Έριδες και διαφωνίες υπό την εποπτεία της τρόικα

Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)

Αλλεπάλληλες οι συναντήσεις με την τρόικα, αναρίθμητες οι αξιώσεις της για τους υπαλλήλους του Δημοσίου, έριδες μεταξύ του υπουργού διοικητικής μεταρρύθμισης και ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, Αντώνη Μανιτάκη και του υπουργού Οικονομικών, Γιάννη Στουρνάρα, τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ των τριών πολιτικών αρχηγών που απαρτίζουν την κυβέρνηση για την τρόικα και όλα καθώς φαίνονται προχωρούν με καθυστέρηση αλλά και ξαφνικές αναθερμάνσεις του φαινομενικά ήρεμου κλίματος, καθώς οι καθημερινές εξελίξεις αναδιαμορφώνουν κατάλληλα το πολιτικό σκηνικό. Ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών πλέον δηλώνει πως πολλά θέματα που αφορούν τις σχέσεις με την τρόικα παραμένουν ανοιχτά, υπονοώντας πως και οι συζητήσεις είναι έντονες και οι αξιώσεις της πληθαίνουν με τον καιρό και ειδικά τότε που πρόκειται να καταβληθεί η δανειακή δόση. Η αξίωση της για άμεσες ιδιωτικοποιήσεις και εκδίωξη των επίορκων στο Δημόσιο, η χωρίς την παραμικρή ευαισθησία οδηγίες και αξιώσεις για περαιτέρω «συμπληρωματικές» περικοπές που πιθανόν χρειαστούν στο μέλλον, αλλά και οι απαιτήσεις της για «εδώ και τώρα» εφαρμογή των μέχρι τώρα συμφωνηθέντων, δείχνουν ότι το μέλλον δεν διαγράφεται και τόσο ευοίωνο κάθε φορά που η τρόικα θα επισκέπτεται την Ελλάδα, στην προσπάθειά της να επιτηρήσει τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης και τις ενέργειες των υπουργών της. Ο Υπουργός Οικονομικών έφτασε μάλιστα στο σημείο «να προσφέρει ακόμη και τα κλειδιά του υπουργείου» στην τρόικα, στην προσπάθειά του να δείξει πως αυτά που ζητούνται είναι ανεφάρμοστα και αρκούντως υπερβολικά. Είναι ο ίδιος ο υπουργός όμως που πρόσφατα σε σημαίνουσες συνεντεύξεις του ξεκαθάρισε πως το σχέδιο των ιδιωτικοποιήσεων προχωρά σύμφωνα με το πρόγραμμα και πως με λίγη καλή προσπάθεια θα διαφανεί ανάπτυξη από τα τέλη του τρέχοντος έτους. Πως συμβιβάζεται όμως αυτή η αισιοδοξία με τις συγκρούσεις με την τρόικα; Πως και με ποιους όρους τελικά θα επιτευχθεί συμφωνία, που θα βάλει την χώρα σε αναπτυξιακή τροχιά; Η συνοχή της κυβέρνησης δοκιμάζεται σχεδόν κάθε εβδομάδα και πολλά θέματα έρχονται στην επιφάνεια αποδεικνύοντας πως το κλίμα δεν είναι ιδανικό και πως οι προσυνεννοήσεις των τριών πολιτικών αρχηγών δεν είναι πάντα εγγύηση για την συνέχιση του ομαλού κλίματος. Κάθε φορά μάλιστα που έρχεται η τρόικα, συμβαίνει και κάτι, είτε αφορά κάποιον υπουργό της Κυβέρνησης – με προεξάρχοντες τους Γιάννη Στουρνάρα και τον Αντώνη Μανιτάκη - είτε ακόμη και την ίδια την σχέση των υπουργών μεταξύ τους. Πάντως, στο τέλος επιτυγχάνεται τελικά συμφωνία, αφού επιθυμία όλων είναι να ολοκληρωθεί το έργο. Την ίδια στιγμή που συμβαίνουν αυτά, η αντιπολίτευση έχει εγκλωβιστεί στην κλασική παραφιλολογία, αδυνατώντας ή απλά μη θέλοντας να συμβάλλει στην ανάδειξη μιας άλλης εναλλακτικής πρότασης, στο αντίπαλο δέος που θα μπορούσε να δελεάσει τον προβληματισμένο πολίτη. Κοινώς, δεν υπάρχει μια ξεκάθαρη αντιπρόταση, πέραν της γενικής και αόριστης «παραμονής στο ευρώ υπό άλλους όρους» πέραν των μνημονίων, αλλά και της στείρας επιχειρηματολογίας για «έξοδο από το ευρώ και επιστροφή στη δραχμή», που δεν συνοδεύεται από κάποιες ουσιαστικές κοινωνικές παρεμβάσεις για την ανακούφιση των πολιτών. Από την μια λοιπόν, οι δεσμεύσεις στραγγαλίζουν κάθε φορά την εκάστοτε προσπάθεια για ήπια μετάβαση σε μια κοινωνία χωρίς επίορκους και διαφθορά, και από την άλλη οι κήρυκες της δραχμής καταπίνουν την γλώσσα τους όταν τους ζητείται συγκεκριμένος κοινωνικο-οικονομικός σχεδιασμός. Από την μια αδιέξοδο και συμφωνίες της τελευταίας στιγμής για μετριασμό των εντυπώσεων, και από την άλλη βουβαμάρα και καρτέρι στην γωνία για το παραμικρό λάθος. Με αυτό τον τρόπο, αφενός δεν αναμένονται το επόμενο χρονικό διάστημα θεαματικές αλλαγές στην λειτουργία της κυβέρνησης, παρά μόνο συνήθεις έριδες για τον χρόνο υλοποίησης των δεσμεύσεων που ενίοτε διανθίζονται και από κάποιες διαφωνίες, και αφετέρου χάνεται η προοπτική για μια δυναμική αντιπολίτευση αφού η επιχειρηματολογία της δεν ξεφεύγει από τα συνηθισμένα. Μένει απλά η εκάστοτε παρουσία της τρόικα στην Ελλάδα να ταρακουνά ενίοτε τα λιμνασμένα νερά στους κόλπους της οικονομίας, οι αιτιάσεις της για τον χρόνο των ιδιωτικοποιήσεων και οι ενστάσεις της για την μη υλοποίηση της άρσης της μονιμότητας στο Δημόσιο και σαφώς η αξίωσή της για ψυχρές αποφάσεις που δεν θα λαμβάνουν υπόψιν τις όποιες κοινωνικές παραμέτρους. Με λίγα λόγια, βαδίζουμε προς ένα μέλλον γεμάτο ανασφάλεια και περιπέτειες, χωρίς να αποσαφηνίζεται πως και με ποιο τρόπο θα έλθει αυτή η περιβόητη ανάπτυξη. Από κυβερνητικής πλευράς, μάλλον κερδίζεται χρόνος για την παράταση του βίου της, από αντιπολιτευτικής εξασφαλίζεται τουλάχιστον το εκλογικό ποσοστό, προερχόμενο από τις συνεχείς αιτιάσεις για το κυβερνητικό έργο που αρκετοί πολίτες ενστερνίζονται μετά τις πρόσφατες περικοπές σε συντάξεις και μισθούς. Παρόλα αυτά όμως υπάρχουν και πολλοί άλλοι πολίτες που κρίνουν πως δεν τους πείθει η ρητορεία του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ άλλοι θεωρούν στημένο παιχνίδι την όλη ιστορία. Σε κάθε περίπτωση λοιπόν, ούτε το έργο της κυβέρνησης είναι εύκολο ούτε της αντιπολίτευσης. Απλά οι αλλεπάλληλες συναντήσεις και οι ενδοκυβερνητικές διαφωνίες, σε συνδυασμό με τις αντιπολιτευτικές φωνασκίες, διατηρούν ένα θερμό κλίμα και τίποτα περισσότερο. Ένα κλίμα που ταράζεται ακόμη περισσότερο όταν η τρόικα αξιώνει τα δικά της, σε μια εποχή όπου η Ελλάδα ψάχνει εναγωνίως την χρυσή τομή για να αποφύγει το μοιραίο που συνδέεται άμεσα από την χρεοκοπία. Και μιλώ για την συνολική, γιατί έχει προηγηθεί εδώ και καιρό η επιλεκτική.