Μεγάλο στοίχημα και βήμα

Τα θεατρικά «νερά» της πρωτεύουσας των Κυκλάδων θα ταράξει, το φετινό καλοκαίρι, το αρχαίο αριστούργημα του Σοφοκλή «Ηλέκτρα», η μεγαλύτερη -μέχρι σήμερα- παραγωγή του Θεατρικού Πολιτιστικού Ομίλου Σύρου «Απόλλων» με 31 συντελεστές (ηθοποιούς και λοιπούς συμμετέχοντες).

Η παράσταση που τελεί υπό την αιγίδα του Ομίλου για την UNESCO Πειραιώς και Νήσων, εντάσσεται στο πρόγραμμα «Σύρος – Πολιτισμός 2018» και θα παρουσιαστεί στο ιστορικό Θέατρο Απόλλων από 7 έως 9 Αυγούστου.

Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο έμπειρος και άοκνος εργάτης της Τέχνης του Θεάτρου Γιώργος Πάχος, ο οποίος σχεδίαζε στο μυαλό του το ανέβασμα της «Ηλέκτρας» επί δύο ολόκληρα χρόνια, μελετώντας με πάθος οτιδήποτε σχετίζεται με τη Σοφόκλεια τραγωδία.

Το σκηνικό επιμελήθηκε η Πηνελόπη Ασλάνογλου και τις χορογραφίες η Βέτα Αποστολίδου. Η φωτογραφία της αφίσας που δημιουργήθηκε από τον Δημήτρη Βαμβακούση, ανήκει στην Αγγελική Κασαλιά.

«Είχαμε πολύ κόσμο δίπλα μας, που μας στήριξε ηθικά και υλικά», δηλώνει στην «Κοινή Γνώμη» η πρόεδρος του ΘΕΠΟΣ «Απόλλων», Εύη Αριστείδου, η οποία ενσαρκώνει τον ομώνυμο ρόλο, συνοδευόμενη από 15μελή Χορό.

Διανομή 48σελιδου προγράμματος – μελέτης του έργου

Σημειώνεται ότι, στο -σαράντα οχτώ σελίδων- πρόγραμμα της παράστασης εμπεριέχεται αυτούσια η μελέτη της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Ελένης Γκαστή, η οποία διδάσκει το μάθημα «Ηλέκτρα του Σοφοκλή».

«Ζητήσαμε την άδειά της για την έκδοση των σημειώσεών της, αντί ενός συνηθισμένου προγράμματος», περιγράφει η κ. Αριστείδου. Το αίτημα έγινε αμέσως αποδεκτό από την κ. Γκαστή κι έτσι, ο Όμιλος θα διανείμει δωρεάν σε όλους τους θεατές μία πλήρη και χρήσιμη μελέτη του έργου, που μπορούν να φυλάξουν στη βιβλιοθήκη του. Ειδικότερα, το κοινό θα διαβάσει μία ανάλυση της Ηλέκτρας από την τραγωδία «Χοηφόροι» Αισχύλου, της Ηλέκτρας του Ευριπίδη και της Ηλέκτρας του Σοφοκλή. Επιπλέον, η Καθηγήτρια αναλύει στίχο προς στίχο το έργο που παρουσιάζει ο Όμιλος και στη συνέχεια, περιγράφει πώς ο μύθος της Ηλέκτρας έχει χρησιμοποιηθεί στο νεότερο θέατρο. Στη συγκεκριμένη έκδοση θα περιλαμβάνονται επίσης στοιχεία και φωτογραφίες της παράστασης.

Προτροπή από καταξιωμένους ανθρώπους του Θεάτρου

Η «Ηλέκτρα» απασχολούσε τον σκηνοθέτη, Γιώργο Πάχο αρκετά χρόνια. «Μετά τη «Θαλασσινή Πολιτεία» που διαχειρίστηκε αρκετό κόσμο πάνω στη σκηνή, ωρίμασε μέσα του η σκέψη να το κάνει».

Ωστόσο, πόσο εύκολο είναι για έναν ερασιτεχνικό θίασο να κάνει αυτό το μεγάλο βήμα; «Πολλοί είπαν ότι κοιτάμε πάνω από το μπόι μας. Δεν είναι έτσι, γιατί στην τελευταία συνάντηση των Ερασιτεχνικών Θιάσων Αιγαίου, είχαμε εισηγητή τον κ. Σταύρο Τσακίρη, ο οποίος ανεβάζει παραστάσεις αρχαίου δράματος και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες. Η συμβουλή του ήταν «καταπιαστείτε με το αρχαίο δράμα, μην το φοβάστε. Κάντε το βήμα. Μην νομίζετε ότι όλες οι επαγγελματικές παραστάσεις είναι άξιες. Κι εσείς μπορείτε να το κάνετε εξίσου καλά ή θα το κάνετε με άλλη ευλάβεια». Είχαμε, δηλαδή, την προτροπή ενός ανθρώπου του Θεάτρου και της Τέχνης, καταξιωμένου σκηνοθέτη. Έτσι, το τολμήσαμε».

15μελης Χορός… η σκιά της Ηλέκτρας

Μία βασική δυσκολία ήταν η εκπαίδευση ενός Χορού 15 γυναικών, οι οποίες θα πρέπει να μιλούν και να κινούνται συγχρονισμένα. «Πέρυσι, παρακολουθήσαμε στο Ανοιχτό Θέατρο Άνδρου την παράσταση «Επτά επί Θήβας», όπου ο Χορός δρούσε και κινούταν ακατάπαυστα. Δεν ήταν απλά ένας Χορός παραταγμένος, που έλεγε ωραία τα λόγια του, έκανε δυο κινήσεις και στεκόταν σε δύο ημιχόρια. Ο δικός μας Χορός, παίρνοντας αφορμή από τον Χορό του «Επτά επί Θήβας», στην κυριολεξία λιώνει», αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Αριστείδου.

Στον Χορό συμμετέχουν κορίτσια διαφόρων ηλικιών, που έχουν δημιουργήσει ένα οργανικό σύνολο. «Όλες είναι αρχόντισσες των Μυκηνών».

Υπήρχε προβληματισμός σχετικά με τη διανομή των ρόλων; Η κ. Αριστείδου είναι κατηγορηματική. «Εάν δεν υπήρχαν τα άτομα που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν αυτούς τους ρόλους, δεν θα το τολμούσαμε. Γιατί εδώ, χρειάζεσαι Ηλέκτρα, χρειάζεσαι Χρυσόθεμη, χρειάζεσαι Κλυταιμνήστρα, Ορέστη, παιδαγωγό. Εάν δεν τους έχεις, δεν το τολμάς».

Για την ίδια, το έργο δεν είναι «Η Ηλέκτρα», αλλά «Οι Ηλέκτρες». Όπως σημειώνει: «Μαζί με την Ηλέκτρα είναι και ο Χορός. Δεν έχουμε τον πρωταγωνιστή και τους υπόλοιπους που υποστηρίζουν. Είναι τέτοια η δράση και η δυναμική, που όλοι λειτουργούν ως σύνολο. Μοιραία υπάρχουν μεγαλύτεροι ρόλοι, αλλά τελικά, αυτό που θα μείνει είναι η παράσταση και όχι ο ρόλος. Αυτό που, εξ’ αρχής θέλαμε είναι, το έργο να μη στηρίζεται πάνω σε ένα πρόσωπο, αλλά να στηρίζεται πάνω σε όλα τα πρόσωπα εξίσου».

Ενθαρρυντικά σχόλια

Η πίστη και η αφοσίωση των συντελεστών στο σκοπό αυτό δεν άφησαν κανένα περιθώριο στο φόβο και το άγχος. « Δεν υπήρχε φόβος, γιατί από την αρχή, ο σκηνοθέτης ήταν πολύ σίγουρος. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως, δεν αισθάνεσαι δέος όταν αγγίζεις ένα τέτοιο κείμενο, με ποιητικό λόγο. Δεν είναι ένα οποιοδήποτε έργο με ατάκες. Βρήκαμε την πολύ ωραία μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα, που είναι εύληπτη και στο απαίδευτο κοινό. Πιστεύω ότι, ακόμα κι αυτοί που δεν έχουν παρακολουθήσει άλλη φορά στη ζωή τους τραγωδία, θα καταλάβουν την ιστορία από την αρχή έως το τέλος».

Ένα μεγάλο και φιλόδοξο βήμα, κάποιες φορές, αντιμετωπίζεται με… καχυποψία. Ο Όμιλος επηρεάζεται από εκείνους που ενδεχομένως…. να τους περιμένουν στη γωνία; «Σίγουρα θα υπάρχει και αυστηρή κριτική. Αλλά είχαμε τη χαρά να παρακολουθήσουν τις πρόβες μας φίλοι και γνωστοί από άλλους θεατρικούς συλλόγους, όπως ο Βαγγέλης Τομαής, ο Γιάννης Καραντώνης, από τους οποίους εισπράξαμε τέτοια ενθαρρυντικά σχόλια, που πλέον δεν έχουμε κανένα φόβο».

Καταλήγοντας, η κ. Αριστείδου δεν παραλείπει να ευχαριστήσει όλους εκείνους που αγκάλιασαν θερμά την προσπάθεια του Ομίλου και προσέφεραν ανιδιοτελώς τις υπηρεσίες τους. «Μας βοήθησαν άνθρωποι που δεν το περιμέναμε. Χρειαζόμασταν 15 νεκρικές μάσκες του Αγαμέμνονα για την εισαγωγή και η Eileen Botsford – Βελισσαροπούλου τις δημιούργησε μέσα σε μία εβδομάδα. Προσφέρθηκαν άνθρωποι να κάνουν πράγματα χωρίς αμοιβή και αυτό είναι πολύ σημαντικό».

Η αρχή για την εξοικείωση του Συριανού κοινού με το αρχαίο δράμα

Με την παρουσίαση της «Ηλέκτρας», ο ΘΕΠΟΣ Απόλλων επιδιώκει να φέρει το κοινό σε επαφή με το αρχαίο δράμα. «Δυστυχώς, στο Θέατρο της Σύρου, βλέπουμε σπανιότατα τέτοιες παραστάσεις. Έχουν έρθει κάποιες στο παρελθόν, αλλά κυρίως κωμωδίες. Το κοινό Του νησιού δεν έχει εξοικειωθεί με την αρχαία τραγωδία και τώρα γίνεται μια αρχή. Αν ικανοποιηθούμε όλοι από το αποτέλεσμα, μπορεί στο μέλλον να το τολμήσουμε πάλι. Δεν είναι ένα εύκολο είδος. Επιθυμία μας είναι να επαναλάβουμε την «Ηλέκτρα» και το φετινό καλοκαίρι, όπως επίσης να την παρουσιάσουμε και σε άλλα μέρη».

Υπογραμμίζεται ότι, το κοινό έχει τη δυνατότητα να κλείσει τα εισιτήριά του μέσω της υπηρεσίας TicketServices.gr και του Ταμείου του Θεάτρου «Απόλλων». Η προπώληση θα ξεκινήσει από 21 Ιουλίου 2018.