“Αρένα” το περιφερειακό συμβούλιο Ν. Αιγαίου

Σε τεταμένο κλίμα κινήθηκε χθες, η συνολική συνεδρίαση του περιφερειακού συμβουλίου στη Σύρο, στο πλαίσιο της οποίας πρωταγωνίστησε το θέμα της έγκρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου για την υπόλοιπη θητεία, καθώς όμως και ο διάχυτος εκνευρισμός κυρίως του Περιφερειάρχη Ν. Αιγαίου απέναντι στην κριτική των παρατάξεων, αλλά και η πασιφανής αποσύνθεση της “ομάδας” της Περιφερειακής Αρχής σε επίπεδο ψηφοφορίας αλλά και τοποθετήσεων.

Με φόντο την παρουσίαση των έργων που πραγματοποίησε προ ημερών ο Γιώργος Χατζημάρκος και η νυν Περιφερειακή Αρχή στη Ρόδο στο πλαίσιο της εκδήλωσης “Europe in my region” και περιελάμβανε απολογιστική αναφορά στο σύνολο των έργων που υλοποιήθηκαν μέχρι σήμερα με ευρωπαϊκούς πόρους των δύο τελευταίων ΕΣΠΑ (προηγούμενου και τρέχοντος), ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης ζήτησε η σχετική έντυπη έκδοση που περιλαμβάνει τα έργα, να τεθεί ως θέμα συζήτησης εκτός ημερήσιας διάταξης, εκφράζοντας με έμμεσο τρόπο την ενόχλησή του για τη στάση της σημερινής διοίκησης της Περιφέρειας.

Αν και ο χρόνος της συνεδρίασης, η οποία κι έλαβε παράταση κατά μία ώρα, δεν άφησε περιθώριο ανάπτυξης του θέματος – εν τέλει - στη χθεσινή σύγκλιση των μελών του περιφερειακού συμβουλίου, ωστόσο, ο κ. Μαχαιρίδης επιφυλάχθηκε να τοποθετηθεί στο προσεχές διάστημα.

Ωστόσο, οι υψηλοί τόνοι εκ μέρους του Περιφερειάρχη Ν. Αιγαίου συνεχίστηκαν στο θέμα της έγκρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος, αφού ο ίδιος θέλησε να απαντήσει σε προστακτικό ύφος και μάλιστα αρκετές φορές, απέναντι στην κριτική που ασκήθηκε από τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης, οι επικεφαλής των οποίων αν και ψήφισαν λευκό στηρίζοντας την υπηρεσιακή δουλειά, υποστήριξαν πως, η σημερινή Αρχή της ΠΝΑι δεν διαθέτει όραμα.

Βασικά στοιχεία για τα έργα στο Ν. Αιγαίο. Υπηρεσιακή ενημέρωση

Οι πολιτικές αντιπαραθέσεις ακολούθησαν των αναφορών και της ενημέρωσης του προϊσταμένου της Διεύθυνσης Αναπτυξιακού Προγραμματισμού, κ. Λούβαρη, ο οποίος έθεσε προς το σώμα μέσω παρουσίασης, τα βασικά σημεία – οικονομικά και μη – των έργων που περιλαμβάνονται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα.

Όπως εξήγησε μεταξύ άλλων, την εν λόγω παρουσίαση οφείλει να την αναπτύξει η Περιφερειακή Αρχή βάσει των επιταγών του “Καλλικράτη”, σημειώνοντας μάλιστα πως, σύμφωνα και με την απόφαση του περιφερειακού συμβουλίου στην Αστυπάλαια, στις 26 Αυγούστου, σκοπός της Περιφέρειας είναι το Νότιο Αιγαίο “να καταστεί μία χωρικά, κλαδικά ολοκληρωμένη, αειφόρος, δικτυωμένη κι ανταγωνιστική Περιφέρεια καθιερωμένη, ως παγκόσμιος προορισμός τουρισμού εμπειρίας και η οποία θα εδράζεται σε συνθήκες εδαφικής κοινωνικής και οικονομικής συνοχής”.

Σε επίπεδο στοιχείων, ο αρμόδιος προϊστάμενος σκιαγραφώντας τα δεδομένα της ΠΝΑι για τα έργα, τόνισε πως, “Το συνολικό αναπτυξιακό σχέδιο της Περιφέρειας αφορά σε 1.378 έργα, δράσεις κι ενέργειες με συνολικό προϋπολογισμό 1.146.725.940, 00 ευρώ κι ανεκτέλεστο προϋπολογισμό περίπου 500 εκατ. ευρώ” ενώ πρόσθεσε πως, “Το συνολικό αναπτυξιακό πρόγραμμα περιλαμβάνει 707 έργα του Επιχειρησιακού Προγράμματος που υλοποιούνται ή πρόκειται να υλοποιηθούν με χρηματοδότηση από το Τεχνικό Πρόγραμμα της Περιφέρειας, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων συνολικού προϋπολογισμού περίπου 410 εκατ. ευρώ και ανεκτέλεστο προϋπολογισμό περίπου 275 εκατ. ευρώ”.

Μεταξύ άλλων επεσήμανε πως, “Τα έργα που αναλύονται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της ΠΝΑι χρηματοδοτούνται κυρίως από ιδίους πόρους και αδιάθετα υπόλοιπα προηγούμενων χρήσεων, λοιπούς πόρους, από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων αμιγώς εθνικών πόρων (27,33%) και από το ΠΔΕ συγχρηματοδοτούμενων πόρων (19,07%) ενώ έκανε αναλυτική μνεία στους άξονες και τις κατηγορίες που αυτά επιμερίζονται, δίνοντας έμφαση και στον τρόπο με τον οποίο προωθείται η υλοποίηση των έργων. “Πρώτον είναι τα συνεχιζόμενα έργα από την προηγούμενη περίοδο. Δεύτερον τα έργα Α΄ προτεραιότητας ενταγμένα εγγεγραμμένα χωρίς νομικές δεσμεύσεις άμεσης προτεραιότητας και πλήρους ωριμότητας, μετά τα έργα Β΄ προτεραιότητας ενταγμένα κι εγγεγραμμένα για τα οποία δεν έχουν εξασφαλιστεί πλήρως οι απαιτούμενοι πόροι ή διαθέτουν μερική ωριμότητα και τέλος, τα έργα Γ΄ προτεραιότητας που δεν έχουν εξασφαλιστεί οι απαιτούμενοι πόροι ή διαθέτουν μερική ωριμότητα”.

Το σύνολο των έργων χωρίζεται μάλιστα σε τέσσερις άξονες και ειδικότερα, στον άξονα “περιβάλλον και ποιότητα ζωής”, στον άξονα “κοινωνική μέριμνα, υγεία, παιδεία, πολιτισμός κι αθλητισμός”, στον άξονα “τοπική οικονομία κι απασχόληση” και τέλος, στον άξονα “βελτίωση της διοικητικής και οικονομικής κατάστασης της Περιφέρειας”. Όπως επεσήμανε στη συνέχεια, “Η πλειοψηφία των πόρων του Επιχειρησιακού Προγράμματος της ΠΝΑι κατευθύνονται σε έργα που εντάσσονται στον πρώτο άξονα” ενώ τόνισε πως, ακολουθούν οι άξονες της κοινωνικής μέριμνας, της τοπικής οικονομίας και της διοικητικής ικανότητας της ΠΝΑΙ.

Προβαίνοντας και σε διαπιστώσεις - παρατηρήσεις, ο κ. Λούβαρης σημείωσε πως στο σύνολο των έργων, “το 27% του ανεκτέλεστου προϋπολογισμού του ΕΠ κατευθύνεται στον τομέα του περιβάλλοντος, το 22% στα δίκτυα μεταφορών, το 11% στους τομείς Υγείας, Παιδείας και Πρόνοιας, το 6% σε τομείς όπως Τουρισμός, Πολιτισμός, Ύδρευση κι Αποχέτευση και το 4% στην ομάδα μελέτες ενώ ένα 2% στην αγροτική ανάπτυξη και αλιεία”.

Αναφερόμενος στο ετήσιο πρόγραμμα δράσης του 2017, ο ίδιος πρόσθεσε πως, “οι περισσότεροι πόροι που θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση έργων, θα είναι από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο ΕΣΠΑ” ενώ για την περίοδο 2016 – 2019 συνολικά, “η χρηματοδότηση θα έρθει κυρίως από το ΠΔΕ εθνικού σκέλους, από ιδίους πόρους και πόρους του Τεχνικού Προγράμματος και από Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ΕΣΠΑ περιόδου 2014 – 2020”.

Βάσει των καταγεγραμμένων στοιχείων που παρουσιάστηκαν στη συνεδρίαση, υπάρχουν μεταξύ άλλων “120 έργα ολοκληρωμένα του Επιχειρησιακού Προγράμματος με συνολικό προϋπολογισμό 82 εκατ. ευρώ”, με την πλειοψηφία τους “να έχει χρηματοδοτηθεί από το ΠΔΕ ΕΣΠΑ 2007 – 2013, ενώ σε γενικότερη περίοδο, “από το σύνολο των 707 έργων που υλοποιούνται ή πρόκειται να υλοποιηθούν στην εδαφική επικράτεια της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου τα 400 έργα έχουν φορέα υλοποίησης τις υπηρεσίες της ΠΝΑι, τα 240 τους Δήμους και τα 59 έργα άλλους φορείς”. Θα πρέπει να τονισθεί πως παρατέθηκαν και στοιχεία του οικονομικού προγραμματισμού.

Γ. Μαχαιρίδης: Δεν διακρίνεται όραμα στην Περιφερειακή Αρχή. Άνευρο πρόγραμμα

Παρά την επισήμανση του επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης, Γιάννη Μαχαιρίδη πως η παράταξή του δεν θα κινηθεί σε έντονο αντιπολιτευτικό τόνο, αλλά σε καμία περίπτωση δεν δύναται να στηρίξει ένα “άνευρο πρόγραμμα”, στο περιεχόμενο του οποίου μάλιστα δεν απεικονίζεται όραμα για το Ν. Αιγαίο, η συζήτηση κινήθηκε σε τεταμένο κλίμα.

Συγκεκριμένα, ο κ. Μαχαιρίδης καθώς ανέφερε πως, η αυτοδιοικητική ομάδα του έδωσε “πολιτικό χρόνο” στη νέα Περιφερειακή Αρχή, χωρίς όμως εκείνη να αποδείξει ότι διαθέτει πλάνο, γνωστοποίησε πως τα μέλη της παράταξής του ψηφίζουν λευκό. “Όταν ανέλαβε η παρούσα Περιφερειακή Αρχή - και σε κατ΄ ιδίαν συνάντηση με τον κ. Χατζημάρκο, αλλά το είχα πει και δημοσίως – είχα εξηγήσει, ότι εμείς θα δώσουμε όλον τον απαραίτητο χρόνο προκειμένου η νέα Περιφερειακή Αρχή να συντάξει ένα πρόγραμμα και βεβαίως με τις κατευθύνσεις και τα οράματα που είχε και τις δεσμεύσεις που ανέλαβε την προεκλογική περίοδο”. Ωστόσο όπως πρόσθεσε, σήμερα, δεν διαπιστώνεται “έστω ένα πρόγραμμα διετίας”, αλλά αντίθετα, στο σώμα γνωστοποιήθηκε μόνον μία υπηρεσιακή αναφορά. “Είναι μία παρουσίαση καθαρά υπηρεσιακή. Αφορά κυρίως έργα που είχαν προγραμματισθεί από την προηγούμενη περίοδο και κάποια τα οποία εμφανίζονται στο επόμενο χρονικό διάστημα ότι ενδεχομένως θα προχωρήσουν. Είναι ένα πρόγραμμα άνευρο, ένα πρόγραμμα χωρίς στόχους, χωρίς όραμα και ένα πρόγραμμα που δε νομίζω ότι έχει ιεραρχήσει τις ανάγκες και τις προτεραιότητες του Νοτίου Αιγαίου” δήλωσε κατηγορηματικά ο κ. Μαχαιρίδης, επισημαίνοντας πως, αναγνωρίζει τον αξιοσημείωτο κόπο των υπηρεσιακών παραγόντων, αλλά η κριτική του επικεντρώνεται σε πολιτικό επίπεδο. Όπως πρόσθεσε δε, στο Νότιο Αιγαίο που αποτελεί “μία Περιφέρεια προβληματική σε ό,τι αφορά τον χώρο αυτόν καθεαυτόν” αφήνεται η εντύπωση πως, “δυστυχώς, έχουν ολοκληρωθεί οι υποδομές που είναι απαραίτητες προκειμένου όλα αυτά τα νησιά να βγουν από την απομόνωση και βεβαίως να μπορέσουν να βρουν τον δικό τους βηματισμό”.

Εκφράζοντας την κατηγορηματική διαφωνία του με την Περιφερειακή Αρχή σε επίπεδο οράματος και ιεράρχησης των αναγκών όπως γενικόλογα σημείωσε, συμπλήρωσε πως, “Όταν λέμε ότι έχουμε όραμα για τον τόπο σημαίνει ότι πρέπει να έχουμε ένα σχέδιο που να περιλαμβάνει δράσεις κι εκτός από τις δράσεις να έχει και συγκεκριμένα έργα που θα υλοποιούν αυτό το όραμα. Κάτι τέτοιο δεν το έχουμε δει. Είδαμε μία πολύ καλή υπηρεσιακή δουλειά με όλα τα έργα”.

Θίγοντας δε, το θέμα των πόρων που είχε στη διάθεσή της η προηγούμενη Περιφερειακή Αρχή, “προκάλεσε” την αντίδραση του Περιφερειάρχη. “Δεν αφήνετε τη σφραγίδα σας στο πέρασμά σας από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση” ανέφερε κλείνοντας ο κ. Μαχαιρίδης.

Μπ. Σπύρου: Απλή καταγραφή έργων. Πρέπει να αντιπαρατεθούμε στο κράτος των Αθηνών με “όπλα”

Σε παρόμοιο μήκος κύματος και ο επικεφαλής της ελάσσονος μειοψηφίας, Μπενέτος Σπύρου, που μεταξύ άλλων υπογράμμισε πως, πρέπει να υπάρξει ένας ολοκληρωμένος αναπτυξιακός σχεδιασμός, για να διεκδικήσει καλύτερο παρόν και μέλλον το Ν. Αιγαίο. “Δυστυχώς καταλήξαμε σε μία καταγραφή και κατανομή έργων. (...) Νομίζω ότι ειδικά σήμερα η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου που της αμφισβητούνται με διάφορους πλάγιους τρόπους, τα προβλήματα προσβασιμότητας, της προσπελασιμότητας και ο έντονος νησιώτικος χαρακτήρας που έχει, επιβάλλεται περισσότερο από ποτέ να ανοίξει μία ολοκληρωμένη συζήτηση για έναν συνολικό αναπτυξιακό σχεδιασμό” σχολίασε κατηγορηματικά ο κ. Σπύρου, λέγοντας πως, “αυτό θα είναι και το πιο ισχυρό μας “όπλο” για να συγκρουστούμε με το κεντρικό αθηναϊκό μόρφωμα, το οποίο παίρνει διαστάσεις “πολύχρωμες” πλέον”.

Επισημαίνοντας πως τόσο ο ίδιος, όσο και η παράταξή του, “δεν επιθυμούν να δώσουν χαρακτήρα αντιπαράθεσης στην κουβέντα”, ψήφισε λευκό στην διαδικασία έγκρισης του θέματος του Επιχειρησιακού Προγράμματος.

Γ. Χατζημάρκος: Διαστρέβλωση πραγματικότητας. Καμία πρόταση

Στην κριτική και τις θέσεις της μειοψηφίας συνολικά, ο Γιώργος Χατζημάρκος απάντησε, με βασικό επιχείρημα πως, ως παρατάξεις της ΠΝΑι δεν προτείνουν τίποτα συγκεκριμένο, περιορίζοντας τα λεγόμενά τους σε στείρα αντιπολίτευση, η οποία όπως πρόσθεσε ο πρόεδρος της Οικονομικής Επιτροπής, Φιλήμων Ζαννετίδης παραπέμπει σε προεκλογικού χαρακτήρα στάση. “Εμείς δεν κάναμε χρήση της λέξης όραμα ποτέ. Στις εκλογές ακόμη κυκλοφορούσαν έντυπα πολυσέλιδα με οράματα. Εμείς βγάλαμε ένα δίφυλλο και είπαμε ένα σχέδιο με είκοσι σημεία” ανέφερε από την πλευρά του ο Περιφερειάρχης, προκαλώντας τον κ. Μαχαιρίδη μάλιστα το έργο των δύο Περιφερειακών Αρχών να τύχει σύγκρισης. “Να συγκρίνουμε τα δύο χρόνια με τις προηγούμενες δεκαετίες, να δούμε ποιος έχει μεγαλύτερο ποσοστό υλοποίησης μέχρι τώρα” ανέφερε ο ίδιος, κάνοντας λόγο για “αστήριχτους χαρακτηρισμούς” εκ μέρους της αντιπολίτευσης, όσον αφορά στο πρόγραμμα της σημερινής Αρχής. Εστιάζοντας δε, στην αναφορά του κ. Μαχαιρίδη για τους πόρους του ΕΣΠΑ και ειδικότερα, στο σχόλιο πως, η παλαιότερη διοίκηση είχε λιγότερα χρήματα να διαχειριστεί, ο κ. Χατζημάρκος μίλησε “για ανέκδοτο της ημέρας” και τακτική που παραπέμπει σε “συνήθεια διαστρέβλωσης της πραγματικότητας” παραθέτοντας αριθμητικά στοιχεία. “Κλείσε το μικρόφωνο να μιλήσω” σημείωσε ο Περιφερειάρχης προς τον κ. Μαχαιρίδη όταν επιχείρησε να εξηγήσει την αναφορά του, λέγοντας πως, “Η μέθοδος Μαχαιρίδη εδώ δεν περνά”. Μάλιστα έκανε αναφορά στο ύψος των διαθέσιμων πόρων, λέγοντας πως, “το ΠΕΠ Ν. Αιγαίου ήταν 280 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2007 – 2013 και το ειδικό πρόγραμμα ΠΔΕ Ν. Αιγαίου 250 εκατ. ευρώ” ενώ όπως τόνισε, “η σημερινή Περιφερειακή Αρχή έχει στο ΠΕΠ Ν. Αιγαίου 2014 – 2020, 168 εκατ. ευρώ και στο ειδικό πρόγραμμα Ν. Αιγαίου 25 εκατ. ευρώ”. Επιχειρώντας να ερμηνεύσει τη στάση του κ. Μαχαιρίδη, ο κ. Χατζημάρκος υποστήριξε τα εξής: “Τι ενοχλεί τον Γιάννη Μαχαιρίδη; Ότι 250 εκατ. ειδικό πρόγραμμα είχε απορρόφηση 11 εκατ. ευρώ”. Ο κ. Χατζημάρκος έκλεισε την αναφορά του δε, εξηγώντας πως, μετά το δημοψήφισμα και την απόφαση δημοσιονομικής στήριξης της Ελλάδας το 2015, η παράταξή του κλήθηκε να πιέσει ώστε να βρεθεί τρόπος και πόροι για τα έργα. “Αποφασίστηκε να στηριχθεί η Ελλάδα δημοσιονομικά και αφαιρέθηκε η υποχρέωση της χώρας να συμμετάσχει με εθνικούς πόρους στο ΕΣΠΑ 2007 – 2013” σημείωσε, εξηγώντας πως, αυτό στην πράξη ήταν “ένα δυστύχημα για το Ν. Αιγαίο” αφού το μίγμα της χρηματοδότησης ήταν 50% από εθνικούς πόρους και 50% από κοινοτικούς. “Η θεραπεία (σσ του προγράμματος) έπρεπε να γίνει στη δική μας θητεία” κατέληξε σε έντονο τόνο ο Περιφερειάρχης, αποκαλώντας ειρωνικά “αντάρτη κι επαναστάτη” τον κ. Μαχαιρίδη.