“Ναι στην πολεοδομική μελέτη, χωρίς εναγκαλισμό στο ΥΠΠΟ”

Τις βασικές θέσεις του Συλλόγου Μελετητών Μηχανικών του νομού Κυκλάδων σχετικά με την προσπάθεια λήψης των εγκρίσεων που απομένουν για την πολεοδομική μελέτη Ερμούπολης, καθώς όμως παράλληλα και τις παρεμβάσεις που ζητούν να υπερψηφιστούν επί του σχεδίου του Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο και ακολουθεί την εν λόγω μελέτη, διατύπωσαν με σαφήνεια τα μέλη του ΔΣ, στο πλαίσιο δημόσιας κι ανοικτής εκδήλωσης που πραγματοποίησαν το βράδυ της Τετάρτης, στο Εργατικό Κέντρο Κυκλάδων.

Παρουσία μελών του Συλλόγου, πολιτών αλλά και εκπροσώπων του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου, του Επιμελητηρίου Κυκλάδων κι άλλων τοπικών φορέων, το διοικητικό συμβούλιο του Συλλόγου δήλωσε ξεκάθαρα ότι προσδοκά την πολυαναμενόμενη τελική έγκριση της πολεοδομικής μελέτης, διαδικασία η οποία φέρνει “εμμέσως” στο προσκήνιο την ευκαιρία να υπάρξουν σωτήριες παρεμβάσεις στο συνοδευτικό σχέδιο του Προεδρικού Διατάγματος, προκειμένου η πόλη να αποφύγει τον “καταστροφικό εναγκαλισμό με το Υπουργείο Πολιτισμού”.

Παρά το γεγονός πως εκ μέρους του Δήμου έχει γνωστοποιηθεί πως μετά τη λήψη της πρώτης έγκρισης της πολεοδομικής μελέτης Ερμούπολης από το ΚΕΣΥΠΟΘΑΑ στη συνεδρίαση των μελών του, προ εβδομάδων στη Μυτιλήνη, έχει προσκληθεί στη Σύρο ο Γενικός Γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, πρόεδρος του ΚΕΣΥΠΟΘΑΑ και του ΚΕΣΑ (Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής), Γιάννης Γιανέλλης προκειμένου να παρέχει πλήρη ενημέρωση στην τοπική κοινωνία και πρωτίστως στους άμεσα ενδιαφερόμενους, εντύπωση προκάλεσε η στάση του Συλλόγου να πραγματοποιήσει ανοικτή εκδήλωση, στάση για την οποία η πρόεδρός του, Άρια Χαραλαμπίση υπήρξε σαφής.

“Η σημερινή συνάντηση στόχο έχει πρωτίστως να ενημερώσει τους φορείς και όσους επιθυμούν για το σοβαρό θέμα της πολεοδομικής μελέτης” σημείωσε μεταξύ άλλων η ίδια, προσθέτοντας παράλληλα, πως, χρήσιμο είναι να λυθούν απορίες αν υπάρχουν κατόπιν των έντονων δημόσιων συζητήσεων που ξέσπασαν επί του θέματος, σχετικά και με τις σημαντικές αλλαγές που κρίνεται επιβεβλημένο να προωθηθούν στο σχέδιο του Προεδρικού Διατάγματος.

Με φόντο την άφιξη του κ. Γιαννέλη στη Σύρο το διήμερο 29 – 30 Μαΐου και καθώς από τη συνεδρίαση της Μυτιλήνης έως και σήμερα δεν έχει μεσολαβήσει κάποια νεότερη εξέλιξη επί του σοβαρού θέματος, θα ήταν παράλειψη να μην υπογραμμισθεί πως, στην ανοικτή εκδήλωση της Τετάρτης, πρωταγωνίστησαν οι ψύχραιμες και λογικές τοποθετήσεις ορισμένων προσώπων όπως κυρίως του προέδρου του Επιμελητηρίου Κυκλάδων, Γιάννη Ρούσσου, ο οποίος μεταξύ άλλων υπερασπίστηκε τη διατήρηση χαμηλών τόνων για ένα τόσο κρίσιμο θέμα που αφορά στο παρόν και το μέλλον της Ερμούπολης κι ευρύτερα του νησιού.

Άρια Χαραλαμπίδη: Αφορμή να μεταφέρουμε τις αλλαγές στο Προεδρικό Διάταγμα

Η πρόεδρος του Συλλόγου, Άρια Χαραλαμπίδη καθιστώντας εξ αρχής ξεκάθαρο πως στη συνεδρίαση του ΚΕΣΥΠΟΘΑΑ δόθηκε η πρώτη έγκριση για την πολεοδομική μελέτη, εξέλιξη όπως σημείωσε “ιδιαιτέρως θετική”, διευκρίνισε πως, ο Σύλλογος αφού κλήθηκε και παρέστη, αξιοποίησε την ευκαιρία να γνωστοποιήσει τις σοβαρές αλλαγές που πρέπει να επέλθουν σε άρθρα του σχεδίου του ΠΔ, προκειμένου η Ερμούπολη να μην οδηγηθεί σε αδιέξοδο στην προσπάθειά της να διασώσει αλλά και να συντηρήσει την αρχιτεκτονική κληρονομιά. “Μεταφέραμε την ένστασή μας και την παρέμβασή μας στο ΚΕΣΥΠΟΘΑΑ, παρόλο που το αντικείμενο της συζήτησης δεν ήταν το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος αυτό καθεαυτό, αλλά η πολεοδομική μελέτης Ερμούπολης. Απλώς δεν είχαμε κάποιον άλλο τρόπο να θέσουμε το πρόβλημα αυτό. Μοιράσαμε στα μέλη του ΚΕΣΥΠΟΘΑΑ το σχέδιο του ΠΔ με τις παρεμβάσεις τις δικές μας και τους ενημερώσαμε επί του θέματος” σχολίασε χαρακτηριστικά, τονίζοντας πως, σήμερα, “Ουσιαστικά ακόμη δεν ξέρουμε την έκβαση αυτής της ενέργειας, γιατί είναι κάτι που θα το γνωρίζουμε όταν έρθει εδώ ο Γεν. Γραμματέας ο κ. Γιανέλλης που θα έχει μαζί του την απόφαση για να μας ενημερώσει σχετικά”. Η ίδια μάλιστα, τόνισε πως, μέχρι την τελική έγκριση και την έκδοση του σχετικού ΦΕΚ, υπάρχει περιθώριο να ασκηθεί πίεση για να επιτευχθεί το επιθυμητό, δηλαδή η παρουσία του Υπ. Πολιτισμού σε επίπεδο αδειοδοτήσεων κλπ να είναι η μικρότερη δυνατή που μπορεί να υπάρξει.

Γιώργος Φρέρης: Καμία προστασία κτιριακού πλούτου. Κρίσιμη η κατάσταση

Τη βασική συλλογιστική του Συλλόγου εξέθεσε στη συνέχεια ο πρώην πρόεδρος του Συλλόγου και νυν μέλος του, Γιώργος Φρέρης, προβαίνοντας στην ανάγνωση μίας γραπτής τοποθέτησης. Θίγοντας το βασικό πρόβλημα της μη κατανόησης εκ μέρους του κεντρικού κράτους, των σοβαρών προβλημάτων που αντιμετωπίζει το νησί και ο κάθε εμπλεκόμενος κλάδος, από την κήρυξη της πόλης σε ιστορικό τόπο και μετά, τόνισε τα ακόλουθα: “H πολεοδομική μελέτη της Ερμούπολης όπως και πολλές άλλες προσπάθειες χωροταξικού σχεδιασμού στην πατρίδα μας αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αδυναμίας του ελληνικού κράτους να σχεδιάζει εκ των προτέρων, ώστε να μην έρχεται εκ των υστέρων να αντιμετωπίζει τα προβλήματα που προκύπτουν. Όταν επιτέλους θεσμοθετηθεί θα αποτελεί ολοκληρωμένο οδηγό όρων, περιορισμών δόμησης, επιτρεπόμενων χρήσεων και συντελεστή δόμησης, διαχωρισμού ιδιωτικού και κοινόχρηστου χώρου, αλλά θα προσδιορίσει και την αρμόδια Υπηρεσία για τη χορήγηση έγκρισης επεμβάσεων στην πόλη” ανέφερε ο κ. Φρέρης, επισημαίνοντας πως, “Το 2006 με τη θεσμοθέτηση μεγάλου τμήματος της Ερμούπολης ως ιστορικού τόπου, το Υπ. Πολιτισμού θέλησε να αναλάβει αρμοδιότητα ελέγχου πέρα από τα κηρυγμένα μνημεία της πόλης και σε πλήθος άλλων κτιρίων και γειτονιών, οι οποίες περιλαμβάνουν νεώτερα ή και μη αξιόλογα κτίρια”. Εξήγησε ωστόσο πως, “Το ότι το θέλησε βέβαια, δε σημαίνει ότι κατάφερε να υλοποιήσει στην πράξη την προσδοκώμενη προστασία του κτιριακού πλούτου της πόλης”. Σύμφωνα με όσα διευκρίνισε, “Ο έλεγχος από απόσταση που πραγματοποιεί με τεράστιες χρονικές καθυστερήσεις, δύο και τριών χρόνων και με το απολύτως εσφαλμένο σκεπτικό εκδικητικής προς τους δημότες γραφειοκρατίας έχει φέρει εντελώς τα αντίθετα αποτελέσματα” αφού όπως συμπλήρωσε, “Ήδη τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό οι καταρρεύσεις των κτιρίων και των παλαιών κτισμάτων σε σημείο που να κλείνονται ολόκληροι δρόμοι και κοινόχρηστοι χώροι” και σε γενικότερο επίπεδο, “η κατάσταση είναι κρίσιμη”.

“Θεσμοθετήθηκαν συμβούλια αρχιτεκτονικής. Κανένα απτό αποτέλεσμα”

Στη γενικότερη αναδρομή που έκανε ο κ. Φρέρης, επεσήμανε επιπλέον πως, “Με το νόμο 4030/2011 όπως αυτός τροποποιήθηκε με έναν άλλον νόμο 4258/2014, το Υπ. Περιβάλλοντος θεσμοθέτησε τα κατά τόπους συμβούλια αρχιτεκτονικής δίνοντάς τους αρμοδιότητα εντός παραδοσιακών οικισμών και ιστορικών τόπων”. Αν κι όπως επανέλαβε, “Ήταν δηλαδή φανερή η πρόθεση του Υπουργείου να βοηθήσει στην πάταξη της γραφειοκρατίας” ωστόσο, “για μια ακόμη φορά δεν υπήρξαν απτά αποτελέσματα προς την κατεύθυνση αυτή”. Από την πλευρά του, επεσήμανε δε, αναφορικά με τις σημερινές εξελίξεις πως, “Πρόσφατα είχαμε την καταρχήν θετική εξέλιξη της έγκρισης της πολεοδομικής μελέτης Ερμούπολης από το ΚΕΣΥΠΟΘΑΑ της ΓΓ. Αιγαίου που αφορά κυρίως σε θέματα συντελεστών δόμησης, χρήσεων γης κι επικύρωσης των χαρτών που συνοδεύουν την μελέτη” ενώ όπως εξήγησε, “Παράλληλα με την διαδικασία των εγκρίσεων από τα Υπουργεία διαμορφώνεται όμως και το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος που συνοδεύει την πολεοδομική μελέτη και το οποίο όταν τελικά δημοσιευθεί σε ΦΕΚ, θα αποτελεί τρόπον τινά ένα ευαγγέλιο για τις επεμβάσεις και τις δραστηριότητες εντός της πόλης”.

“Το σημερινό σχέδιο ΠΔ, οριστικοποιεί τον εναγκαλισμό. Προτείνουμε αλλαγές”

Ακριβώς για τον ανωτέρω λόγο, ο κ. Φρέρης θέλησε να καταστήσει σαφές παρακάτω πως, “Το κείμενο του σχεδίου που έχει δημοσιοποιηθεί πέρα από το ότι οριστικοποιεί τον εναγκαλισμό του ιστορικού τόπου από το Υπουργείο Πολιτισμού αγνοώντας τους τελευταίους νόμους που ανέφερα προηγουμένως, περιέχει αρκετές αναχρονιστικές διατάξεις σε σχέση με τα μορφολογικά στοιχεία των κτιρίων, εμποδίζοντας την έκφραση της σύγχρονης αρχιτεκτονικής”. Επιπρόσθετα, ο σημερινός χαρακτήρας του και όσα ορίζει, “Βάζει την έγκριση του ΥΠΠΟ ακόμη και σε απλές περιπτώσεις όπως εξοπλισμού δημοσίου χώρου κι επιγραφών, κάτι που εύκολα και γρήγορα θα μπορούσε να δίνεται από το τοπικό συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, διορθώνοντας μάλιστα και τη σημερινή στρεβλή εικόνα της πόλης ως προς το θέμα αυτό (επιγραφές παραλίας Ερμούπολης)”.

Η επόμενη μάχη στο ΚΕΣΑ

Ως εκ τούτου, σημείωσε πως, “Η επόμενη μάχη για την πολεοδομική μελέτη θα δοθεί στο ΚΕΣΑ (Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής)”, το οποίο όπως πρόσθεσε, “είναι αρμόδιο κυρίως για τα μορφολογικά θέματα των κτιρίων”. Τόνισε δε, ότι, “Εκεί αλλά και σε κάθε επόμενο βήμα της μελέτης θα πρέπει να τεθεί επιτακτικά η δυνατότητα που υπάρχει να λειτουργεί το τοπικό συμβούλιο αρχιτεκτονικής ως αποκλειστικό φίλτρο εγκρίσεων μελετών ώστε μόνο σε ειδικές περιπτώσεις, όπως τα κηρυγμένα μνημεία να αποστέλλονται οι μελέτες στο Υπουργείο Πολιτισμού”. Δεν παρέλειψε να αναφέρει μάλιστα πως, “το τοπικό συμβούλιο αρχιτεκτονικής διαθέτει ως αναπληρωματικά μέλη δύο εκπροσώπους του ΥΠΠΟ, τα οποία θα ήταν δυνατόν να ασκούν τον δικό τους έλεγχο χωρίς την αποστολή των φακέλων στο συμβούλιο των Αθηνών”.

“Υπάρχουν λύσεις. Σωστή διατύπωση...”

Κατά συνέπεια, εκφράζοντας τη θέση του Συλλόγου εξήγησε πως, “Εφικτές λύσεις υπάρχουν, αλλά ως συνήθως απαιτούν ισχυρή πολιτική βούληση τοπικών και κεντρικών πολιτικών παραγόντων”. Σε αυτήν την κατεύθυνση, υποστήριξε πως, “Η επικείμενη επίσκεψη του Γενικού Γραμματέα στον Δήμο μας είναι μία καλή ευκαιρία για να διαπιστώσουμε αν πράγματι υπάρχει αυτή η πολιτική βούληση” αφού όπως ανέφερε, “Κανείς από εμάς δημότες και μηχανικούς ειδικά μέσα στην κακή οικονομική συγκυρία που ζούμε δεν αντέχει άλλο να βλέπει τα Υπουργεία να κάνουν ασκήσεις γοήτρου μεταξύ τους”.

Υπογράμμισε κατηγορηματικά δε, πως, “Απαιτούμε εν έτει 2017 οι νέοι μηχανικοί οι οποίοι πλέον είναι περισσότερο καταρτισμένοι από ποτέ να έχουν τη δυνατότητα να ζουν και να δημιουργούν στον τόπο τους. Απαιτούμε επίσης να σταματήσουν οι γραφειοκρατικές εμμονές με πολυμελή δυσκίνητα ελέγχου, όπως είναι τα συμβούλια του ΥΠΠΟ τα οποία δεν συνεδριάζουν στις προβλεπόμενες από τον νόμο τακτικές ημερομηνίες και ταλαιπωρούν χωρίς λόγο μηχανικούς και πολίτες” και “τέλος, απαιτούμε από τους πολιτικούς παράγοντες του τόπου να είναι μαζί μας στη σημερινή προσπάθεια που κάνουμε για τη διάσωση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς”. Κατόπιν της τοποθέτησης του κ. Φρέρη τον λόγο πήρε ο γραμματέας του Συλλόγου, Θάνος Φώσκολος, ο οποίος παρουσίασε τις ήδη γνωστές μέσω των δημοσιευμάτων, παρεμβάσεις επί του σχεδίου του Προεδρικού Διατάγματος, για τις οποίες τόνισε κατηγορηματικά πως, αν δεν “περάσουν”, τότε, θα προκύψουν ολέθριες συνέπειες στον τόπο και στη σχετική δραστηριότητα των μηχανικών και των άμεσα ή έμμεσα ενδιαφερόμενων κλάδων και δημοτών. Ολοκληρώνοντας την αναφορά του στα δύο βασικά άρθρα, κατέληξε, λέγοντας πως, με τη σημερινή μορφή το προεδρικό διάταγμα, ορίζει ότι, “Στην ουσία δηλαδή οι νόμοι οι μεταγενέστεροι του αρχαιολογικού νόμου πάνω στον οποίο πατάει το ΥΠΠΟ κι εκφράζει την άποψη ότι είναι αρμόδιο για τα πάντα, καταργούνται”. Ωστόσο, όπως εξήγησε τέλος, οι αλλαγές που ζητά ο Σύλλογος πρέπει να προωθηθούν αφού, “Για εμάς αυτό είναι πάγιο αίτημα, ότι η διοίκηση θα πρέπει να ακολουθήσει τη νομοθεσία όπως ακριβώς αυτή εκφράζεται σαφέστατα μέσα στους δύο νόμους (4030/2011 όπως αυτός τροποποιήθηκε με τον νόμο 4258/2014)”.