Θέλουμε τους νέους στην “καρδιά” ή στο περιθώριο του Πολιτισμού μας;

Μεταξύ των πολυάριθμων πολιτιστικών εκδηλώσεων που γεμίζουν ασφυκτικά κάθε καλοκαίρι το πρόγραμμα του "Σύρος-Πολιτισμός", ίσως η πιο μεγαλειώδης και λαμπρή είναι το Φεστιβάλ Αιγαίου.

Πιστό στο ραντεβού του με τη Σύρο, επαναλαμβάνεται και φέτος για 13η συνεχόμενη χρονιά στο νησί. Ανανεωμένο και εμπλουτισμένο, το Φεστιβάλ έρχεται αυτό το καλοκαίρι στη Σύρο, αποφασισμένο να ανεβάσει σημαντικά το επίπεδο των δρώμενών του, των αριθμό των θεατών του και... τις τιμές των εισιτηρίων του. Και φυσικά, δεν αναφέρομαι στα 20 ευρώ ακατέβατα τα οποία πρέπει εδώ και πολλά χρόνια να πληρώσει κανείς για να παρακολουθήσει κάποιο δρώμενο του Φεστιβάλ, αλλά στην απουσία, για πρώτη φορά στην ιστορία του ή τουλάχιστον, από όταν εγώ άρχισα να το παρακολουθώ, μειωμένου εισιτηρίου για ανηλίκους.

Πράγματι, αυτό ακριβώς διαπίστωσα και εγώ όταν, έχοντας με χαρά επιλέξει τις παραστάσεις που ήθελα φέτος να δω, κάλεσα πριν λίγες ημέρες το Θέατρο Απόλλων και ρωτώντας, απλά για να το επιβεβαιώσω, αν υφίσταται μειωμένο εισιτήριο, προς μεγάλη μου έκπληξη έμαθα ότι οι μοναδικές κατηγορίες εισιτηρίων που υπήρχαν ήταν δύο: α) 20 ευρώ για την πλατεία και τις δύο πρώτες σειρές θεωρείων και β) 12 ευρώ για τους δύο εξώστες. Με άλλα λόγια... τα 8 ευρώ, που στοίχιζε μέχρι και πέρυσι το μειωμένο εισιτήριο χάρη στο οποίο μου δινόταν η δυνατότητα να παρακολουθήσω κάποια δρώμενα του φεστιβάλ, εξαφανίστηκαν. Και μαζί με αυτά, εξαφανίστηκε και κάθε ελπίδα που είχα να δω φέτος έστω και μια παράσταση.

Νομίζω όμως, ότι όσα είπα μέχρι εδώ είναι αρκετά για να διαπιστώσουμε για ακόμα μια φορά μετά λύπης ότι ο Πολιτισμός και η Τέχνη, για τα οποία, τόσο ως τοπική κοινωνία αλλά και ως έθνος νιώθουμε περήφανοι και ξεχωριστοί, αποτελούν δυστυχώς εμπόρευμα, μέσο πλουτισμού και διαφήμισης, αγαθό πολυτελείας προορισμένο για τους λίγους και όχι τους πολλούς. Πρόσβαση στον Πολιτισμό έχει τελικά η γνωστή και παραδοσιακή, ολιγάνθρωπη ελίτ, κάποιες φορές μάλιστα όχι επειδή πραγματικά ενδιαφέρεται για αυτόν, αλλά επειδή πολύ απλά έχει να πληρώσει.

Ενώ λοιπόν τα δρώμενα του Φεστιβάλ Αιγαίου θα κατακλύσουν για μια ακόμα χρονιά τα ίδια και τα ίδια πρόσωπα-η αφρόκρεμα της Σύρου-καθώς και εκατοντάδες τουρίστες, πολλοί φοιτητές αλλά και μαθητές, σαν κι εμένα, που αγαπούν την Τέχνη, δε θα μπορέσουν φέτος να παρακολουθήσουν τις παραστάσεις του Φεστιβάλ, ελλείψει οποιασδήποτε πρόνοιας που να αναγνωρίζει τις οικονομικές ιδιαιτερότητες των συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων. Να αναφέρω μονάχα εδώ ότι, ακόμα και στην Όπερα της Βιέννης όπου οι τιμές των εισιτηρίων για τους ενήλικες ξεκινούν από τα 110 και μπορούν να σκαρφαλώσουν μέχρι και τα 300 ευρώ, αναλόγως της θέσης, υπάρχει παρόλαυτα μειωμένο εισιτήριο για ανηλίκους που στοιχίζει μόνο 15 ευρώ.

Και για να επιστρέψω στα δικά μας...αυτή η "ελιτοποίηση" των υποτιθέμενων δημόσιων και προσιτών σε όλους αγαθών, δεν περιόρίζεται δυστυχώς μονάχα στον χώρο του Πολιτισμού. Αναφέρομαι φυσικά στο πρόσφατο " Syros Triathlon", το οποίο μολονότι κατάφερε να συγκεντρώσει μεγάλα ονόματα στο χώρο της κολύμβησης από όλη την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό, κατάφερε παράλληλα να αποκλείσει με τις απαγορευτικές τιμές του-ακόμα και 60 ευρώ για κάποια αγωνίσματα- μια μερίδα της ίδιας της συριανής νεολαίας, του πυρήνα και του πιο ζωντανού κομματιού της συριανής κοινωνίας. Και όλα αυτά, όταν πριν μερικά χρόνια η συμμετοχή σε παρόμοιες αθλητικές δραστηριότητες ήταν ελεύθερη και τα μέλη της Φιλαρμονικής του Δήμου, όπως εγώ, είχαν το δικαίωμα να παρακολουθήσουν δωρεάν όλες τις παραστάσεις του Φεστιβάλ Αιγαίου.

Μετά από όλα αυτά, τίθεται πλέον το ερώτημα: "Σε ποιον απευθύνονται τελικά όλες αυτές οι εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα κάθε καλοκαίρι στο νησί μας;". Πάντως όχι στην τοπική κοινωνία ή τουλάχιστον στην τοπική νεολαία. Αλήθεια όμως...ποιός άλλος, αν όχι η τοπική κοινωνία και νεολαία, αποτελεί τη μόνιμη και σταθερή δύναμη αυτού του νησιού; Το ζυμάρι με το οποίο πλάθεται και διαρκώς ομορφαίνει αυτός ο τόπος; Εν τέλει, τους αφανείς ήρωες που κάνουν το νησί να ζει και να "δουλεύει" δώδεκα μήνες το χρόνο;

Είναι αλήθεια ότι στην εποχή μας, εν μέσω οικονομικής αλλά και ιδεολογικής, και ίσως αυτή είναι και η σημαντικότερη, κρίσης, διακηρύξεις του τύπου "Η Τέχνη σώζει" ή " Ο Πολιτισμός διαπλάθει μια υγιή νεολαία" δίνουν και παίρνουν στους λόγους πολλών πολιτικών. Αν λοιπόν πιστεύουμε πραγματικά στην Τέχνη, στην Τέχνη που απελευθερώνει από κάθε προκατάληψη, στην Τέχνη που σφυρηλατεί έναν ελεύθερο και κριτικό νου, στην Τέχνη που καλλιεργεί το σεβασμό, την ανθρωπιά και τη δημιουργικότητα, στην Τέχνη που ρίχνει φως, ανοίγει δρόμους και δίνει ελπίδα, τότε θα πρέπει όχι μόνο με λόγια αλλά και με πράξεις να φροντίσουμε για την ουσιαστική επαφή και την γόνιμη ανάμειξη των νέων με αυτήν, οι οποίοι με την φρεσκάδα, την αστείρευτη φαντασία και το ανήσυχο πνεύμα τους, είναι εδώ για να την ομορφύνουν και να την ανανεώσουν.