Τι κρατάμε από το 2017 και τι περιμένουμε το 2018

Τις θετικές προσδοκίες για την οικονομική ανάκαμψη το 2018 για την οικονομία και την αγορά καταγράφει ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ και του ΕΒΕΠ, Βασίλης Κορκίδης, επισημαίνοντας τις προϋποθέσεις που θα οδηγήσουν στη βιώσιμη ανάπτυξη.

Διανύοντας τις πρώτες ημέρες του 2018 και ανατρέχοντας στα γεγονότα που διαδραματίστηκαν κατά τη διάρκειά του 2017, μπορούμε να παρατηρήσουμε πολλά και διάφορα που κρατάμε και άλλα που θα προσπαθήσουμε να ξεχάσουμε και να ξεπεράσουμε.

Ξεκινήσαμε το 2017 με τις μακρόχρονες διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, προκειμένου να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση.

Τελικά, η αξιολόγηση έκλεισε με το Eurogroup να εγκρίνει τη δόση των 8,5 δισ. ευρώ και την ελληνική οικονομία να εισέρχεται έστω και δειλά σε μία φάση σταθεροποίησης.

Αυτή αποτυπώθηκε στην αγορά με τη σταθερά ανοδική πορεία βασικών οικονομικών δεικτών, προκαλώντας συγκρατημένη αισιοδοξία.

Οι προσδοκίες

Έτσι, με καθαρές ενδείξεις ανάκαμψης το 2017, οι προσδοκίες που διαμορφώνονται για το 2018 είναι κατ´ αρχάς θετικές.

Πολύ σύντομα, στις 22 Ιανουαρίου του 2018, το Eurogroup θα αποφασίσει το κλείσιμο ή μη της τρίτης αξιολογησης, ώστε να εκταμιευτεί τον Φεβρουάριο η επόμενη δόση από τον ESM και να ξεκινήσει η διαδικασία της τέταρτης και τελευταίας αξιολόγησης του τρίτου μνημονίου.

Τον Μάρτιο, ξεκινούν οι συζητήσεις για το ελληνικό χρέος και το πιθανό σενάριο αποπληρωμής των ελληνικών δανείων στο ΔΝΤ από το ESM.

Τον Απρίλιο, αναμένεται να ανακοινωθούν τα αποτελέσματα των stress test και το μέλλον των τραπεζών.

Τον Μάιο, έρχεται η ώρα του αφορολόγητου και της έκπτωσης του φόρου.

Τον Ιούνιο θα πρέπει να συμφωνηθούν τα τελευταία προαπαιτούμενα της τέταρτης αξιολόγησης, ώστε να εκταμιευτεί τον Ιούλιο η τελευταία δόση του προγράμματος.

Η 21η Αυγούστου, αποτελεί σε Αθήνα και Βρυξέλλες ημερομηνία ορόσημο, αποκαλούμενη μάλιστα ως η «επόμενη ημέρα», εάν κι εφόσον επιτευχθεί η ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος στο σύνολό του.

Ο Σεπτέμβριος και ο Οκτώβριος, ανάλογα με τις εξελίξεις και τα χρονοδιαγράμματα ενδέχεται να είναι μήνες πολιτικών αποφάσεων και επιβεβαίωσης ή διάψευσης του σεναρίου των πρόωρων εκλογών.

Ο Νοέμβριος και ο Δεκέμβριος θα αποτυπώσουν τη πραγματική κατάσταση της οικονομίας, ενώ θα κατατεθεί ένας προεκλογικός προϋπολογισμός παροχών, με φόντο τουλάχιστον τις ευρωεκλογές, του Μαίου του 2019.

Ορόσημα

Σημαντικά ορόσημα για το 2018 είναι σίγουρα, η διευθέτηση του χρέους, καθώς με τη λήξη του προγράμματος, θα διαπιστωθεί, εάν τελικά, έμελλε να είναι το τελευταίο έτος δημοσιονομικής προσαρμογής, προμηνύοντας ταυτόχρονα μία μετα-μνημονιακή εποχή για τη χώρα με την εφαρμογή ενός πλαισίου τριετούς εποπτείας.

Το «framework» θα αντικαταστήσει το «memorandum» και το πλαίσιο, το μνημόνιο. Υπάρχουν βεβαίως και πολλά άλλα σενάρια που συζητιούνται στο δημόσιο διάλογο και ελπίζουμε σε κάθε περίπτωση για θετικές εξελίξεις το 2018, όπως η άρση των capital Controls, οι 2-3 δοκιμαστικές εξόδους στις αγορές, η διευθέτηση των κόκκινων δανείων και τα επιτυχή stress test των τραπεζών.

Η εμπειρία, εντούτοις, της περιόδου της κρίσης μας έχει διδάξει και μας υποχρεώνει πάντοτε σε μία στάση προσεκτικής αναμονής.

Το 2018 μπορεί να είναι έτος κλειδί, αλλά σίγουρα κρύβει κινδύνους και προκλήσεις, όπως την αύξηση των επιτοκίων από την ΕΚΤ, το σενάριο νέων εκλογών στη Γερμανία και πρόωρων εκλογών στην Ελλάδα, που σίγουρα θα ανατρέψουν σχεδιασμένες εξελίξεις και χρονοδιαγράμματα.

Αναμένεται λοιπόν να δούμε το 2018, ποιός θα ξεπεράσει ποιόν, και τι θα επικρατήσει, η οικονομία ή η πολιτική;

Διαμόρφωση προϋποθέσεων βιώσιμης ανάπτυξης

Το 2018 πάντως η ΜμΕ επιχειρηματικότητα και το εμπόριο αναμένουν την εξόφληση πέντε «μεταχρονολογημένων» επιταγών της κυβέρνησης, ώστε να τεθεί η ΜμΕ επιχειρηματικότητα στο επίκεντρο και να διαμορφωθούν προϋποθέσεις βιώσιμης ανάπτυξης.

Πρώτον, να θεσπιστεί ένα απλοποιημένο και σταθερό φορολογικό σύστημα, με βασικά χαρακτηριστικά την υιοθέτηση χαμηλότερων φορολογικών συντελεστών στους συνεπείς φορολογούμενους και εργοδότες.

Δεύτερον, την εφαρμογή του επιχειρηματικού λογαριασμού με παράλληλη ισχύ του ακατάσχετου ορίου και του «κτισίματός» του μέσω ηλεκτρονικών αποδείξεων.

Τρίτον, να προωθηθεί η καθολική χρήση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, με εξορθολογισμό των χρεώσεων από τα πιστωτικά ιδρύματα και τον εναρμονισμό τους με τις προβλεπόμενες Κοινοτικές Οδηγίες.

Τέταρτον, να διοχετευθούν πόροι στην πραγματική οικονομία, με έμφαση στις μικρότερου μεγέθους επιχειρήσεις, αρκετές εκ των οποίων έχουν ή τηρούν τις προϋποθέσεις για να αποκτήσουν προσανατολισμό ευκαιρίας.

Πέμπτον, να υπάρξουν βελτιωτικές ρυθμίσεις στο πλαίσιο του Εξωδικαστικού Μηχανισμού και των 120 δόσεων της ρύθμισης οφειλών των επιχειρήσεων στο δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, με κυριότερη όλων την ελαστικοποίηση των κριτηρίων ένταξης, προκειμένου να επωφεληθούν όσο το δυνατόν περισσότερες επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν ουσιαστικό ζήτημα επιβίωσης, προς όφελος όλων.

Τέλος, δύσκολα μπορεί κανείς να είναι βέβαιος, όσο και εάν το εύχεται ότι το 2018 θα είναι η χρονιά ολοκλήρωσης των μνημονίων και επιστροφής στη κανονικότητα μέσω μιας τριετούς περιόδου εποπτείας, ή θα να είναι η χρονιά επιστροφής σε πολιτικές συγκρούσεις περιόδου 2014-15, με το γνωστό πολιτικό κόστος για τη κυβέρνηση και με άγνωστο οικονομικό λογαριασμό για τον κόσμο.