Υπό αναδιαμόρφωση ο ακτοπλοϊκός χάρτης

Τα θέματα της ακτοπλοΐας τέθηκαν εκ νέου στην καθιερωμένη ετήσια ημερίδα, που πραγματοποιήθηκε στη Νάξο, με φετινό θέμα «Η ακτοπλοΐα ως πυλώνας ανάπτυξης της οικονομίας των νησιών των Κυκλάδων - Συμβάσεις Ανάθεσης Δημόσιας Υπηρεσίας και παράγοντες ανάπτυξης της Νησιωτικότητας».

Με την παρουσία του υφυπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Νεκτάριου Σαντορινιού, κυβερνητικών στελεχών, εκπροσώπων φορέων της ακτοπλοΐας και της τοπικής αυτοδιοίκησης και των δύο βαθμών πραγματοποιήθηκε η ημερίδα για τα θέματα της ακτοπλοΐας.

Κατά τη διάρκεια της ημερίδας, βαρύτητα δόθηκε στην αναδιαμόρφωση του ακτοπλοϊκού χάρτη, ειδικά σε ότι αφορά στα επιδοτούμενα δρομολόγια της άγονης και τις ανταποκρίσεις των βασικών γραμμών ώστε να βελτιωθεί η διασύνδεση των νησιών και να υπάρξει ουσιαστική εξυπηρέτηση των νησιωτών.

Οι συνδυασμένες μεταφορές εξετάζονται συντονισμένα από την πλευρά του υπουργείου Ναυτιλίας, με τον υφυπουργό, Ν. Σαντορινιό να γνωστοποιεί τη δημιουργία Συμβουλίου Επιβατηγών Μεταφορών και Νήσων που θα αναλάβει την εξέταση και υλοποίηση του συγκεκριμένου σχεδιασμού.

Παράλληλα, κατατέθηκαν προτάσεις και σε ότι αφορά στην κάλυψη των νησιωτών τις περιόδους απεργιακών κινητοποιήσεων των ναυτικών, ενώ δεν παραλείφθηκε η εκ νέου επισήμανση της κακής κατάστασης των λιμένων και της αναγκαιότητας χρηματοδότησης για τα απαιτούμενα έργα.

Επανεξέταση των συμβάσεων δημόσια υπηρεσίας

Τις προτάσεις των ακτοοπλόων για τα δρομολόγια δημόσιας υπηρεσίας και τα στοιχεία μελέτης για την αξιολόγηση των υπηρεσιών δρομολογίων με ανταποκρίσεις, κατέθεσε στην ημερίδα ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας Μιχάλης Σακέλλης.

Αναφερόμενος στις Συμβάσεις Δημόσιας Υπηρεσίας και τη βελτίωση των υπηρεσιών που προσφέρονται στα μικρά νησιά, τόσο από την άποψη της συχνότητας αλλά και της ποιότητας, ο κ. Σακέλλης παράθεσε στοιχεία, βάσει των οποίων το 95-97% της κίνησης καλύπτεται με ελεύθερες δρομολογήσεις και οι γραμμές Δημόσιας Υπηρεσίας καλύπτουν το 3-5% της κίνησης, αλλά είναι μεγάλης εθνικής σημασίας καθώς εξυπηρετούν 44 νησιά, η ανάπτυξη των οποίων, ο πληθυσμός και η επιβίωση των κατοίκων εξαρτάται αποκλειστικά από την ακτοπλοϊκή τους εξυπηρέτηση.

Σύμφωνα με την άποψη των ακτοοπλόων, το επίπεδο των υπηρεσιών προς τα μικρά νησιά κρίνεται πολύ καλό, αν λάβει κανείς υπόψη του τον χαμηλό προϋπολογισμό, με την επισήμανση ότι τα περισσότερα νησιά εξυπηρετούνται με ικανό αριθμό συνδέσεων προς την ηπειρωτική Ελλάδα αλλά και μεταξύ τους και με ποιοτικές υπηρεσίες που προσφέρονται σε πολλά νησιά με τη δρομολόγηση νέων και σύγχρονων πλοίων.

Την καλύτερη εξυπηρέτηση απολαμβάνουν τα μικρά νησιά των ανατολικών Κυκλάδων, με πολλές συνδέσεις σχεδόν καθημερινές προς την ηπειρωτική Ελλάδα αλλά και με την εκτέλεση τοπικών δρομολογίων, με τον κ. Σακέλλη να χρησιμοποιεί ως παράδειγμα το δρομολόγιο που εκτελείται από το πλοίο «Σκοπελίτης», το οποίο όπως είπε ίσως πρέπει να αποτελεί πρότυπο για συμπληρωματικό δρομολόγιο για όλα τα νησιωτικά συμπλέγματα, διότι πλην της τακτικής ενδοεπικοινωνίας προσφέρει και δυνατότητες εξυπηρέτησης των επιβατών με ανταποκρίσεις.

Σχετικά με την εξυπηρέτηση των γραμμών Δημόσιας Υπηρεσίας υπενθύμισε την πρόταση των ακτοοπλόων περί προκήρυξης διαγωνισμών για σύναψη συμβάσεων ΔΥ για τη δρομολόγηση νεότευκτου πλοίου, με έναρξη δρομολογίων μετά από 2-3 έτη, κάτι το οποίο άμεσα μπορεί να υλοποιηθεί αφού μελετηθούν προσεκτικά οι γραμμές που θα προταθούν.

Ειδική αναφορά στη διασύνδεση των μικρότερων νησιών έκανε και ο Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου και Έπαρχος Πάρου, Κώστας Μπιζάς, εστιάζοντας το πρόβλημα στην χαμηλή χρηματοδότηση των δημόσιων άγονων γραμμών, ενώ επεσήμανε ότι και εύλογα παράπονα που προέκυψαν το τελευταίο χρονικό διάστημα για τα νέα δρομολόγια των επιδοτούμενων πλοίων, για τα οποία έχει κατατεθεί από τους περισσότερους φορείς το αίτημα για επαναφορά στο προηγούμενο καθεστώς.

Όπως σημείωσε, το ελληνικό δημόσιο θα πρέπει να καταλάβει ότι δεν είναι τέκνα του μόνο ο ΟΣΕ, τα ΚΤΕΛ και οι μεγάλοι οδοί στην ηπειρωτική χώρα, αλλά και η ακτοπλοΐα έχει ανάγκη την προστασία και την κατανόηση του, για ένα αγώνα με ίσους όρους και ευκαιρίες μεταξύ των μέσων μαζικής μεταφοράς.

Ως παράδειγμα ανάφερε ότι ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία και η Σουηδία επιδοτούν τους νησιωτικούς προορισμούς μέσω του μεταφορικού ισοδύναμου, όμως στην Ελλάδα, παρά την συζήτηση που επί χρόνια γίνεται για αυτό, τα αποτελέσματα δυστυχώς είναι πολύ πενιχρά.

Δρομολόγια ανταποκρίσεων

Ο εκπρόσωπος των ακτοοπλόων τοποθετήθηκε και επί του θέματος των δρομολογίων ανταποκρίσεων προς εξυπηρέτηση των νησιών, για το οποίο εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι θα έχει θετικά αποτελέσματα, με την επισήμανση όμως ότι δεν είναι δυνατόν να αποτελέσει την μοναδική λύση για όλες τις γραμμές, καθώς για κάθε γραμμή ξεχωριστά πρέπει να γίνουν μελέτες για να εξασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση και η αξιοποίηση των πόρων που διατίθενται.

Υποστήριξε τη λύση του μικτού συστήματος,  βάσει του οποίου κάποια νησιά θα εξυπηρετούνται με απευθείας συνδέσεις και κάποια με ανταποκρίσεις ή συνδυαστικά, όπως συμβαίνει ήδη σε αρκετές περιπτώσεις, όπως π.χ. στην εξυπηρέτηση των μικρών Κυκλάδων, της Σικίνου, της Φολεγάνδρου κλπ.

Ο κ. Σακέλλης, για την πρόταση των δρομολογίων με ανταποκρίσεις για την εξυπηρέτηση των Ανατολικών και Δυτικών Κυκλάδων με σκοπό, είπε ότι πρέπει:

• Να υποδείξουμε τη μέθοδο και τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να μελετηθεί κάθε γραμμή ξεχωριστά

• Να διαπιστώσουμε τις προϋποθέσεις για την οικονομική βιωσιμότητα του πλοίου ως μοναδική εγγύηση της απρόσκοπτης και συνεπούς παροχής των υπηρεσιών.

• Να μελετήσουμε τις νέες δυνατότητες που παρέχονται

• Να επιτύχουμε την άμεση μετεπιβίβαση λαμβανομένης υπόψη της έλλειψης υποδομών στα λιμάνια μας

• Να διαπιστώσουμε τις δυσκολίες και τα προβλήματα που θα παρουσιαστούν

• Να κοστολογήσουμε τις υπηρεσίες

• Να κάνουμε συγκρίσεις με την σημερινή οργάνωση των δρομολογίων

• Να επιλέξουμε με κριτήριο την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των νησιών και όχι την εξοικονόμηση πόρων και την υποβάθμιση των υπηρεσιών.

Για την αναβάθμιση των υπηρεσιών οι απαραίτητες προϋποθέσεις είναι η παροχή κινήτρων για δρομολόγηση νέων και σύγχρονων πλοίων, η αύξηση της συχνότητας των δρομολογίων, η βελτίωση της ενδοεπικοινωνίας, η μείωση του χρόνου ταξιδιού και η εξασφάλιση μακροχρόνιας εξυπηρέτησης των γραμμών με υπογραφή πολυετών συμβάσεων Δημόσιας Υπηρεσίας.

Η πρόταση αφορά σε νεότευκτο πλοίο, ταχύτητας 21 μιλίων/ώρα, χωρητικότητας 150 Ι.Χ. οχημάτων και εκτέλεσης δρομολογίων με 8b.

Τα δρομολόγια που προτάθηκαν αφορούν σε δύο κυκλικά δρομολόγια: Αστυπάλαια-Δονούσα-Αιγιάλη-Νάξο-Πάρο-Σύρο-Σέριφο-Σίφνο-Κίμωλο-Μήλο-Φολέγανδρο-Σίκινο Ίο-Θήρα.

Επίσης δύο κυκλικά δρομολόγια: Αστυπάλαια-Δονούσα-Αιγι΄λη-Νάξο-Πάρο-Σύρο-Άνδρο-Τήνο-Μύκονο.

Δύο κυκλικά δρομολόγια: Κατάπολα-Κουφονήσι-Σχοινούσα-Ηρακλειά-Νάξο-Πάρο-Σύρο-Σέριφο-Σίφνο-Κίμωλο-Μήλο-Φολέγανδρο-Σίκινο-ίο-Θήρα.

Ένα κυκλικό δρομολόγιο: Κατάπολα-Κουφονήσι-Σχοινούσα-Ηρακλειά-Νάξο-Πάρο-Σύρο-Άνδρο-Τήνο-Μύκονο.

Στα θετικά της πρότασης των συνδέσεων με ανταποκρίσεις προς Πειραιά, περιλαμβάνονται ο αριθμός των 4 συνδέσεων την εβδομάδα που ισχύει για Δονούσα, Αιγιάλη, Ασυπάλαια, των 3 συνδέσεων την εβδομάδα που ισχύει για Ηρακλειά, Σχοινούσα, Κουφονήσι και Κατάπολα και μία επιπλέον σύνδεση των 4 την εβδομάδα για Σίκινο και Φολέγανδρο.

Σε ότι αφορά στις τοπικές συνδέσεις διατηρούνται οι 3 φορές την εβδομάδα Άνδρου και Τήνου, επιτυγχάνεται καθημερινή σύνδεση των Μικρών Κυκλάδων, Πάρου και Νάξου με τη Σύρο και σύνδεση 4 φορές την εβδομάδα των Δ. Κυκλάδων με Σύρο και Αν. Κυκλάδες.

Τα αρνητικά σημεία της πρότασης αφορούν ότι όλες οι συνδέσεις από και προς Πειραιά με ανταποκρίσεις εμπεριέχουν 2 ώρες περίπου καθυστέρηση στις αφίξεις στις Μικρές Κυκλάδες και την Αστυπάλαια, δεν εκτελούνται τα δρομολόγια Κέας, Κύθνου, Σύρου και είναι μεγάλη η διάρκεια ταξιδιού στη σύνδεση Ανατολικών με Δυτικές Κυκλάδες.

Ναύλοι και κόστη

Στα προβλήματα υλοποίησης της πρότασης, από την άποψη υπηρεσιών και κόστους, καθώς αυξάνονται τα κόστη που απαιτούνται για την κάλυψη των εξόδων των δρομολογίων αναφέρθηκε ο εκπρόσωπος των ακτοοπλόων, υπολογίζοντας τα ανά πλοίο σε 13.337.000 ευρώ.

Για τη διαμόρφωση του απαιτούμενου μισθώματος πρέπει να υπολογιστεί ο ΦΠΑ 24%, δηλαδή το συνολικό μίσθωμα ανά πλοίο υπολογίζεται σε 16.500.000ευρώ  ή σε 33.000.000 ευρώ και για τα δύο πλοία έναντι 19.000.000 ευρώ που καταβάλλονται σήμερα για τις ίδιες περίπου υπηρεσίες. Δηλαδή το κόστος των υπηρεσιών θα αυξηθεί κατά 14.000.000 ευρώ περίπου.

Με τον σχολιασμό εκ μέρους του κ. Σακέλλη ότι δεν είναι οι υπηρεσίες υποτιμημένες, αλλά στην ουσία είναι τα νησιά μας, ανάφερε ότι τα 80 εκ. ευρώ που διατίθενται ως αποζημιώσεις για την εξυπηρέτηση 44 νησιών είναι αστεία ποσά όταν σε άλλες χώρες δίνονται μόνο για την εξυπηρέτηση ενός.

Επίσης λόγω έλλειψης κεφαλαίων τα απομακρυσμένα νησιά δεν αντιμετωπίζονται ισότιμα με τα κοντινότερα, οι υπηρεσίες που προσφέρονται δεν είναι οι ενδεδειγμένες και πρέπει να βελτιωθούν.

Όσο δε για τους ναύλους, αυτοί πρότεινε να καθορισθούν στα επίπεδα των ναύλων: Πειραιά-λιμάνι ανταπόκρισης και να εισπράττονται ναύλοι μόνο στις τοπικές συνδέσεις.

Ο κ. Σακέλλης κατέληξε ότι εάν ζητούμενο είναι η βελτίωση των υπηρεσιών, η αύξηση της συχνότητας των δρομολογίων, η βελτίωση της ενδοεπικοινωνίας, η δρομολόγησης νέων σύγχρονων πλοίων και κυρίως να αντιμετωπιστεί το μεγάλο πρόβλημα της προβλεπόμενης έλλειψης πλοίων, πρέπει, όπως είπε να μελετήσουμε, να σχεδιάσουμε για την επόμενη δεκαπενταετία και κυρίως να αντιμετωπίσουμε τα νησιά μας ισότιμα με τους χερσαίους προορισμούς, για την εξυπηρέτηση των οποίων διατίθενται πολλά δις χωρίς κανένας να το θεωρεί παράλογο σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στις ακτοπλοϊκές μας συγκοινωνίες.

Παροχή στοιχειώδους ασφάλειας

Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κυκλάδων, Γιάννης Ρούσσος, μεταξύ άλλων, έθεσε εκ νέου το αίτημα διασφάλισης της απρόσκοπτης μετακίνησης των νησιωτών, ειδικά σε περιόδους απεργιακών κινητοποιήσεων.

Επανάλαβε την άποψη ότι κατόπιν επαφών με την Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία (ΠΝΟ), θα πρέπει να εξευρεθεί η φόρμουλα που ούτε θα λειτουργεί απεργοσπαστικά, ούτε όμως θα επιτρέπει τη δημιουργία συνθηκών ομηρίας για του νησιώτες, προς τους οποίους θα πρέπει να κατοχυρωθεί το δικαίωμα της ασφάλειας, με την θεσμοθέτηση παροχής ανάλογης υπηρεσίας.

Υπέρ της θέσης αυτής κινήθηκε και η τοποθέτηση του αντιδημάρχου Νάξου, Δημήτρη Λιανού, έθεσε την αναγκαιότητα δρομολόγησης του πλοίου ασφαλείας, στις περιόδους των απεργιακών κινητοποιήσεων.

Χρηματοδότηση για τις ελλείψεις των λιμενικών υποδομών

Ένα από τα μεγάλα προβλήματα της ακτοπλοΐας, όπως επισημάνθηκε, αφορά και στην κακή κατάσταση των λιμένων, με τον κ. Σακέλλη να επισημαίνει ότι η έλλειψη υποδομών θα δημιουργήσει τεράστιες δυσκολίες στην οργάνωση δρομολογίων με ανταποκρίσεις.

Οι υπηρεσίες των ανταποκρίσεων,  σύμφωνα με το πρόγραμμα που προτείνεται, δεν είναι δυνατόν να υλοποιηθούν χωρίς να παρασχεθούν εγγυήσεις για τη δυνατότητα μετεπιβιβάσεων, οπότε εάν τα τοπικά πλοία και τα πλοία κορμού ανήκουν στον ίδιο πλοιοκτήτη τότε πρέπει να παρασχεθούν εγγυήσεις από τον πλοιοκτήτη για τον αναγκαίο συνδυασμό των δρομολογίων, αλλά εάν τα πλοία ανήκουν σε διαφορετικούς πλοιοκτήτες π.χ. σε δύο τότε πρέπει να δεσμευθούν και οι δύο υπογράφοντας την σύμβαση ανάθεσης.

Την αναγκαιότητα χρηματοδότησης έργων για την βελτίωση και ανάπτυξη των λιμανιών επεσήμανε και ο κ. Μπιζάς, ζητώντας από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ναυτιλίας, με απαραίτητη την συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση 1ου και 2ου βαθμού, να ιεραρχηθούν και να υλοποιηθούν τα αναγκαία έργα. 

Όπως είπε, θα πρέπει στην αναθεώρηση του ΣΠΕΜ 2014-2025 του ΥΠ.Υ.ΜΕ.ΔΙ να ενταχθούν η επισκευή ή συντήρηση των σημαντικότερων λιμανιών του Αιγαίου, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να δημιουργηθούν εμπορικές προβλήτες ( ντόκοι ) ώστε να πραγματοποιείται σε αυτά τα σημεία η φορτοεκφόρτωση των αδρανών υλικών, των καυσίμων και άλλων επικίνδυνων εμπορευμάτων.

Όπως σχολίασε, τα προβλήματα είναι αρκετά και για να αντιμετωπιστούν απαιτείται όραμα, σχέδιο και η αναγκαία χρηματοδότηση.

Αναμονή ολοκλήρωσης των διαδικασιών για τα υδατοδρόμια

Στην ημερίδα τέθηκε και το θέμα δημιουργίας υδατοδρομίων στα νησιά, με τον κ. Μπιζά, να υπενθυμίζει ότι η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου έχει υπογράψει προγραμματικές συμβάσεις με 24 Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία για την δημιουργία αντίστοιχων υδατοδρομίων.

Εξέφρασε την πεποίθηση ότι, εφόσον η ελληνική πολιτεία στηρίξει την συγκεκριμένη πρωτοβουλία της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, μέχρι το τέλος του 2018 ή αρχές του 2019 τα υδροπλάνα θα πετάνε στο Νότιο Αιγαίο, ώστε μαζί τα πλοία της ακτοπλοΐας και τα αεροδρόμια θα μπορούν να προσφέρουν συνδυασμένες και ποιοτικές μεταφορές στους νησιώτες αλλά στους χιλιάδες επισκέπτες.

Από την πλευρά του ο υφυπουργός κ. Σαντορινιός, για ακόμα μία φορά τόνισε ότι ήδη έχει βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης η διαδικασία με τη γενική διεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα ισχύοντα σε σχέση με τα υδατοδρόμια και άμεσα αναμένεται η κατάθεση του σχετικού νομοσχεδίου στη Βουλή, βάσει του οποίου θα ρυθμίζονται οι λειτουργίες των υδατοδρομίων.

Δέσμευση περί άμεσης παρέμβασης για τα θέματα του Λιμενικού

Σειρά συσκέψεων πραγματοποίησε στη Νάξο, εξ αφορμής της συμμετοχής του στη ημερίδα, ο υφυπουργός Ναυτιλίας, Νεκτάριος Σαντορινιός, με εκπροσώπους των τοπικών Λιμενικών αρχών και της ηγεσίας του ΛΣ.-ΕΛΑΚΤ.

Όπως ο ίδιος ο κ. Σαντορινιός ενημέρωσε, συναντήθηκε με τον Λιμενάρχη Νάξου, κ. Αποστολόπουλο και το προσωπικό που στελεχώνει το Λιμεναρχείο, λαμβάνοντας ενημέρωση για τη δράση της Ελληνικής Ακτοφυλακής στον χώρο των Κυκλάδων και τις ανάγκες που υπάρχουν σε ένστολο προσωπικό, ειδικά την περίοδο της μεγάλης τουριστικής κίνησης.

Ο υφυπουργός Ναυτιλίας διαβεβαίωσε τους εργαζόμενους ότι τόσο η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου, όσο και η ηγεσία του Λ.Σ.- ΕΛΑΚΤ, έχουν προτεραιότητά τους την ενίσχυση των δομών του Λιμενικού στα νησιά, σκοπό που ήδη υλοποιούν με επιτυχία, όπως αποδεικνύουν τα αριθμητικά και συγκριτικά στοιχεία για τη στελέχωση των νησιωτικών τμημάτων.

Σειρά εμπεριστατωμένων αιτημάτων και προτάσεων δέχτηκε ο Υφυπουργός από την Ένωση Προσωπικού Λιμενικού Σώματος Κυκλάδων, η οποία εκπροσωπήθηκε στη συνάντηση από τον Γενικό Γραμματέα, Ιωάννη Δέτση, τον Αντιπρόεδρο, Κωνσταντίνο Ιωαννίδη και το μέλος του Δ.Σ. Αθανάσιο Μπερτσιά. Ο Νεκτάριος Σαντορινιός δεσμεύτηκε πως σε συνεργασία με την ηγεσία του ΛΣ- ΕΛΑΚΤ θα εξετάσουν προσεκτικά τα θέματα που τέθηκαν ώστε να υπάρξει άμεση παρέμβαση.