«Γνωρίζουμε τις ρίζες μας από έναν άλλο δρόμο»

Το εμβληματικό έργο της Λούλας Αναγνωστάκη «Η Παρέλαση» σε σκηνοθεσία και ερμηνεία Κωνσταντίνου Μάρκελλου και Ελένης Στεργίου παρουσιάζει στις 30 Νοεμβρίου κα την 1^η Δεκεμβρίου 2017, στο Θέατρο Απόλλων η θεατρική ομάδα This Famous Tiny Circus theater group, ανοίγοντας το φετινό χριστουγεννιάτικο πρόγραμμα εκδηλώσεων του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης.

Η παράσταση-συνεργασία αποφοίτων του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου (Ελένη Στεργίου στη σκηνοθεσία και την ερμηνεία, Μπάμπης Καμπανόπουλος στον σχεδιασμό και την κατασκευή των σκηνικών, Γιάννης Μπαριτάκης στις φωτογραφίες και Ειρήνη Ματθαίου στα γραφιστικά), έρχεται στη Σύρο, διανύοντας τη δεύτερη επιτυχημένη σεζόν της.

Σε συνέντευξή τους στην «Κοινή Γνώμη» οι δημιουργοί της παράστασης αναφέρονται στον τρόπο με τον οποίο προσέγγισαν την «Παρέλαση», έργο-Ελεγεία για την Ήττα, στη συμβολική και οικουμενική χροιά του κειμένου, στις εντυπώσεις που έχουν εισπράξει από το κοινό της Αθήνας και της περιφέρειας, στο πλαίσιο της χειμερινής περιοδείας τους, αλλά και για τη σχέση τους με το νησί της Σύρου, όπου η Ελένη Στεργίου φοίτησε και έζησε για έξι χρόνια.

«Η Παρέλαση» αποτελεί ένα από τα κορυφαία έργα της Λούλας Αναγνωστάκη, κλασικό και ιδιαίτερα αγαπητό στον θεατρικό κόσμο. Ποια στοιχεία του σας συγκίνησαν, σας ενέπνευσαν και αποτέλεσαν φάρο δημιουργίας για εσάς;

Ελένη Στεργίου: «Η διασύνδεσή της Λούλας Αναγνωστάκη με τον ποιητή και αδερφό της Μανώλη Αναγνωστάκη, τον «ποιητή της Ήττας και της Ματαίωσης», αλλά και η ιστορία γύρω από την εκτέλεσή του. Το 1948 φυλακίστηκε για την πολιτική του δράση και το 1949 καταδικάστηκε σε θάνατο, ενώ το 1951 ελευθερώθηκε λόγω της Γενικής Αμνηστίας. Το βίωμα αυτό εμφανώς έχει σημαδέψει την Λούλα Αναγνωστάκη, διατρέχει την «Παρέλαση» (το έργο παρ’ όλα αυτά δεν είναι αυτοβιογραφικό). Τα ποιήματα του Μανόλη Αναγνωστάκη μας φώτισαν πολλά σημεία του έργου και αποτέλεσαν πραγματική πηγή έμπνευσης και όχημα προσέγγισης  της πρόσφατης Ιστορίας μας. Ένας στίχος από τις «Εποχές» λέει «..τάχα μιαν έκθαμβη Παρέλαση στο βάθος όλες οι δικές σου αποτυχίες..», φράση κλειδί για την Παρέλαση της Λούλας».

Δεδομένου ότι το συγκεκριμένο έργο έχει παρουσιαστεί αρκετές φορές μέχρι σήμερα, ποιες σκέψεις καθόρισαν τον τρόπο προσέγγισής σας και διαμόρφωσαν την προσωπική σας υπογραφή;

Κωνσταντίνος Μάρκελλος: «Στην «Παρέλαση» η Λούλα Αναγνωστάκη τοποθετεί δύο αδέλφια μέσα στο κλειστοφοβικό περιβάλλον ενός μικρού δωματίου γεμίζοντάς τα με τον φόβο και την ανασφάλεια της συνεχώς αναβαλλόμενης επαφής τους με τον έξω κόσμο. Έναν κόσμο ο οποίος υπόσχεται αρχικά μια «…έκθαμβη παρέλαση…». Όσο το έργο εξελίσσεται, μέσα στο δωμάτιο τα παιδιά παίζουν ένα πολύ σκληρό παιχνίδι εξουσίας κι επιβολής, παιχνίδι που το χαρακτηρίζει ο νόμος του ισχυρού, συνθήκη που εικονογραφεί επί της ουσίας αυτό που συμβαίνει και στον έξω κόσμο. Εκεί όπου η παρέλαση, το χαρμόσυνο τοπίο της αρχής θα μετατραπεί σε εκτέλεση και το χαρούμενο πλήθος σε κυνηγημένο κοπάδι. Οι ήρωες και οι φίλοι θα γίνουν δήμιοι κι οι οπαδοί τους θα τρέξουν να κρυφτούν.

Πιστή στο μοτίβο της η συγγραφέας ανοίγει το σημειολογικό πεδίο του έργου επικεντρώνοντας στο σημείο που το Ιδιωτικό τέμνει το Δημόσιο. Σε απόλυτη αναλογία με την οικουμενική, ανθρωποκεντρική ποίηση του αδελφού της Μανόλη, παραδίδει ένα έργο-Ελεγεία για την Ήττα. Για όλες τις μικρές και μεγάλες απογοητεύσεις, τις ανεπούλωτες πληγές και τα αδιέξοδα της σύγχρονης Ιστορίας μας, από τον εμφύλιο κι έπειτα».

Το κείμενο πραγματεύεται την έμφυτη τάση του ανθρώπου για απόκτηση εξουσίας, αλλά και την ήττα. Έννοιες και καταστάσεις γνώριμες και αισθητές στη σημερινή πραγματικότητα. Αισθανθήκατε την ανάγκη να του προσθέσετε στοιχεία που υπογραμμίζουν τη διαχρονικότητά του;

Κωνσταντίνος Μάρκελλος: «Η Λούλα Αναγνωστάκη μας έχει αφήσει σπουδαία έργα, έργα πολιτικά -όχι με την στενή έννοια του όρου.  Φαίνεται πως η συγκεχυμένη  γνώση που έχουμε γύρω από την πρόσφατη Ιστορία μας, μάς γεννάει την ανάγκη να γυρίσουμε πίσω και αντικειμενικά να σταθούμε παρατηρητές, μελετητές και -ενδεχομένως- μαθητές του ίδιου μας του παρελθόντος. Κείμενα σαν την «Παρέλαση» μας προσφέρουν την δυνατότητα να γνωρίσουμε τις ρίζες μας από έναν άλλο δρόμο, ίσως πιο προκλητικό κι αποκαλυπτικό. Να έρθουμε σε επαφή με ερωτήματα σχετικά με το ποιοί πραγματικά είμαστε. Το έργο παραμένει διαχρονικό και επίκαιρο μισό αιώνα μετά την συγγραφή του για όλους τους παραπάνω λόγους. Σεβαστήκαμε τη δύναμη του κειμένου και του δώσαμε «χώρο» να αναπτύξει την συμβολική και οικουμενική του χροιά, αφαιρώντας ό, τι έμοιαζε περιττό, ακόμη κι αν αναδείκνυε εμάς τους ίδιους ή τις «ιδέες» μας».

Η παράστασή σας ολοκλήρωσε με επιτυχία τον δεύτερο κύκλο της στην Αθήνα και από τις αρχές Νοεμβρίου περιοδεύει στην περιφέρεια με προτελευταίο σταθμό τη Σύρο. Ποιες είναι οι εντυπώσεις που έχετε εισπράξει από το κοινό και πόσο σημαντικό είναι να ταξιδεύουν το θέατρο και ο πολιτισμός;

Ελένη Στεργίου: «Σταθήκαμε πολύ τυχεροί πραγματικά. Ο κόσμος έχει αγκαλιάσει την δουλειά μας και δεν μπορώ παρά να νιώθω ευγνωμοσύνη. Η παράσταση αυτή μας έδωσε την ευκαιρία να ταξιδέψουμε σε όλη την Ελλάδα και σε περιοχές που δύσκολα φτάνουν παραστάσεις, εκεί που ο κόσμος διψάει για θέατρο και σε περιμένει με ανοιχτές αγκάλες. Γνωρίσαμε πολλούς ανθρώπους και κάναμε φίλους παντού. Είναι πολύτιμο να συναντάς σε άλλους τόπους ανθρώπους με τους οποίους μοιράζεστε την αγάπη για το ίδιο πράγμα, να δημιουργείς σχέση και να υπάρχει θέληση κι από τις δυο πλευρές  να ξανασυναντηθείτε για να ζήσετε και να δημιουργήσετε μια νέα, κοινή εμπειρία. Το θέατρο δεν είναι μόνο υπόθεση της Αθήνας, είναι απαραίτητο να ταξιδεύει».

Ποια η σχέση σας με το νησί της Σύρου και ποιος ο ρόλος του στη δημιουργία και το σχεδιασμό αυτής της παράστασης;

Ελένη Στεργίου: «Λατρεύω τη Σύρο, τη νιώθω σαν δεύτερη πατρίδα μου, είναι ο τόπος της προσωπικής μου γαλήνης. Έζησα στο νησί έξι πολύ δημιουργικά και ξέγνοιαστα χρόνια, φοιτώντας στο Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης  Προϊόντων και Συστημάτων. Τι τύχη να με φέρει εδώ η ζωή. Μεγάλωσα εδώ και διαμορφώθηκα κατά κάποιον τρόπο. Από το 2008 ζω στην Αθήνα αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να μην επισκεφτώ το νησί πολλές φορές τον χρόνο και κάθε χρόνο. Είναι εδώ φίλοι μου, που πια είναι οικογένεια μου. Η Σύρος μου είναι μία όμορφη  αρχόντισσα με αστική καταγωγή και  καλούς τρόπους που τραγουδάει ρεμπέτικα. Το προηγούμενο καλοκαίρι μείναμε για κάποιους μήνες στο νησί με τον Κωνσταντίνο και ήταν, εδώ που γεννήθηκε η ιδέα της Παρέλασης μας. Οι πρώτοι μας  πολύτιμοι συνεργάτες λοιπόν, είναι η αγαπημένη καθηγήτριά μου στην σχολή και εικαστικός Αγγελική Μπρισνόβαλη και  ο  Γιάννης Μπαριτάκης, που εμπνεύστηκε  και έκανε την Promo φωτογράφιση της Παρέλασης στα Χρούσα. Είναι ιδιαίτερη η χαρά μου και μεγάλη μου τιμή που θα παίξουμε στο υπέροχο και ιστορικό θέατρο Απόλλων. Περιμένουμε τον κόσμο της Σύρου με ανοιχτή αγκαλιά».

Πώς γεννήθηκε η ομάδα των «This Famous Tiny Circus theater group» και ποια τα επόμενα βήματά της;

Κωνσταντίνος Μάρκελλος: «Ξεκινήσαμε με την Ελένη από μια κοινή αφετηρία-ανάγκη: Να δημιουργήσουμε έναν πυρήνα με ενιαία φιλοσοφία για την τέχνη του Θεάτρου και αισθητική. Ο αρχικός πυρήνας ολοένα γεμίζει νέους συνεργάτες, νέες ιδέες, μεγαλώνουμε μέσα από πολύτιμες συναντήσεις! Μία από αυτές θα μας φέρει τον επόμενο Φεβρουάριο στο Θέατρο «Σταθμός», όπου θα ανέβει η νέα μας παραγωγή «Ο Καραφλομπέκατσος»  & «Η Σπυριδούλα» της Λένας Κιτσοπούλου (συρραφή δύο διηγημάτων από την τελευταία συλλογή  «Το μάτι του ψαριού», τα οποία θα παρουσιάσουμε σε ενιαία παράσταση σε δική μου σκηνοθεσία). Τους ρόλους θα αναλάβουν ο Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης και η Ελένη Στεργίου.  Πρόκειται για δυο ιστορίες σύγχρονων ανθρώπων εγκλωβισμένων μέσα στα όρια του αστικού κενού τους. Πρόσωπα που ερωτεύονται, ελπίζουν κι απελπίζονται χτυπώντας με  φόρα στα προσωπικά, οικογενειακά και κοινωνικά αδιέξοδα που τους προσφέρει η συμβατική ζωή τους. Αναγκάζονται να αλλάξουν σπίτι, ρούχα, δέρμα, φύλο, ζωή…  Φλερτάρουν τον θάνατο για να ανακαλύψουν και πάλι άλλο ένα, καινούριο αδιέξοδο. Μα πάντα τραγουδώντας»!