Έκδοση αδειών για την αποκατάσταση διατηρητέων κτιρίων

Διευκολύνεται η διαδικασία αδειοδότησης για την εκτέλεση εργασιών αποκατάστασης / ανακαίνισης κτιρίων χαρακτηρισμένων ως διατηρητέα ή νεότερα μνημεία, σύμφωνα με εγκύκλιο του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργου Σταθάκη. 

Το ΥΠΕΝ δείχνει έτοιμο να κάμψει εν μέρει την κωλυσιεργία που δημιουργούσε το ειδικό καθεστώς που ισχύει, σχετικά με τις εργασίες σε διατηρητέα κτίρια, μέσω την εγκυκλίου της Γενικής Διεύθυνσης Πολεοδομίας του ΥΠΕΝ, που διευκρινίζει ότι επιτρέπεται να χορηγούνται άδειες δόμησης σε ρυμοτομούμενα ή μη οικοδομήσιμα οικόπεδα – γήπεδα, για την εκτέλεση εργασιών αποκατάστασης των κτιρίων που έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα.

Πλέον οι Υπηρεσίες Δόμησης των Πολεοδομιών, βάσει των όσων ορίζονται στη συγκεκριμένη εγκύκλιο, θα προχωρούν στην έκδοση των απαιτούμενων διοικητικών πράξεων, όπως άδειες δόμησης ή εργασιών μικρής κλίμακας, σχετικά με συντηρήσεις κτιρίων που έχουν χαρακτηριστεί ως διατηρητέα και έχουν υπαχθεί σε καθεστώς προστασίας.

Έτσι διευκολύνεται η εκτέλεση εργασιών όπως αναστηλώσεις, ανακατασκευές, αποκαταστάσεις ή συντηρήσεις των προστατευόμενων κτιρίων, με την επισήμανση ότι η θέση του δεν προκαλεί κώλυμα, καθώς η άδεια εκδίδεται και για τις περιπτώσεις που το προστατευόμενο κτίριο ρυμοτομείται ή εμπίπτει (εξ’ ολοκλήρου ή τμηματικώς) σε μη οικοδομήσιμη ζώνη (όπως ζώνη παραλίας, παραρεμάτια περιοχή, δασική έκταση).

Η εγκύκλιος 

Θέμα: «Χορήγηση άδειας δόμησης σε ρυμοτομούμενα ή μη οικοδομήσιμα οικόπεδα – γήπεδα για την εκτέλεση εργασιών αποκατάστασης / ανακαίνισης κτιρίων χαρακτηρισμένων ως διατηρητέα (ν.4067/12) ή νεώτερα μνημεία (ν.3028/02)».

«Με αφορμή το ανωτέρω (α) σχετικό έγγραφο και ερωτήματα άλλων υπηρεσιών και φορέων σχετικά με τη δυνατότητα χορήγησης άδειας δόμησης για την εκτέλεση εργασιών αποκατάστασης – στατικής ενίσχυσης κλπ. σε κτίρια που έχουν υπαχθεί σε καθεστώς προστασίας και βρίσκονται εξ’ ολοκλήρου ή τμηματικά εντός μη οικοδομήσιμων οικοπέδων – γηπέδων, σας γνωρίζουμε κατ’ αρχάς τα εξής:

Για τα κτίρια τα οποία προστατεύονται είτε με τις διατάξεις του Οικοδομικού Κανονισμού (ν.4067/2012 ή με προγενέστερες αυτού αντίστοιχες διατάξεις) ως διατηρητέα είτε με τις διατάξεις του αρχαιολογικού νόμου (ν. 3028/2002 ή προγενέστερης αρχαιολογικής νομοθεσίας) ως νεώτερα μνημεία, είναι Συνταγματική επιταγή και υποχρέωση της Πολιτείας η μέριμνα για τη διατήρηση και ανάδειξή τους βάσει του άρθρου 24, παρ. 6 του Συντάγματος (το οποίο ορίζει ότι «τα μνημεία, οι παραδοσιακές περιοχές και τα παραδοσιακά στοιχεία προστατεύονται από το Κράτος»).  Από την υφιστάμενη νομολογία (Αποφάσεις του ΣτΕ, γνωμοδοτήσεις του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους – πχ. ΣτΕ 2927/2012, ΠΕ 374/1995, ΠΕ 459/1994, ΝΣΚ 273/99), συνάγεται ευθέως ότι είναι επιβεβλημένη η αποκατάσταση των εν λόγω προστατευόμενων πολιτιστικών αγαθών σε κάθε περίπτωση, ακόμη και εάν το κτίριο ή παραδοσιακό διατηρητέο εν γένει Α. Π.: ΥΠΕΝ/∆ΑΟΚΑ/7037/557 Ηµ/νία: 07/02/2018 στοιχείο είναι ρυμοτομούμενο ή βρίσκεται σε μη οικοδομήσιμη ζώνη (π.χ. ζώνη παραλίας, παραρεμάτια περιοχή, δασική έκταση).

Κατά το ν.5269/1931, άρθρο 1 παρ. 2, «Η άδεια προς εκτέλεσιν επισκευών επί των ρυμοτομουμένων μερών των κτιρίων αποβλεπουσών εις την υγιεινήν, την χρήσιν αυτών και την συνήθη συντήρησιν, χορηγείται επί τη αιτήσει του ενδιαφερομένου καθ’ όν τρόπον και δια τα μη ρυμοτομούμενα κτίρια. …»

Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 22 παρ. 1 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (ΓΟΚ/85, ν.1577/1985) το γενικότερο σκεπτικό των οποίων έχει μεταφερθεί στο άρθρο 4 παρ. 3 του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ – ν.4067/2012) και στο άρθρο 30 του πρόσφατου νόμου για τον Έλεγχο και την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος (ν.4495/2017), καθώς και την παρ. 2.2.3. του άρθρου 5 του Κτιριοδομικού Κανονισμού (Υπ. Αποφ. 3046/1989) που αφορά στην ασφάλεια των κτιρίων κατά τη λειτουργία τους – και η οποία ορίζει ότι η συνεχής συντήρηση του κτιρίου ή δομικού έργου είναι υποχρεωτική για τους ιδιοκτήτες του – δεν απαιτείται (ούτε απαιτούνταν) η έκδοση άδειας δόμησης / οικοδομικής άδειας για την εκτέλεση μικρών και μεμονωμένων επισκευών που γίνονται στα κτίρια για λόγους χρήσης και υγιεινής, δεδομένου ότι πρόκειται για εργασίες συνήθους συντήρησής τους που δεν επηρεάζουν – σε κάθε περίπτωση – τα υλοποιημένα πολεοδομικά τους μεγέθη.

Από το συνδυασμό των ανωτέρω προκύπτει ευθέως ότι για την έκδοση οποιουδήποτε είδους διοικητικής πράξης με σκοπό την αναστήλωση, ανακατασκευή, αποκατάσταση και συντήρηση κτιρίου που έχει υπαχθεί σε καθεστώς προστασίας ως διατηρητέο ή ως νεώτερο μνημείο (δηλ. άδεια δόμησης, άδεια εκτέλεσης εργασιών μικρής κλίμακας), δεν αποτελεί κώλυμα η θέση του κτιρίου.

Είναι επιτρεπτή δηλαδή η χορήγηση της σχετικής άδειας ακόμη και στις περιπτώσεις που το προστατευόμενο κτίριο ρυμοτομείται ή εμπίπτει (εξ’ ολοκλήρου ή τμηματικώς) σε μη οικοδομήσιμη ζώνη (όπως ζώνη παραλίας, παραρεμάτια περιοχή, δασική έκταση).

Επισημαίνεται ωστόσο ότι στις ανωτέρω περιπτώσεις, δεν επιτρέπεται η μεταβολή και αύξηση των υλοποιημένων πολεοδομικών μεγεθών κάλυψης και δόμησης, ενώ όσον αφορά στον όγκο του κτιρίου είναι αποδεκτή η αύξησή του μόνον στην περίπτωση ανακατασκευής στέγης (κατά την έννοια της παρ. 80 άρθρου 2 ν.4067/12) ή και άλλης συνδεόμενης με αυτήν κατασκευής που προϋπήρχε, κατόπιν πλήρους αρχιτεκτονικής και ιστορικής τεκμηρίωσης, η οποία εγκρίνεται από τα αρμόδια συλλογικά όργανα (Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, Συμβούλιο του ΥΠΠΟΑ, κατά περίπτωση).

Μετά τα παραπάνω, παρακαλούμε όπως ενημερώσετε σχετικά τις ΥΔΟΜ και τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής χωρικής σας αρμοδιότητας για την εφαρμογή των ανωτέρω.

Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού προς το οποίο κοινοποιείται το παρόν, παρακαλείται ομοίως για την ενημέρωση των αρμοδίων εποπτευομένων υπηρεσιών του».