«Τέτοια κείμενα γράφονται κάθε 50 χρόνια»

Ο «Πατέρας του Άμλετ» είναι το πρώτο θεατρικό έργο του Μάνου Ελευθερίου, ο Θοδωρής Γκόνης ο σκηνοθέτης που του έδωσε «σάρκα και οστά» και ο Χρήστος Χατζηπαναγιώτης η «φωνή» του του επιβλητικού και μελαγχολικού ήρωα, ο οποίος θα μας μεταφέρει στον κόσμο του.

Ο Συριανός ποιητής, πεζογράφος και στιχουργός γνωρίζει τον Άμλετ από στήθους.  Έρχεται σαν σκιά, σαν φάσμα, σαν όνειρο με το φάντασμα του πατέρα, να μας θυμίσει πως ο Άμλετ είμαστε εμείς. Μόνο που έχουμε ξεχάσει τον λόγο. Και αυτόν ακριβώς τον λόγο έρχεται να μας πει, να μας υπενθυμίσει με τον δικό του τον τρόπο, τον τρόπο του πατέρα. Του «Πατέρα του Άμλετ», ο οποίος θα παρουσιαστεί στο Θέατρο Απόλλων, το Σάββατο 13 και την Κυριακή 14 Ιανουαρίου 2018.

Η παραγωγή της «Μικρής Άρκτου» περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα των χριστουγεννιάτικων εκδηλώσεων του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης.  Με αφορμή τις παραστάσεις του στο νησί, ο ηθοποιός Χρήστος Χατζηπαναγιώτης μιλάει στην «Κοινή Γνώμη» για την ευκαιρία που του δόθηκε να γίνει η πρώτη «φωνή» του ήρωα που εμπνεύστηκε και έγραψε ο Μάνος Ελευθερίου.

Ποια συναισθήματα σας προκάλεσε η πρόταση των συντελεστών να ερμηνεύσετε αυτόν τον ρόλο και τι σκέψεις κάνατε μετά την πρώτη ανάγνωση του έργου;

«Όταν μου έστειλε πέρυσι τέτοια εποχή το κείμενο ο Θοδωρής Γκόνης, λέγοντάς μου ότι, είναι ένας μονόλογος που έγραψε ο Μάνος, το διάβασα την ίδια μέρα και το επόμενο κιόλας πρωί αποφάσισα ότι, αυτό θα είναι το επόμενο πράγμα που θα κάνω στο θέατρο. Ήταν μια ανάγνωση που μου δημιούργησε ένα βαθύ αίσθημα συγκίνησης και μια πεποίθηση ότι, βρισκόμουν μπροστά σε ένα πολύ σπουδαίο κείμενο ενός μεγάλου Έλληνα ποιητή. Χαίρομαι πολύ που πήρα την απόφαση αυτή και που το πραγματώσαμε. Η παράσταση εκτός από την Αθήνα, έχει παρουσιαστεί επίσης στη Θεσσαλονίκη, στην Καβάλα, στη Μυτιλήνη και τώρα ερχόμαστε και στη Σύρο».

Ο Μάνος Ελευθερίου έχει μελετήσει εκτενώς τον «Άμλετ». Στο έργο του, πέρα από τον δανεισμό ενός προσώπου, υπάρχουν άλλες «γέφυρες» με την κλασική ιστορία;

«Ο Μάνος γνωρίζει τον «Άμλετ» απ’ έξω. Είναι ένα έργο που αγαπάει απεριόριστα και τον συγκινεί πάρα πολύ. Ωστόσο ο «Πατέρας του Άμλετ» δεν έχει καμία σχέση με το κλασικό κείμενο. Στον μονόλογό του, ο Μάνος χρησιμοποιεί πολύ έξυπνα ένα πρόσωπο που στο έργο του Σαίξπηρ είναι σχεδόν βουβό για να μιλήσει για εντελώς προσωπικά θέματά του και εφ’ όλης της ύλης, για πράγματα που κινούνται από το διαχρονικό στο σύγχρονο με έναν μοναδικό τρόπο, μέσα από το μεστό του λόγο και το σπουδαίο πνεύμα του. Το πρόσωπο αυτό μιλάει για 70 λεπτά στη σκηνή, παραινετικά, δηλαδή εξηγεί στο γιο του τι πρέπει να κάνει. Έχει έρθει από τον άλλον κόσμο με μια σοφία και με μια γνώση που δεν κατάφερε να την αποκτήσει όσο ζούσε και τώρα, μιλάει στον Άμλετ, δηλαδή στον θεατή, για την εμπειρία του και για τα λάθη που έκανε. Έρχεται για να πάρει εκδίκηση, όπως συμβαίνει και στο πρωτότυπο έργο του Σαίξπηρ, αλλά ουσιαστικά έρχεται για να ζητήσει συγγνώμη και για να βρει έναν τρόπο να αναπαυτεί η ψυχή του. Σκέψεις που όλοι κάνουμε, αλλά όταν αυτές μεταφέρονται από έναν ποιητή σαν τον Ελευθερίου, έχουν ιδιαίτερη αξία ακρόασης και θέασης. Ο Μάνος μιλάει για την άλλη ζωή και κυρίως γι’ αυτή. Για τα λάθη του, τις παραλείψεις του, τον έρωτα, τον χρόνο, ακόμα και για τον Εμφύλιο».

Ο «Άμλετ» έχει παρουσιαστεί χιλιάδες φορές και εξακολουθεί να παρουσιάζεται έως σήμερα. Η ερμηνεία κάποιου ρόλου, που είναι εμπνευσμένος από ένα κορυφαίο έργο της παγκόσμιας δραματουργίας και φέρει την υπογραφή ενός επίσης σημαντικού δημιουργού αποτελεί πρόκληση για έναν ηθοποιό;

«Για εμένα που υποδύομαι αυτό το ρόλο, είναι πρόκληση το ότι αποφάσισα να κάνω ένα σπουδαίο κείμενο. Τέτοια κείμενα γράφονται κάθε 50 χρόνια. Χαίρομαι που είμαι ο πρώτος Έλληνας ηθοποιός που του δίνεται η ευκαιρία να κάνει αυτό το πράγμα επί σκηνής και που, όπως όλα δείχνουν, η πρώτη δική μου συγκίνηση είναι και συγκίνηση του κοινού. Όταν βρίσκεσαι μπροστά σε ένα τόσο πυκνό κείμενο, είναι λογικό κάποιες φορές να στέκεσαι με το στόμα ανοιχτό. Υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που βλέπουν  την παράσταση και δεύτερη φορά και μου λένε «τώρα κατάλαβα πολλά περισσότερα και εστίασα σε πράγματα που ούτε καν είχα σκεφτεί την πρώτη φορά». Αλλά το ίδιο συμβαίνει και με μένα που είμαι η «φωνή» του. Κάθε μέρα ανακαλύπτεις καινούρια πράγματα. Κάθε παράσταση μπορεί να προκαλέσει και μια νέα αποκάλυψη. Καταρχάς, είναι μια βουτιά στο σώμα της ελληνικής ποίησης τόσο του Μάνου, όσο και όλων των μεγάλων ποιητών. Υπάρχουν πολλές αναφορές στην ελληνική ποίηση χωρίς να αναφέρονται ονόματα. Για παράδειγμα, υπάρχουν φράσεις από τον Παπαδιαμαντή, υπάρχει αναφορά στον Σολωμό. Είναι πραγματικά ένα υπέροχο κολύμπι μέσα σε αυτό το σπουδαίο ποιητικό λόγο της ελληνικής γλώσσας. Δεν είναι εύκολο. Κατά τη γνώμη μου, αν πρέπει να δώσουμε έναν χαρακτηρισμό στο έργο, θα έλεγα ότι πρόκειται για ένα κείμενο τρομερά ψυχοφελές».

«Ο Πατέρας του Άμλετ» σηματοδοτεί και την πρώτη θεατρική «συνάντησή» σας με το κοινό της Σύρου.

«Έχω επισκεφτεί τον Απόλλωνα πολλές φορές να τον θαυμάσω και να δω αυτό το αριστούργημα που έχετε στο νησί, αλλά είναι η πρώτη φορά που μου δίνεται η ευκαιρία να παίξω σε αυτό το υπέροχο θέατρο και είμαι πολύ χαρούμενος γι’ αυτό».