Kαινοτόμο Πρόγραμμα ACT για μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου και εκπαιδευτικούς

Το Υπουργείο Παιδείας συμμετείχε στην από κοινού με τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ισπανία (με Συντονίστρια χώρα τη Γαλλία) υποβολή πρότασης για την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Erasmus+ ΚΑ3 2017 – 2020 με τον τίτλο: “ACT–ACTivecitizenshipprojectstoenhancepupils΄ socialandciviccompetences”, με στόχο την προώθηση της εθνικής πολιτικής σχετικά με την εκπαίδευση. Η πρόταση των τεσσάρων χωρών εγκρίθηκε από τον Εκτελεστικό Οργανισμό Εκπαίδευσης, Οπτικοακουστικών Μέσων και Πολιτισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και έχει ως θέμα προτεραιότητας την προώθηση των θεμελιωδών αξιών μέσω της Εκπαίδευσης και Κατάρτισης που αφορούν την πολυμορφία στο μαθησιακό περιβάλλον.

Η διάρκεια της Σύμπραξης είναι τριετής, από 28/02/2017 έως 27/02/2020. Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα “ACT”, για την ενίσχυση των κοινωνικών και πολιτικών δεξιοτήτων είναι ένα καινοτόμο, διεθνές Πρόγραμμα, που απευθύνεται σε μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου και στους εκπαιδευτικούς τους. Έχει σχεδιαστεί, για να ενισχύσει την έννοια της ιδιότητας του ενεργού πολίτη στους μαθητές μέσω της απόκτησης βασικών κοινωνικών και πολιτικών δεξιοτήτων και να αναβαθμίσει τις πρακτικές των εκπαιδευτικών στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας για την ιδιότητα του πολίτη. Οι εκπαιδευτικοί, που συμμετέχουν, διδάσκουν το μάθημα της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής με Α΄ ή Β΄ ανάθεση, εκπαιδεύονται σε πρακτικές και μεθόδους που έχουν αναγνωριστεί ως επιτυχείς για την εφαρμογή του “ACTPROJECT” και υποστηρίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ακαδημαϊκής χρονιάς από επιστημονική ομάδα ειδικευμένη σε θέματα πολιτικού εγγραμματισμού, με στελέχη από το Υπουργείο Παιδείας και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής.

Κατά το τρέχον σχολικό έτος και αφού ολοκληρώθηκε με επιτυχία η πιλοτική του εφαρμογή σε τρεις Σχολικές Μονάδες του Νομού Αττικής, πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Παιδείας η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών που υλοποιούν το Πρόγραμμα σε 50 σχολεία του Νομού. Εκτός από την «Ομάδα Εφαρμογής του Έργου», έχουν επιλεγεί από το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ, το οποίο έχει αναλάβει την ποιοτική και ποσοτική έρευνα του Έργου, και 50 σχολεία, που αποτελούν την «Ομάδα Ελέγχου». Τα σχολεία αυτά, θα εφαρμόσουν το Πρόγραμμα την επόμενη σχολική χρονιά και θα συμμετάσχουν στην έρευνα, για να διαπιστωθεί η αλλαγή που θα σημειωθεί στην Ομάδα Εφαρμογής.

Πρωταρχικός σκοπός αυτής της ολιστικής σχολικής προσέγγισης είναι η προετοιμασία των σημερινών μαθητών και αυριανών πολιτών για την ένταξή τους στην κοινωνία του 21ου αιώνα, διαδικασία που απαιτεί πολλαπλές δεξιότητες και γνώσεις. Η ενεργός συμμετοχή των μαθητών σε κρίσιμα ζητήματα και η συμβολή τους στη διαμόρφωση Σχεδίων Δράσης έναντι των προκλήσεων της σύγχρονης πραγματικότητας, καλλιεργούν την υπευθυνότητα και οδηγούν στη συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι η συλλογική δράση είναι συστημική και πολυπαραγοντική. Στόχος του Έργου είναι να διαμορφωθούν Σχέδια Δράσης “ACT” και συγκεκριμένα ένα σύνολο δραστηριοτήτων, που θα οργανώνονται γύρω από τουλάχιστον ένα από τα θέματα του “ACT”, όπως την καταπολέμηση διακρίσεων, την κοινωνική ένταξη, την πολιτισμική ετερότητα και αναμένεται να επωφεληθούν, τόσο τα μέλη της σχολικής όσο και τα μέλη της ευρύτερης κοινότητας.

Επισημαίνεται ότι το Πρόγραμμα “ACT” αποτελεί ένα σύνολο αρχών, κανόνων ή διαδικασιών, μέσω των οποίων η γνώση μετατρέπεται, μεταξύ άλλων, σε συζήτηση στην τάξη, σε σχολικά προγράμματα ή σε προσεγγίσεις κοινωνικών ζητημάτων, σε ανεξάρτητη ομαδική εργασία ή σε στρατηγικές επικοινωνίας, για να διασφαλίσει τη δεκτικότητα απέναντι σε «ανήσυχες» και ποικίλες απόψεις, την κριτική σκέψη επάνω σε πολλαπλές πηγές και οπτικές γωνίες, τη διερεύνηση της δυνατότητας εφαρμογής των προγραμμάτων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο δημιουργείται ένα νέο «ήθος» για τη σχολική αίθουσα, το οποίο στηρίζεται επάνω στις θεμελιώδεις αξίες που επισημαίνονται στη Διακήρυξη του Παρισιού. Η Διακήρυξη του Παρισιού εγείρει παιδαγωγικό ενδιαφέρον για την εκπαίδευση στην Ιδιότητα του Πολίτη σε όλα τα επίπεδα (εθνικό, περιφερειακό και τοπικό καθώς και στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης).

Το Πρόγραμμα “ACT” ανταποκρίνεται στους στόχους που συμφωνήθηκαν στη Διακήρυξη του Παρισιού, εστιάζοντας στον τομέα της επίσημης / κατώτερης Δευτεροβάθμιας Σχολικής Εκπαίδευσης. Δεδομένης της ποικιλομορφίας των εθνικών εκπαιδευτικών πολιτικών που αναπτύχθηκαν σύμφωνα με τη Διακήρυξη του Παρισιού σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, μπορεί να θεωρηθεί ως ένα ευρείας κλίμακας Πρόγραμμα που εφαρμόζεται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, με άξονα τους αντικειμενικούς στόχους, όπως:

 η απόκτηση κοινωνικών, πολιτικών και διαπολιτισμικών δεξιοτήτων, μέσω της προαγωγής των δημοκρατικών αξιών και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, της κοινωνικής ένταξης και της ίσης μεταχείρισης, καθώς και της ενεργού ιδιότητας του πολίτη,

 η ενίσχυση της κριτικής σκέψης και του γραμματισμού στα μέσα επικοινωνίας, ώστε να αναπτυχθούν αντιστάσεις απέναντι σε όλες τις μορφές διακρίσεων και δογματισμού,

 η εκπαίδευση των μη προνομιούχων παιδιών και νέων, ώστε να ανταποκριθούν στις ανάγκες τους και

 η προαγωγή του διαπολιτισμικού διαλόγου μέσω της μάθησης, σε συνεργασία με άλλες συναφείς πολιτικές και τους ενδιαφερόμενους φορείς.

Συμπερασματικά, το Πρόγραμμα “ACT – ACTive citizenshipprojects” διαμορφώνει τις αρχές της Διακήρυξης του Παρισιού σε παιδαγωγικό περιεχόμενο, σε ακολουθία τόσο με τις ιστορικές όσο και με τις πρόσφατες εξελίξεις στην Ελλάδα, την Ευρώπη και τον κόσμο, το οποίο αποδίδει προτεραιότητα στα Ανθρώπινα Δικαιώματα, μεταξύ των οποίων η ελευθερία, η κοινωνική ανοχή και η ίση μεταχείριση.