πιάτσα της Άνω Σύρου, η οποία τελικά ξεκίνησε 45 λεπτά αργότερα. Κάπου στο ενδιάμεσο, η κυρία γυρίζει χαμογελαστή και με βλέμμα κατανόησης μου λέει «That’s Greece». Τι να της πεις; Άδικο έχει;  Και το αστείο είναι ότι οι συντελεστές του βιβλίου ζουν και εργάζονται στο Λονδίνο. Καταρρίψαμε το γνωμικό «αυτός είναι Εγγλέζος στο ραντεβού του». Οι άνθρωποι ήρθαν συνεπείς απ’ την Αγγλετέρα και επέστρεψαν μετά από πέντε μέρες, «τάκου τάκου ο αργαλειός μου, τάκου κι έρχεται ο καλός μου».

Υπήρξε βέβαια και εκδήλωση που ο ομιλητής δεν έλεγε με τίποτα να βάλει τελεία και το κοινό φοβόταν, πρώτον ότι θα βγάλει κιρσούς απ’ την ορθοστασία δύο ώρες και δεύτερον ότι δεν θα προλάβει τη συναυλία που ήταν προγραμματισμένη αμέσως μετά. Αν δεν παρέμβαινε ο Δήμαρχος και δεν έλεγε στον ομιλητή ότι θα του φυλάξει θέση δίπλα του στο θέατρο, τώρα θα ήμασταν ακόμα στην Πιάτσα να ακούμε για τις παρανυχίδες του Μάρκου Βαμβακάρη.

Η αλήθεια είναι ότι ο Έλληνας δεν φημίζεται ούτε για την υπομονή, ούτε για τη συνέπειά του. Αν δει ότι μια εκδήλωση καθυστερεί να αρχίσει, θα πάει μια βόλτα, θα ξεχαστεί και θα επιστρέψει στην αποφώνηση, ζαλισμένος απ’ τα ούζα. Αλλά και στην ώρα του να πάει, όταν του έρθει λιγούρα, θα σηκωθεί ωραιότατα κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, θα φύγει διακριτικά και θα επιστρέψει μαζί με ένα ξέχειλο πιάτο πατάτες τηγανητές από την από πάνω ταβέρνα. Και το είδα και το μύρισα. Και μια πατάτα, που κόντευε να μου σπάσει η μύτη, δεν με κέρασαν.

Πέρα όμως από την πλάκα, η απήχηση των εκδηλώσεων απέδειξε ότι οι διοργανωτές του φεστιβάλ έκαναν σωστή επιλογή που κάλυψε όλα τα γούστα, με αποκορύφωμα τη συναυλία του Γιώργου Νταλάρα στην Πλατεία Μιαούλη, όπου έγινε το αδιαχώρητο.

Κυριολεκτικά. Γιατί δεν χωρούσες να περάσεις ούτε για να βρεις σημείο να σταθείς, ούτε για να βγάλεις φωτογραφίες τους καλλιτέχνες. Για να καταφέρεις να τραβήξεις το κοινό και τους επισήμους θα έπρεπε ή να ανέβεις στη σκηνή ή να κάτσεις στα γόνατα του ερμηνευτή και για να απαθανατίσεις την ορχήστρα θα έπρεπε να μοστράρεις στον κόσμο την «πίσω πόρτα της κολάσεως».

Όταν αποφάσισα να κάνω τα στραβά μάτια και να χωθώ, δεν χρειάστηκε πολλή προσπάθεια, γιατί έτσι κι αλλιώς δεν έβλεπα τίποτα. Ο φωτισμός ήταν σχεδόν ανύπαρκτος και σε μπέρδευε. Δεν ήξερες αν βρίσκεσαι σε συναυλία ή στο κρυφό σχολειό. Με τα χίλια ζόρια πέρασα μπροστά, αφού φυσικά με «στόλισαν» κανονικότατα κάποιοι που στέκονταν στο πλάι και ενοχλήθηκαν επειδή πήγα να κάνω τη δουλειά μου. Έβγαλα δυο φωτογραφίες της κακιάς ώρας και επιχειρώντας να φύγω, δεν είδα καλά κάποιες εγκαταστάσεις και κόντεψα να φάω τα μούτρα μου. Το παραπάτημά μου μάλιστα φάνηκε αστείο σε εκείνους που με έβρισαν και μου έγνεφαν από μακριά, προφανώς γιατί ήθελαν να το επαναλάβω. Τους έγνεψα κι εγώ και με τα δυο χέρια.

Σαφώς και οι διοργανωτές δεν ευθύνονται ούτε για τον χαμηλό φωτισμό της παράστασης, ούτε και για τη μη πρόσβαση του κοινού στα σκαλιά του Δημαρχείου, απλώς είναι κρίμα να υπάρχουν έστω κι αυτές οι ελάχιστες «παραφωνίες» σε μια ομολογουμένως μεγάλη και πολλά υποσχόμενη διοργάνωση.