Δεν φοβάται τις προκλήσεις και τολμά

Νέοι «βλαστοί» που αναπτύσσονται, ανθοφορούν και συμβάλλουν στην «καρποφορία» της μουσικής παιδείας στην πρωτεύουσα των Κυκλάδων, εμφανίζονται συνεχώς στα «κλαδιά» της Φιλαρμονικής του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, ενός «δέντρου» με βαθιές ρίζες που αντέχει στο χρόνο, αγκαλιάζοντας με τον παχύ ίσκιο του το πολιτιστικό γίγνεσθαι του νησιού.

Στην τελετή έναρξης των φετινών χριστουγεννιάτικων εκδηλώσεων της Σύρου, το κοινό υποδέχτηκε το Εργαστήρι Ορχήστρας, το νεοσύστατο τμήμα της Φιλαρμονικής, που λειτουργεί από τον περασμένο Σεπτέμβριο. Πρόκειται για το τρίτο κατά σειρά τμήμα της δομής, το οποίο ακολουθεί τη δική του ξεχωριστή πορεία, παράλληλα με τη μεγάλη ορχήστρα και τη μπαντίνα (τμήμα αρχαρίων). Τα τρία αυτά τμήματα συνδέονται μεταξύ τους, καθώς αποτελούν διαδοχικά «σκαλοπάτια», τα οποία οι μαθητές ανεβαίνουν ανάλογα με το επίπεδο και την εμπειρία τους.    

Τα παιδιά που εγγράφονται στη Φιλαρμονική, καταπιάνονται με την εκμάθηση ενός συγκεκριμένου μουσικού οργάνου. Όταν ο δάσκαλος κρίνει ότι, έχουν προχωρήσει αρκετά ώστε να είναι σε θέση να ενταχθούν σε κάποιο σύνολο, δίνεται στους μαθητές το «πράσινο φως» για να εισχωρήσουν στη μπαντίνα. Εκεί διδάσκονται όλο το τεχνικό μέρος της ορχήστρας (ποιος ο ρόλος του μαέστρου, πώς παίζουμε, πώς κουρδίζουμε) και παράλληλα, εκπαιδεύονται στα εμβατήρια. Αφού ολοκληρωθεί με επιτυχία και αυτός ο κύκλος, τα παιδιά συμμετέχουν στις εμφανίσεις της μεγάλης ορχήστρας όπως η συναυλία με τη Φιλαρμονική Musikverein Freiburg-Zarhringen e. V από τη Γερμανία, τον Αύγουστο του 2019, στον υπαίθριο χώρο του Βιομηχανικού Μουσείου Ερμούπολης.

Σήμερα, η Φιλαρμονική του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης διαθέτει 60 μαθητές, οι οποίοι διδάσκοντα ατομικά κάποιο όργανο. Κάποιοι εξ’ αυτών έχουν μπει στη μπαντίνα, κάποιοι αποτελούν ήδη κομμάτι της μεγάλης ορχήστρας και άλλοι συμμετέχουν και στο καινούριο τμήμα, το οποίο δημιουργήθηκε από την αρχιμουσικό, Alice Labarche. Σύμφωνα με την ίδια, το Εργαστήρι Ορχήστρας «γεννήθηκε» με στόχο να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των παιδιών-μουσικών που ολοκληρώνουν το στάδιο της εκμάθησης. «Λόγω της έλλειψης προσωπικού, εγώ δεν μπορώ να συνεχίσω για πολλά χρόνια τα μαθήματα σε παιδιά τα οποία έχουν αποκτήσει τις απαραίτητες γνώσεις και έχουν πλέον “ψηθεί”», αναφέρει χαρακτηριστικά στην «Κοινή Γνώμη» η κ. Labarche. «Μόλις φτάσουν σε ικανοποιητικό επίπεδο, σταματάω να τα διδάσκω, γιατί πρέπει να αναλάβω καινούρια παιδιά. Δεδομένου ότι, μετά το Λύκειο, πολλοί μαθητές φεύγουν από το νησί για σπουδές, κρίνεται αναγκαίο να βρεθούν αντικαταστάτες, διάδοχοι ώστε η Φιλαρμονική να συνεχίσει, έχοντας ισορροπία και όλα τα όργανα».  

«Ψημένοι» μαθητές που δοκιμάζονται σε άλλο είδος»

Στο πλαίσιο αυτό, δέκα μαθητές ολοκλήρωσαν φέτος τα μαθήματά τους και εντάχθηκαν στη μεγάλη ορχήστρα, ενώ οι περισσότεροι εξ’ αυτών συμμετείχαν και στο μιούζικαλ «Δεν μεγάλωσες ποτέ» που παρουσιάστηκε στο Θέατρο Απόλλων από τη θεατρική ομάδα του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου, σε συνεργασία με τη Φιλαρμονική η οποία πλαισίωσε ζωντανά την εντυπωσιακή παραγωγή.

«Κατανοώ ότι η διακοπή των μαθημάτων είναι λίγο άδικη γι’ αυτά τα παιδιά, που επιθυμούν να συνεχίσουν, αλλά δυστυχώς, δεν έχω χρόνο», εξηγεί η αρχιμουσικός. Για το λόγο αυτό, αποφάσισε τη δημιουργία μίας νέας ομάδας, στην οποία συμμετέχουν οι πιο προχωρημένοι μαθητές και κάποιοι ενήλικες, που βρίσκονται επί σειρά ετών στη Φιλαρμονική. Οι συμμετέχοντες στο Εργαστήρι Ορχήστρας δουλεύουν κάθε Παρασκευή, για μιάμιση περίπου ώρα, πάνω σε διαφορετικά είδη μουσικής. «Τα παιδιά εντρυφούν περισσότερο στο τεχνικό μέρος και το σημαντικότερο είναι πως, μαθαίνουν να παίζουν χωρίς διεύθυνση».

Το σύνολο απαρτίζεται από 14 άτομα, δέκα παλαιότερους μαθητές και κάποια φλάουτα. «Οι συναντήσεις μας είναι σαν μάθημα, αλλά όχι με την κλασική έννοια. Περισσότερο έχουν την μορφή πρόβας, σαν αυτή που κάνουμε στη μπαντίνα ή τη μεγάλη ορχήστρα, αλλά σε άλλο είδος», διευκρινίζει η κ. Labarche. Με την έναρξη της λειτουργίας του, το Εργαστήρι ασχολήθηκε με τον Μπαχ. Οι συμμετέχοντες άρχισαν να ερευνούν τη μουσική του, να γράφουν διασκευές και να παίζουν τα κοράλ του συνθέτη. «Μέσα από τη διαδικασία αυτή, ήθελα να δουν ποιο όργανο είναι καλύτερο στην κάθε φωνή και πώς να παίζουν χωρίς να τους διευθύνω εγώ. Τα όργανα είναι ανακατεμένα μέσα στο σύνολο και τα παιδιά μαθαίνουν να παίζουν συγχρονισμένα, χωρίς να κοιτάζονται. Μπορούμε να δουλέψουμε για μία ολόκληρη ώρα, χωρίς παρτιτούρα». Στόχος της αρχιμουσικού είναι η ενασχόληση του Εργαστηρίου με διάφορα είδη μουσικής (κλασική, ρομαντική, εθνικές σχολές που άρχισαν να ανθίζουν τον 20^ο αιώνα και ελληνική). Ωστόσο, με αφορμή τη συμμετοχή τους στην τελετή έναρξης του χριστουγεννιάτικου πολιτιστικού προγράμματος, τα μέλη του συνόλου προετοιμάστηκαν κατάλληλα για να ταξιδέψουν το κοινό σε τζαζ-σουίνγκ μελωδίες.

Κάθε μέλος πολύτιμο για την ισορροπία του συνόλου

«Ήταν μία πρόκληση για εμάς, αλλά νομίζω πως, κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε. Τα παιδιά το χάρηκαν πολύ και το έζησαν. Γνωρίζω ότι στη Σύρο, εκτός από το Φεστιβάλ Τζαζ που διοργανώνεται κάθε χρόνο, δύσκολα παρουσιάζεται αυτή η μουσική στο ευρύ κοινό. Δεν είναι κάτι συνηθισμένο και είναι σημαντικό να αρχίσει ο κόσμος σιγά-σιγά να τη μαθαίνει», επισημαίνει η κ. Labarche.

Αξίζει να σημειωθεί πως, κάθε παιδί έχει άλλη φωνή. «Ο καθένας παίζει κάθε ξεχωριστό και είναι πολύτιμος για το σύνολο. Αν δεν είμαστε όλοι, η ισορροπία αλλάζει εντελώς. Η ιδέα μου ήρθε με τη συμμετοχή μας στο μιούζικαλ. Ήταν μια δοκιμή, ένα μικρό εσωτερικό challenge, που είδαμε ότι λειτουργεί, ότι έχει αποτέλεσμα και ότι είναι κάτι που χρειάζεται».

Αυτή τη στιγμή, η Φιλαρμονική έχει 60 μαθητές. Στη μεγάλη ορχήστρα συμμετέχουν 48 άτομα, η μπαντίνα έχει 12 μουσικούς και 14 αποτελούν τον κορμό του Εργαστηρίου. Κάποια άτομα συμμετέχουν παράλληλα σε δύο και τρία σύνολα.