Η Ευρώπη «υποκλίθηκε» ξανά στο HERMeS

Ανάμεσα στις δέκα Ευρωπαϊκές Ιστορίες Πολιτιστικής Κληρονομιάς που βραβεύτηκαν στο Στρασβούργο από το Συμβούλιο της Ευρώπης και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, περιλαμβάνεται το Σύστημα Ψηφιακής Διαχείρισης Ιστορικών Κτηρίων της Ερμούπολης «HERMeS».

Το Ινστιτούτο Σύρου, ανταποκρινόμενο στην ανοιχτή πρόσκληση που απηύθυνε ο θεσμός των «Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς», κατέθεσε πρόταση για την επέκταση του Συστήματος στην Ερμούπολη, με στόχο την ευρεία συμμετοχή των πολιτών στην αφήγηση της ιστορίας της πόλης.

Πρόκειται για άλλη μία σημαντική αναγνώριση του HERMeS , τρία χρόνια μετά από τη διάκρισή του με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς - Europa Nostra Award, καθώς κατάφερε να «ανοίξει τα φτερά του και να πετάξει» σε άλλες Ιστορικές Πόλεις ακόμη και εκτός Ελλάδας.

«Κέρκυρα, Σάμος, Αργυρόκαστρο, Οχρίδα, Τήνος, Λέσβος κ.α. είναι μερικές από τις πόλεις που ήδη αποκτούν HERMeS, και θα ακολουθήσουν», υπογραμμίζει ο υπεύθυνος έρευνας και ανάπτυξης του προγράμματος Παύλος Χατζηγρηγορίου, μεταδιδακτορικός Ερευνητής Πολυτεχνικής Σχολής Πανεπιστημίου Αιγαίου και μέλος του ΔΣ Ινστιτούτου Σύρου.

Σύνδεση των ιστοριών της Ερμούπολης με άλλες πόλεις

Σε αυτές τις νέες εφαρμογές γίνεται επέκταση των δυνατοτήτων του Συστήματος για τη σύνδεση της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, δηλαδή των ιστορικών κτιρίων με ιστορίες, παραδόσεις, χορούς, ηχοτοπία, εκδηλώσεις, βιβλία, θεατρικά έργα κ.α.

Η συγκεκριμένη πρόταση για την Ερμούπολη σκοπεύει να εκμεταλλευτεί το σύστημα του «HERMeS» για να εμπλέξει περισσότερους πολίτες στη λήψη αποφάσεων, να βοηθήσει την εκπαίδευση στην πολιτιστική κληρονομιά και να συνδέσει τις ιστορίες της Ερμούπολης με άλλες πόλεις που χρησιμοποιούν το HERMeS.

«Βάσει αυτής της ιδέας, μετατρέπουμε την «ψηφιακή» όψη του HERMeS σε κάτι «πραγματικό» που μπορούν να δουν και να αλληλοεπιδράσουν οι άνθρωποι. Γι’ αυτό και τοποθετούμε μικρές πινακίδες με δυνατότητα διάδρασης στα πιο σημαντικά ιστορικά κτήρια της Ερμούπολης. Με μία πινακίδα ο εκάστοτε ιδιοκτήτης θα διαπιστώσει ότι η αξία του ιστορικού κτηρίου του αναγνωρίζεται πανευρωπαϊκά και συγχρόνως η τοπική κοινότητα βλέπει και αλληλοεπιδρά με την ιστορία του κτιρίου».

«100 Κτήρια – 100 Ιστορίες»

Σύμφωνα με τον κ. Χατζηγρηγορίου, έχει διαπιστωθεί ότι, οι ιστορίες του κάθε τόπου δεν είναι τόσο διαφορετικές στην Ευρώπη. «Γι' αυτό προσπαθούμε με τις νέες εφαρμογές του HERMeS να δείξουμε πώς τα κτίρια κάθε τόπου μπορούν να «μιλάνε» και να επικοινωνούν τόσο μεταξύ τους όσο και εκτός των συνόρων και χωρών».

Μελλοντικός στόχος είναι η ανάπτυξη ενός βιώσιμου πολιτιστικού τουρισμού μέσα από τον συνδυασμό της βελτίωσης της εμπειρίας των επισκεπτών και της διατήρηση της τοπικής κληρονομιάς. «Με αυτόν τον τρόπο βελτιώνουμε την ποιότητα ζωής των κατοίκων, ειδικά στις λιγότερο γνωστές περιοχές όπου υπάρχουν πάντα αυθεντικές πολιτιστικές εμπειρίες. Η ψηφιακή πολιτιστική κληρονομιά μπορεί να αποτελέσει τον πολύτιμο καταλύτη για την δραστηριοποίηση της τοπικής κοινότητας, οφείλει όμως να διατηρεί την ακεραιότητα και ακρίβεια των παρεχόμενων πληροφοριών».

Η νέα επέκταση του HERMeS θα ονομάζεται «100 Κτήρια – 100 Ιστορίες» και θα υλοποιηθεί από το Ινστιτούτο Σύρου μέσα από έρευνα για την επιλογή των κτιρίων και των ιστοριών τους. Θα ακολουθήσει (σύντομα) ανοιχτή πρόσκληση σε φορείς και πολίτες που θα επιθυμούσαν να συμμετέχουν, καθώς ο στόχος μας είναι η στήριξη (και όχι η σύνταξη) της αφήγησης ιστοριών, από παιδιά, ηλικιωμένους, ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες, καλλιτέχνες, φίλους της Ερμούπολης, κατοίκους, επισκέπτες, πολιτιστικούς οργανισμούς, ιδιοκτήτες, επαγγελματίες, φοιτητές, μηχανικούς, σωματεία, επιμελητήρια, τοπική αυτοδιοίκηση κ.α.

Η έρευνα θα διεξαχθεί στο «Κέντρο Έρευνας Συριανού Πολιτισμού» του Καθηγητή Ιωσήφ Στεφάνου από το Νοέμβριο 2018 ως το Μάρτιο 2019 και θα στηριχθεί από την ομάδα του HERMeS, την Europa Nostra και το Συμβούλιο της Ευρώπης.

«Σχεδιάσαμε αυτή την πρόταση ως αρχή μιας νέας φάσης κατά την οποία το HERMeS θα αναλάβει ρόλο ψηφιακού αφηγητή, θα προσελκύσει επισκέπτες αλλά και νέες πολιτιστικές δράσεις στο νησί με στόχο τόσο οι κάτοικοι όσο και οι τουρίστες να καταλαβαίνουν, να χαίρονται και να αλληλοεπιδρούν περισσότερο με τον πολιτισμό της Σύρου», εεπισημαίνει ο υπεύθυνος του “HERMeS”.

Το Βραβείο των «Ιστοριών»

Οι Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς (European Heritage Days - EHD) είναι οι πιο δημοφιλείς πολιτιστικές εκδηλώσεις που συμμετέχουν οι πολίτες της Ευρώπης. Με περισσότερα από 50.000 εκδηλώσεις που διοργανώνονται κάθε χρόνο σε 50 ευρωπαϊκές χώρες που έχουν υπογράψει την Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Σύμβαση και πάνω από 30 εκατομμύρια επισκέπτες, οι ΕΗΠΚ, ως κοινή δράση του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αντιπροσωπεύουν ένα μοναδικό παράδειγμα διοργάνωσης που μοιράζεται από εκατομμύρια ευρωπαίους πολίτες.

Η πρόσκληση για «Ιστορίες Ευρωπαϊκής Κληρονομιάς» (European Heritage Stories) είναι μια πιλοτική πρωτοβουλία που αποσκοπεί στον εντοπισμό της ευρωπαϊκής διάστασης των τόπων πολιτιστικής κληρονομιάς και του είδους της πολιτιστικής κληρονομιάς που προφυλάσσουν οι κοινότητες της Ευρώπης. Αναφέρεται σε παρελθούσες ή υπάρχουσες "ιστορίες" που οι κοινότητες θα ήθελαν να μοιραστούν και ενδεχομένως να εξελιχθούν σε ένα έργο για να συμβάλουν περαιτέρω στον τόπο τους. Η πρόσκληση για «Ιστορίες Ευρωπαϊκής Κληρονομιάς» είναι μία από τις βασικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς (EYCH) 2018, που οργανώνεται με τα δύο συνθήματα: «Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς: Η Τέχνη του να μοιράζεσαι» και «Η Κληρονομιά μας: εκεί που το παρελθόν συναντά το μέλλον». Στο πλαίσιο του κοινού οράματος ευρωπαϊκών αξιών, η πρόσκληση ήταν επίσης ανοιχτή στους νικητές του βραβείου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Βραβείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς / Europa Nostra και στους Τόπους Ευρωπαϊκής Κληρονομιάς.

Η τελετή βράβευσης πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 17 Οκτωβρίου 2018. Το βραβείο παρέλαβε, εκ μέρους του Παύλου Χατζηγρηγορίου, η Βασιλική Νικολακοπούλου, υποψήφια διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αιγαίου στη Σύρο και μέλος της Ομάδας HERMeS.