Ουσιαστική στήριξη των μικρονησιωτικών Δήμων

Καυστικότατες οι τοποθετήσεις των Δημάρχων από μικρούς Δήμους των Κυκλάδων, στη συνεδρίαση της Υποεπιτροπής Νησιωτικών και Ορεινών Περιοχών, παρουσία βουλευτών μελών, αλλά και του Υφυπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, σχετικά με τα χρονίζοντα λάθη των κυβερνήσεων στη διαχείριση της νησιωτικότητας.

Παρόντες στη συνεδρίαση της Υποεπιτροπής Νησιωτικών και Ορεινών Περιοχών, της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιφερειών της Βουλής, όπου ο Υφυπουργός Νησιωτικής Πολιτικής, κ. Νεκτάριος Σαντορινιός, παρουσίασε το Πρόγραμμα Υποστήριξης Μικρών Νησιών της κυβέρνησης, ήταν Δήμαρχοι από μικρούς Δήμους των Κυκλάδων και συγκεκριμένα ο Δήμαρχος Αντιπάρου, κ. Αναστάσιος Φαρούπος, ο Δήμαρχος Κέας, κ. Ιωάννης Ευαγγέλου, ο Δήμαρχος Κύθνου, κ. Σταμάτης Γαρδέρης, ο Δήμαρχος Σερίφου, κ. Αντώνης Αντωνάκης και ο Δήμαρχος Σικίνου, κ. Βασίλης Μαράκης.

Επίσης παρόντες στη συνεδρίαση, εκτός των τακτικών και αναπληρωματικών μελών της Επιτροπής, ήταν ο Δ/νων Σύμβουλος της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ), κ. Θεόδωρος Γκορτζόπουλος, καθώς και ο πρόεδρος της Μονάδας Διαχείρισης Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (ΜΟΔ), κ. Παναγιώτης Πάντος.

Αδυναμία σε έργα αλλά και καθημερινότητα

Τον κύκλο τοποθετήσεων, για τους Δημάρχους των Κυκλάδων άνοιξε ο Δήμαρχος Σικίνου, ο οποίος σημείωσε τα προβλήματα υποστελέχωσης που αντιμετωπίζουν οι μικροί Δήμοι, τονίζοντας, πως ο Δήμος Σικίνου, δεν διαθέτει καν Τεχνική Υπηρεσία, ενώ ακόμη και το Επαρχείο Θήρας, το οποίο ουσιαστικά καλύπτει αυτά τα κενά στα 4 νησιά της δικαιοδοσίας του, λειτουργεί με μόνο έναν μηχανικό, με αποτέλεσμα, τα περισσότερα έργα, μικρά και μεγαλύτερα, να μη γίνονται ποτέ. Παράλληλα τόνισε, πως η ίδια κατάσταση επικρατεί και στις υπηρεσίες της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, εν γένει.

“Πώς θα συναγωνιστούμε μεγαλύτερους Δήμους; Πώς θα βγάλουμε μία χρηματοδότηση, προκειμένου να προχωρήσει ένα έργο; Αυτό εννοείται ότι μας πνίγει όλους. Αν βγει κάτι απ’ όλο αυτό που κάνουμε και υπάρξει τεχνική υποστήριξη στους μικρούς Δήμους, θα δείτε κατά συνέπεια και μεγαλύτερη ανάπτυξη”, σημείωσε.

Από την πλευρά του, ο Δήμαρχος Αντιπάρου, κ. Φαρούπος, πέραν των ζητημάτων της υλοποίησης έργων, υπογράμμισε, πως η υποστελέχωση αφαιρεί τη δυνατότητα διευθέτησης από τους μικρούς νησιωτικούς Δήμους, ακόμη και των στοιχειωδών καθημερινών θεμάτων.

“Εξαγγέλλονται διάφορα προγράμματα, όπως το Κοινωνικό Εισόδημα. Πρέπει να φτιάξουμε αιτήσεις για τους πολίτες και λειτουργίες όπως αυτές, δεν μπορούμε να τις υποστηρίξουμε. Έρχεται ένας πολίτης, ζητά να κάνει μία αίτηση, ας πούμε για το Κοινωνικό Εισόδημα και δεν μπορούμε να του την κάνουμε. Τον στέλνουμε σε κάποιο άλλο νησί, μεγαλύτερο, όπως τη Σύρο”, ανέφερε, σημειώνοντας, πως αφενός χρήματα έτοιμα προς διοχέτευση λιμνάζουν, ενώ παράλληλα υπάρχουν και τα εμπόδια που τίθενται μέσω της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου, η οποία καθυστερεί διαδικασίες.

Λαμβάνοντας το λόγο, ο Δήμαρχος Κύθνου, κ. Γαρδέρης, τόνισε πως έχουν υπάρξει θετικές προσπάθειες της κυβέρνησης, όπως η καθιέρωση μίας άμεσης, αποτελεσματικής και διαπροσωπικής επαφής των Δήμων με το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικότητας, αλλά και το συγκεκριμένο πρόγραμμα υποστήριξης, το οποίο και ευχήθηκε να τελεσφορήσει.

Εμφανίστηκε συγκρατημένος, σε ό,τι αφορά στην επίλυση των προβλημάτων των μικρονησιωτικών Δήμων, ωστόσο, επεσήμανε, πως η βοήθεια “στο διοικητικό κομμάτι και σε θέματα καθημερινότητας θα μπορούσαν να μας κάνουν τη ζωή λίγο πιο εύκολη”.

Παράλληλα αναφέρθηκε στα πάγια προβλήματα των νησιών στις υποδομές, στον τομέα καθαριότητας, αλλά και στον τομέα της υγείας και συγκεκριμένα τον κλάδο των διακομιδών.

Χρόνιες παθογένειες και έλλειψη κεντρικού σχεδιασμού

Για τις παθογένειες στο σχεδιασμό, που εντοπίζονταν στα πακέτα του ΕΣΠΑ, τα προηγούμενα χρόνια, αναφέρθηκε ο Δήμαρχος Σερίφου, κ. Αντωνάκης.

Όπως υπογράμμισε, αν και έχουν παρέλθει πολλές προγραμματικές περίοδοι, κοινός τόπος όλων ήταν η καθυστέρηση στην ολοκλήρωσή τους αλλά και η μικρή απορροφητικότητα. Παράλληλα, στα νησιά υπάρχουν, μετά από τόσα “πακέτα” προβλήματα σε κοινούς τομείς, όπως η ύδρευση, τα απορρίμματα, η δημιουργία χώρων στάθμευσης και τα κτιριακά προβλήματα των σχολείων.

“Άραγε γιατί κανείς από τις κυβερνήσεις τόσων ετών δεν αναρωτήθηκε γιατί αυτές οι πέντε ομάδες παρ’ όλο που έχουν δοθεί χιλιάδες ευρώ δεν έχουν λυθεί”, διερωτήθηκε ο Δήμαρχος, σημειώνοντας, πως αν ο σχεδιασμός λειτουργούσε με τον ίδιο τρόπο όπως το πρόγραμμα “Θησέας”, αφενός οι Δήμαρχοι δεν θα ανταγωνίζονταν για την ένταξη έργων και αφετέρου η εκάστοτε Περιφέρεια δεν θα είχε χώρο για πολιτικά παιχνίδια, εις βάρος των Δήμων.

“Καταπέλτης” υπήρξε ο Δήμαρχος Κέας, κ. Ευαγγέλου, ο οποίος στο πλαίσιο της παρουσίασης του υποστηρικτικού προγράμματος ρώτησε αν υπάρχει πρόβλεψη για τη θεσμοθέτηση ενός σχεδιασμό σε επίπεδο κεντρικής πολιτικής για τη νησιωτικότητα και τα νησιά, δεδομένου, ότι “οι επί μέρους παρεμβάσεις μας ικανοποιούν, αλλά αν δεν ενταχθούν σε ένα γενικότερο σχεδιασμό απλώς θα γίνουν κάποιες παρεμβάσεις οι οποίες θα βολεύουν ευκαιριακά κάποιες καταστάσεις”.

Όπως τόνισε, οι διαδικασίες και η όλη λειτουργία για τους νησιωτικούς Δήμους, αποτελεί τροχοπέδη για την ανάπτυξή τους, εφόσον δε λαμβάνονται υπόψιν τα κριτήρια της υποστελέχωσης και της αδυναμίας άμεσης μετακίνησης. Χαρακτηριστικά είπε: “Τάμα κάνω για να είμαι Δήμαρχος στη Τζιά. Δεν το μετάνιωσα, αγωνίζομαι. Αλλά, θα αρρωστήσουμε στο τέλος, θα πέσουμε στα πόδια μας”.

Στήριξη από την επιλογή έργου έως και την παραλαβή

Προχωρώντας στην παρουσίαση του υποστηρικτικού προγράμματος, ο Υφυπουργός Νησιωτικής Πολιτικής, κ. Σαντορινιός επεσήμανε, πως σε ρεαλιστική βάση, δεν μπορεί η υποστελέχωση των μικρονησιωτικών Δήμων και ιδίως σε επιστημονικό προσωπικό να αντιμετωπιστεί άμεσα.

Όπως εξήγησε, η ιδέα πίσω από το πρόγραμμα είχε επιχειρηθεί να εφαρμοστεί και στο παρελθόν χωρίς επιτυχία, ωστόσο η παρούσα υλοποίηση θα πραγματοποιηθεί με τελείως διαφορετικό τρόπο.

Όσον αφορά στο πρόγραμμα καθαυτό, σημείωσε πως με το συντονισμό των υπουργείων Εσωτερικών, Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων, Ανάπτυξης και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με “εκτελεστικούς βραχίονες” τη ΜΟΔ και την ΕΕΤΑ, αναμένεται να υπάρξει καταγραφή και συγκέντρωση των αναγκών των μικρών νησιωτικών Δήμων για έργα, και οι υπηρεσίες του Υπ. Υποδομών, να λειτουργήσουν ως “τεχνικές υπηρεσίες” προκειμένου να εκπονηθούν μελέτες, να ωριμάσουν και να υλοποιηθούν έργα στα μικρά νησιά.

Έκλεισε, λέγοντας, πως τα νησιά είναι πλούτος, ενώ η νησιωτικότητα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητας της χώρας

Επικουρικά, ο Δ/νων Σύμβουλος της ΕΕΤΑ, κ. Γκορτζόπουλος, ανέφερε, πως η διαδικασία για τη δημιουργία του προγράμματος ξεκίνησε πριν από 8 μήνες, σε συνεργασία με τα προαναφερθέντα υπουργεία, καθώς επίσης και το Οικονομίας, αλλά και σε συνεργασία με την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας.

Στόχος του προγράμματος είναι η δημιουργία ενός μηχανισμού αποτελεσματικής και οργανωμένης υποστήριξης των μικρονησιωτικών Δήμων, προκειμένου να γίνεται επιλογή, ωρίμανση και υλοποίηση έργων. Απευθύνεται σε 35 νησιωτικούς δήμους μικρότερους των 3.000 κατοίκων, εκ των οποίων οι 23 λειτουργούν χωρίς Τεχνική Υπηρεσία.

Στο πλαίσιο του προγράμματος, θα καταγραφούν οι ανάγκες και θα υποστηριχθεί η διαδικασία ωρίμανσης και η αναζήτηση πηγών χρηματοδότησης.

Τέλος, τόνισε πως πρόκειται για ένα εξαιρετικά φιλόδοξο πρόγραμμα, ευχόμενος η εφαρμογή του να ξεκινήσει άμεσα.